Bản án 1009/2023/HC-PT về khiếu kiện hành vi hành chính trong lĩnh vực quản lý đất đai

TÒA ÁN NHÂN DÂN CẤP CAO TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

BẢN ÁN 1009/2023/HC-PT NGÀY 28/11/2023 VỀ KHIẾU KIỆN HÀNH VI HÀNH CHÍNH TRONG LĨNH VỰC QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI

Trong ngày 28 tháng 11 năm 2023, tại trụ sở Tòa án nhân dân cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh, xét xử phúc thẩm công khai vụ án hành chính thụ lý số 632/2023/TLPT-HC ngày 02 tháng 10 năm 2023, về việc “Khiếu kiện hành vi hành chính trong lĩnh vực quản lý đất đai”.

Do Bản án hành chính sơ thẩm số 24/2023/HC-ST ngày 26 tháng 6 năm 2023 của Tòa án nhân dân tỉnh Đồng N bị kháng cáo.

Theo Quyết định đưa vụ án ra xét xử phúc thẩm số: 2799/QĐPT-HC ngày 25 tháng 10 năm 2023, giữa các đương sự:

- Người khởi kiện: Ông Ngô Hữu Ng, sinh năm 1959; cư trú tại: Số 280 khu dân cư 13, ấp 3, xã Phú H, huyện Định Q, tỉnh Đồng Nai; có mặt.

- Người bị kiện: Ủy ban nhân dân huyện Định Q; địa chỉ trụ sở: Đường Nguyễn Ái Q, khu phố Hiệp T 1, thị trấn Định Q, huyện Định Q, tỉnh Đồng Nai.

Người đại diện hợp pháp của Ủy ban nhân dân huyện Định Q: Ông Ngô Tấn T - Phó Chủ tịch UBND huyện Định Q là người đại diện theo ủy quyền; có đơn xin xử vắng mặt.

- Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan: Ủy ban nhân dân xã Phú H.

Địa chỉ trụ sở: Ấp 2, xã Phú H, huyện Định Q, tỉnh Đồng Nai.

Người đại diện hợp pháp của Ủy ban nhân dân xã Phú H: Bà Nguyễn Thị Bảo Ph - Quyền Chủ tịch UBND xã Phú H là người đại diện theo pháp luật; có đơn xin xử vắng mặt.

- Người kháng cáo: Ông Ngô Hữu Ng là người khởi kiện trong vụ án.

NỘI DUNG VỤ ÁN

Theo đơn khởi kiện, bản tự khai, người khởi kiện trình bày:

Năm 1994 ông Ng được Ủy ban nhân dân (nay viết tắt là UBND) xã Phú H chỉ định khai hoang 4.000m2 đất lau sậy để canh tác trồng lúa nước. Ông trực tiếp sử dụng đất ổn định, liên tục từ đó đến nay. Diện tích đất này nay là thửa 136 tờ bản đồ số 32, xã Phú H, có diện tích 4.315m2. UBND xã Phú Hòa đã nhiều lần trình văn bản báo cáo thửa đất trên không phải là đất công, đề nghị UBND huyện Định Q cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho ông Ng. Ngoài ra, theo Quyết định 4267 ngày 31/12/2014 và Quyết định 4686 ngày 30/12/2016 của UBND tỉnh Đồng Nai thì thửa đất trên có 3.800m2 nằm trong quy hoạch đất LUA, còn lại 290m2 nằm trong quy hoạch đất giao thông. Tuy nhiên, tại văn bản số 5148/UBND-TT ngày 23/12/2021 UBND huyện Định Quán lại buộc UBND xã Phú H phải quản lý thửa đất trên theo cách quản lý đất công ích của UBND xã là không đúng với quá trình, hiện trạng sử dụng đất cũng như kế hoạch sử dụng đất của tỉnh. Do đó, ông đề nghị Tòa án tuyên bố hành vi của UBND huyện Định Q giao thửa đất 136, tờ bản đồ số 32 xã Phú H cho UBND xã Phú H quản lý theo diện đất công ích của UBND xã Phú H là trái pháp luật.

Ngày 22/5/2023, ông Ngô Hữu Ng có Đơn yêu cầu thay đổi nội dung khởi kiện. Theo đó, ông Ng yêu cầu Tòa án tuyên bố hành vi của UBND huyện Định Q chỉ đạo buộc UBND xã Phú H tiếp tục quản lý thửa 136, tờ bản đồ số 32 xã Phú H theo diện đất công ích của UBND xã Phú H là trái pháp luật. Ngày 19/6/2023, ông Ngô Hữu Ng có Đơn xin rút một phần yêu cầu khởi kiện. Theo đó, ông Ng xin rút yêu cầu Tòa án tuyên bố hành vi của UBND huyện Định Q giao thửa đất 136, tờ bản đồ số 32 xã Phú H cho UBND xã Phú Hquản lý theo diện đất công ích của UBND xã Phú H là trái pháp luật. Ông bổ sung yêu cầu Tòa án tuyên bố hành vi của UBND huyện Định Q chỉ đạo buộc UBND xã Phú H tiếp tục quản lý thửa 136, tờ bản đồ số 32 xã Phú H theo diện đất công ích của UBND xã Phú H là trái pháp luật.

Người bị kiện là Ủy ban nhân dân huyện Định Q có văn bản trình bày:

Về quá trình quản lý và sử dụng thửa đất số 136 tờ bản đồ 32:

- Trước thời điểm năm 1985, phần diện tích đất thuộc thửa đất số 136 tờ bản đồ số 32 (theo dữ liệu bản đồ địa chính xã Phú H mới) do Tập đoàn 13, xã Phú H thuộc Nông trường Mía Cao C quản lý.

- Năm 1985, thực hiện việc chia tách ranh địa giới hành chính các xã trên địa bàn huyện Định Q, trong đó thửa đất số 136 tờ bản đồ số 32 nằm trong khu vực đất do UBND xã Phú H quản lý. Hiện trạng thửa đất là đất hoang hóa, chưa được UBND xã Phú H sử dụng.

- Năm 1995, ông Ngô Hữu Ng có đơn kiến nghị UBND xã Phú H giao phần diện tích khoảng 4.000,0m2 thuộc thửa đất số 136 tờ bản đồ số 32 để ông Ng phục hóa sử dụng vào mục đích sản xuất nông nghiệp. Đồng thời, đã được UBND xã Phú H chấp thuận giao phần diện tích đất trên cho ông Ngô Hữu Ng (khi tiến hành việc giao đất, UBND xã Phú H không ban hành các văn bản liên quan đến việc giao đất, không có hồ sơ lưu trữ liên quan đến việc giao đất trên). Từ năm 1995 đến hiện nay, thửa đất này được ông Ngô Hữu Ng sử dụng ổn định với mục đích sản xuất nông nghiệp.

- Năm 2008, thửa đất số 136 tờ bản đồ số 32 được UBND xã Phú H thống kê vào quỹ đất công do UBND xã Phú H quản lý (thể hiện chi tiết tại hồ sơ đất công khu đất nông nghiệp trồng lúa được thiết lập vào năm 2008, đồng thời ranh giới của thửa đất được cắm mốc xác định ngoài thực địa).

- Từ năm 2008 đến nay, UBND xã Phú H báo cáo theo định kỳ và thường xuyên về tình hình quản lý và sử dụng đất công đến cơ quan chuyên môn, cơ quan cấp trên, trong đó thửa đất số 136 tờ bản đồ số 32 luôn được UBND xã thống kê vào quỹ đất công do UBND xã Phú H quản lý và sử dụng.

Do đó, đối với nội dung khởi kiện của ông Ngô Hữu Ng, UBND huyện nhận thấy là không có cơ sở xem xét giải quyết, bởi những lý do sau:

- Thửa đất trên được UBND xã Phú H đề xuất tổng hợp vào danh sách đất công xã Phú H quản lý và được UBND tỉnh phê duyệt Quyết định số 2976/QĐ- UBND ngày 24/8/2018, không phải do UBND huyện giao UBND xã Phú H quản lý.

- Việc UBND xã Phú H giao đất cho ông Ngô Hữu Ng sử dụng là chưa phù hợp với quy định của Pháp luật Đất đai do chưa được cơ quan nhà nước có thẩm quyền ký quyết định giao đất. Đây là một trong những vấn đề còn tồn tại của phương án đất công, huyện Định Q đang tổ chức rà soát, xử lý thực hiện theo Kế hoạch số 9447/KH-UBND, 9448/KH-UBND ngày 05/9/2018 của UBND tỉnh Đồng Nai. Sau khi có kết quả giải quyết của cơ quan nhà nước có thẩm quyền sẽ thông báo cụ thể cho người sử dụng đất được biết để thực hiện. Tính đến thời điểm hiện nay, Nhà nước chưa làm ảnh hưởng đến việc sử dụng đất của ông Ngô Hữu Ng đối với thửa đất nêu trên.

Từ những nội dung trên, UBND huyện Định Q xác nhận thửa đất số 136 tờ bản đồ 32, BĐĐC xã Phú H có diện tích 4.315,0m2 thuộc quỹ đất công do UBND xã Phú H quản lý, ông Ngô Hữu Ng sử dụng đất sản xuất nông nghiệp có nguồn gốc do UBND xã giao đất; huyện Định Q đang tập trung xử lý đồng bộ các trường hợp tương tự trên địa bàn huyện để báo cáo UBND tỉnh xin ý kiến chỉ đạo.

Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan xã Phú H: Thống nhất ý kiến của UBND huyện Định Q về nguồn gốc và quá trình quản lý, sử dụng của thửa 136 tờ bản đồ số 32. Căn cứ vào Biên bản cuộc họp giữa Thường trực Đảng ủy, Hội đồng nhân dân, UBND, Mặt trận Tổ quốc ngày 26/10/2020, UBND xã Phú Hòa đã đề nghị giao thửa đất trên cho ông Ngô Hữu Ng. Ngoài ra, UBND xã Phú H không có ý kiến gì khác.

Tại Bản án hành chính sơ thẩm số: 24/2023/HC-ST ngày 26 tháng 6 năm 2023 của Tòa án nhân dân tỉnh Đồng Nai đã quyết định:

Căn cứ Điều 3, Điều 30, 32, Điều 116, khoản 1 Điều 157, khoản 1 Điều 158, Điều 173, Điều 193, khoản 1 Điều 206, Điều 348 Luật Tố tụng hành chính. Áp dụng Điều 4, Điều 8, Điều 23, Điều 132 Luật đất đai năm 2013; Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14 ngày 30/12/2016 của Ủy ban thường vụ Quốc hội về mức thu, miễn, giảm, thu, nộp, quản lý và sử dụng án phí và lệ phí Tòa án.

Tuyên xử:

- Bác yêu cầu khởi kiện của của ông Ngô Hữu Ng đối với yêu cầu khởi kiện hành vi của UBND huyện Định Q chỉ đạo UBND xã Phú Hòa tiếp tục quản lý thửa 136, tờ bản đồ số 32 xã Phú H theo diện đất công ích.

Ngoài ra bản án còn tuyên về án phí và quyền kháng cáo theo luật định.

Sau khi xét xử sơ thẩm, ngày 06/7/2023 ông Ngô Hữu Ng làm đơn kháng cáo, yêu cầu tuyên bố hành vi hành chính và Văn bản số 5148/UBND-TT ngày 23/12/2021 của Chủ tịch UBND huyện Định Q gửi cho UBND xã Phú H là trái pháp luật.

Tại phiên tòa phúc thẩm, ông Ng trình bày: Ông được UBND xã Phú H giao đất trồng lúa từ năm 1984 đến nay, nên UBND xã Phú H có đề nghị đưa thửa đất ông Hòa sử dụng ra khỏi đất công do Nhà nước quản lý; do đó, tôi yêu cầu tuyên bố hành vi hành chính và Văn bản số 5148/UBND-TT ngày 23/12/2021 của Chủ tịch UBND huyện Định Q gửi cho UBND xã Phú H, chỉ đạo UBND xã Phù H tiếp tục quản lý thửa đất của ông Ng là trái pháp luật.

Đại diện Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh có ý kiến như sau: Về thủ tục tố tụng, những người tiến hành tố tụng và các đương sự tuân thủ đúng theo quy định của pháp luật. Về nội dung kháng cáo, việc UBND xã Phú H giao đất cho ông Ngọc sử dụng là không đúng thẩm quyền; UBND huyện Định Q ban hành Văn bản số 5148/UBND-TT ngày 23/12/2021 gửi cho UBND xã Phú H, chỉ đạo UBND xã Phù H tiếp tục quản lý thửa đất của ông Ng là đúng pháp luật. Ông Ng kháng cáo không có cơ sở đề nghị bác đơn kháng cáo của ông Ng giữ nguyên bản án sơ thẩm.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

Căn cứ các tài liệu có trong hồ sơ vụ án được thẩm tra tại phiên tòa và căn cứ vào kết quả tranh tụng tại phiên tòa.

- Đơn kháng cáo của ông Ngô Hữu Ng đúng theo quy định của pháp luật, hợp lệ nên được xem xét theo trình tự phúc thẩm.

[1]. Tại phiên tòa phúc thẩm, người bị kiện và người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan trong vụ án có đơn xin xét xử vắng mặt; căn cứ khoản 4 Điều 225 Luật tố tụng hành chính năm 2015, Tòa cấp phúc thẩm tiến hành xét xử vắng mặt họ.

[2]. Theo đơn khởi kiện và khởi kiện bổ sung, ông Ng yêu cầu tuyên bố hành vi của UBND huyện Định Q chỉ đạo bằng Văn bản số 5148/UBND-TT ngày 23/12/2021 gửi cho UBND xã Phú H, có nội dung chỉ đạo UBND xã Phú H: “Tiếp tục quản lý thửa 136, tờ bản đồ số 32, xã Phú H theo diện đất công cho đến khi UBND tỉnh có chủ trương mới thì UBND huyện sẽ thông báo đến UBND xã Phú H để UBND xã thông báo đến ông Ngô Hữu Ng được biết” là trái pháp luật.

[3]. Như vậy, Văn bản số 5148/UBND-TT ngày 23/12/2021 của UBND huyện Định Q hay hành vi hành chính của UBND huyện Định Q có nội dung trên, đều là quyết định hành chính, hành vi hành chính mang tính nội bộ của cơ quan Nhà nước chỉ đạo, điều hành của UBND huyện Định Q đối với UBND xã Phú Hòa được quy định tại khoản 6 Điều 3 Luật tố tụng hành chính năm 2015.

[4]. Căn cứ điểm c khoản 1 Điều 30 Luật tố tụng hành chính năm 2015.

“Khiếu kiện thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án 1.Khiếu kiện quyết định hành chính, hành vi hành chính, trừ các quyết định, hành vi sau đây:

c) Quyết định hành chính, hành vi hành chính mang tính nội bộ của cơ quan, tổ chức” Đối chiếu với điều luật trên thì Văn bản số 5148/UBND-TT ngày 23/12/2021 của UBND huyện Định Q hay hành vi hành chính của UBND huyện Định Q, có nội dung chỉ đạo UBND xã Phú H: “Tiếp tục quản lý thửa 136, tờ bản đồ số 32, xã Phú H theo diện đất công cho đến khi UBND tỉnh có chủ trương mới thì UBND huyện sẽ thông báo đến UBND xã Phú H để UBND xã thông báo đến ông Ngô Hữu Ng được biết” không phải là quyết định hành chính, hành vi hành chính bị khiếu kiện thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án.

[5]. Từ những phân tích trên, Hội đồng xét xử phúc thẩm thấy vụ kiện hành chính trên không thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án, nhưng Tòa án cấp sơ thẩm đã thụ lý, giải quyết là chưa đúng quy định; căn cứ khoản 4 Điều 241 Luật tố tụng hành chính năm 2015, hủy bản án sơ thẩm và đình chỉ giải quyết vụ án. Quan điểm của đại diện Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh không phù hợp với nhận định của Hội đồng xét xử nên không được chấp nhận; chấp nhận một phần đơn kháng cáo của ông Ng, nên ông Ng không phải chịu án phí hành chính phúc thẩm.

Vì các lẽ trên,

QUYẾT ĐỊNH

Căn cứ khoản 4 Điều 241 Luật Tố tụng hành chính năm 2015.

1. Chấp nhận một phần đơn kháng cáo của ông Ngô Hữu Ng; hủy Bản án hành chính sơ thẩm số: 24/2023/HC-ST ngày 26 tháng 6 năm 2023 của Tòa án nhân dân tỉnh Đồng N và đình chỉ giải quyết vụ án.

2. Về án phí hành chính phúc thẩm: Ông Ngô Hữu Ng không phải chịu.

3.Bản án phúc thẩm có hiệu lực pháp luật kể từ ngày tuyên án./.