Bản án 02/2022/HC-PT về khiếu kiện hành vi hành chính

TOÀ ÁN NHÂN DÂN TỈNH TÂY NINH

BẢN ÁN 02/2022/HC-PT NGÀY 28/11/2022 VỀ KHIẾU KIỆN HÀNH VI HÀNH CHÍNH

Trong ngày 28 tháng 11 năm 2022, tại trụ sở Tòa án nhân dân tỉnh Tây Ninh xét xử phúc thẩm công khai vụ án hành chính thụ lý số 05/2022/TLDS-PT, ngày 02 tháng 11 năm 2022. Về: “Khiếu kiện hành vi hành chính trong lĩnh vực quản lý đất đai”. Do bản án sơ thẩm số 01/2022/HC-ST ngày 15 tháng 9 năm 2022 của Tòa án nhân dân huyện T, tỉnh Tây Ninh bị kháng cáo.

Theo Quyết định đưa vụ án ra xét xử số 05/2022/QĐXX-PT ngày 08 tháng 11 năm 2022; giữa các đương sự:

1. Người khởi kiện: bà Trần Thị Kim L, sinh năm 1976; cư trú tại: ấp X, xã TV, huyện T, tỉnh Tây Ninh; vắng mặt.

Người đại diện hợp pháp của người khởi kiện: anh Võ Đ, sinh năm 1995; địa chỉ đăng ký hộ khẩu thường trú: khóm 2, thị trấn U Minh, huyện U Minh, tỉnh Cà Mau; cư trú tại: Số 2 N, Khu phố 2, thị trấn T, huyện T, tỉnh Tây Ninh, (theo văn bản ủy quyền ngày 11/3/2022); có mặt.

2. Người bị kiện: Văn phòng đăng ký đất đai tỉnh Tây Ninh – Chi nhánh T; địa chỉ: số 99, đường Nguyễn Chí Thanh, Khu phố 7, thị trấn T, huyện T, tỉnh Tây Ninh.

Người đại diện hợp pháp của người bị kiện: Ông Nguyễn Minh X, sinh năm 1977 – Chức vụ: Giám đốc Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh Tây Ninh - Chi nhánh T, đại diện theo pháp luật; có mặt.

3. Người kháng cáo: bà Trần Thị Kim L - Người khởi kiện.

NỘI DUNG VỤ ÁN

Theo đơn khởi kiện ngày 02 tháng 6 năm 2022 và lời khai trong quá trình tham gia tố tụng, người khởi kiện bà Trần Thị Kim L và đại diện theo ủy quyền của bà L trình bày:

Ngày 14/3/2022 bà L nộp hồ sơ đề nghị Văn phòng đăng ký đất đai (viết tắt là VPĐKĐĐ) tỉnh Tây Ninh - Chi nhánh T làm thủ tục tách thửa 38, tờ bản đồ số 64 diện tích 10.000 m2 yêu cầu tách thành 8 thửa và thửa 09, tờ bản đồ số 64, diện tích 17.928,3 m2 tách thành 15 thửa cho cùng một người là bà L là chủ sử dụng đất sau đó bà L thực hiện việc chuyển quyền theo quy định.

Đến ngày hẹn 30/3/2022, VPĐKĐĐ không có kết quả đo đạc và ra Thông báo số 71 ngày 12/4/2022 có nội dung: “Trường hợp của bà yêu cầu tách thửa một lần thành 23 thửa mới cùng một thời điểm để chuyển quyền sử dụng đất là số lượng quá lớn cho một lần tách thửa. Hiện nay Ủy ban nhân dân tỉnh đã chỉ đạo Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện, thị xã, thành phố có trách nhiệm chỉ đạo kiểm tra, rà soát nghiêm các trường hợp lợi dụng quy định tách thửa tác động trái pháp luật làm thay đổi hiện trạng sử dụng đất, tự ý xây dựng hạ tầng, phân lô bán nền nhất là phân lô, bán nền trên đất nông nghiệp tại địa phương… nếu bà có nhu cầu cần thiết, trước mắt VPĐKĐĐ tỉnh Tây Ninh – Chi nhánh T sẽ thực hiện tách thửa 05 thửa mới cho một lần yêu cầu tách thửa và không cùng một người cùng một thời điểm để nhận chuyển quyền và người sử dụng đất không vi phạm Luật đất đai”. Ngày 20/4/2022, VPĐKĐĐ T có lập biên bản với bà L ghi nhận ý kiến của bà L và sẽ báo cáo cấp trên để xin ý kiến chỉ đạo. Ngày 28/4/2022, bà L làm đơn khiếu nại. Sau khi khởi kiện ra Tòa án nhân dân huyện T, bà L nhận được văn bản trả lời số 3908/STNMT-VPĐKĐĐ ngày 20/6/2022 của Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Tây Ninh (viết tắt là STNMT) nội dung không đồng ý tách cùng lúc nhiều thửa cho bà.

Nay căn cứ khoản 3 Điều 75 Nghị định 43 năm 2014, nội dung: “Trường hợp tách thửa do chuyển quyền sử dụng đất một phần thửa đất ……thì VPĐKĐĐ thực hiện các công việc sau: Đo đạc địa chính để tách thửa đất…”. Đồng thời, căn cứ điểm 3 Điều 6 Quyết định 28 ngày 27/7/2020 quy định: “tách thửa đối với đất nông nghiệp tại cấp xã diện tích đất tối thiểu là 1000 m2” và khoản 1 Điều 168 Luật đất đai 2013 và khoản 1 Điều 188 của Luật Đất đai 2013, bà L khởi kiện hành vi hành chính của VPĐKĐĐ tỉnh Tây Ninh – Chi nhánh huyện T yêu cầu tuyên văn bản thông báo số 71 ngày 12/4/2022 vô hiệu; yêu cầu Văn phòng đăng ký thực hiện thủ tục tách thửa theo yêu cầu nên trên của bà.

Tại biên bản lấy lời khai ngày 19 tháng 7 năm 2022 và các lời khai trong quá trình giải quyết vụ án, đại diện theo pháp luật của người bị kiện – ông Nguyễn Minh Xuấn trình bày:

Bà L có yêu cầu VPĐKĐĐ tỉnh Tây Ninh – Chi nhánh huyện T làm thủ tục tách nhiều thửa cho bà đứng tên nhưng bà chưa thực hiện việc chuyển quyền sử dụng đất nên theo quy định pháp luật trường hợp này chưa đủ điều kiện để tách thửa. Do đó, VPĐKĐĐ đã ban hành Thông báo số 71 ngày 12/4/2022 với nội dung như bà L trình bày. Ngoài ra trình tự thủ tục thực hiện việc tách thửa do chuyển quyền phải theo quy định pháp luật như đo đạc, xác định vị trí... Bà L căn cứ vào Điều 168, khoản 1 Điều 188 của Luật Đất đai 2013 cho rằng được quyền tách thửa là không có căn cứ vì bà L chỉ mới có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nhưng bà phải thực hiện thủ tục đăng ký đo đạc tách thửa để xác định vị trí đất thực hiện chuyển quyền. Kể từ ngày 23/5/2022 số lượng đất nông nghiệp được tách 01 lần cho 02 thửa mới để chuyển quyền và 01 thửa còn lại trong giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo chỉ đạo của STNMT và VPĐKĐĐ tỉnh Tây Ninh. Mặt khác, việc bà L yêu cầu tách 23 thửa để đứng tên là số lượng lớn trong cùng một thời điểm trong khi không thực hiện các bước theo quy định của Luật Đất đai là không phù hợp, có dấu hiệu phân lô trên nền đất nông nghiệp nên VPĐKĐĐ Chi nhánh T không đồng ý đối với yêu cầu khởi kiện của bà L.

*Tại bản án sơ thẩm số: 01/2022/HC-ST ngày 15 tháng 9 năm 2020 của Tòa án nhân dân huyện T, tỉnh Tây Ninh Căn cứ điểm a khoản 2 Điều 193 Luật Tố tụng hành chính 2015;

Căn cứ khoản 3 Điều 75 Nghị định 43/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ; khoản 2 Điều 2 Quyết định số 28/2020/QĐ-UBND ngày 27/7/2020 của Ủy ban nhân dân tỉnh Tây Ninh;

Căn cứ vào Điều 26, Điều 30, khoản 1 Điều 32 Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14 ngày 30 tháng 12 năm 2016 của Ủy ban thường vụ Quốc hội quy định về mức thu, miễn, giảm, thu, nộp, quản lý và sử dụng án phí và lệ phí Tòa án:

- Bác yêu cầu khởi kiện của người khởi kiện là bà Trần Thị Kim L.

- Ngoài ra bản án còn tuyên về án phí và quyền kháng cáo của đương sự.

Ngày 27/9/2022, bà L kháng cáo yêu cầu sửa án sơ thẩm chấp nhận yêu cầu khởi kiện của bà.

Tại phiên tòa phúc thẩm: người đại diện theo ủy quyền của bà L giữ nguyên nội dung kháng cáo.

* Ý kiến của Đại diện Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Tây Ninh tham gia phiên tòa:

- Về tố tụng: Hội đồng xét xử, Thẩm phán và Thư ký những người tham gia tố tụng đã chấp hành đúng những quy định của pháp luật.

- Về nội dung:

+ Cấp sơ thẩm xác định VPĐKĐĐ tỉnh Tây Ninh – Chi nhánh huyện T là người bị kiện là không đúng, vì VPĐKĐĐ tỉnh Tây Ninh – Chi nhánh huyện T là đơn vị trực thuộc VPĐKĐĐ tỉnh Tây Ninh theo Quyết định số 395/QĐ-STNMT ngày 26/01/2015 của STNMT về thành lập Chi nhánh VPĐKĐĐ huyện T. Giám đốc Chi nhánh VPĐKĐĐ thực hiện nhiệm vụ do Giám đốc VPĐKĐĐ tỉnh Tây Ninh giao. Theo khoản 9 Điều 3 của Luật Tố tụng hành chính và Điều 1 của Nghị quyết 02/2011/NQ-HĐTP ngày 29/7/2011 của Tòa án nhân dân tối cao thì người bị kiện là VPĐKĐĐ tỉnh Tây Ninh.

+ Ngày 20/6/2022, STNMT ban hành Công văn số 3908/STNMT-VPĐKĐĐ về trả lời đơn khiếu nại của bà L, đây là quyết định hành chính có liên quan đến hành vi hành chính bị kiện của VPĐKĐĐ tỉnh Tây Ninh – Chi nhánh huyện T nên Tòa án cần đưa STNMT tham gia tố tụng với tư cách là người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan theo quy định tại khoản 10 Điều 3 của Luật Tố tụng Hành chính.

+ Vụ án thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án nhân dân tỉnh Tây Ninh theo quy định tại khoản 3 Điều 32 của của Luật Tố tụng Hành chính.

Do cấp sơ thẩm vi phạm tố tụng nghiêm trọng nên đề nghị Hội đồng xét xử phúc thẩm hủy toàn bộ bản án sơ thẩm theo quy định tại khoản 3 Điều 241 của Luật Tố tụng hành chính. Giao hồ sơ về Tòa án nhân dân huyện T làm thủ tục chuyển vụ án giải quyết theo thẩm quyền.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

[1] Về tố tụng:

[1.1] Đương sự kháng cáo bản án sơ thẩm trong thời hạn luật định, phù hợp tại Điều 205, 206 của Luật Tố tụng hành chính.

[1.2] Về đối tượng khởi kiện: Bà L khởi kiện VPĐKĐĐ tỉnh Tây Ninh – Chi nhánh huyện T yêu cầu thực hiện hành vi hành chính là tách thửa 38 diện tích 10.000 m2 đất nông nghiệp thành 08 thửa, tách thửa số 9 diện tích 17.928,3 m2 thành 15 thửa cho cùng một người là bà. Ngày 12/4/2022, VPĐKĐĐ tỉnh Tây Ninh – Chi nhánh huyện T có Thông báo số 71 không đồng ý theo yêu cầu của bà do chỉ đạo của ủy ban nhân dân tỉnh là kiểm tra các trường hợp phân lô bán nền chỉ được tách một lần 05 thửa nhưng không cùng một người đứng tên.

Ngày 28/4/2022, bà L khiếu nại đến STNMT tỉnh Tây Ninh và được trả lời tại Công văn số 3908/STNMT-VPĐKĐĐ ngày 20/6/2022 không chấp nhận yêu cầu khiếu nại của bà L. Cấp sơ thẩm xác định Thông báo số 71 ngày 12/4/2022 của VPĐKĐĐ tỉnh Tây Ninh – Chi nhánh huyện T là hành vi hành chính thuộc đối tượng bị khởi kiện vụ án hành chính theo quy định tại khoản 3 Điều 3 của Luật Tố tụng hành chính là đúng nhưng chưa đủ. Bởi lẽ: Thông báo số 71 ngày 12/4/2022 đã bị khiếu nại theo thủ tục hành chính và được Cơ quan có thẩm quyền là STNMT tỉnh Tây Ninh trả lời khiếu nại tại Công văn số 3908/STNMT- VPĐKĐĐ ngày 20/6/2022 nên văn bản giải quyết khiếu nại cũng là đối tượng có liên quan được xem xét trong cùng vụ án.

[1.3] Về người tham gia tố tụng: Cấp sơ thẩm xác định VPĐKĐĐ tỉnh Tây Ninh – Chi nhánh huyện T là người bị kiện là không đúng theo Quyết định số 395/QĐ-STNMT ngày 26/01/2015 của STNMT về thành lập Chi nhánh VPĐKĐĐ huyện T. “Giám đốc Chi nhánh VPĐKĐĐ thực hiện nhiệm vụ do Giám đốc VPĐKĐĐ tỉnh Tây Ninh giao”. Theo khoản 9 Điều 3 của Luật Tố tụng hành chính và Điều 1 của Nghị quyết 02/2011/NQ-HĐTP ngày 29/7/2011 của Tòa án nhân dân tối cao thì người bị kiện là VPĐKĐĐ tỉnh Tây Ninh. Ngoài ra, mục e Điều 3 của Thông tư liên tịch số 15/2015/TTLT-BTMNT-BNV-BTC ngày 04/4/2015 của liên bộ Tài Nguyên và Môi trường, Nội Vụ, Tài Chính hướng dẫn chức năng nhiệm vụ, quyền hạn, cơ cấu tổ chức và cơ chế hoạt động của Văn phòng đăng ký đất đai trực thuộc STNMT “chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai tại các quận, huyện, thị xã, thành phố thuộc tỉnh là đơn vị hạch toán phụ thuộc” nên chi nhánh VPĐKĐĐ không có đầy đủ tư cách pháp nhân theo quy định của pháp luật. Ngoài ra, Công văn số 3908/STNMT-VPĐKĐĐ ngày 20/6/2022 cũng là quyết định hành chính có liên quan và được xem xét giải quyết trong cùng vụ án theo quy định tại Nghị quyết số 01/2015/NQ-HĐTP ngày 15 tháng 01 năm 2015 của Hội đồng Thẩm phán Toà án nhân dân tối cao. Cấp sơ thẩm không đưa STNMT tỉnh Tây Ninh tham gia tố tụng tư cách là người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan trong vụ án là bỏ lọt người tham gia tố tụng.

[1.4] Về thẩm quyền: do người bị kiện là VPĐKĐĐ tỉnh Tây Ninh, STNMT tỉnh Tây Ninh là người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan nên vụ án thuộc thẩm quyền của Tòa án nhân dân cấp tỉnh theo quy định tại khoản 3 Điều 32 của Luật Tố tụng Hành chính. Cấp sơ thẩm vi phạm tố tụng nghiêm trọng nên cần hủy toàn bộ bản án sơ thẩm theo quy định tại khoản 3 Điều 241 của Bộ luật Tố tụng hành chính.

[2] Do bản án bị hủy nên kháng cáo của bà L cấp phúc thẩm không xem xét.

[3] Đề nghị của đại diện Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Tây Ninh tại phiên tòa, phù hợp với nhận định của Hội đồng xét xử nên chấp nhận.

[4] Về án phí sơ, phúc thẩm: Do hủy án sơ thẩm nên đương sự không phải chịu án phí sơ, phúc thẩm theo quy định tại khoản 3 Điều 34 của Nghị quyết số: 326/2016/QH.

Vì các lẽ trên;

QUYẾT ĐỊNH

Căn cứ khoản 3 Điều 241 của Luật Tố tụng hành chính;

1. Hủy toàn bộ Bản án hành chính sơ thẩm số 01/2022/HC-ST ngày 15 tháng 9 năm 2022 của Tòa án nhân dân huyện T, tỉnh Tây Ninh, giao hồ sơ về Tòa án nhân dân huyện T làm thủ tục chuyển vụ án giải quyết theo thẩm quyền.

2. Về án phí phúc thẩm: Đương sự không phải chịu; hoàn trả lại bà Trần Thị Kim L số tiền 300.000 đồng tạm ứng án phí theo Biên lai thu tiền số 0004021 ngày 27/9/2022 của Cục Thi hành án dân sự huyện T, tỉnh Tây Ninh.

3. Bản án phúc thẩm có hiệu lực pháp luật kể từ ngày tuyên án.