Bản án 01/2023/HC-ST về kiện quyết định hành chính trong lĩnh vực quản lí đất đai

TOÀ ÁN NHÂN DÂN HUYỆN PHÚ NINH, TỈNH QUẢNG NAM

BẢN ÁN 01/2023/HC-ST NGÀY 19/05/2023 VỀ KIỆN QUYẾT ĐỊNH HÀNH CHÍNH TRONG LĨNH VỰC QUẢN LÍ ĐẤT ĐAI

Trong ngày 19 tháng 5 năm 2023, tại trụ sở Toà án nhân dân huyện Phú Ninh, tỉnh Quảng Nam, xét xử sơ thẩm công khai vụ án hành chính thụ L số: 01/2022/TLST-HC, ngày 04-7-2022 về việc “Kiện quyết định hành chính trong lĩnh vực quản lí đất đai” theo Quyết định đưa vụ án ra xét xử số: 01/2023/QĐXXST- HC ngày 22-4-2023 giữa các đương sự:

- Người khởi kiện: Bà Nguyễn Thị L, sinh năm 1932; Địa chỉ: thôn K, xã T, huyện P, tỉnh Quảng Nam.

- Người đại diện theo ủy quyền của người khởi kiện: Ông Mai Văn Đ, sinh năm 1968; Địa chỉ: thôn K, xã T, huyện P, tỉnh Quảng Nam.

- Người bị kiện: Ủy ban nhân dân xã Tam Thái; Địa chỉ: thôn Khánh Thọ, xã Tam Thái, huyện Phú Ninh, tỉnh Quảng Nam và Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Tam Thái, do ông Phan Văn P, chức vụ Chủ tịch đại diện theo pháp luật.

Ông Đ, ông P, có mặt.

NỘI DUNG VỤ ÁN

Theo đơn khởi kiện, các lời khai tiếp theo và tại phiên tòa người khởi kiện và người đại diện theo ủy quyền của người khởi kiện ông Mai Văn Đ trình bày:

Ngày 05-3-2021, bà Nguyễn Thị L có đơn gửi UBND xã Tam Thái xin xác nhận để cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với thửa đất số 36 diện tích 1.294 m2, thửa đất số 34 có diện tích 2.784 m2 và một phần thửa đất số 96 có diện tích 1.500 m2. Nguồn gốc đất do ông bà để lại và Chính phủ Việt Nam Cộng hòa cấp trước năm 1975, bà L sử dụng canh tác ổn định, liên tục từ trước năm 1975 tới nay, có nộp thuế cho nhà nước. Tuy nhiên, ngày 24-3-2021, bà L nhận được Công văn số 23/UBND-ĐC ngày 24- 3-2021 của UBND xã Tam Thái về việc xác nhận tình trạng pháp lý về đất đai để cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất với nội dung các thửa đất trên có nguồn gốc là đất công ích, do UBND xã quản lý, được xác lập từ năm 1996 nên không đủ điều kiện để xác nhận đề nghị cấp có thẩm quyền đo đạc, cấp giấy chứng nhận theo yêu cầu của bà Nguyễn Thị L. Không đồng tình với Công văn số 23/UBND-ĐC ngày 24-3-2021 của UBND xã Tam Thái nên bà L đã có đơn khiếu nại gửi Chủ tịch UBND xã Tam Thái. Ngày 30-6-2021, bà L nhận được Quyết định số 128/QĐ-UBND ngày 04-6-2021 của Chủ tịch UBND xã Tam Thái về việc giải quyết khiếu nại với nội dung không chấp nhận khiếu nại của bà L.

Công văn số 23/UBND-ĐC ngày 24-3-2021 của UBND xã Tam Thái và Quyết định số 128/QĐ-UBND ngày 04-6-2021 của Chủ tịch UBND xã Tam Thái đã xâm phạm đến quyền và lợi ích hợp pháp của bà Nguyễn Thị L. Vì vậy, bà Nguyễn Thị L khởi kiện yêu cầu Tòa án nhân dân huyện Phú Ninh xem xét hủy bỏ Công văn số 23/UBND-ĐC ngày 24-3-2021 của UBND xã Tam Thái và Quyết định số 128/QĐ-UBND ngày 04-6- 2021 của Chủ tịch UBND xã Tam Thái.

Người bị kiện Ủy ban nhân dân xã Tam Thái và Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Tam Thái do ông Phan Văn P đại diện trình bày: Việc ban hành Công văn số 23/UBND-ĐC ngày 24-3-2021 của UBND xã Tam Thái và Quyết định số 128/QĐ-UBND ngày 04-6- 2021 của Chủ tịch UBND xã Tam Thái là có căn cứ, đúng pháp luật. Tất cả các thửa đất của bà L đều có trong sổ đất công ích của xã và đây là cơ sở pháp lý duy nhất, không có văn bản nào điều chỉnh hay thay thế sổ này nên UBND xã Tam Thái phải căn cứ theo sổ đất công ích của xã. Vì vậy, trường hợp của bà L không đủ điều kiện để xác nhận đề nghị cơ quan có thẩm quyền cấp đất cho bà L.

Theo quy định của Luật đất đai thì đất công ích của địa phương nếu vượt quá 5% thì có thể xem xét cấp đất cho người dân theo sự chỉ đạo của cơ quan nhà nước cấp trên. Tuy nhiên, không phải trường hợp nào cũng được cấp đất, theo chỉ đạo của UBND huyện Phú Ninh thì UBND xã Tam Thái đang tiến hành rà soát, kiểm tra quỹ đất công ích nhằm mục đích chủ yếu để quản lý nhưng chưa có kết quả nên cũng không thể xác nhận đề nghị cấp có thẩm quyền cấp đất cho bà L.

Ý kiến của Kiểm sát viên:

Về việc tuân theo pháp luật: Trong quá trình thụ lý, giải quyết và xét xử Thẩm phán, Hội đồng xét xử chấp hành đúng pháp luật tố tụng hành chính, đảm bảo quyền lợi của đương sự. Các đương sự thực hiện đúng quyền và nghĩa vụ của mình theo quy định của Luật Tố tụng hành chính.

Về việc giải quyết vụ án: Đề nghị HĐXX căn cứ điểm b, khoản 2, Điều 193 Luật Tố tụng hành chính; Điều 132 Luật đất đai. Chấp nhận toàn bộ yêu cầu của bà Nguyễn Thị L, hủy bỏ Công văn số 23/UBND-ĐC ngày 24-3-2021 của UBND xã Tam Thái và Quyết định số 128/QĐ-UBND ngày 04-6-2021 của Chủ tịch UBND xã Tam Thái.

Căn cứ vào các chứng cứ và tài liệu đã được thẩm tra tại phiên toà, trên cơ sở xem xét đầy đủ và toàn diện các chứng cứ và ý kiến của các đương sự.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

[1] Về tố tụng:

 [1.1] Về quan hệ pháp luật và thẩm quyền: Tại phiên toà, người khởi kiện bà L không rút đơn khởi kiện, yêu cầu Hội đồng xét xử hủy Công văn số 23/UBND-ĐC ngày 24-3-2021 của Ủy ban nhân dân xã Tam Thái về việc xác nhận tình trạng pháp lý về đất đai để cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; hủy Quyết định số 128/QĐ- UBND ngày 04-6-2021 của Chủ tịch UBND xã Tam Thái về việc giải quyết khiếu nại của bà L nên Tòa án xác định quan hệ pháp luật về việc “Kiện quyết định hành chính trong lĩnh vực quản lý đất đai” và thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án nhân dân huyện Phú Ninh theo quy đinh tại Điều 30 và Điều 31 Luật tố tụng hành chính.

[1.2].Về thời hiệu khởi kiện: Ngày 24-3-2021, UBND xã Tam Thái ban hành Công văn số 23/CV-UBND trả lời đơn của bà Nguyễn Thị L. Không đồng ý với nội dung Công văn số 23/CV-UBND ngày 24-3-2021, bà L khiếu nại. Ngày 04-6-2021, Chủ tịch UBND xã Tam Thái ban hành Quyết định số 128/QĐ-UBND giải quyết khiếu nại của bà L. Ngày 27-5-2022, bà Nguyễn Thị L gửi đơn khởi kiện đến Tòa án là vẫn còn thời hiệu khởi kiện theo quy định tại điểm a khoản 3 Điều 116 Luật tố tụng hành chính.

[3].Về nội dung:

Bà L gửi đơn đề nghị UBND xã Tam Thái làm thủ tục đề nghị cấp có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho bà đối với các thửa đất số 36 diện tích 1.294 m2, thửa đất số 34 có diện tích 2.784 m2 và một phần thửa đất số 96 có diện tích 1.500 m2. UBND xã Tam Thái cho rằng các thửa đất bà L đề nghị cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất là đất công ích nên không đủ điều kiện xác nhận để đề nghị cấp có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho bà L. Vì vậy, UBND xã Tam Thái ban hành Công văn số 23/UBND-ĐC ngày 24-3-2021.

Xét Công văn số 23/UBND-ĐC ngày 24-3-2021 giải quyết trong lĩnh vực quản lý đất đai nên thuộc thẩm quyền của UBND xã Tam Thái; Quyết định số 128/QĐ- UBND ngày 04-6-2021 giải quyết khiếu nại thuộc thẩm quyền của Chủ tịch UBND xã Tam Thái. Như vậy, Công văn số 23/UBND-ĐC ngày 24-3-2021 của UBND xã Tam Thái và Quyết định số 128/QĐ-UBND ngày 04-6-2021 của Chủ tịch UBND xã Tam Thái ban hành đúng thẩm quyền.

Về nội dung Công văn số 23/UBND-ĐC ngày 24-3-2021 của UBND xã Tam Thái: Xét thấy thửa đất số 34, tờ bản đồ số 24, diện tích 2.784 m2, loại đất trồng rừng, địa chỉ thửa đất: Thôn Khánh Thịnh, xã Tam Thái, huyện Phú Ninh, tỉnh Quảng Nam. Theo Công văn số 395/UBND-TNMT ngày 31/3/2023 của UBND huyện Phú Ninh cung cấp thông tin cho Tòa án cụ thể như sau: “Theo quyết định số 499/QĐ-ĐC ngày 27/7/1995 của Tổng cục Địa chính quy định, thì ký hiệu RTS là loại đất trồng rừng. Tại Nghị định số 02/CP ngày 15/01/1994 không có quy định đất trồng rừng là đất công ích. Luật đất đai năm 2013 tại khoản 1 Điều 132 quy định: Đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích không quá 5% tổng diện tích đất trồng cây hàng năm, đất trồng cây lâu năm, đất nuôi trồng thủy sản để phục vụ nhu cầu công ích của địa phương”.

Như vậy, pháp luật đất đai không có quy định loại đất trồng rừng là đất công ích, nhưng UBND xã Tam Thái căn cứ vào sổ đất công ích do UBND xã Tam Thái lập và ghi thửa đất số 34, tờ bản đồ số 24, diện tích 2.784 m2, ký hiệu RTS vào sổ đất công ích là không đúng quy định của pháp luật.

Tại khoản 1 Điều 132 Luật đất đai quy định: “Đối với những nơi đã để lại quỹ đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích vượt quá 5% thì diện tích ngoài mức 5% được sử dụng để xây dựng hoặc bồi thường khi sử dụng đất khác để xây dựng các công trình công cộng của địa phương; giao cho hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản tại địa phương chưa được giao đất hoặc thiếu đất sản xuất”. Như vậy, trường hợp của bà L cần phải rà soát quỹ đất công ích của xã có vượt quá 5% hay không để xem xét giải quyết theo quy định nói trên.

UBND huyện Phú Ninh ban hành Công văn số 944/UBND-TNMT ngày 31-8- 2020, yêu cầu UBND các xã, thị trấn tập trung rà soát, chấn chỉnh công tác quản lý quỹ đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích. Tại thời điểm ban hành Công văn số 23/UBND-ĐC ngày 24-3-2021 thì UBND xã Tam Thái vẫn chưa có kết quả rà soát quỹ đất công ích của xã có vượt quá 5% hay không, để xem xét đối với trường hợp của bà L theo quy định của pháp luật, nhưng UBND xã Tam Thái lại khẳng định trường hợp của bà L không đủ điều kiện để xác nhận đề nghị cấp có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất là thiếu căn cứ, ảnh hưởng đến quyền lợi của bà L. Không đồng ý với nội dung Công văn số 23/UBND-ĐC ngày 24-3-2021 của UBND xã Tam Thái, bà L khiếu nại, Chủ tịch UBND xã Tam Thái ban hành Quyết định số 128/QĐ-UBND ngày 04-6-2021 giải quyết khiếu nại đối với bà L với nội dung không chấp nhận đơn khiếu nại của bà L, vẫn giữ nguyên nội dung Công văn số 23/UBND-ĐC ngày 24-3-2021 của UBND xã Tam Thái.

Từ phân tích nhận định nêu trên cho thấy Công văn số 23/UBND-ĐC ngày 24-3- 2021 của UBND xã Tam Thái vi phạm pháp luật về nội dung, ảnh hưởng đến quyền lợi của bà L, nhưng Quyết định giải quyết khiếu nại số 128/QĐ-UBND ngày 04-6-2021 của Chủ tịch UBND xã Tam Thái vẫn giữ nguyên Công văn số 23/UBND-ĐC ngày 24- 3-2021 của UBND xã Tam Thái cũng không đúng pháp luật nên cần phải hủy Công văn số 23/UBND-ĐC ngày 24-3-2021 của UBND xã Tam Thái và Quyết định số 128/QĐ-UBND ngày 04-6-2021 của Chủ tịch UBND xã Tam Thái, để UBND xã Tam Thái giải quyết việc xác nhận đề nghị cơ quan có thẩm quyền cấp đất cho bà L theo đúng quy định của pháp luật.

[4]. Về án phí: Ủy ban nhân dân xã Tam Thái, huyện Phú Ninh, tỉnh Quảng Nam phải chịu án phí theo quy định của pháp luật.

Vì các lẽ trên!

QUYẾT ĐỊNH

Căn cứ vào khoản 1 Điều 30, khoản 1 Điều 31, khoản 3 Điều 116, điểm b khoản 2 Điều 193 Luật tố tụng hành chính;

Căn cứ các Điều 132, 135 Luật đất đai;

Căn cứ vào khoản 2 Điều 32 Nghị quyết 326/2016/UBTVQH14 ngày 30-12-2016 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Tuyên xử: Chấp nhận yêu cầu khởi kiện của bà Nguyễn Thị L.

Hủy: Công văn số 23/CV-UBND ngày 24-3-2021 của UBND xã Tam Thái và Quyết định số 128/QĐ-UBND 04-6-2021 của Chủ tịch UBND xã Tam Thái UBND.

Về án phí: Ủy ban nhân dân xã Tam Thái, huyện Phú Ninh, tỉnh Quảng Nam phải chịu 300.000 (Ba trăm nghìn) đồng án phí hành chính sơ thẩm.

Trong hạn 15 ngày kể từ ngày tuyên án sơ thẩm (19-5-2023), các đương sự có quyền kháng cáo để yêu cầu Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Nam xét xử lại theo trình tự phúc thẩm.