Bản án 01/2023/HC-PT về khởi kiện quyết định hành chính, hành vi hành chính trong lĩnh vực quản lý đất đai 

TÒA ÁN NHÂN DÂN CẤP CAO TẠI HÀ NỘI

BẢN ÁN 01/2023/HC-PT NGÀY 03/01/2023 VỀ KHỞI KIỆN QUYẾT ĐỊNH HÀNH CHÍNH, HÀNH VI HÀNH CHÍNH TRONG LĨNH VỰC QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI

Ngày 03 tháng 01 năm 2023, tại trụ sở Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội, xét xử phúc thẩm công khai vụ án hành chính thụ lý số 420/2022/TLPT-HC ngày 11 tháng 10 năm 2022 về “Khởi kiện quyết định hành chính, hành vi hành chính trong lĩnh vực quản lý đất đai”.

Do Bản án hành chính sơ thẩm số 29/2022/HC-ST ngày 28 tháng 7 năm 2022 của Tòa án nhân dân tỉnh Lào Cai bị kháng cáo.

Theo Quyết định đưa vụ án ra xét xử số 12374/2022/QĐ-PT ngày 23 tháng 12 năm 2022 giữa các đương sự:

- Người khởi kiện: Công ty TNHH sản xuất nấm HP; địa chỉ: Số 050 phố ĐTC, phường CL, thành phố LC, tỉnh Lào Cai.

Người đại diện theo pháp luật: Bà Phan Hồng A - Giám đốc; vắng mặt và có đơn đề nghị xét xử vắng mặt.

- Người bị kiện: Ủy ban nhân dân tỉnh Lào Cai; địa chỉ: Khối II, Đại lộ THĐ, phường NC, thành phố LC, tỉnh Lào Cai; vắng mặt và có đơn đề nghị xét xử vắng mặt.

- Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan: Ủy ban nhân dân thành phố LC, tỉnh Lào Cai; địa chỉ: Số 591 đường HL, phường KT, thành phố LC, tỉnh Lào Cai; vắng mặt và có đơn đề nghị xét xử vắng mặt.

- Người kháng cáo: Công ty TNHH sản xuất nấm HP.

NỘI DUNG VỤ ÁN

Theo đơn khởi kiện và trong quá trình giải quyết, người khởi kiện (do người đại diện theo pháp luật) trình bày:

Ngày 23/10/2021, Công ty TNHH sản xuất nấm HP (sau đây viết tắt là Công ty HP) nhận được Thông báo số 308/TB-PTQĐ ngày 21/10/2021 của Trung tâm phát triển quỹ đất thành phố LC (sau đây viết tắt là TTPTQĐ thành phố LC), tỉnh Lào Cai về việc niêm yết công khai bản dự thảo phương án chi tiết bồi thường hỗ trợ và tái định cư dư án: Xây dựng khu tái định cư phục vụ dự án khu đô thị mới TL, phường BC, thành phố LC. Ngày 04/01/2022, Công ty HP nhận được Quyết định số 1837/QĐ-UBND ngày 31/12/2021 của Ủy ban nhân dân (sau đây viết tắt là UBND) thành phố LC về việc thu hồi đất của Công ty HP để thực hiện Công trình Xây dựng khu tái định cư phục vụ dự án Khu đô thị mới TL, phường BC, thành phố LC (sau đây viết tắt là Quyết định số 1837/QĐ-UBND ngày 31/12/2021). Diện tích đất thu hồi là 152,1m2, loại đất trồng cây lâu năm, thuộc thửa đất số 14, tờ bản đồ P2-18, đã được Sở Tài nguyên và Môi trường (sau đây viết tắt là Sở TN&MT) tỉnh Lào Cai cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sau đây viết tắt là GCNQSDĐ) số CĐ 874880 ngày 24/01/2017. Sau khi nhận các quyết định của UBND thành phố LC, Công ty HP cho rằng các quyết định trên là trái quy định nên Công ty HP khởi kiện các quyết định của UBND tỉnh Lào Cai với các lý do sau:

Thứ nhất, UBND tỉnh Lào Cai và UBND thành phố LC đều là cơ quan hành chính nhà nước vì vậy việc thu hồi đất của doanh nghiệp hay của người dân gọi chung là người sử dụng đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng, theo quy định của Luật Đất đai thì là một thủ tục hành hành chính nên việc ủy quyền thực hiện thủ tục hành chính cũng phải bằng một quyết định hành chính. Theo quy định tại khoản 1 Điều 3 Luật Tố tụng hành chính về giải thích từ ngữ thì “Quyết định hành chính là văn bản do cơ quan hành chính nhà nước, cơ quan, tổ chức được giao thực hiện quản lý hành chính nhà nước ban hành hoặc người có thẩm quyền trong cơ quan, tổ chức đó ban hành quyết định về vấn đề cụ thể trong hoạt động quản lý hành chính được áp dụng một lần đối với một hoặc một số đối tượng cụ thể”. Vì vậy, Văn bản số 5922/UBND-TNMT ngày 22/12/2020 của UBND tỉnh Lào Cai (sau đây viết tắt là Văn bản số 5922/UBND-TNMT ngày 22/12/2020) không phải một quyết định hành chính của cơ quan hành chính cấp trên ủy quyền cho cơ quan hành chính cấp dưới thực hiện thủ tục thu hồi đất và áp giá bồi thường khi thu hồi đất của Công ty HP nên tại Quyết định về việc thu hồi đất của UBND thành phố LC nêu Văn bản số 5922/UBND-TNMT ngày 22/12/2020 là căn cứ pháp lý để UBND thành phố LC ban hành quyết định thu hồi đất của Công ty HP là trái với quy định của pháp luật.

Thứ hai, thửa đất số 14 tờ bản đồ P2-18, địa chỉ tại tổ 27 phường BC, thành phố LC của Công ty HP, nguồn gốc sử dụng là nhận chuyển nhượng của hộ gia đình được Nhà nước công nhận quyền sử dụng, không phải đất thuê của Nhà nước, tiền đã trả cho việc nhận chuyển nhượng là tiền vốn góp của thành viên Công ty HP, không có nguồn gốc từ ngân sách Nhà nước vì vậy quyền sử dụng thửa đất này là tài sản hợp pháp của Công ty HP, không phải tài sản của UBND tỉnh Lào Cai nên UBND tỉnh Lào Cai không thể tùy tiện ban hành văn bản ủy quyền cho UBND thành phố LC thu hồi tài sản hợp pháp của Công ty HP bằng công văn được .

Thứ ba, tại Điều 63 của Luật Đất đai quy định “Việc thu hồi đất vì mục đích quốc phòng an ninh, phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng phải dựa trên các căn cứ sau đây : 1) Dự án thuộc các trường hợp thu hồi quy định tại Điều 61 và Điều 62 của Luật này; 2) Kế hoạch sử dụng đất hàng năm của cấp huyện đã được cơ quan nhà nước thẩm quyền phê duyệt; 3) Tiến độ sử dụng đất để thực hiện dự án”. Đối chiếu với các quy định tại Điều 63 của Luật Đất đai thì ngày 31/12/2021 UBND thành phố LC ban hành quyết định thu hồi đất của Công ty HP để thực hiện dự án công trình Xây dựng khu tái định cư phục vụ khu đô thị mới TL, phường BC, thành phố LC là trái pháp luật vì dự án công trình Xây dựng khu tái định cư phục vụ khu đô thị mới TL phường BC, thành phố LC không nằm trong danh mục các dự án phải thu hồi đất quy định tại khoản 3 Điều 62 của Luật Đất đai.

Thứ tư, căn cứ Quyết định 732/QĐ-UBND ngày 09/3/2018 của UBND tỉnh Lào Cai Phê duyệt Quy hoạch chi tiết xây dựng Khu đô thị TL, phường BC, thành phố LC thì không có quy hoạch sử dụng đất để Xây dựng công trình khu tái định cư phục vụ dự án Khu đô thị mới TL phường BC, thành phố LC. Vì vậy, UBND tỉnh Lào Cai căn cứ vào đề nghị của Sở Kế hoạch và Đầu tư ngày 29/10/2019 để ban hành Quyết định số 3691/QĐ-UBND ngày 31/10/2019 Phê duyệt dự án đầu tư xây dựng công trình: “Xây dựng khu tái định cư phục vụ dự án Khu đô thị mới TL, phường BC, thành phố Lào Caỉ” và UBND thành phố LC đã căn cứ vào Quyết định này để làm căn cứ pháp lý thu hồi đất của Công ty HP là trái với quy định của Luật Đất đai.

Thứ năm, Công ty HP là người có đất bị thu hồi không nhận được văn bản ủy quyền và không biết được nội dung của văn bản đó. Hiện chưa có luật nào quy định cho UBND cấp tỉnh được ủy quyền cho UBND cấp huyện thu hồi tài sản hợp pháp của doanh nghiệp bằng công văn. Vì vậy, căn cứ quy định tại khoản 1 Điều 66 của Luật Đất đai và khoản 2 Điều 74 Luật Đất đai thì UBND thành phố LC ban hành quyết định thu hồi đất của Công ty và ban hành quyết định phê duyệt phương án bồi thường khi thu hồi đất của Công ty HP là trái thẩm quyền và trái luật. Bên cạnh đó, căn cứ khoản 2 Điều 74 Luật Đất đai thì UBND thành phố LC bồi thường cho Công ty HP bằng tiền là trái luật vì theo kế hoạch sử dụng đất hàng năm của thành phố LC thể hiện trên địa bàn phường BC còn hàng trăm ha đất chưa được sử dụng nên không thể nói không có đất để bồi thường cho Công ty HP mà phải bồi thường bằng tiền.

Vì vậy, Công ty HP yêu cầu Tòa án giải quyết:

- Hủy Quyết định số 1837/QĐ-UBND ngày 31/12/2021 của UBND thành phố LC về việc thu hồi đất của Công ty HP để thực hiện Công trình Xây dựng khu tái định cư phục vụ dự án Khu đô thị mới TL, phường BC, thành phố LC.

- Hủy Quyết định số 1836/QĐ-UBND ngày 31/12/2021 của UBND thành phố LC về việc phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư công trình Xây dựng khu tái định cư phục vụ dự án Khu đô thị mới TL, phường BC, thành phố LC.

- Buộc UBND tỉnh Lào Cai phải thực hiện thủ tục thu hồi đất của Công ty HP theo quy định tại khoản 1 Điều 66 của Luật Đất đai. Trường hợp UBND tỉnh Lào Cai ủy quyền cho UBND thành phố LC thực hiện thủ tục thu hồi đất thì phải bằng quyết định hành chính có nội dung theo đúng quy định tại khoản 1 Điều 14 của Luật Tổ chức chính quyền địa phương.

Người bị kiện là Ủy ban nhân dân tỉnh Lào Cai trình bày:

- Khoản 1 Điều 14 Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015 (sửa đổi bổ sung tại khoản 7 Điều 2 Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2019) quy định:

“7. Sửa đổi, bổ sung khoản 1 và khoản 2 Điều 14 như sau:

1. Trong trường hợp cần thiết, trừ trường hợp quy định tại khoản 1 Điều 12 của Luật này, cơ quan hành chính nhà nước cấp trên có thể ủy quyền cho Ủy ban nhân dân cấp dưới trực tiếp, Ủy ban nhân dân có thể ủy quyền cho cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cùng cấp hoặc đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc, Chủ tịch Ủy ban nhân dân có thể ủy quyền cho Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân cùng cấp, người đứng đầu cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cùng cấp, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp dưới trực tiếp thực hiện một hoặc một số nhiệm vụ, quyền hạn của mình trong khoảng thời gian xác định kèm theo các điều kiện cụ thể. Việc ủy quyền phải được thể hiện bằng văn bản”.

- Về nội dung thu hồi đất quy định tại Điều 66, Luật đất đai năm 2013:

“1. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định thu hồi đất trong các trường hợp sau đây:

a) Thu hồi đất đối với tổ chức, cơ sở tôn giáo, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, trừ trường hợp quy định tại điểm b khoản 2 Điều này;

b) Thu hồi đất nông nghiệp thuộc quỹ đất công ích của xã, phường, thị trấn.

2. Ủy ban nhân dân cấp huyện quyết định thu hồi đất trong các trường hợp sau đây:

a) Thu hồi đất đối với hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư;

b) Thu hồi đất ở của người Việt Nam định cư ở nước ngoài được sở hữu nhà ở tại Việt Nam.

3. Trường hợp trong khu vực thu hồi đất có cả đối tượng quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này thì Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định thu hồi đất hoặc ủy quyền cho Ủy ban nhân dân cấp huyện quyết định thu hồi đất.” Dự án Xây dựng khu tái định cư phục vụ dự án Khu đô thị mới TL, phường BC, thành phố LC phải thực hiện thu hồi đất của cả tổ chức và hộ gia đình, cá nhân. Do đó, căn cứ theo quy định trên, việc UBND tỉnh Lào Cai ban hành Văn bản số 5922/UBND-TNMT ngày 22/12/2020 ủy quyền cho UBND thành phố LC thực hiện thu hồi đất để thực hiện dự án Xây dựng khu tái định cư phục vụ dự án Khu đô thị mới TL, phường BC, thành phố LC là đúng trình tự, thẩm quyền và đảm bảo quy định pháp luật. Việc UBND thành phố LC ban hành các Quyết định số 1837/QĐ-UBND ngày 31/12/2021 và Quyết định số 1836/QĐ-UBND ngày 31/12/2021 là đúng thẩm quyền, đảm bảo quyền lợi của người bị thu hồi đất theo quy định pháp luật. Các yêu cầu khởi kiện của người khởi kiện là không có căn cứ chấp nhận.

Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan là Ủy ban nhân dân thành phố LC trình bày:

1. Căn cứ để thực hiện thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư Quyết định số 732/QĐ-UBND ngày 09/3/2018 của UBND tỉnh Lào Cai về việc phê duyệt Quy hoạch chi tiết xây dựng Khu đô thị TL, phường BC, thành phố LC. Nghị quyết số 12/NQ-HĐND ngày 21/6/2018 của Hội đồng nhân dân tỉnh Lào Cai về danh mục bổ sung các công trình, dự án phải thu hồi, chuyển mục đích sử dụng đất phải xin phép để sử dụng vào mục đích phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng năm 2018 trên địa bàn tỉnh Lào Cai. Quyết định số 3691/QĐ-UBND ngày 31/10/2019 của Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai về việc phê duyệt dự án đầu tư xây dựng công trình: Xây dựng khu tái định cư phục vụ dự án Khu đô thị mới TL, phường BC, thành phố LC. Quyết định số 3910/QĐ-UBND ngày 13/11/2020 của UBND tỉnh Lào Cai về việc phê duyệt hệ số điều chỉnh giá đất để bồi thường và giá đất cụ thể để giao đất tái định cư khi nhà nước thu hồi đất tại các huyện, thị xã, thành phố. Văn bản số 5922/HBND-TNMT ngày 22/12/2020 của UBND tỉnh Lào Cai về việc ủy quyền thu hồi đất. Quyết định số 2851/QĐ- UBND ngày 10/8/2021 của UBND tỉnh Lào Cai về việc ủy quyền thu hồi đất đối với trường hợp thuộc thẩm quyền của UBND tỉnh Lào Cai theo quy định tại khoản 3 Điều 66 Luật Đất đai năm 2013.

2. Về yêu cầu của người khởi kiện đề nghị hủy Quyết định số 1837/QĐ- UBND ngày 31/12/2021 của UBND thành phố LC về việc thu hồi đất của Công ty HP để thực hiện Công trình Xây dựng khu tái định cư phục vụ dự án Khu đô thị mới TL, phường BC, thành phố LC, tỉnh Lào Cai.

Trên cơ sở các văn bản pháp lý nêu trên, ngày 02/12/2020, UBND thành phố LC đã tiến hành công bố triển khai thực hiện công tác giải phóng mặt bằng (sau đây viết tắt là GPMB) đối với công trình Xây dựng khu tái định cư phục vụ dự án Khu đô thị mới TL, phường BC, thành phố LC và giao cho TTPTQĐ thành phố LC thực hiện các công vụ theo quy định.

Trên cơ sở hồ sơ đất đai do Công ty HP cung cấp và hồ sơ quản lý đất đai của UBND phường BC, TTPTQĐ thành phố LC đã tổng hợp hồ sơ và trình UBND thành phố LC ban hành Thông báo số 46/TB-UBND ngày 26/01/2021 về việc thông báo thu hồi đất để thực hiện công trình Xây dựng khu tái định cư phục vụ dự án Khu đô thị mới TL, phường BC, thành phố LC. Trong đó, Công ty HP được thông báo dự kiến thu hồi 152,1m2 đất trồng cây lâu năm (CLN). Đồng thời, ngày 28/01/2021, TTPTQĐ thành phố LC ban hành Thông báo số 11/TB-PTQĐ về việc niêm yết công khai thông báo thu hồi đất (Có bàn giao Thông báo thu hồi đất số 46/TB-UBND ngày 26/01/2021 cho Công ty HP; Biên bản bàn giao ngày 28/01/2021, phía Công ty HP có nhận Thông báo thu hồi đất của công ty nhưng không đồng ý ký biên bản giao nhận, các thành phần tham gia buổi bàn giao đã ký xác nhận nội dung này).

Ngày 06/10/2021, kết thúc thời gian niêm yết thông báo thu hồi đất, Công ty HP có ý kiến như sau: Nhất trí với diện tích theo thông báo thu hồi đất còn về loại đất như trong thông báo thu hồi đất là đất trồng cây lâu năm (CLN) thì công ty không đồng ý, đại diện công ty là bà Phan Hồng A (Giám đốc công ty) đã ký xác nhận ý kiến của công ty.

Ngày 31/12/2021, UBND thành phố LC ban hành Quyết định số 1837/QĐ- UBND về việc thu hồi đất của Công ty HP để thực hiện công trình: Xây dựng khu tái định cư phục vụ dự án Khu đô thị mới TL, phường BC, thành phố LC.

Từ những căn cứ trên, UBND thành phố LC khẳng định việc UBND thành phố LC ban hành Quyết định số 1837/QĐ-UBND ngày 31/12/2021 về việc thu hồi đất của Công ty HP để thực hiện công trình: Xây dựng khu tái định cư phục vụ dự án Khu đô thị mới TL, phường BC, thành phố LC là đúng quy định. Yêu cầu khởi kiện của công ty là không có cơ sở.

3. Về yêu cầu Hủy Quyết định số 1836/QĐ-UBND ngay 31/12/2021 của UBND thành phố LC về việc phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư công trình Xây dựng khu tái định cư phục vụ dự án Khu đô thị mới TL, phường BC, thành phố LC.

Căn cứ biên bản kiểm tra số lượng đất, tài sản, hoa màu ngày 06/10/2021, bản tự kê khai ngày 06/10/2021 về kê khai quyền sở hữu đất đai, tài sản, vật kiến trúc, cây cối, hoa màu trên đất bị thu hồi thuộc dự án, Công ty HP đã kê khai và xác nhận hiện trạng trên phần diện tích đất của công ty theo thông báo thu hồi đất của UBND thành phố LC thuộc dự án là đất trống, không có tài sản, vật kiến trúc, cây cối, hoa màu.

Trên cơ sở hồ sơ thống kê kiểm đếm và các giấy tờ có liên quan, TTPTQĐ thành phố LC đã ban hành Thông báo số 308/TB-PTQĐ ngày 21/10/2021 về việc niêm yết công khai bản dự thảo phương án chi tiết bồi thường, hỗ trợ và tái định cư công trình: Xây dựng khu tái định cư phục vụ dự án khu đô thị mới TL, phường BC, thành phố LC đối với Công ty HP (Có Biên bản ngày 21/10/2021 về việc bàn giao phương án chi tiết bồi thường cho Công ty HP, đại diện công ty là bà Phan Hồng A - Giám đốc Công ty đã ký nhận Biên bản kết thúc công khai ngày 21/10/2021 - Công ty HP, bà Phan Hồng A cũng có ý kiến không nhất trí với phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư của công ty theo phương án niêm yết công khai và đề nghị phải cắm trả lại phần diện tích đất bị thu hồi thuộc dự án).

Căn cứ vào các hồ sơ liên quan, UBND thành phố LC ban hành Quyết định số 1836/QĐ-UBND ngày 31/12/2021 về việc phê duyệt kinh phí bồi thường, hỗ trợ và tái định cư công trình: Xây dựng khu tái định cư phục vụ dự án Khu đô thị mới TL, phường BC, thành phố LC, trong đó Công ty HP được phê duyệt với tổng kinh phí 4.563.000 đồng. Đồng thời TTPTQĐ thành phố LC đã ban hành Thông báo số 02/TB-PTQĐ ngày 05/01/2022 về việc công khai quyết định thu hồi đất, Quyết định phê duyệt phương án chi tiết bồi thường theo quy định và bàn giao Quyết định thu hồi đất, quyết định phê duyệt phương án chi tiết bồi thường, hỗ trợ tái định cư đã được phê duyệt Quyết định số 1836/QĐ-UBND và Quyết định thu hồi đất số 1837/QĐ-UBND ngay 31/12/2021 của UBND thành phố LC thuộc phạm vi dự án cho đại diện Công ty là bà Phan Hồng A và ký biên bản ngày 04/01/2022.

Công ty HP bị thu hồi 152,1m2 đất trồng cây lâu năm (CLN), trên đất trống không có tài sản, vật kiến trúc, cây cối, hoa màu và không phải di chuyển chỗ ở, do vậy không xem xét bố trí tái định cư cho Công ty là phù hợp quy định.

TTPTQĐ thành phố LC đã ban hành các giấy mời Công ty HP đến nhận tiền bồi thường, hỗ trợ theo quy định tuy nhiên Công ty không đồng ý nhận tiền bồi thường, hỗ trợ theo phương án đã được UBND thành phố LC phê duyệt.

Từ những phân tích trên, xác định yêu cầu của của người khởi kiện là không có căn cứ.

Trong quá trình giải quyết vụ án, Tòa án đã tiến hành tổ chức phiên họp kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận, công khai chứng cứ và tiến hành đối thoại nhưng người đại diện theo pháp luật của người khởi kiện có đơn đề nghị từ chối đối thoại; người đại diện theo ủy quyền của người bị kiện vắng mặt tại các phiên họp tiếp cận, công khai chứng cứ và đối thoại, vì vậy vụ án không tiến hành đối thoại được.

Tại Bản án hành chính sơ thẩm số 29/2022/HC-ST ngày 28 tháng 7 năm 2022, Tòa án nhân dân tỉnh Lào Cai quyết định:

Căn cứ các điều 66, 69 Luật Đất đai 2013; điểm a khoản 2 Điều 193 Luật Tố tụng hành chính; khoản 1 Điều 32 Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14 ngày 30/12/2016 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định về mức thu, miễn, giảm, thu, nộp, quản lý và sử dụng án phí và lệ phí Tòa án;

1. Bác toàn bộ cầu khởi kiện của Công ty Công ty TNHH sản xuất nấm HP về việc:

- Hủy Quyết định số 1837/QĐ-UBND ngày 31/12/2021 của UBND thành phố LC về việc thu hồi đất của Công ty Công ty Trách nhiệm hữu hạn sản xuất nấm HP để thực hiện Công trình Xây dựng khu tái định cư phục vụ dự án Khu đô thị mới TL, phường BC, thành phố LC, tỉnh Lào Cai.

- Hủy Quyết định số 1836/QĐ-UBND ngày 31/12/2021 của UBND thành phố LC về việc phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư công trình Xây dựng khu tái định cư phục vụ dự án Khu đô thị mới TL, phường BC, thành phố LC.

- Buộc UBND tỉnh Lào Cai phải thực hiện thủ tục thu hồi đất của Công ty Công ty Trách nhiệm hữu hạn sản xuất nấm HP theo quy định tại khoản 1 Điều 66 của Luật Đất đai. Trường hợp UBND tỉnh Lào Cai ủy quyền cho UBND thành phố LC thực hiện thủ tục thu hồi đất thì phải bằng quyết định hành chính có nội dung theo đúng quy định tại Khoản 1 Điều 14 của Luật Tổ chức chính quyền địa phương.

Ngoài ra Tòa án cấp sơ thẩm còn quyết định về án phí và quyền kháng cáo theo quy định của pháp luật.

Ngày 10/8/2022, người khởi kiện là Công ty TNHH sản xuất nấm HP có đơn kháng cáo toàn bộ bản án sơ thẩm.

Tại phiên tòa phúc thẩm, người khởi kiện là Công ty TNHH sản xuất nấm HP, người bị kiện là UBND tỉnh Lào Cai và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan là UBND thành phố LC vắng mặt và có đơn đề nghị xét xử vắng mặt.

Đại diện Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại Hà Nội phát biểu về việc giải quyết vụ án:

- Về việc chấp hành pháp luật tố tụng hành chính: Hội đồng xét xử, Thư ký phiên tòa và các đương sự đã chấp hành đúng quy định của pháp luật tố tụng hành chính.

- Tại phiên tòa phúc thẩm, người khởi kiện là Công ty TNHH sản xuất nấm HP, người bị kiện là UBND tỉnh Lào Cai và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan là UBND thành phố LC vắng mặt và có đơn đề nghị xét xử vắng mặt nên đề nghị Hội đồng xét xử căn cứ khoản 4 Điều 225 Luật Tố tụng hành chính tiến hành xét xử vắng mặt các đương sự.

- Về việc giải quyết vụ án: Tòa án cấp sơ thẩm bác yêu cầu khởi kiện của Công ty TNHH sản xuất nấm HP là đúng quy định. Do đó, đề nghị Hội đồng xét xử bác kháng cáo của Công ty TNHH sản xuất nấm HP giữ nguyên bản án sơ thẩm.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

Căn cứ vào các tài liệu, chứng cứ trong hồ sơ vụ án đã được kiểm tra, xem xét tại phiên tòa và ý kiến của vị đại diện Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại Hà Nội, Hội đồng xét xử nhận định như sau:

- Về tố tụng:

[1] Ngày 27/01/2022, Công ty TNHH sản xuất nấm HP khởi kiện về việc UBND tỉnh Lào Cai ban hành Văn bản số 5922/UBND-TNMT ngày 22/12/2020 ủy quyền cho UBND thành phố LC thực hiện thu hồi đất để thực hiện dự án Xây dựng khu tái định cư phục vụ dự án Khu đô thị mới TL, phường BC, thành phố LC (sau đây viết tắt Văn bản số 5922/UBND-TNMT ngày 22/12/2020); yêu cầu hủy Quyết định số 1837/QĐ-UBND ngày 31/12/2021 của về việc thu hồi đất của Công ty TNHH sản xuất nấm HP và Quyết định số 1836/QĐ-UBND ngày 31/12/2021 của UBND thành phố LC về việc phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư để thực hiện Công trình Xây dựng khu tái định cư phục vụ dự án Khu đô thị mới TL, phường BC, thành phố LC, tỉnh Lào Cai (sau đây viết tắt là Quyết định số 1837/QĐ-UBND ngày 31/12/2021, Quyết định số 1836/QĐ- UBND ngày 31/12/2021). Đây là các quyết định hành chính thuộc lĩnh vực quản lý đất đai quy định tại cá khoản 5, 6 Điều 22 Luật Đất đai năm 2013 và là quyết định hành chính bị kiện quy định tại khoản 2 Điều 3 Luật Tố tụng hành chính. Công ty TNHH sản xuất nấm HP khởi kiện các quyết định hành chính nêu trên là trong thời hiệu khởi kiện quy định tại điểm a khoản 2 Điều 116 Luật Tố tụng hành chính. Do đó, Tòa án nhân tỉnh Lào Cai thụ lý, giải quyết theo thủ tục sơ thẩm là đúng quy định khoản 1 Điều 30, khoản 3 và khoản 4 Điều 32 Luật Tố tụng hành chính.

[2] Ngày 10/8/2022, Côn ty HP có đơn kháng cáo đúng quy định tại Điều 205, khoản 1 Điều 206 Luật Tố tụng hành chính nên được chấp nhận xem xét theo thủ tục phúc thẩm.

[3] Tại phiên tòa phúc thẩm, người khởi kiện là Công ty TNHH sản xuất nấm HP, người bị kiện là UBND tỉnh Lào Cai và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan là UBND thành phố LC vắng mặt và có đơn đề nghị xét xử vắng mặt. Vì vậy, Hội đồng xét xử tiến hành xét xử vắng mặt các đương sự theo quy định tại khoản 4 Điều 225 của Luật Tố tụng hành chính.

- Về nội dung: Xét tính hợp pháp của Văn bản ủy quyền số 5922/UBND- TNMT Ngày 22/12/2020 của UBND tỉnh Lào Cai, Quyết định số 1837/QĐ- UBND ngày 31/12/2021, Quyết định số 1836/QĐ-UBND ngày 31/12/2021.

[5] Xét tính hợp pháp của Văn bản ủy quyền số 5922/UBND-TNMT ngày 22/12/2020 của UBND tỉnh Lào Cai về việc thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư đối với Công ty HP: Khoản 1 Điều 14 Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015 (sửa đổi bổ sung tại khoản 7 Điều 2 Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật tổ chức chính phủ và Luật tổ chức chính quyền địa phương năm 2019) quy định “Trong trường hợp cần thiết, trừ trường hợp quy định tại khoản 1 Điều 12 của Luật này, cơ quan hành chính nhà nước cấp trên có thể ủy quyền cho Ủy ban nhân dân cấp dưới trực tiếp, Ủy ban nhân dân có thể ủy quyền cho cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cùng cấp hoặc đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc, Chủ tịch Ủy ban nhân dân có thể ủy quyền cho Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân cùng cấp, người đứng đầu cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cùng cấp, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp dưới trực tiếp thực hiện một hoặc một số nhiệm vụ, quyền hạn của mình trong khoảng thời gian xác định kèm theo các điều kiện cụ thể. Việc ủy quyền phải được thể hiện bằng văn bản”. Khoản 3 Điều 66 Luật đất đai 2013 quy định: “Trường hợp trong khu vực thu hồi đất có cả đối tượng quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này thì Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định thu hồi đất hoặc ủy quyền cho Ủy ban nhân dân cấp huyện quyết định thu hồi đất.”. Điều 7 Nghị định số 30/2020/NĐ-CP ngày 05/3/2020 của Chính phủ về công tác văn thư quy định: “Văn bản hành chính gồm các loại văn bản sau: Nghị quyết (cá biệt), quyết định (cá biệt), chỉ thị, quy chế, quy định, thông cáo, thông báo, hướng dẫn, chương trình, kế hoạch, phương án, đề án, dự án, báo cáo, biên bản, tờ trình, hợp đồng, công văn, công điện, bản ghi nhớ, bản thỏa thuận, giấy ủy quyền, giấy mời, giấy giới thiệu, giấy nghỉ phép, phiếu gửi, phiếu chuyển, phiếu báo, thư công.”. Dự án Xây dựng khu tái định cư phục vụ dự án Khu đô thị mới TL, phường BC, thành phố LC phải thực hiện thu hồi đất của cả tổ chức và hộ gia đình, cá nhân. Theo quy định nêu trên, UBND tỉnh Lào Cai có thể trực tiếp quyết định thu hồi đất hoặc ủy quyền cho UBND cấp huyện (cụ thể là UBND thành phố LC) quyết định thu hồi đất để thực hiện dự án. Vì vậy, UBND tỉnh Lào Cai ủy quyền cho UBND thành phố LC thực hiện các thủ tục thu hồi đất của Công ty HP là đúng các quy định pháp luật nêu trên.

[6] Xét tính hợp pháp của Quyết định số 1837/QĐ-UBND và Quyết định số 1836/QĐ-UBND cùng ngày 31/12/2021 của UBND thành phố LC [6.1] Về trình tự, thủ tục, thẩm quyền ban hành quyết định: Ngày 31/10/2019, Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai ban hành quyết định số 3691/QĐ- UBND v/v phê duyệt dự án Xây dựng khu tái định cư phục vụ dự án Khu đô thị mới TL, phường BC, thành phố LC. Do dự án Xây dựng khu tái định cư phục vụ dự án Khu đô thị mới TL, phường BC, thành phố LC phải thực hiện thu hồi đất của cả tổ chức và hộ gia đình, cá nhân, UBND tỉnh Lào Cai đã có Văn bản số 5922/UBND-TNMT ngày 22/12/2020 ủy quyền cho UBND thành phố LC thu hồi đất. Ngày 26/01/2021, UBND thành phố LC ban hành Thông báo số 46/TB- UBND về việc thu hồi đất đối với Công ty HP để thực hiện dự án Xây dựng khu tái định cư phục vụ dự án Khu đô thị mới TL, phường BC, thành phố LC. Ngày 28/01/2021, TTPTQĐ thành phố LC ban hành Thông báo số 11/TB-PTQĐ v/v niêm yết thông báo thu hồi đất số 46/TB-UBND ngày 26/01/2021 của UBND thành phố Lào Cai. Ngày 06/10/2021, TTPTQĐ thành phố LC phối hợp với các cơ quan liên quan thực hiện kiểm tra tài sản, vật kiến trúc, cây cối, hoa màu trên thửa đất của Công ty HP. Ngày 21/10/2021, TTPTQĐ thành phố LC ban hành Thông báo số 308/TB-PTQĐ v/v niêm yết công khai bản dự thảo phương án chi tiết bồi thường, hỗ trợ, tái định cư dự án Xây dựng khu tái định cư phục vụ dự án Khu đô thị mới TL, phường BC, thành phố LC. Dự thảo phương án chi tiết bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cũng đã được bàn giao cho Công ty HP. Theo quy định tại khoản 3 Điều 66 Luật Đất đai năm 2013 quy định “Trường hợp trong khu vực thu hồi đất có cả đối tượng quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này thì Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định thu hồi đất hoặc ủy quyền cho Ủy ban nhân dân cấp huyện quyết định thu hồi đất” và điểm a khoản 3 Điều 69 Luật đất đai quy định “Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền quy định tại Điều 66 của Luật này quyết định thu hồi đất, quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trong cùng một ngày”. Vì vậy, UBND thành phố LC ban hành Quyết định số 1836/QĐ-UBND và Quyết định số 1837/QĐ-UBND cùng ngày 31/12/2021 để thực hiện dự án Xây dựng khu tái định cư phục vụ dự án Khu đô thị mới TL, phường BC, thành phố LC, là đúng trình tự, thủ tục, thẩm quyền quy định tại các điều 66, 69 Luật Đất đai năm 2013.

[6.2] Về căn cứ ban hành quyết định:

[6.2.1] Đối với Quyết định số 1837/QĐ-UBND ngày 31/12/2021: Diện tích đất thu hồi của Công ty HP là diện tích đất thuộc thửa số 14, tờ bản đồ P2-18, được Sở TN&MT tỉnh Lào Cai cấp GCNQSDĐ số CĐ 874880 ngày 24/01/2017. Theo GCNQSDĐ số 874880, toàn bộ thửa đất số 14, tờ bản đồ P2-18 được xác định là đất trồng cây lâu năm. Do đó, diện tích đất thu hồi 152,1m2 được UBND thành phố LC xác định là đất trồng cây lâu năm là đúng quy định pháp luật. Dự án Khu đô thị TL nằm trong danh mục bổ sung các công trình, dự án phải thu hồi, chuyển mục đích sử dụng đất phải xin phép để sử dụng vào mục đích phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia công công năm 2017 trên địa bàn tỉnh Lào Cai theo Nghị quyết số 12/NQ-HĐND ngày 21/6/2018 của Hội đồng nhân dân tỉnh Lào Cai, nằm trong kế hoạch sử dụng đất năm 2020 của thành phố LC theo quyết định số 441/QĐ-UBND ngày 24/02/2020 của UBND tỉnh Lào Cai. Dự án Xây dựng khu tái định cư phục vụ dự án Khu đô thị mới TL, phường BC, thành phố LC được UBND tỉnh Lào Cai phê duyệt tại Quyết định số 3691/QĐ-UBND ngày 31/10/2019, phù hợp với kế hoạch sử dụng đất thành phố LC theo quyết định số 2346/QĐ-UBND ngày 06/7/2021 của UBND tỉnh Lào Cai. Khoản 1 Điều 85 Luật Đất đai năm 2013 quy định “Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, Ủy ban nhân dân cấp huyện có trách nhiệm tổ chức lập và thực hiện dự án tái định cư trước khi thu hồi đất.”, khoản 1 Điều 26 Nghị định 47/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ quy định “Dự án tái định cư được lập và phê duyệt độc lập với phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư nhưng phải bảo đảm có đất ở, nhà ở tái định cư trước khi cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định thu hồi đất”. Như vậy, quá trình thực hiện dự án Khu đô thị mới TL, UBND tỉnh Lào Cai có quyền, trách nhiệm lập, phê duyệt dự án tái định cư phục vụ dự án Khu đô thị mới TL. Dự án khu đô thị mới TL đã được Hội đồng nhân dân tỉnh Lào Cai chấp thuận, do đó dự án Xây dựng khu tái định cư phục vụ dự án Khu đô thị mới TL, phường BC, thành phố LC không cần chấp thuận của Hội đồng nhân dân tỉnh Lào Cai. Việc UBND tỉnh Lào Cai ủy quyền cho UBND thành phố LC thực hiện thủ tục thu hồi đất đối với diện tích đất của Công ty HP là đúng quy định pháp luật.

[6.2.2] Đối với Quyết định số 1836/QĐ-UBND ngày 31/12/2021: Theo quyết định thu hồi đất, diện tích đất thu hồi của Công ty HP là 152,1m2, loại đất trồng cây lâu năm. Quá trình kiểm đếm tài sản, vật kiến trúc, cây cối hoa màu xác định diện tích đất thu hồi là đất trống, không có tài sản gì trên đất do đó phương án bồi thường chỉ có bồi thường về đất, không bồi thường về tài sản trên đất. Công ty HP bị thu hồi đất trồng cây lâu năm, không phải đất ở nên không thuộc trường hợp phải di chuyển chỗ ở sau khi thu hồi đất, nên không bố trí cấp tái định cư sau thu hồi đất là phù hợp. Căn cứ Quyết định số 56/2019/QĐ-UBND ngày 31/12/2019 của UBND tỉnh Lào Cai ban hành quy định bảng giá đất 05 năm (2020 - 2024) trên địa bàn tỉnh Lào Cai, Quyết định số 3910/QĐ-UBND ngày 13/11/2020 của UBND tỉnh Lào Cai phê duyệt hệ số điều chỉnh giá đất để bồi thường và giá đất cụ thể để giao đất tái định cư khi nhà nước thu hồi đất, UBND thành phố LC xác định đơn giá thu hồi đất đối với diện tích đất của Công ty HP là 30.000 đồng/m2, hệ số điều chỉnh K=1, nên việc Công ty HP được bồi thường hỗ trợ là 4.563.000 đồng là đúng quy định pháp luật. Theo quy định tại Điều 74 Luật Đất đai 2013 quy định “Việc bồi thường được thực hiện bằng việc giao đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất thu hồi, nếu không có đất để bồi thường thì được bồi thường bằng tiền theo giá đất cụ thể của loại đất thu hồi do UBND tỉnh quy định tại thời điểm quyết định thu hồi đất”, theo Kế hoạch sử dụng đất năm 2021 ban hành tại Quyết định số 2346/QĐ-UBND ngày 06/7/2021 v/v phê duyệt kế hoạch sử dụng đất đến năm 2021 của thành phố LC, căn cứ quy hoạch dự án Xây dựng khu tái định cư phục vụ dự án Khu đô thị mới TL, phường BC, thành phố LC, quỹ đất trồng cây lâu năm của phường BC hiện không còn để cấp cho các trường hợp thu hồi đất, trong đó có Công ty HP. Do đó UBND thành phố LC bồi thường bằng tiền cho Công ty HP là đúng quy định pháp luật.

[7] Tòa án cấp sơ thẩm bác các yêu cầu khởi kiện của Công ty HP là có cơ sở.

[8] Tại phiên tòa phúc thẩm không có thêm tình tiết mới nên không có cơ sở để chấp nhận kháng cáo của Công ty HP, cần giữ nguyên bản án sơ thẩm. Do vậy, ý kiến của vị đại diện Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại Hà Nội là có cơ sở nên được chấp nhận.

[9] Do không được chấp nhận kháng cáo nên Công ty HP phải chịu án phí hành chính phúc thẩm.

Vì các lẽ trên;

QUYẾT ĐỊNH

Căn cứ khoản 1 Điều 241 Luật Tố tụng hành chính; khoản 1 Điều 34 Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14 ngày 30/12/2016 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định về mức thu, miễn, giảm, thu, nộp, quản lý và sử dụng án phí, lệ phí Tòa án;

1. Bác kháng cáo của người khởi kiện là Công ty TNHH sản xuất nấm HP, giữ nguyên Bản án hành chính sơ thẩm số 29/2022/HC-ST ngày 28 tháng 7 năm 2022 của Tòa án nhân dân tỉnh Lào Cai.

2. Về án phí hành chính phúc thẩm: Công ty TNHH sản xuất nấm HP phải chịu 300.000 (Ba trăm nghìn) đồng án phí hành chính phúc thẩm. Đối trừ với tiền tạm ứng án phí hành chính phúc thẩm Công ty TNHH sản xuất nấm HP đã nộp theo Biên lai thu tiền tạm ứng án phí hành chính phúc thẩm số 0000203 ngày 15/8/2022 tại Cục Thi hành án dân sự tỉnh Lào Cai.

Bản án phúc thẩm có hiệu lực pháp luật kể từ ngày tuyên án.