Soạn bài Phò giá về kinh lớp 9? Môn Ngữ văn lớp 9 có mấy bài đánh giá thường xuyên mỗi kì?

Hướng dẫn soạn bài Phò giá về kinh

I. Tác giả, tác phẩm

1. Tác giả

Trần Quang Khải, hay còn được gọi là Chiêu Minh Đại vương, sinh năm 1241, mất năm 1294 là con trai thứ ba của vua Trần Thái Tông. Ông là một võ tướng kiệt xuất thời nhà Trần có công rất lớn trong hai cuộc kháng chiến chống Mông Nguyên.

2. Hoàn cảnh ra đời tác phẩm Phò giá về kinh

Bài thơ được Trần Quang Khải sáng tác khi đi đón Thái thượng hoàng Trần Thánh Tông và vua Trần Nhân Tông về Thăng Long sau chiến thắng Chương Dương, Hàm Tử và giải phóng kinh đô năm 1285.

3. Bố cục

- Phần 1 (hai câu thơ đầu): Hào khí chiến thắng của quân ta

- Phần 2 (hai câu còn lại): Khát vọng muôn đời thái bình, độc lập

4. Giá trị nội dung

Bài thơ là sự thể hiện của tinh thần dân tộc bất khuất, hiên ngang, thể hiện khí thế chiến thắng và khát vọng thái bình, thịnh trị của dân tộc thời nhà Trần.

5 Giá trị nghệ thuật

- Thể thơ ngũ ngôn tứ tuyệt cô đọng, hàm súc

- Giọng điệu sảng khoái, hân hoan, tự hào

- Hình thức diến đạt cô đúc, dồn nén cảm xúc vào bên trong ý tưởng

II. Hướng dẫn soạn bài Phò giá về kinh lớp 9

Câu 1: Hãy trình bày bối cảnh ra đời văn bản Phò giá về kinh của Trần Quang Khải.

Bài thơ Phò giá về kinh được Trần Quang Khải sáng tác khi đang trên đường đón Thái thượng hoàng Trần Thánh Tông và vua Trần Nhân Tông về thành Thăng Long sau khi dành chiến thắng trước quân Nguyên Mông tại Chương Dương, Hàm Tử và giải phóng kinh đô. Đây chính là chiến thắng chống quân Nguyên Mông lần thứ 2.

Câu 2: Xác định đặc điểm thể loại của bài thơ

- Số chữ: mỗi dòng thơ có 5 chữ, tổng cả bài là 20 chữ

- Số dòng: 4 dòng

- Về vần thơ: có thể có 3 vần gieo vào các chữ cuối câu 1, 2, 4; có thể có 2 vần gieo vào chữ Cuối câu 2, câu 4.

- Luật bằng – trắc của thơ ngũ ngôn cũng giống các chữ 1, 3, 5 là bằng hay trắc đều được, nhưng các chữ 2, 4 thì phải đối thanh. Nếu chữ thứ 2 là “bằng” thì chữ thứ 4 là “trắc”, nếu chữ thứ 2 là “trắc” thì chữ thứ 4 phải là “bằng”. Như vậy có thể thấy bài thơ tuân thủ nghiêm ngặt niêm luật của thể thơ ngũ ngôn tứ tuyệt.

Câu 3: Trình bày nội dung của hai dòng thơ đầu và hai dòng thơ cuối, từ đó cho biết chủ đề của bài thơ.

Hai câu thơ đầu nói về chiến thắng quan trọng của quân và dân ta thời nhà Trần trước quân Nguyên Mông xâm lược đó là Trận Hàm Tử và trận Chương Dương. Hai chữ “đoạt sáo” và “cầm Hồ” đứng đầu câu thơ gợi nên chiến thắng oai hùng của quân ta trước quân xâm lược.

Hai câu cuối nói về khát vọng muôn đời thái bình, thịnh trị của dân tộc ta, đó không chỉ là khát vọng của một người mà là mong ước, khát khao của toàn dân tộc. Cũng là lời động viên quân và dân cùng xây dựng và phát triển dất nước trong cảnh thái bình.

Nội dung: Bài thơ thể hiện hào khí chiến thắng và khát vọng thái bình, thịnh trị của dân tộc ta ở thời đại nhà Trần.

Câu 4: Tìm hiểu cách ngắt nhịp của bài thơ ở bản phiên âm bài thơ?

Cách ngắt nhịp 2/3, 3/2 vô cùng dứt khoát, nhịp điệu của các dòng thơ giúp cho bài thơ thể hiện sự mạnh mẽ hào khí chiến thắng trước quân xâm lược Nguyên Mông. Đồng thời nhấn mạnh chiến công lẫy lừng của quân dân nhà Trần và khẳng định khát vọng, trách nhiệm của con người trong việc xây dựng đất nước.

Câu 5: So sánh bài thơ trên với bài thơ Sông núi nước Nam để chỉ ra sự tương đồng về nội dung và hình thức nghệ thuật giữa hai tác phẩm.

Cả hai bài thơ đều thuộc thể thơ tứ tuyệt (bài chỉ có 4 câu thơ) rất ngắn được thể hiện qua ý tưởng, cả hai bài thơ đều thiên về biểu ý. Ý thơ được trình bày ngắn gọn, tập trung vào sự kiện:

Ở bài Sông núi nước Nam: khẳng định chủ quyền của dân tộc, sự chiến thắng của chính nghĩa. Bài Phò giá về kinh: nêu hai sự kiện chiến thắng lẫy lừng của quân dân nhà Trần: Chương Dương và Hàm Tử, khẳng định sự tồn tại mãi mãi của đất nước, của dân tộc này.

Về hình thức cả hai bài thơ đều viết theo thể thơ Đường luật và viết bằng chữ Hán.

Câu 6: Bài thơ ra đời từ rất lâu nhưng nội dung vẫn có ý nghĩa với cuộc sống hiện nay như thế nào? Vì sao?

Bài thơ ra đời từ rất lâu nhưng nội dung vẫn có ý nghĩa với cuộc sống hiện nay. Bài thơ là lời nhắc nhở các thế hệ sau này phải ghi nhớ những chiến công hào hùng của thế hệ cha anh. Đồng thời động viên thế hệ trẻ phải biết giữ gìn, bảo vệ đất nước hòa bình.