Phân tích bức tranh thiên nhiên và hình ảnh người lính trong bài thơ Tây Tiến? Học sinh lớp 12 cần đạt những kiến thức văn học gì?

Phân tích bức tranh thiên nhiên và hình ảnh người lính trong bài thơ Tây Tiến

I. Mở bài

Trong dòng chảy của thi ca kháng chiến, Tây Tiến của Quang Dũng nổi bật như một bức tranh vẽ đầy sắc màu và cảm xúc, khắc họa vẻ đẹp thiên nhiên hoang sơ mà hùng vĩ của miền Tây Bắc, đồng thời tôn vinh hình ảnh người lính Tây Tiến hào hoa, bi tráng. Qua những câu thơ tài hoa, Quang Dũng đã dựng nên bức tranh thiên nhiên hùng vĩ mà thơ mộng, làm nền cho hình tượng những con người mang lý tưởng cao cả, chiến đấu trong gian khổ với tinh thần lạc quan và ý chí kiên cường.

II. Thân bài

1. Bức tranh thiên nhiên trong Tây Tiến

Thiên nhiên trong Tây Tiến hiện lên qua những hình ảnh vừa hùng vĩ, dữ dội, vừa thơ mộng, trữ tình, mang đậm sắc thái đặc trưng của vùng núi Tây Bắc.

- Vẻ đẹp dữ dội, hiểm trở:

+ Quang Dũng mở đầu bài thở bằng hình ảnh:

“Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi,

Nhớ về rừng núi nhớ chơi vơi.”

+ Những câu thơ sau tiếp tục dẫn dắt người đọc vào không gian núi rừng hiểm trở, hoang sơ:

“Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm,

Heo hút cồn mây súng ngửi trời.”

Từ ngữ “khúc khuỷu,” “thăm thẳm,” “heo hút” không chỉ gợi tả độ hiểm trở mà còn làm nổi bật sự khắc nghiệt của thiên nhiên. Hình ảnh “súng ngửi trời” đầy sáng tạo thể hiện độ cao của núi, nơi những người lính phải vượt qua trong hành trình gian khó.

- Vẻ đẹp thơ mộng, trữ tình:

+ Bên cạnh sự dữ dội, thiên nhiên Tây Bắc cũng hiện lên với nét thơ mộng:

“Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi.”

+ Cảnh vật mờ ảo trong màn mưa như một bức tranh thủy mặc. Thiên nhiên trở thành nguồn cảm hứng, làm dịu bớt sự khắc nghiệt của cuộc hành quân.

- Sự kết hợp hài hòa giữa dữ dội và thơ mộng:

+ Cảnh đèo núi khúc khuỷu được cân bằng bởi hình ảnh thơ mộng của những bản làng thấp thoáng:

“Người đi Châu Mộc chiều sương ấy,

Có thấy hồn lau nẻo bến bờ.”

+ Thiên nhiên không chỉ là thử thách mà còn là nơi lưu giữ những kỷ niệm đẹp, thi vị trong tâm hồn người lính.

2. Hình ảnh đoàn quân Tây Tiến

- Bức tranh thiên nhiên Tây Bắc chỉ là bối cảnh, nổi bật trong đó là hình ảnh đoàn quân Tây Tiến – những người lính mang tinh thần lãng mạn và khí phách anh hùng.

- Tinh thần vượt khó và sự hi sinh cao cả:

“Anh bạn dãi dầu không bước nữa,

Gục lên súng mũ bỏ quên đời.”

Hình ảnh người lính gục ngã giữa núi rừng không chỉ nói về sự khắc nghiệt mà còn thể hiện sự hi sinh đầy bi tráng. Cách diễn đạt của Quang Dũng không bi lụy mà đậm chất lãng mạn, gợi lên một hình ảnh anh hùng dù đã ngã xuống.

- Tâm hồn hào hoa, lãng mạn:

“Mắt trừng gửi mộng qua biên giới,

Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm.”

Những người lính Tây Tiến không chỉ là những chiến sĩ dũng cảm mà còn mang trong mình tâm hồn nhạy cảm, luôn mơ về Hà Nội, về những dáng hình yêu kiều. Họ chiến đấu với lý tưởng cao đẹp, nhưng trong sâu thẳm vẫn giữ trọn nét tài hoa.

- Tính cách kiên cường và hào sảng, dẫu gian khó, người lính Tây Tiến luôn giữ vững khí thế:

“Rải rác biên cương mồ viễn xứ,

Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh.”

Sự hi sinh của họ là sự hi sinh cho lý tưởng, cho tổ quốc. Điều này làm sáng ngời vẻ đẹp kiên trung, bất khuất.

III. Kết bài

Bằng ngòi bút lãng mạn mà hiện thực, Quang Dũng đã tái hiện một cách chân thực và sâu sắc vẻ đẹp của thiên nhiên Tây Bắc cũng như hình tượng người lính Tây Tiến. Thiên nhiên là bức phông nền hùng vĩ và thơ mộng, làm nổi bật vẻ đẹp của đoàn quân vừa bi tráng, vừa hào hoa. Bài thơ Tây Tiến không chỉ là khúc tráng ca về những con người anh dũng, mà còn là lời ngợi ca vẻ đẹp của đất trời và tâm hồn Việt Nam.

Lớp 1

Lớp 2

Lớp 3

Lớp 4

Lớp 5

Lớp 6

Lớp 7

Lớp 8

Lớp 9

Lớp 10

Lớp 11

Lớp 12

420

350

245

245

245

140

140

140

140

105

105

105