Mẫu viết bài văn phân tích một tác phẩm văn học: bài thơ thất ngôn bát cú hoặc tứ tuyệt đường luật?

Bài thơ "Cảnh khuya" của Hồ Chí Minh là một trong những tác phẩm nổi bật trong tập "Ngục trung nhật ký", được viết khi người chiến sĩ cách mạng đang bị giam cầm trong nhà lao của thực dân Pháp. Với thể thơ thất ngôn bát cú, bài thơ thể hiện tâm trạng cô đơn, tĩnh lặng của tác giả trong đêm khuya, đồng thời cũng bộc lộ được tình yêu thiên nhiên, tâm hồn rộng lớn và phẩm giá của một người chiến sĩ kiên cường.

Bài thơ mở đầu với câu "Quảng trường vắng vẻ ánh trăng soi", không gian như tĩnh lặng, hiu quạnh. Dòng chữ "trăng soi" gợi lên vẻ đẹp huyền bí, vừa mơ hồ vừa rõ ràng của ánh trăng, làm nổi bật bức tranh đêm khuya. Câu thơ này vừa phản ánh không gian tĩnh mịch, vừa tạo ra một hình ảnh sâu lắng trong tâm hồn người đọc.

Tiếp theo, trong câu "Bóng cây trúc lay động mặt nước", cây trúc và mặt nước trở thành biểu tượng cho sự thanh thoát, yên bình trong cảnh khuya. Hình ảnh này không chỉ là một cảnh vật thiên nhiên mà còn phản ánh tâm trạng của tác giả trong những giờ phút cô đơn, suy tư. Mặc dù bị giam cầm, Hồ Chí Minh vẫn giữ được sự bình thản, vững vàng trước mọi thử thách.

Điểm nổi bật trong bài thơ là câu "Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ". Đây là một hình ảnh tinh tế, diễn tả sự tĩnh lặng đến mức có thể "vẽ" ra được. Chắc chắn, trong giây phút này, tác giả không chỉ đơn thuần quan sát mà còn thể hiện sự trăn trở, sự thức tỉnh trong cuộc sống và trong cách nhìn nhận thế giới xung quanh. Câu thơ cũng phản ánh rõ ràng sự tinh tế, nhạy cảm của người nghệ sĩ, dù trong hoàn cảnh khó khăn vẫn có thể nhìn nhận và cảm nhận sâu sắc về thiên nhiên và cuộc sống.

Từ những yếu tố trên, bài thơ không chỉ miêu tả cảnh vật mà còn thể hiện được tâm hồn của tác giả – một tâm hồn kiên cường, dù trong hoàn cảnh tù ngục vẫn vững vàng, vẫn cảm nhận được vẻ đẹp của thiên nhiên. Hồ Chí Minh qua bài thơ "Cảnh khuya" không chỉ thể hiện sự yên tĩnh, thanh thoát của thiên nhiên mà còn là sự tự do, thanh thản trong tâm hồn, phản ánh rõ nhân cách và lý tưởng sống của người chiến sĩ cách mạng.

Bài thơ "Tự tình II" của Hồ Xuân Hương là một trong những tác phẩm đặc sắc của nữ thi sĩ nổi tiếng trong nền văn học cổ điển Việt Nam. Được viết theo thể thơ thất ngôn bát cú, bài thơ thể hiện nỗi lòng của một người phụ nữ trong xã hội phong kiến, đối mặt với sự cô đơn, tủi nhục và khát vọng tự do, tình yêu.

Mở đầu bài thơ, Hồ Xuân Hương viết: "Chồng xa, chồng nhớ, vợ thương, vợ chờ". Câu thơ này mở ra không gian của sự xa cách, nỗi nhớ nhung và sự chờ đợi trong một cuộc sống cô đơn. Tuy nhiên, trong câu thơ này cũng không thiếu sự mỉa mai, khi người phụ nữ phải chịu đựng sự xa cách này trong im lặng, không được bày tỏ, không được giải bày những cảm xúc của mình.

Tiếp theo, "Tựa gối ôm chân, nghĩ đến tình chung", Hồ Xuân Hương khắc họa hình ảnh người phụ nữ trong hoàn cảnh buồn bã, khắc khoải vì tình yêu không trọn vẹn. Cái "tựa gối ôm chân" gợi lên sự mệt mỏi, sự căng thẳng trong lòng khi phải chịu đựng cảnh sống không trọn vẹn. Nhưng điều đáng chú ý là trong câu thơ này, tác giả không chỉ thể hiện nỗi buồn mà còn gửi gắm thông điệp về sự khát khao yêu thương, sự mong mỏi được yêu và được chia sẻ.

Trong câu "Mảnh trăng thề, mấy nỗi chờ mong", hình ảnh mảnh trăng gợi lên một sự thiêng liêng, một lời thề hứa, nhưng cũng là một lời nhắc nhở về những thất vọng, những kỳ vọng không bao giờ thành hiện thực. Trăng là hình ảnh của sự vĩnh cửu, nhưng cũng chỉ có thể soi sáng trong đêm tối, cũng giống như khát vọng của người phụ nữ trong xã hội xưa – luôn chờ đợi, hy vọng mà không được đáp lại.

Từ những hình ảnh này, bài thơ "Tự tình II" của Hồ Xuân Hương đã thể hiện rõ nỗi buồn, sự tủi nhục, và khát vọng tự do của người phụ nữ trong xã hội phong kiến. Tuy nhiên, qua cách viết của Hồ Xuân Hương, người phụ nữ trong bài thơ không chỉ là một đối tượng chịu đựng mà còn là một nhân vật đầy mạnh mẽ, có khả năng tự nhận thức và khẳng định mình. Nỗi cô đơn và khát khao yêu thương là những chủ đề xuyên suốt trong bài thơ, nhưng đồng thời, đó cũng là tiếng nói mạnh mẽ về quyền sống và tình yêu của người phụ nữ.

Bài thơ "Tự tình II" không chỉ phản ánh một câu chuyện cá nhân mà còn là tiếng nói chung của tất cả những người phụ nữ trong xã hội phong kiến, những người không được sống thật với chính mình, phải giấu kín những khát khao, tình cảm trong lòng. Hồ Xuân Hương qua tác phẩm này đã khéo léo truyền tải những thông điệp về tình yêu, nỗi khổ và niềm khát khao tự do, đồng thời phản ánh xã hội phong kiến với những mặt trái trong đời sống con người.