Mẫu phân tích bài thơ trào phúng Giễu người thi đỗ của Trần Tế Xương lớp 8? Cơ cấu tổ chức của trường trung học cơ sở thế nào?

Bài thơ Giễu người thi đỗ của Trần Tế Xương là một tác phẩm mang tính trào phúng sâu sắc, nhằm châm biếm những hiện tượng giả tạo trong xã hội phong kiến xưa. Thông qua đó, tác giả thể hiện sự bức xúc trước sự giả dối và những giá trị không thực chất trong xã hội mà ông sống.

Bài thơ mở đầu với câu: “Một đàn thằng hỏng đứng mà trông”, câu thơ ngay lập tức gây ấn tượng mạnh mẽ với người đọc. "Thằng hỏng" là cách nói miệt thị, chỉ những người không có khả năng, không đạt được thành công, trong khi "đứng mà trông" lại nhấn mạnh việc họ chỉ biết đứng nhìn mà không có sự tham gia vào cuộc thi. Điều này tạo ra một bức tranh xã hội đầy những kẻ sống vô tích sự, chỉ biết ganh tỵ, đánh giá những người thành công mà không thể tự mình làm được gì.

Câu thơ thứ hai: “Nó đỗ khoa này có sướng không!” lại là sự châm biếm thẳng thắn vào những người thi đỗ, như thể họ chỉ cần đạt được danh hiệu mà không cần quan tâm đến những gì thật sự đằng sau thành tích đó. Câu thơ thể hiện sự nghi ngờ của tác giả về giá trị thực sự của những thành tích thi cử. Trần Tế Xương muốn chỉ trích sự thật là nhiều người đỗ đạt không phải nhờ tài năng thực sự, mà vì may mắn hay những yếu tố ngoại cảnh khác. Từ đó, tác giả muốn khơi gợi câu hỏi liệu danh hiệu có thực sự mang lại hạnh phúc, sự thỏa mãn hay không.

Ở hai câu cuối:

“Trên ghế bà đầm ngoi đít vịt

Dưới sân ông cử... ngỏng đầu rồng"

Hình ảnh bà đầm ngồi trên ghế với tư thế ngoi lên như vịt và ông cử đứng dưới sân với dáng vẻ ngẩng cao đầu như rồng là những hình ảnh tượng trưng, hài hước nhưng cũng rất sắc sảo. Hình ảnh “bà đầm ngoi đít vịt” vừa hài hước lại vừa chỉ trích sự giả tạo, khoe khoang của những người có vị trí trong xã hội. Họ cố tỏ ra cao quý, quan trọng nhưng lại chỉ là những kẻ “vịt”, không có gì đặc biệt, không xứng đáng với danh phận mà họ mang. Trong khi đó, “ông cử ngỏng đầu rồng” lại là hình ảnh phóng đại, biểu trưng cho những kẻ tự cao tự đại, dù thực chất có khả năng gì đáng kể hay không.

Thông qua những hình ảnh này, Trần Tế Xương không chỉ phê phán những người thi đỗ mà còn lên án những thói xấu trong xã hội phong kiến. Những người này thường thể hiện vẻ bề ngoài, nhưng bên trong lại thiếu thốn về trí thức, đạo đức. Họ sống giả tạo và không có thực tài, và sự giả dối này được phơi bày một cách mỉa mai, trào phúng.

Bài thơ cũng phản ánh nỗi bức xúc của tác giả trước xã hội phong kiến mà ông sống. Một xã hội mà những thành tích cá nhân không phải lúc nào cũng gắn liền với tài năng thực sự, mà đôi khi lại bị chi phối bởi các yếu tố bên ngoài như quyền thế, quan hệ. Trần Tế Xương với tư cách là một người trí thức, đầy tài năng nhưng lại không được trọng dụng trong xã hội phong kiến, đã dùng thơ để chỉ trích hiện trạng này. Ông không chỉ muốn mỉa mai những người đỗ đạt mà còn bày tỏ sự bất bình đối với một xã hội không trọng tài, trọng thực chất.

Qua bài thơ này, Trần Tế Xương đã thể hiện một cách sâu sắc quan điểm của mình về giá trị đích thực của con người. Đỗ đạt không phải là thước đo duy nhất để đánh giá một con người, mà tài năng và phẩm hạnh mới là những yếu tố quan trọng hơn cả. Bài thơ không gây tiếng cười mà còn phản ánh hiện thực xã hội phong kiến, mang đến những suy ngẫm về giá trị của thành công, của sự nỗ lực và phẩm chất con người mà chúng ta cần phải trân trọng.

Trong xã hội phong kiến, nơi mà danh vọng và thành công thường gắn liền với các danh hiệu, thi cử là con đường duy nhất để đạt được sự thừa nhận và địa vị. Tuy nhiên, không phải ai đạt được danh hiệu ấy cũng xứng đáng với nó. Trần Tế Xương, một trong những cây bút nổi bật của văn học cổ điển Việt Nam, đã dùng thơ ca để chỉ trích và giễu cợt những hiện tượng giả tạo, những kẻ chỉ chăm chăm chạy đua theo danh lợi mà thiếu đi bản lĩnh thực sự. Thông qua bài thơ Giễu người thi đỗ, ông đã khéo léo phản ánh bộ mặt giả tạo của xã hội và sự bất công trong việc đánh giá con người.

Mở đầu bài thơ, tác giả vẽ nên hình ảnh một nhóm người thất bại trong kỳ thi qua câu: "Một đàn thằng hỏng đứng mà trông". Từ "thằng hỏng" là cách gọi miệt thị, chỉ những kẻ không đỗ đạt trong kỳ thi, đồng thời mang một ẩn ý sâu sắc về sự vô dụng và thiếu nỗ lực. Hình ảnh "đứng mà trông" cũng không chỉ đơn thuần chỉ ra những người thất bại, mà còn thể hiện tâm lý ganh ghét, đố kỵ của những kẻ không thành công khi nhìn vào thành quả của người khác. Điều này phản ánh một bộ phận trong xã hội chỉ biết đứng ngoài quan sát, phê phán mà không hề nỗ lực thay đổi bản thân.

Câu thơ tiếp theo: "Nó đỗ khoa này có sướng không!" lại là sự giễu cợt thẳng thắn đối với những người đã đỗ đạt. Trần Tế Xương không ngừng đặt ra câu hỏi về giá trị thực sự của sự đỗ đạt trong xã hội phong kiến. "Có sướng không?" không chỉ là một câu hỏi về cảm giác cá nhân của người thi đỗ, mà còn đặt ra một nghi vấn về mục đích và ý nghĩa của việc thi cử. Liệu rằng những người thi đỗ có thật sự hạnh phúc và tự hào với thành quả của mình, hay chỉ đơn giản là một bước đi bắt buộc để gia nhập vào một hệ thống xã hội mà trong đó danh hiệu đôi khi không phản ánh đúng tài năng, mà chỉ là kết quả của sự chạy theo hình thức, của những mối quan hệ ngoài xã hội?

Bài thơ tiếp tục bằng những hình ảnh châm biếm:

"Trên ghế bà đầm ngoi đít vịt

Dưới sân ông cử... ngỏng đầu rồng".

Những hình ảnh này không chỉ mang tính chất hài hước mà còn phản ánh sự ngạo mạn và giả tạo trong xã hội phong kiến. “Bà đầm ngoi đít vịt” là một hình ảnh khôi hài nhưng đầy mỉa mai, chỉ trích những người có quyền lực nhưng lại thiếu đi phẩm chất và tài năng thực sự. Họ cố gắng khoe khoang, thể hiện vẻ ngoài quyền uy, nhưng lại không xứng đáng với chức vị mà họ đang nắm giữ. Hình ảnh “ông cử ngỏng đầu rồng” lại là một sự phóng đại mang tính chế giễu, thể hiện sự tự cao tự đại của những người đỗ đạt. Họ tự cho mình là "rồng", nhưng thực chất lại chỉ là những người phô trương, thiếu đi bản lĩnh thực sự. Sự đối lập giữa hình ảnh "bà đầm" và "ông cử" càng làm nổi bật sự giả tạo và tính tự cao của những người đã đạt được danh hiệu mà không có tài năng đáng kể.

Trần Tế Xương đã dùng lối viết này để chỉ trích những người không xứng đáng với danh hiệu mình có, đồng thời lên án xã hội phong kiến nơi mà danh vọng và quyền lực không hẳn được đo bằng tài năng, mà chủ yếu là sự chạy theo hình thức, lợi ích cá nhân.

Qua bài thơ, tác giả không chỉ giễu cợt những kẻ tự cao tự đại mà còn phê phán một xã hội mà ở đó những giá trị thực sự về trí thức và đạo đức bị coi nhẹ. Những người thi đỗ trong xã hội ấy không phải là những người tài giỏi, mà chỉ là những kẻ may mắn hoặc có quan hệ, và xã hội phong kiến lại tôn sùng những người này một cách mù quáng.

Bài thơ Giễu người thi đỗ không chỉ là một tác phẩm trào phúng, mà còn là một tiếng nói phản kháng mạnh mẽ trước những bất công trong xã hội. Trần Tế Xương qua đó thể hiện sự bất mãn với một xã hội trọng hình thức, nơi mà giá trị của con người không được đánh giá đúng đắn. Ông đặt ra câu hỏi về ý nghĩa thật sự của thành công, liệu đó có phải là sự thỏa mãn của bản thân hay chỉ là cái vỏ bề ngoài mà mọi người tôn sùng.