Mẫu bài phân tích điểm nhìn trần thuật trong tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa? Yêu cầu cần đạt của văn nghị luận môn ngữ văn lớp 12 là gì?

Nội dung chính

• Mẫu bài phân tích điểm nhìn trần thuật trong tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa?
• Yêu cầu cần đạt của văn nghị luận môn ngữ văn lớp 12 là gì?
• Quan điểm về việc xây dựng chương trình môn ngữ văn như thế nào?

Mẫu bài phân tích điểm nhìn trần thuật trong tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa?

Dưới đây là mẫu bài phân tích điểm nhìn trần thuật trong tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa:

Giới thiệu tác giả và tác phẩm

Nguyễn Minh Châu (1930 - 1989) là một trong những nhà văn có ảnh hưởng sâu rộng trong văn học hiện đại Việt Nam. Các tác phẩm của ông thường phản ánh cuộc sống con người trong bối cảnh xã hội Việt Nam sau chiến tranh, thể hiện sự chuyển mình trong nhận thức và tư duy nghệ thuật. Chiếc thuyền ngoài xa là một trong những tác phẩm tiêu biểu của ông, được viết vào năm 1983, trong giai đoạn mà nền văn học Việt Nam đang có sự chuyển hướng từ những vấn đề chiến tranh sang những vấn đề về cuộc sống hòa bình và con người trong xã hội mới.

Tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa không chỉ đơn thuần là một câu chuyện về cái đẹp và sự đau đớn trong cuộc sống mà còn là một tác phẩm đậm tính triết lý, đề cập đến sự mâu thuẫn giữa cái đẹp và cái xấu, giữa lý tưởng và thực tế. Điểm nhìn nghệ thuật trong tác phẩm là yếu tố quan trọng để giúp người đọc tiếp cận được chiều sâu ý nghĩa của câu chuyện và các nhân vật trong tác phẩm.

Điểm nhìn nghệ thuật trong "Chiếc thuyền ngoài xa"

Điểm nhìn trong tác phẩm "Chiếc thuyền ngoài xa" chủ yếu được thể hiện qua cái nhìn của nhân vật Phùng – một người lính đã từng trải qua chiến tranh và đang làm một phóng viên chiến trường. Phùng là nhân vật chính của tác phẩm, và qua cái nhìn của anh, câu chuyện được mở ra với những chi tiết rất đặc biệt.

1. Điểm nhìn trực diện của nhân vật Phùng

Điểm nhìn của Phùng là một yếu tố then chốt trong việc truyền tải thông điệp của tác phẩm. Phùng, khi chứng kiến chiếc thuyền ngoài xa trong bức tranh hoàn hảo, là nhân vật có cái nhìn lý tưởng hóa về cái đẹp. Khi Phùng thấy cảnh biển yên bình, với chiếc thuyền lướt sóng giữa ánh sáng mờ ảo, anh nhìn thấy đó là một bức tranh hoàn hảo, là hiện thân của cái đẹp tuyệt đối. Anh cảm nhận được vẻ đẹp của thiên nhiên và cuộc sống, không hề có sự đau đớn hay khổ cực. Đoạn miêu tả này cho thấy cái nhìn từ một người lính sau chiến tranh, đầy lý tưởng và khát vọng tìm kiếm cái đẹp trong cuộc sống bình dị.

2. Điểm nhìn từ sự vỡ mộng của Phùng

Tuy nhiên, điểm nhìn của Phùng không chỉ giới hạn ở sự lý tưởng hóa. Cái nhìn của anh thay đổi ngay khi anh chứng kiến sự thật đằng sau vẻ đẹp ban đầu của bức tranh. Chiếc thuyền không chỉ là hình ảnh đẹp đẽ mà còn là biểu tượng của sự khổ đau, nghèo khó và bạo lực. Khi chiếc thuyền cập bến, Phùng phát hiện ra rằng trong thực tế, người phụ nữ mà anh đã thấy trong bức tranh ấy đang bị chồng mình đánh đập một cách tàn nhẫn. Cái nhìn của Phùng từ đây chuyển sang một góc độ hoàn toàn khác, từ một cái nhìn về cái đẹp lý tưởng hóa sang cái nhìn về thực tế cuộc sống đầy đau khổ và bất công. Qua đó, tác giả Nguyễn Minh Châu muốn nhấn mạnh một thực tế rằng, cái đẹp không phải lúc nào cũng đồng nghĩa với sự hoàn hảo và lý tưởng. Đằng sau vẻ đẹp có thể là những khổ đau, những nỗi buồn tủi mà người ta không dễ dàng nhìn thấy.

3. Điểm nhìn đa chiều qua nhân vật Đẩu và người phụ nữ

Điểm nhìn nghệ thuật trong tác phẩm còn được mở rộng qua sự xuất hiện của các nhân vật khác, như Đẩu (người cán bộ tư pháp) và người phụ nữ bị bạo hành. Đẩu, qua quan điểm của mình, đã phân tích cái xấu trong xã hội và sự tàn nhẫn trong hành động của người chồng, nhưng không đủ sức mạnh để thay đổi tình trạng đó. Điều này giúp người đọc nhận ra rằng, trong xã hội, không phải mọi vấn đề đều có thể giải quyết dễ dàng, ngay cả với những người có quyền lực.

Người phụ nữ bị bạo hành, dù phải chịu đựng sự tủi nhục, vẫn cam chịu và gắn bó với người chồng bạo lực, thể hiện một góc nhìn khác về sự phức tạp của cuộc sống. Cái nhìn của người phụ nữ này, về mặt lý trí, có thể được hiểu là sự chấp nhận cái xấu để tồn tại, vì cô không có lựa chọn nào khác.

Tác dụng của điểm nhìn nghệ thuật trong tác phẩm

Điểm nhìn nghệ thuật trong Chiếc thuyền ngoài xa giúp tạo ra những chiều sâu tâm lý cho các nhân vật, đặc biệt là nhân vật Phùng. Qua đó, tác phẩm khắc họa một cách rõ nét sự chuyển biến trong nhận thức của con người: từ sự lý tưởng hóa về cái đẹp, đến việc đối diện với thực tế khắc nghiệt của cuộc sống. Bằng việc sử dụng điểm nhìn của nhân vật Phùng, Nguyễn Minh Châu đã giúp người đọc cảm nhận được sự mâu thuẫn giữa cái đẹp lý tưởng và cái xấu thực tế, đồng thời khắc họa nỗi đau và sự bất lực của con người khi phải đối mặt với hiện thực.

Bên cạnh đó, điểm nhìn nghệ thuật còn giúp tác phẩm xây dựng được sự phức tạp trong mối quan hệ giữa các nhân vật, từ đó làm nổi bật chủ đề về cái đẹp, cái xấu, sự bất công và sự đau khổ trong xã hội. Điểm nhìn của Phùng, dù là người ngoài cuộc nhưng lại mang một sự đồng cảm sâu sắc, giúp anh hiểu được bi kịch của những con người trong cuộc sống nghèo khó, từ đó rút ra bài học quý giá về cái nhìn đa chiều và sự tỉnh thức trong cuộc sống.

Kết luận

Điểm nhìn nghệ thuật trong Chiếc thuyền ngoài xa của Nguyễn Minh Châu không chỉ giúp tạo nên những tình huống kịch tính, mà còn góp phần quan trọng trong việc thể hiện những giá trị triết lý sâu sắc về cuộc sống. Qua đó, tác phẩm nhấn mạnh sự cần thiết phải nhìn nhận cuộc sống không chỉ qua vẻ bề ngoài, mà phải đối diện với những vấn đề phức tạp, khó khăn và những bi kịch ẩn sâu trong xã hội. Điểm nhìn đa chiều của tác phẩm giúp người đọc suy ngẫm về mối quan hệ giữa cái đẹp và cái xấu, giữa lý tưởng và thực tế, từ đó có cái nhìn sâu sắc hơn về cuộc sống và con người.

Lưu ý: mẫu bài viết trên chỉ mang tính tham khảo!

Mẫu bài phân tích điểm nhìn trần thuật trong tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa? Yêu cầu cần đạt của văn nghị luận môn ngữ văn lớp 12 là gì? (Hình từ Internet)

Yêu cầu cần đạt của văn nghị luận môn ngữ văn lớp 12 là gì?

Theo Chương trình giáo dục phổ thông môn Ngữ văn ban hành kèm theo Thông tư 32/2018/TT-BGDĐT có quy định cụ thể như sau:

- Đọc hiểu nội dung

+ Nhận biết, phân tích được nội dung của luận đề, luận điểm, lí lẽ và bằng chứng tiêu biểu, độc đáo trong văn bản; chỉ ra mối liên hệ của chúng; đánh giá được mức độ phù hợp giữa nội dung nghị luận với nhan đề của văn bản.

+ Biết tiếp nhận, đánh giá nội dung với tư duy phê phán; nhận biết được mục đích,

- Đọc hiểu hình thức

+ Phân tích và đánh giá được cách tác giả sử dụng một số thao tác nghị luận (chẳng hạn chứng minh, giải thích, bình luận, so sánh, phân tích hoặc bác bỏ) trong văn bản để đạt được mục đích.

+ Phân tích được các biện pháp tu từ, từ ngữ, câu khẳng định, phủ định trong văn bản nghị luận và đánh giá hiệu quả của việc sử dụng các hình thức này.

+ Nhận biết và phân tích được vai trò của cách lập luận và ngôn ngữ biểu cảm trong văn bản nghị luận.

Quan điểm về việc xây dựng chương trình môn ngữ văn như thế nào?

Theo Chương trình giáo dục phổ thông môn Ngữ văn ban hành kèm theo Thông tư 32/2018/TT-BGDĐT có quy định cụ thể như sau:

Chương trình môn Ngữ văn tuân thủ các quy định cơ bản được nêu trong Chương trình tổng thể, đồng thời nhấn mạnh một số quan điểm sau:

- Chương trình được xây dựng trên nền tảng lí luận và thực tiễn, cập nhật thành tựu nghiên cứu về giáo dục học, tâm lí học và phương pháp dạy học Ngữ văn; thành tựu nghiên cứu về văn học và ngôn ngữ học; thành tựu văn học Việt Nam qua các thời kì; kinh nghiệm xây dựng chương trình môn Ngữ văn của Việt Nam, đặc biệt từ đầu thế kỉ XXI đến nay và xu thế quốc tế trong phát triển chương trình nói chung, chương trình môn Ngữ văn nói riêng những năm gần đây, nhất là chương trình của những quốc gia phát triển; thực tiễn xã hội, giáo dục, điều kiện kinh tế và truyền thống văn hoá Việt Nam, đặc biệt là sự đa dạng của đối tượng học sinh xét về phương diện vùng miền, điều kiện và khả năng học tập.

- Chương trình lấy việc rèn luyện các kĩ năng giao tiếp (đọc, viết, nói và nghe) làm trục chính xuyên suốt cả ba cấp học nhằm đáp ứng yêu cầu của chương trình theo định hướng năng lực và bảo đảm tính chỉnh thể, sự nhất quán liên tục trong tất cả các cấp học, lớp học. Các kiến thức phổ thông cơ bản, nền tảng về tiếng Việt và văn học được hình thành qua hoạt động dạy học tiếp nhận và tạo lập văn bản; phục vụ trực tiếp cho yêu cầu rèn luyện các kĩ năng đọc, viết, nói và nghe.

- Chương trình được xây dựng theo hướng mở, thể hiện ở việc không quy định chi tiết về nội dung dạy học mà chỉ quy định những yêu cầu cần đạt về đọc, viết, nói và nghe cho mỗi lớp; quy định một số kiến thức cơ bản, cốt lõi về tiếng Việt, văn học và một số văn bản có vị trí, ý nghĩa quan trọng của văn học dân tộc là nội dung thống nhất bắt buộc đối với học sinh toàn quốc.

- Chương trình vừa đáp ứng yêu cầu đổi mới, vừa chú trọng kế thừa và phát huy những ưu điểm của các chương trình môn Ngữ văn đã có, đặc biệt là chương trình hiện hành.