5+ Phân tích bài thơ Việt Bắc? Nhiệm vụ của học sinh lớp 9 như thế nào?

Phân tích bài thơ Việt Bắc - mẫu số 1

Trong nền văn học Việt Nam, văn học kháng chiến giữ một vị trí quan trọng, phản ánh tinh thần yêu nước và ý chí kiên cường của dân tộc. Một trong những tác phẩm tiêu biểu của dòng văn học này chính là "Việt Bắc" của nhà thơ Tố Hữu. Tác phẩm không chỉ tái hiện những năm tháng kháng chiến gian khổ mà còn là tiếng lòng của quân dân ta trong cuộc đấu tranh vì độc lập tự do.

Tố Hữu được biết đến như một nhà thơ lớn của nền thơ ca Cách mạng Việt Nam, là người luôn song hành với những bước tiến của lịch sử dân tộc. Thơ ông mang đậm tính chính trị nhưng vẫn tràn đầy cảm xúc trữ tình. "Việt Bắc" là một tác phẩm xuất sắc của ông, được sáng tác vào năm 1954, khi Trung ương Đảng và Chính phủ rời chiến khu Việt Bắc về Hà Nội sau chiến thắng Điện Biên Phủ. Bài thơ là lời nhắn nhủ ân tình giữa cán bộ chiến sĩ với đồng bào Việt Bắc, thể hiện tình cảm gắn bó keo sơn trong suốt những năm tháng chiến đấu gian khổ.

Mở đầu bài thơ là lời tâm tình của người ở lại, bày tỏ sự lưu luyến khi phải chia tay những người chiến sĩ:

"Mình về mình có nhớ ta

Mười lăm năm ấy thiết tha mặn nồng

Mình về mình có nhớ không

Nhìn cây nhớ núi nhìn sông nhớ nguồn"

Những câu thơ lục bát mềm mại, giàu nhạc điệu gợi lên tâm trạng bịn rịn, không nỡ rời xa. Cách sử dụng đại từ "mình - ta" thể hiện tình cảm thân thiết, gắn bó, đồng thời làm nổi bật tình quân dân keo sơn như một gia đình. Tố Hữu nhắc đến khoảng thời gian "mười lăm năm" đầy gian khổ nhưng cũng vô cùng ý nghĩa, khi nhân dân và chiến sĩ cùng nhau sẻ chia gian lao, đồng cam cộng khổ trong cuộc kháng chiến.

Nỗi niềm quyến luyến không chỉ đến từ người ở lại mà còn hiện hữu trong lòng người ra đi:

"Tiếng ai tha thiết bên cồn

Bâng khuâng trong dạ bồn chồn bước đi

Áo chàm đưa buổi phân li

Cầm tay nhau biết nói gì hôm nay"

Từ "bâng khuâng", "bồn chồn" diễn tả tâm trạng ngổn ngang, bịn rịn, lưu luyến không thể diễn tả bằng lời. Hình ảnh "áo chàm" giản dị nhưng đầy sức gợi, biểu tượng cho đồng bào miền núi Việt Bắc - những con người đã hết lòng cưu mang, chở che cách mạng. Khoảnh khắc "cầm tay nhau biết nói gì" là sự im lặng đầy ý nghĩa, nơi mà lời nói không còn đủ để diễn đạt những cảm xúc trào dâng.

Không chỉ nhắc nhớ tình cảm con người, bài thơ còn vẽ nên một bức tranh thiên nhiên Việt Bắc tươi đẹp:

"Ta về mình có nhớ ta

Ta về ta nhớ những hoa cùng người

Rừng xanh hoa chuối đỏ tươi

Đèo cao nắng ánh dao gài thắt lưng"

Bức tranh tứ bình đặc sắc hiện lên với bốn mùa tươi đẹp của núi rừng Việt Bắc. Mùa đông có hoa chuối đỏ tươi rực sáng trong màn sương lạnh, mùa xuân rừng mơ nở trắng tinh khôi, mùa hè ve kêu rộn rã giữa những tán rừng phách vàng, mùa thu trăng sáng vằng vặc, biểu tượng cho hòa bình. Con người xuất hiện hài hòa trong bức tranh thiên nhiên, với hình ảnh cô gái đan nón, hái măng - những con người lao động cần cù, giàu lòng yêu thương và gắn bó với kháng chiến.

Bên cạnh thiên nhiên và con người, nhà thơ cũng nhắc lại những tháng ngày kháng chiến gian lao nhưng đầy hào hùng:

"Nhớ khi giặc đến giặc lùng

Rừng cây núi đá ta cùng đánh

Tây Núi giăng thành lũy sắt dày

Rừng che bộ đội, rừng vây quân thù"

Giọng thơ trở nên mạnh mẽ, hào hùng, tái hiện khung cảnh chiến đấu oanh liệt. Núi rừng không chỉ là nơi che chở mà còn là đồng minh của cách mạng, góp phần tạo nên những chiến thắng vang dội. Những câu thơ này không chỉ khơi dậy niềm tự hào mà còn thể hiện tinh thần đồng lòng của quân và dân trong cuộc đấu tranh bảo vệ Tổ quốc.

Kết thúc bài thơ, Tố Hữu khẳng định tình cảm gắn bó thủy chung:

"Ta với mình, mình với ta

Lòng ta sau trước mặn mà đinh ninh"

Câu thơ như một lời thề son sắt, thể hiện lòng trung thành, sự gắn bó bền chặt giữa cán bộ kháng chiến và nhân dân Việt Bắc. Dù có xa cách về địa lý nhưng tấm lòng vẫn luôn hướng về nhau, không bao giờ phai nhạt.

"Việt Bắc" không chỉ là một bài thơ trữ tình cách mạng xuất sắc mà còn là bản trường ca về tình nghĩa quân dân trong kháng chiến. Với thể thơ lục bát ngọt ngào, hình ảnh giàu tính biểu cảm cùng giọng thơ linh hoạt, Tố Hữu đã khắc họa thành công một thời kỳ lịch sử hào hùng, nơi mà tình người, tình yêu quê hương đất nước tỏa sáng rực rỡ. Tác phẩm không chỉ mang giá trị văn chương mà còn là lời nhắc nhở về truyền thống đoàn kết, thủy chung của dân tộc Việt Nam.

Phân tích bài thơ Việt Bắc - mẫu số 2

Văn học kháng chiến là một bộ phận quan trọng trong nền văn học Việt Nam, ghi lại những dấu mốc hào hùng của dân tộc. Trong số đó, “Việt Bắc” của Tố Hữu là một tác phẩm tiêu biểu, thể hiện sâu sắc tình cảm gắn bó giữa quân và dân trong suốt cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp. Bài thơ không chỉ là lời tri ân với Việt Bắc mà còn là bản trường ca về lòng yêu nước, sự thủy chung và tinh thần cách mạng.

Tố Hữu là một trong những nhà thơ tiêu biểu của dòng thơ Cách mạng Việt Nam. Ông có phong cách thơ giàu cảm xúc, đậm tính chính luận nhưng vẫn trữ tình. “Việt Bắc” được sáng tác vào năm 1954, khi Trung ương Đảng và Chính phủ rời Việt Bắc về lại Thủ đô Hà Nội sau chiến thắng Điện Biên Phủ. Bài thơ chính là tiếng lòng của những con người đã từng kề vai sát cánh, cùng chung hoạn nạn, giờ đây phải nói lời chia xa.

Ngay từ những câu thơ đầu tiên, nhà thơ đã tái hiện nỗi niềm bịn rịn, lưu luyến của người ở lại:

“Mình về mình có nhớ ta

Mười lăm năm ấy thiết tha mặn nồng

Mình về mình có nhớ không

Nhìn cây nhớ núi, nhìn sông nhớ nguồn”

Những câu thơ mang âm hưởng dân ca, với cách sử dụng đại từ "mình - ta" quen thuộc, diễn tả một mối quan hệ thân thiết, gắn bó như tình cảm gia đình. Khoảng thời gian "mười lăm năm" không chỉ là một mốc thời gian mà còn là những kỷ niệm đầy gian lao nhưng nghĩa tình sâu đậm giữa cán bộ và nhân dân Việt Bắc.

Không chỉ có con người lưu luyến, cảnh vật thiên nhiên Việt Bắc cũng in đậm trong lòng người chiến sĩ:

"Ta về mình có nhớ ta

Ta về ta nhớ những hoa cùng người

Rừng xanh hoa chuối đỏ tươi

Đèo cao nắng ánh dao gài thắt lưng"

Hình ảnh thiên nhiên Việt Bắc hiện lên vừa hùng vĩ vừa trữ tình, gắn liền với cuộc sống của con người. Thiên nhiên không chỉ là bối cảnh mà còn là nhân chứng cho những ngày tháng gian lao mà quân dân đã cùng nhau trải qua.

Bài thơ không chỉ là lời từ biệt mà còn là lời khẳng định lòng trung thành son sắt:

"Ta với mình, mình với ta

Lòng ta sau trước mặn mà đinh ninh"

Lời thơ giản dị nhưng đong đầy cảm xúc, như một lời thề nguyện không bao giờ quên những ngày tháng cùng nhau chiến đấu. Sự thủy chung giữa quân và dân chính là nền tảng cho mọi thắng lợi của cách mạng.

Bên cạnh những tình cảm tha thiết, bài thơ còn tái hiện hình ảnh cuộc kháng chiến hào hùng:

"Nhớ khi giặc đến giặc lùng

Rừng cây núi đá ta cùng đánh

Tây Núi giăng thành lũy sắt dày

Rừng che bộ đội, rừng vây quân thù"

Cảnh tượng chiến đấu hiện lên đầy khí thế với sự hòa hợp giữa con người và thiên nhiên. Không chỉ có con người chiến đấu, mà cả núi rừng cũng chung tay góp sức, trở thành thành lũy vững chắc để bảo vệ cách mạng.

Bằng thể thơ lục bát mềm mại, giàu nhạc điệu, Tố Hữu đã mang đến một bản trường ca đầy cảm xúc về nghĩa tình cách mạng. “Việt Bắc” không chỉ là bài thơ ca ngợi sự thủy chung mà còn là lời nhắc nhở về giá trị của đoàn kết, của lòng yêu nước và tinh thần chiến đấu bất khuất. Tác phẩm mãi mãi là niềm tự hào trong nền văn học dân tộc, là nguồn cảm hứng bất tận về tinh thần Việt Nam.