KẾ HOẠCH

TIẾP TỤC TRIỂN KHAI THỰC HIỆN ĐỀ ÁN PHÁT TRIỂN VĂN HÓA ĐỌC TRONG CỘNG ĐỒNG GIAI ĐOẠN 2021-2025 ĐỊNH HƯỚNG ĐẾN NĂM 2030 TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH HÀ TĨNH

Thực hiện Văn bản số 3471/VPCP-KGVX ngày 26/5/2021 của Văn phòng Chính phủ về đồng ý tiếp tục triển khai Quyết định số 329/QĐ-TTg ngày 15/3/2017 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng đến năm 2020, định hướng đến năm 2030; Văn bản số 1820/BVHTTDL-TV ngày 03/6/2021 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch về việc tiếp tục triển khai thực hiện Đề án phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng; Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành Kế hoạch tiếp tục triển khai thực hiện Đề án phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng trên địa bàn tỉnh, giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030, như sau:

I. MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU

1. Mục đích

- Tiếp tục nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp, các ngành, các tổ chức xã hội và nhân dân về phát triển văn hóa đọc. Xây dựng, khuyến khích và phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng, góp phần xây dựng xã hội học tập, phát triển nguồn nhân lực, đồng thời xây dựng văn hóa, con người Hà Tĩnh đáp ứng yêu cầu phát triển trong giai đoạn mới theo tinh thần Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX, nhiệm kỳ 2020 - 2025.

- Tăng cường công tác quản lý nhà nước của các cấp chính quyền, các cơ quan chuyên môn và sự tham gia của toàn xã hội, xây dựng môi trường văn hóa đọc trên cơ sở kiện toàn, củng cố mạng lưới thư viện, nhân rộng mô hình phát triển văn hóa đọc, đổi mới hoạt động của thư viện các cấp, xây dựng kỹ năng thông tin cho người sử dụng gắn với việc chuyển đổi số; khuyến khích tổ chức, cá nhân tham gia đầu tư cho phát triển văn hóa đọc.

2. Yêu cầu

- Việc triển khai thực hiện Đề án phát triển văn hóa đọc phải gắn với các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, tạo sự phát triển đồng bộ và hài hòa giữa phát triển kinh tế và văn hóa.

- Thông qua các hoạt động phát triển văn hóa đọc để giới thiệu, quảng bá văn hóa, con người Hà Tĩnh đến với bè bạn trong nước và thế giới; lựa chọn, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại để làm phong phú cho văn hóa Hà Tĩnh.

- Tăng cường đổi mới, đa dạng hóa các hoạt động của hệ thống thư viện công lập, hệ thống thư viện của các cơ sở giáo dục đào tạo, các phòng đọc, tủ sách cơ sở của các cơ quan, ban ngành, đoàn thể.

II. MỤC TIÊU

1. Mục tiêu chung

Xây dựng và phát triển thói quen, nhu cầu, kỹ năng và phong trào đọc rộng rãi trong mọi tầng lớp nhân dân, nhất là trong thanh, thiếu niên, học sinh, sinh viên, đặc biệt chú trọng tới đối tượng người dân khu vực nông thôn, miền núi, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn; tăng cường cơ sở vật chất, trang thiết bị, vốn tài liệu, cải thiện môi trường đọc; tạo cơ hội để mọi người dân đều được tiếp cận với văn hóa đọc nhằm xây dựng “xã hội học tập” phát triển bền vững.

2. Mục tiêu cụ thể

a) Mục tiêu chủ yếu đến năm 2025

- Về khả năng tiếp cận, sử dụng thông tin, tri thức

+ 100% thư viện cấp huyện, 80% thư viện cấp xã tổ chức cung cấp dịch vụ internet miễn phí.

+ Nâng cấp, đầu tư hệ thống thư viện công cộng, thư viện của các cơ sở giáo dục; tăng cường các hình thức tiếp cận, sử dụng thông tin, tri thức. Phấn đấu 80% học sinh, sinh viên thường xuyên sử dụng hệ thống thư viện công cộng, thư viện của các cơ sở giáo dục.

+ Tạo điều kiện thuận lợi để Nhân dân tại các khu vực nông thôn, miền núi, khu vực có điều kiện kinh tế khó khăn tiếp cận, sử dụng thông tin, tri thức, nâng cao văn hóa đọc tại các thư viện công cộng, trung tâm học tập cộng đồng, điểm bưu điện - văn hóa xã. Phấn đấu 50% - 60% người dân ở khu vực nông thôn, 30% - 40% người dân ở miền núi, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn được tiếp cận sách, báo, tài liệu...

- Về nâng cao kiến thức, kỹ năng đọc

+ Phấn đấu 40% - 50% người dân có kỹ năng tiếp nhận và sử dụng thông tin, tri thức thông qua việc đọc và học tập suốt đời.

+ Phấn đấu 85% người sử dụng thư viện (đối với học sinh, sinh viên là 95%) có kỹ năng tiếp nhận và sử dụng thông tin, tri thức thông qua việc đọc để phục vụ học tập, nghiên cứu và giải trí.

+ 100% cơ sở giáo dục ở các cấp học có thư viện với vốn tài liệu phù hợp, trong đó 70% cơ sở giáo dục phổ thông có thư viện đạt chuẩn theo quy định; 50% thư viện công cộng cấp huyện, thị, thành phố có vốn tài liệu tổng hợp đủ khả năng phục vụ cho mọi đối tượng, trong đó bao gồm cả đối tượng là thiếu nhi và người khuyết tật.

- Về tăng cường hoạt động thư viện tại Thư viện tỉnh

+ Phấn đấu đến năm 2025, bổ sung 5.000 bản tài liệu số, có ít nhất 40 máy tính phục vụ internet.

+ Phấn đấu 80% các hoạt động chuyên môn, nghiệp vụ, dịch vụ thư viện được ứng dụng khoa học và công nghệ; xây dựng và nâng cấp hoạt động trang thông tin điện tử của thư viện; tổ chức được mục lục điện tử trực tuyến (OPAC); ít nhất 30% dịch vụ thư viện được cung cấp trực tuyến.

+ Phấn đấu số lượt người truy cập và sử dụng thông tin đạt 1.500.000 lượt/năm.

- Về xây dựng thiết chế thư viện công cộng

Tăng cường xây dựng, bổ sung sách, tài liệu cho hệ thống thư viện từ tỉnh xuống cơ sở; 100% số xã được công nhận xã nông thôn mới có thư viện hoặc phòng đọc sách đạt chuẩn. Đến năm 2025 mỗi thư viện cấp huyện có 5 - 7 bộ máy tính, thư viện cấp xã 2 - 3 bộ máy tính hoạt động tốt.

b) Định hướng đến năm 2030

Tạo điều kiện để người dân có thói quen đọc và kỹ năng tiếp cận, sử dụng thông tin, tri thức tại nơi sinh sống, học tập, công tác. Duy trì và củng cố các chỉ tiêu phát triển văn hóa đọc; tiếp tục cải thiện môi trường văn hóa đọc với nhiều loại hình từ tỉnh xuống cơ sở. Nâng cao hiệu quả ứng dụng công nghệ thông tin vào các hoạt động phục vụ bạn đọc tại thư viện tỉnh, thư viện huyện, thư viện trường học, thư viện cộng đồng.

III. NHIỆM VỤ VÀ GIẢI PHÁP

1. Tiếp tục tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền

- Tăng cường thông tin, tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức của các cấp, các ngành, gia đình, nhà trường, cộng đồng và toàn xã hội về tầm quan trọng của việc phát triển văn hóa đọc, nâng cao dân trí và học tập suốt đời.

- Huy động sự tham gia định kỳ, thường xuyên của các phương tiện thông tin, truyền thông ở tỉnh, huyện, xã với nhiều hình thức, đa dạng, phù hợp. Giới thiệu, phổ biến, quảng bá các ấn phẩm tiêu biểu trên các phương tiện thông tin đại chúng, đặc biệt là thông qua mạng xã hội, các trang Facebook, Zalo, Viber... để định hướng việc đọc cho công chúng.

- Tăng cường quảng bá về hoạt động thư viện; giới thiệu các loại hình tài liệu, các bộ sưu tập tài liệu phù hợp với từng nhóm đối tượng người đọc; tổ chức trưng bày, triển lãm, giới thiệu sách, báo... Biểu dương, khen thưởng những tập thể, cá nhân có đóng góp tích cực trong hoạt động phát triển văn hóa đọc.

2. Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin

- Phát triển phần mềm quản lý tài liệu số, xây dựng kho tài liệu số hóa lưu trữ trên hệ thống máy chủ Thư viện Tỉnh, đủ năng lực chia sẻ dùng chung cho hệ thống thư viện công cộng trên địa bàn tỉnh, ưu tiên số hóa tài liệu địa chí, tài liệu phục vụ cho việc phát triển kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội của tỉnh.

- Từng bước xây dựng Thư viện tỉnh trở thành thư viện điện tử. Đầu tư trang thiết bị công nghệ thông tin để thư viện các cấp đáp ứng nhu cầu phục vụ người dân được tiếp cận, sử dụng thông tin, tri thức nhanh chóng, thuận tiện, hiệu quả.

3. Xây dựng thói quen, trang bị kỹ năng và phương pháp đọc

- Ưu tiên đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị, sách, báo, tài liệu cho thư viện các trường học phù hợp với mục tiêu, yêu cầu ở từng cấp học. Các trường học đưa hoạt động thư viện vào Thời khóa biểu hoặc lồng ghép vào các hoạt động khác, tăng cường cho học sinh, giáo viên mượn sách về nhà đọc để hình thành, phát triển thói quen đọc sách; động viên, khuyến khích cha mẹ học sinh, cộng đồng tích cực tham gia các hoạt động thư viện trường học.

- Vận động xây dựng văn hóa đọc từ trong mỗi gia đình, dòng họ, khu dân cư, nhà trường... Khuyến khích phát triển thư viện tư nhân, tủ sách dòng họ, tủ sách gia đình. Khuyến khích mỗi cơ quan, doanh nghiệp có ít nhất 01 tủ sách phục vụ nhu cầu đọc và nghiên cứu.

- Tổ chức các lớp hướng dẫn kỹ năng và phương pháp đọc phù hợp với từng nhóm đối tượng, chú trọng đối tượng học sinh, sinh viên; định hướng và thúc đẩy xu hướng, thị hiếu đọc lành mạnh trong xã hội.

- Tổ chức các hoạt động về sách và văn hóa đọc như: cuộc thi tìm hiểu về sách, kể chuyện sách, triển lãm, giới thiệu sách, vẽ tranh theo sách... chú trọng phát triển thư viện trường học.

4. Hoàn thiện cơ chế, chính sách và đẩy mạnh xã hội hóa

- Rà soát, đề xuất xây dựng, sửa đổi, bổ sung các cơ chế, chính sách liên quan cần thiết, góp phần tạo môi trường đọc thuận lợi; xây dựng các chính sách khuyến khích đầu tư cho phát triển văn hóa đọc.

- Rà soát, lựa chọn và đẩy mạnh triển khai các chương trình, đề án đã được phê duyệt có nội dung liên quan đến phục vụ phát triển văn hóa đọc.

- Khuyến khích, tạo điều kiện thuận lợi để thu hút các nguồn lực xã hội đầu tư cho các hoạt động phát triển văn hóa đọc.

5. Nâng cao chất lượng nội dung và hình thức xuất bản phẩm

Bảo đảm chất lượng và nội dung thông tin trong xuất bản phẩm, cơ cấu xuất bản phẩm hợp lý; chú trọng hỗ trợ, đầu tư, khuyến khích sáng tác, xuất bản sách phục vụ trẻ em, lịch sử đấu tranh cách mạng, bảo tồn di sản văn hóa dân tộc, giữ vững chủ quyền biển đảo, công cuộc đổi mới quê hương đất nước...

6. Nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống thư viện công lập; Phát triển thư viện điện tử, đẩy mạnh xã hội hóa hoạt động thư viện

- Triển khai hiệu quả hoạt động thư viện điện tử, thư viện số phục vụ cộng đồng và nguồn học liệu mở tại Thư viện tỉnh, Thư viện huyện, thành phố, thị xã.

- Đa dạng hóa các dịch vụ thư viện (dịch vụ thông tin, vườn đọc, phục vụ lưu động...); xây dựng các bộ sưu tập số địa phương; tăng cường luân chuyển tài liệu từ thư viện tỉnh tới các địa bàn nông thôn, miền núi, trường học, đồn biên phòng, trại giam... Đẩy mạnh phát triển mạng lưới thư viện cơ sở gắn với xây dựng nông thôn mới; hỗ trợ nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong hệ thống thư viện tư nhân và loại hình tủ sách.

7. Mở rộng hợp tác quốc tế

- Tuyên truyền, giới thiệu, quảng bá các tác phẩm có giá trị của Việt Nam ra nước ngoài, đồng thời lựa chọn các tác phẩm có chất lượng của nước ngoài để bổ sung vào nguồn sách trong hệ thống thư viện công cộng để phục vụ độc giả.

- Nghiên cứu khoa học, trao đổi thông tin, kinh nghiệm, đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực; quảng bá, xúc tiến, tạo điều kiện cho tổ chức, cá nhân nước ngoài tham gia, hỗ trợ hoạt động thư viện. Tích cực phối hợp tổ chức hoặc tham gia các sự kiện quốc tế liên quan đến phát triển văn hóa đọc.

IV. KINH PHÍ THỰC HIỆN KẾ HOẠCH

Từ nguồn ngân sách nhà nước theo quy định về phân cấp ngân sách nhà nước; nguồn kinh phí được sử dụng lồng ghép thông qua việc thực hiện các chương trình, đề án khác được cấp có thẩm quyền phê duyệt; các nguồn tài trợ, hỗ trợ của các tổ chức, cá nhân và các nguồn huy động hợp pháp khác.

V. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Đề nghị Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy:

Định hướng các cơ quan truyền thông trên địa bàn tỉnh tuyên truyền, phát triển văn hóa đọc theo Kế hoạch gắn với các chương trình, đề án có liên quan.

2. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch

- Chỉ đạo Thư viện tỉnh xây dựng mô hình phát triển văn hóa đọc, từng bước tiến hành số hóa tài liệu Thư viện phục vụ cộng đồng. Thực hiện luân chuyển sách báo trong hệ thống thư viện công cộng. Chỉ đạo, hướng dẫn nghiệp vụ đối với hệ thống thư viện huyện, thị xã, thành phố, thư viện các cơ quan liên quan...

- Chủ trì xây dựng mô hình điển hình phát triển văn hóa đọc, xây dựng thư viện điện tử đối với Thư viện tỉnh.

- Chủ động phối hợp với các ban, ngành, địa phương trong việc lồng ghép với nội dung các chương trình, đề án, kế hoạch khác liên quan trong quá trình thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ của Kế hoạch này.

- Hàng năm, căn cứ nội dung Kế hoạch để xây dựng dự toán kinh phí, tổng hợp vào kế hoạch chung của ngành, tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh bố trí nguồn kinh phí thực hiện. Vận động, tìm nguồn tài trợ, xã hội hóa phục vụ phát triển văn hóa đọc.

- Chịu trách nhiệm tổng hợp tình hình, kết quả thực hiện Đề án báo cáo UBND tỉnh và Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch theo quy định.

3. Sở Giáo dục và Đào tạo

- Phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, các cơ quan liên quan triển khai thực hiện Kế hoạch trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ được giao, tổ chức các hoạt động nhằm phát triển văn hóa đọc tại các trường học trên địa bàn.

- Chỉ đạo rà soát, kiện toàn hệ thống thư viện trường học, xây dựng và phát triển nguồn học liệu mở; phối hợp quản lý có hiệu quả hoạt động của các trung tâm học tập cộng đồng.

4. Sở Thông tin và Truyền thông

- Chỉ đạo các cơ quan báo chí, hệ thống thông tin cơ sở tổ chức thông tin, tuyên truyền về tầm quan trọng của việc phát triển văn hóa đọc; quảng bá về sách, gương điển hình tiên tiến trong phong trào xây dựng tủ sách cộng đồng. Chủ động lồng ghép với các chương trình, đề án khác liên quan thuộc lĩnh vực quản lý của ngành.

- Chỉ đạo nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động xuất bản, in, phát hành.

- Chỉ đạo Bưu điện tỉnh phối hợp Thư viện tỉnh duy trì và nâng cao hiệu quả hoạt động phục vụ sách báo trong hệ thống thư viện toàn tỉnh.

- Phối hợp Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, các cơ quan liên quan tổ chức tốt hoạt động Ngày sách Việt Nam 21/4 hàng năm.

5. Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Tài chính

Chủ trì, phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, các ngành liên quan bố trí nguồn vốn đầu tư, kinh phí chi thường xuyên thực hiện theo quy định, phù hợp với khả năng cân đối ngân sách.

6. Sở Tài nguyên và Môi trường

Chủ trì, phối hợp với Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố và các sở, ngành liên quan rà soát cập nhật vào quy hoạch sử dụng đất đến năm 2030 và kế hoạch sử dụng đất 5 năm (2021-2025) cho các công trình thư viện công cộng.

7. Báo Hà Tĩnh, Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh

Tăng cường đưa tin, bài, phóng sự nhằm tuyên truyền văn hóa đọc, giới thiệu tác giả, tác phẩm và các điển hình về văn hóa đọc.

8. Hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật Hà Tĩnh

Tăng cường tuyên truyền, giới thiệu tác giả, tác phẩm, quảng bá các hoạt động về văn hóa đọc, phát triển văn hóa đọc; triển khai lồng ghép với các hoạt động do Hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật Hà Tĩnh chủ trì hoặc phối hợp thực hiện có liên quan đến văn hóa đọc.

9. Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố, thị xã

- Bố trí ngân sách, huy động nguồn lực để tổ chức triển khai thực hiện Kế hoạch tại địa phương, trong đó chú trọng phát triển mạng lưới thư viện, tủ sách, đẩy mạnh xã hội hóa phù hợp với điều kiện cụ thể của địa phương.

- Lồng ghép việc thực hiện Kế hoạch với quá trình triển khai thực hiện các chương trình, đề án khác tại địa phương.

- Chỉ đạo nâng cao chất lượng hoạt động của các trung tâm học tập cộng đồng.

- Phối hợp với các sở, ngành, các cơ quan liên quan trong việc chỉ đạo xây dựng phong trào đọc sách, phát triển văn hóa đọc, gắn với phong trào toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa, phong trào xây dựng nông thôn mới.

- Tổng hợp tình hình, kết quả thực hiện gửi Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch để tổng hợp báo cáo UBND tỉnh và Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch theo quy định.

Trên đây là Kế hoạch tiếp tục triển khai thực hiện Đề án phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030 trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh. Yêu cầu các Sở, ban, ngành liên quan, Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố, thị xã triển khai thực hiện đảm bảo mục đích, yêu cầu và hiệu quả./.