KẾ HOẠCH

THỰC HIỆN ĐỀ ÁN “GIẢM THIỂU TÌNH TRẠNG TẢO HÔN VÀ HÔN NHÂN CẬN HUYẾT THỐNG TRONG VÙNG ĐỒNG BÀO DÂN TỘC THIỂU SỐ TỈNH THÁI NGUYÊN GIAI ĐOẠN 2021 - 2025” (GIAI ĐOẠN II)

Thực hiện Quyết định số 498/QĐ-TTg ngày 14/4/2015 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng dân tộc thiểu số giai đoạn 2015 - 2025” (Quyết định số 498/QĐ-TTg); Công văn số 172/UBDT-DTTS ngày 09/12/2020 của Ủy ban Dân tộc về việc hướng dẫn thực hiện Quyết định số 498/QĐ-TTg ngày 14/4/2015 của Thủ tướng Chính phủ giai đoạn 2021 - 2025 (giai đoạn II), UBND tỉnh Thái Nguyên ban hành Kế hoạch thực hiện Đề án “Giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2021 - 2025” (giai đoạn II), như sau:

I. MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU

1. Mục đích

- Tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả các nội dung, nhiệm vụ của Đề án được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 498/QĐ-TTg.

- Nâng cao nhận thức và ý thức trách nhiệm của xã hội, cộng đồng và người dân vùng dân tộc thiểu số trong thực hiện các quy định pháp luật về hôn nhân và gia đình.

- Tạo sự đồng thuận trong xã hội nhằm ngăn ngừa tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống, góp phần nâng cao chất lượng dân số và nguồn nhân lực vùng dân tộc thiểu số.

2. Yêu cầu

- Các hoạt động trong kế hoạch phải cụ thể, khả thi, bám sát các nội dung, nhiệm vụ của Đề án được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt và phù hợp với điều kiện, tình hình thực tế của địa phương.

- Tăng cường quản lý, kiểm tra, kịp thời phát hiện, ngăn ngừa các trường hợp vi phạm pháp luật liên quan về hôn nhân và gia đình.

- Đề cao trách nhiệm và huy động sức mạnh tổng hợp của các cấp, các ngành, phát huy vai trò của già làng, trưởng bản, người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số tham gia công tác tuyên truyền, vận động xoá bỏ hủ tục lạc hậu trong hôn nhân còn tồn tại ở một số dân tộc thiểu số.

- Các sở, ban, ngành và các địa phương phối hợp tổ chức thực hiện các nhiệm vụ được phân công, góp phần hoàn thành Kế hoạch.

II. PHẠM VI, ĐỐI TƯỢNG VÀ THỜI GIAN THỰC HIỆN

1. Phạm vi

Các xã vùng dân tộc thiểu số và miền núi trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên.

2. Đối tượng

- Thanh niên, vị thành niên (nam/nữ) chưa kết hôn/tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống.

- Phụ huynh học sinh/cha mẹ của nam nữ thanh niên trong độ tuổi vị thành niên; học sinh các trường dân tộc nội trú, sinh viên dân tộc thiểu số các trường trung cấp, cao đẳng, đại học trên địa bàn tỉnh.

- Cán bộ cơ sở tham gia tuyên truyền, ngăn ngừa tảo hôn và kết hôn cận huyết thống ở vùng dân tộc thiểu số.

- Già làng, Trưởng họ tộc, Trưởng bản, người có uy tín trong đồng bào các dân tộc thiểu số.

- Các tổ chức, cá nhân liên quan tham gia thực hiện kế hoạch.

3. Thời gian thực hiện: Từ năm 2021 đến năm 2025.

III. CÁC HOẠT ĐỘNG CỤ THỂ

1. Tổ chức các hoạt động truyền thông, vận động, nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi trong hôn nhân

- Tăng cường các hoạt động tuyên truyền, vận động, thường xuyên tại các cấp (tỉnh, huyện, xã) trên các phương tiện thông tin đại chúng (mở các chuyên trang, chuyên mục trên các báo, tạp chí, trang thông tin điện tử, đài Phát thanh - Truyền hình, truyền thanh tuyến xã); thi tìm hiểu pháp luật; tổ chức chiếu phim, video, hội nghị tuyên truyền, phổ biến pháp luật, nói chuyện chuyên đề, hoạt động tư vấn, trợ giúp pháp lý miễn phí tại cộng đồng tại các thôn, bản...

- Lồng ghép các hoạt động tuyên truyền, vận động với các hoạt động giao lưu văn hóa, lễ hội, hoạt động hòa giải tại cộng đồng, các cuộc họp, hội nghị, sinh hoạt của chính quyền, đoàn thể, hoạt động ngoại khóa trong trường học, các câu lạc bộ, tổ, nhóm.

- Phối hợp tuyên truyền, vận động thực hiện tốt các thiết chế văn hóa, hương ước, quy ước nếp sống văn hóa của từng vùng dân tộc thiểu số và miền núi.

- Chú trọng các hoạt động truyền thông, vận động, nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi của đồng bào ở địa bàn các xã, thôn, bản, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi có tỷ lệ hoặc nguy cơ cao về tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống. Huy động sự tham gia của các tổ chức chính trị - xã hội, đội ngũ người có uy tín thực hiện tuyên truyền, vận động đồng bào xóa bỏ những hủ tục lạc hậu về hôn nhân trong đồng bào dân tộc thiểu số.

2. Tổ chức biên soạn tài liệu liên quan đến Luật hôn nhân và gia đình, phụ nữ, trẻ em, bình đẳng giới, dân số

a) Các tài liệu, sản phẩm tuyên truyền chủ yếu:

- Tờ rơi, tờ gấp, pa nô, áp phích, tranh cổ động, khẩu hiệu,... tuyên truyền;

- Sổ tay tuyên truyền, tài liệu cung cấp kiến thức, kỹ năng truyền thông, vận động, tư vấn pháp luật liên quan về hôn nhân và gia đình, phụ nữ, trẻ em, bình đẳng giới, dân số;

- Sổ tay hướng dẫn, tìm hiểu, hỏi - đáp; phổ biến pháp luật, tuyên truyền viên cơ sở, băng đĩa CD, VCD...;

- Xây dựng chương trình tuyên truyền phổ biến pháp luật liên quan trên đài, báo, tạp chí...

b) Phương thức thực hiện: Ban Dân tộc tỉnh chủ trì, phối hợp với các sở, ban ngành liên quan và địa phương triển khai tổ chức biên soạn, cung cấp tài liệu, sản phẩm truyền thông để tuyên truyền, vận động nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi của đồng bào dân tộc thiểu số trong hôn nhân.

3. Tổ chức các hoạt động nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ tham gia thực hiện Đề án

- Tổ chức tập huấn, bồi dưỡng kiến thức pháp luật và kỹ năng truyền thông, vận động, tư vấn pháp luật liên quan về hôn nhân và gia đình trong đồng bào dân tộc thiểu số.

- Cung cấp tài liệu tập huấn, bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng truyền thông, vận động, tư vấn và các sản phẩm truyền thông, tài liệu pháp luật liên quan về hôn nhân và gia đình.

- Tổ chức các hội nghị, tọa đàm, giao lưu, thăm quan, trao đổi kinh nghiệm, nâng cao năng lực về chuyên môn, nghiệp vụ, kiến thức, kỹ năng truyền thông, vận động, tư vấn pháp luật liên quan đến hôn nhân và gia đình.

4. Hoạt động chỉ đạo, quản lý, kiểm tra, đánh giá, sơ kết, tổng kết thực hiện Đề án

- Đưa mục tiêu, nhiệm vụ thực hiện Luật Hôn nhân và Gia đình, Dân số - Kế hoạch hóa gia đình, phòng, chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống vào trong chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội hằng năm của chính quyền các địa phương.

- Xây dựng, lồng ghép đưa các quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình và các quy định pháp luật liên quan khác, xử lý vi phạm vào hương ước, quy ước, tiêu chuẩn bản làng văn hóa, gia đình văn hóa.

- Hỗ trợ hoạt động tư pháp xã thực hiện quản lý, cung cấp thông tin, tư vấn cho các đối tượng chuẩn bị kết hôn, làm giấy đăng ký kết hôn và giấy khai sinh cho trẻ em tại địa bàn.

- Tổ chức các hoạt động giao lưu, học tập kinh nghiệm giữa các địa phương về kinh nghiệm, cách làm tốt thực hiện ngăn ngừa, hạn chế tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống trong đồng bào dân tộc thiểu số.

- Tăng cường quản lý, kiểm tra, phát hiện sớm các trường hợp có nguy cơ tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống để có biện pháp kịp thời ngăn ngừa.

- Định kỳ tổ chức sơ kết, tổng kết rút kinh nghiệm quá trình tổ chức thực hiện Đề án.

IV. KINH PHÍ THỰC HIỆN

- Kinh phí để thực hiện các hoạt động của kế hoạch thực hiện theo Khoản 5 Điều 1 của Quyết định số 498/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.

- Hằng năm, căn cứ vào nhiệm vụ thực hiện Kế hoạch, UBND tỉnh cân đối, bố trí kinh phí từ nguồn ngân sách địa phương theo quy định phân cấp của Luật Ngân sách Nhà nước hiện hành để thực hiện các nhiệm vụ được giao theo kế hoạch.

V. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Ban Dân tộc tỉnh

- Chủ trì phối hợp với các sở, ban, ngành liên quan và UBND các huyện, thành, thị triển khai thực hiện kế hoạch đảm bảo hiệu quả.

- Hằng năm, trên cơ sở kinh phí được phân bổ và các nội dung hoạt động của kế hoạch được phê duyệt, Ban Dân tộc tỉnh chủ trì xây dựng dự toán chi tiết triển khai thực hiện theo quy định của Luật Ngân sách Nhà nước.

- Tổ chức thực hiện kiểm tra, theo dõi, đánh giá việc thực hiện kế hoạch.

2. Sở Y tế

- Phối hợp với Ban Dân tộc tỉnh tổ chức các hoạt động tuyên truyền, tư vấn về tác hại, hệ lụy của tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống tránh chồng chéo và đảm bảo hiệu quả.

3. Sở Tài chính

Hằng năm, trên cơ sở đề nghị của các sở, ngành, căn cứ vào tình hình thực tế, khả năng cân đối của ngân sách địa phương, Sở Tài chính tham mưu trình UBND tỉnh bố trí kinh phí thường xuyên thực hiện các nhiệm vụ thuộc Đề án “Giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2021 - 2025” (giai đoạn II).

4. Sở Tư pháp

Phối hợp với Ban Dân tộc tỉnh và các sở, ngành liên quan trong việc tuyên truyền pháp luật, trợ giúp pháp lý và phổ biến giáo dục pháp luật về hôn nhân và gia đình trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

5. Các sở: Thông tin và truyền thông, Văn hóa Thể thao và du lịch, Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh, Báo Thái Nguyên

- Phối hợp với Ban Dân tộc tỉnh tổ chức tuyên truyền về Luật Hôn nhân và gia đình, hậu quả của việc tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống... trên đài truyền thanh, truyền hình, báo và các phương tiện thông tin đại chúng.

- Phối hợp với Ban Dân tộc tỉnh và các sở, ngành liên quan trong việc tuyên truyền pháp luật, trợ giúp pháp lý và phổ biến giáo dục pháp luật về hôn nhân và gia đình trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số; biên soạn, cung cấp tài liệu về hôn nhân và gia đình.

6. Đề nghị Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Thái Nguyên, Hội Liên hiệp phụ nữ tỉnh, Hội Nông dân tỉnh, Tỉnh đoàn Thái Nguyên

Căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ phối hợp với Ban Dân tộc tỉnh lồng ghép các nội dung về giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong đồng bào dân tộc thiểu số vào hoạt động của ngành để tổ chức thực hiện kế hoạch đạt hiệu quả cao.

7. Các sở, ban, ngành

Theo chức năng, nhiệm vụ được giao phối hợp lồng ghép các hoạt động liên quan để góp phần thực hiện có hiệu quả các mục tiêu của Kế hoạch đề ra.

8. UBND các huyện, thành phố, thị xã

Trong phạm vi và chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mình có trách nhiệm phối hợp với Ban Dân tộc tỉnh và các cơ quan, đơn vị liên quan triển khai thực hiện tốt các nội dung của kế hoạch.

Trên đây là Kế hoạch thực hiện Đề án “Giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2021 - 2025” (giai đoạn II). Yêu cầu các sở, ban, ngành, UBND các huyện, thành phố, thị xã có liên quan triển khai thực hiện./.