CHỈ THỊ

VỀ VIỆC TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC KIỂM TRA, GIÁM SÁT VIỆC THỰC HIỆN CÁC QUY ĐỊNH QUẢN LÝ SỬ DỤNG, VẬN HÀNH CẦN TRỤC THÁP TRONG THI CÔNG XÂY DỰNG TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HÀ NỘI

Trong những năm gần đây, để phục vụ việc phát tiển của các khu đô thị, các công trình xây dựng cao tầng trên địa bàn thành phố Hà Nội, cần trục tháp đã được sử dụng ngày càng nhiều trong thi công xây lắp, góp phần đẩy nhanh tiến độ hoàn thành dự án.

Cần trục tháp là một trong những loại thiết bị thi công có yêu cầu nghiêm ngặt về tiêu chuẩn, quy chuẩn thiết kế, kiểm định, lắp dựng, vận hành, bảo trì, an toàn lao động, vệ sinh môi trường, phòng chống cháy nổ… Nhà nước đã ban hành nhiều văn bản yêu cầu các nhà thầu thi công, chủ quản lý sử dụng, chủ sở hữu, tư vấn giám sát, chủ đầu tư phải tuân thủ nghiêm ngặt trong quá trình quản lý, sử dụng, vận hành cần trục tháp (Thông tư số 04/2008/TT-BLĐTBXH ngày 27/02/2008 của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội về việc hướng dẫn thủ tục đăng ký và kiểm định các loại máy, thiết bị, vật tư có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn lao động; Thông tư số 22/2010/TT-BXD ngày 03/12/2010 của Bộ Xây dựng quy định về an toàn lao động trong thi công xây dựng công trình; Tiêu chuẩn Việt Nam, Quy chuẩn kỹ thuật an toàn trong xây dựng - CVN 5308-1991; Thiết bị nâng - Yêu cầu an toàn trong lắp đặt và sử dụng TCVN 5863:1995…).

Tuy nhiên, thời gian gần đây, trên địa bàn thành phố Hà Nội nói riêng và trên phạm vi cả nước nói chung đã xảy ra nhiều sự cố nghiêm trọng gây mất an toàn trong quá trình sử dụng cần trục tháp như đứt cáp, rơi mã hàng đang cẩu, đổ cần trục tháp… gây thiệt hại về người và tài sản.

Các vụ việc trên xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó chủ yếu là do yếu tố con người (chưa qua trường lớp đào tạo; biện pháp thi công, tổ chức thi công thiếu khoa học, không hợp lý; chủ quan trong quá trình lắp dựng, tháo dỡ, vận hành; thiếu giám sát, kiểm tra…), yếu tố không gian (mặt bằng thi công chật hẹp, xây xen trong phố, gần các khu vực có người và phương tiện hoạt động với mật độ cao…), yếu tố thời tiết (mua, bão, gió, lốc lớn…). Hoạt động kiểm tra, giám sát, xử lý vi phạm của các cơ quan, người có thẩm quyền chưa được thực hiện thường xuyên, liên tục, kịp thời, nghiêm minh…

Để khắc phục các nguyên nhân, hiện tượng trên; kịp thời phát hiện, ngăn ngừa, hạn chế những sai sót kỹ thuật có thể xảy ra, Ủy ban nhân dân Thành phố chỉ thị:

1. Sở Lao động - Thương binh và Xã hội có trách nhiệm:

a) Định kỳ và đột xuất thực hiện thanh tra, kiểm tra theo quy định đối với hoạt động kiểm định kỹ thuật an toàn cần trục tháp của các Trung tâm kiểm định kỹ thuật an toàn đang hoạt động trên địa bàn Thành phố, đảm bảo quy phạm kỹ thuật; Phát hiện và kiên quyết dừng, không cho phép đưa vào vận hành sử dụng những cần trục tháp đã quá niên hạn sử dụng, hệ số an toàn không đảm bảo; Tăng cường chỉ đạo việc tiếp nhận, giải quyết hồ sơ đăng ký cần trục tháp trước khi đưa vào sử dụng đảm bảo chặt chẽ, đúng quy định;

b) Chủ trì, phối hợp với Sở Xây dựng, các sở, ngành liên quan tăng cường tổ chức thanh tra, kiểm tra công tác bảo đảm an toàn khi sử dụng, vận hành cần trục tháp của các nhà thầu thi công, chủ sở hữu cần trục tháp, giám sát thi công xây dựng, chủ đầu tư, tập trung chủ yếu vào các nội dung liên quan đến chứng chỉ đào tạo của người vận hành, người giám sát, đăng kiểm, bảo hiểm cần trục tháp, thời gian vận hành.

c) Tạm ngừng hoặc đình chỉ sử dụng cần trục tháp và xử lý theo thẩm quyền đối với hành vi vi phạm theo quy định về sử dụng cần trục tháp, đồng thời yêu cầu đối tượng vi phạm khắc phục để đảm bảo an toàn; chỉ xem xét cho phép sử dụng, vận hành trở lại khi đã hoàn thành việc khắc phục.

2. Sở Xây dựng có trách nhiệm:

a) Chủ trì, phối hợp với Sở Lao động - Thương binh và Xã hội, các sở, ngành, liên quan xây dựng kế hoạch và tổ chức thanh tra, kiểm tra định kỳ việc thiết kế, phê duyệt tổng mặt bằng công trường xây dựng, biện pháp thi công, các điều kiện sử dụng, vận hành cần trục tháp, an toàn lao động, vệ sinh môi trường và phòng chống cháy nổ trên công trường, đặc biệt là những nội dung nêu trong Chỉ thị này, thuộc trách nhiệm của các nhà thầu, đơn vị quản lý, sử dụng, chủ sở hữu cần trục tháp, tư vấn giám sát, chủ đầu tư.

b) Tiếp nhận hồ sơ, xem xét chấp thuận thiết kế tổng mặt bằng công trường xây dựng, thiết kế biện pháp thi công cần trục tháp và các biện pháp đảm bảo an toàn lao động trên công trường trước khi chủ đầu tư phê duyệt trong trường hợp vùng hoạt động của cần trục tháp vượt khỏi phạm vi công trường.

c) Tăng cường chỉ đạo hoạt động thanh tra, kiểm tra đột xuất theo chức năng chuyên ngành kết hợp công tác kiểm tra việc thiết kế, phê duyệt tổng mặt bằng công trường xây dựng, biện pháp thi công, các điều kiện sử dụng, vận hành cần trục tháp, an toàn lao động, vệ sinh môi trường trên công trường, tập trung chủ yếu vào các nội dung liên quan đến vị trí lắp dựng, biện pháp thi công, cảnh báo khu vực nguy hiểm…;

d) Tạm ngừng hoặc đình chỉ hoạt động của cần trục tháp, xử lý các tổ chức, cá nhân vi phạm các quy định về sử dụng cần trục tháp, đồng thời yêu cầu đối tượng vi phạm khắc phục để đảm bảo an toàn, và chỉ cho phép sử dụng, vận hành trở lại khi đã hoàn thành việc khắc phục.

3. Sở Giao thông vận tải, Công an Thành phố, Sở Thông tin và Truyền thông, Tổng công ty Điện lực Thành phố Hà Nội có trách nhiệm phối hợp, hỗ trợ chủ đầu tư trong quá trình sử dụng, vận hành cần trục tháp về công tác thông tin tuyên truyền, đảm bảo an toàn giao thông, an toàn điện, an toàn cho người và tài sản.

4. Ủy ban nhân dân các quận, huyện, thị xã có trách nhiệm:

a) Chủ động và tăng cường kiểm tra, giám sát hoạt động thi công, cảnh báo nguy hiểm; Phân luồng giao thông khu vực, bảo đảm an toàn lao động, vệ sinh môi trường, an toàn tính mạng, tài sản của nhân dân; Tổ chức xử lý nghiêm minh, kịp thời hành vi vi phạm theo thẩm quyền và quy định của pháp luật đối với các tổ chức, cá nhân trong công tác lắp dựng, sử dụng, vận hành cần trục tháp trên phạm vi địa bàn quản lý;

b) Hỗ trợ chủ đầu tư trong trường hợp phải di dời tạm thời người ở trong các công trình nằm trong vùng ảnh hưởng, nguy hiểm khi cần trục tháp hoạt động trên phạm vi địa bàn quản lý.

5. Nhà thầu thi công xây dựng có trách nhiệm:

a) Trước khi thi công xây dựng, phải thiết kế tổng mặt bằng công trường xây dựng, thiết kế biện pháp thi công cần trục tháp và phải trình chủ đầu tư phê duyệt, trong đó, xác định rõ vị trí đặt cần trục tháp, mặt bằng lắp dựng, vận hành, biện pháp tháo dỡ;

b) Thành lập mạng lưới và bộ phận quản lý công tác an toàn lao động trên công trường và quản lý vận hành của cần trục tháp; Đồng thời quy định cụ thể công việc thực hiện và trách nhiệm đối với những cá nhân quản lý và vận hành cần trục tháp…;

c) Tuân thủ nghiêm ngặt quy định, quy trình, quy phạm về lắp dựng, vận hành, bảo trì cần trục tháp, các quy định về an toàn lao động trong thi công xây dựng công trình; Định kỳ thực hiện việc kiểm định thiết bị và đăng ký hoạt động cần trục tháp theo quy định;

d) Thường xuyên kiểm tra biện pháp, dụng cụ đảm bảo an toàn lao động, vệ sinh môi trường, phòng chống cháy nổ cho người, thiết bị và các công trình lân cận trong phạm vi hoạt động của cần trục tháp; Áp dụng các biện pháp cụ thể, chủ động ngăn ngừa vật rơi;

đ) Tổ chức cắm biển báo sơ đồ mặt bằng thi công cần trục tháp trên công trường ở nơi dễ đọc và dễ quan sát, trong đó ghi rõ tên và số điện thoại liên lạc của người có trách nhiệm của đơn vị quản lý sử dụng cần trục tháp. Kích thước biển báo tối thiểu bằng khổ A0 và được bảo quản trong suốt quá trình thi công.

e) Phổ biến cụ thể, chính xác cho công nhân vận hành, người làm việc trên công trường: giới hạn vùng nguy hiểm vật rơi do việc lắp dựng, nâng hạ, vận hành cần trục tháp; Phạm vi di chuyển của tay cần, đối trọng và vùng nguy hiểm vật rơi khi cần trục hoạt động; Thời gian hoạt động của cần trục tháp; Vị trí cần trục tháp ở trạng thái nghỉ;

g) Bảo đảm sự sẵn sàng và hiệu quả của hệ thống điện dự phòng để đưa cần trục về trạng thái nghỉ trong trường hợp mất điện.

6. Đơn vị chủ quản lý, sử dụng, chủ sở hữu cần trục tháp có trách nhiệm:

a) Kiểm định và đăng ký kiểm định, đăng ký biến động (khi hết hạn kiểm định, chuyển đổi sở hữu, chuyển vị trí lắp đặt, sau khi cải tạo, sửa chữa làm thay đổi kết cấu chịu lực, thông số kỹ thuật) cần trục tháp tại Sở Lao động - Thương binh và Xã hội theo quy định;

b) Chuyển giao đầy đủ hồ sơ quy trình kỹ thuật của nhà cung cấp thiết bị cần trục tháp cho việc lắp dựng, vận hành, nâng, hạ, tháo dỡ cần trục tháp cho đơn vị sử dụng cần trục và tổ chức tư vấn giám sát; Lập sổ theo dõi vận hành thiết bị và thông tin kịp thời, đầy đủ về tình trạng của cần trục tháp cho nhà thầu thi công xây dựng, tổ chức giám sát thi công và chủ đầu tư. Sổ theo dõi vận hành phải được lưu tại công trường;

c) Mua bảo hiểm cho cần trục tháp theo đúng quy định.

7. Tư vấn giám sát thi công có trách nhiệm:

a) Kiểm tra biện pháp thi công cần trục tháp trước khi trình chủ đầu tư phê duyệt; Giám sát nhà thầu thực hiện việc tuân thủ biện pháp thi công đã được phê duyệt cũng như tuân thủ các quy trình, quy phạm kỹ thuật an toàn trong thi công xây dựng;

b) Theo dõi, nắm vững tình hình hoạt động của cần trục tháp trên công trường; Báo cáo đầy đủ, kịp thời cho chủ đầu tư và nhà thầu khi có dấu hiệu bất thường có thể dẫn tới sự cố; Đề xuất các giải pháp xử lý và điều chỉnh biện pháp thi công cho phù hợp; Kiên quyết dừng vận hành cần trục tháp nếu phát hiện yếu tố không bảo đảm an toàn cho người, thiết bị, các công trình lân cận và các ảnh hưởng liên quan khác.

8. Chủ đầu tư có trách nhiệm:

a) Tổ chức phê duyệt thiết kế biện pháp thi công cần trục tháp kết hợp biện pháp đảm bảo an toàn lao động, vệ sinh môi trường, phòng chống cháy nổ; Hoặc, ủy quyền cho tư vấn quản lý dự án, tư vấn giám sát kiểm tra trước khi phê duyệt trong trường hợp chủ đầu tư không đủ năng lực để tự thực hiện; Trình Sở Xây dựng xem xét chấp thuận thiết kế tổng mặt bằng công trường xây dựng, thiết kế biện pháp thi công cần trục tháp và các biện pháp đảm bảo an toàn lao động trên công trường trong trường hợp khi hoạt động, cần trục tháp vượt khỏi phạm vi công trường;

b) Thành lập bộ phận chuyên trách hoặc kiêm nhiệm để kiểm tra việc thực hiện các quy định về an toàn vận hành cần trục tháp. Buộc nhà thầu thi công xây dựng chỉ sử dụng cần trục tháp khi có đủ điều kiện hoạt động và phù hợp với mặt bằng công trường. Kiên quyết dừng thi công cần trục tháp và yêu cầu nhà thầu khắc phục những vi phạm về công tác an toàn vận hành cần trục tháp. Đình chỉ thi công hoặc chấm dứt hợp đồng nếu nhà thầu không có biện pháp khắc phục;

c) Có trách nhiệm chủ động phối hợp với các sở, các đơn vị có liên quan, chính quyền địa phương và hỗ trợ chi phí trong công tác đảm bảo an toàn cho người và các công trình nằm trong vùng ảnh hưởng, nguy hiểm khi cần trục tháp hoạt động;

9. Các cần trục tháp đã đưa vào hoạt động trước khi Chỉ thị này có hiệu lực mà có vùng ảnh hưởng, nguy hiểm khi cần trục hoạt động (hoặc không hoạt động) vượt ra ngoài phạm vi công trường xây dựng, chủ đầu tư, nhà thầu thi công xây dựng, đơn vị chủ quản lý, sử dụng, chủ sở hữu cần trục tháp, tư vấn giám sát có trách nhiệm thực hiện ngay các quy định tại Chỉ thị này. Sở Xây dựng, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội, Ủy ban nhân dân các quận, huyện, thị xã có trách nhiệm niêm yết tại trụ sở, thông báo công khai nội dung Chỉ thị này đến các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan biết và thực hiện.

Các cơ quan, đơn vị, tổ chức, cá nhân chủ động thực hiện trách nhiệm đã được pháp luật quy định và được nêu trong Chỉ thị này. Trong quá trình thực hiện nếu có khó khăn, vướng mắc vượt quá thẩm quyền giải quyết, các cơ quan, đơn vị có trách nhiệm đề xuất, gửi Sở Xây dựng tổng hợp, báo cáo Ủy ban nhân dân thành phố xem xét, giải quyết./.