BÁO CÁO

TÌNH HÌNH KÝ KẾT, THỰC HIỆN ĐIỀU ƯỚC QUỐC TẾ, THỎA THUẬN QUỐC TẾ, HỢP ĐỒNG QUỐC TẾ NHÂN DỊP CÁC CHUYẾN THĂM CỦA LÃNH ĐẠO CẤP CAO 6 THÁNG ĐẦU NĂM 2013

Kính gửi: Thủ tướng Chính phủ

Thực hiện Chỉ thị 09/CT-TTg ngày 05/4/2012 của Thủ tướng Chính phủ trên cơ sở tổng hợp báo cáo của các Bộ, ngành, địa phương, Bộ Ngoại giao kính báo cáo Thủ tướng Chính phủ tình hình ký kết, thực hiện điều ước quốc tế (ĐƯQT), thỏa thuận quốc tế (TTQT) và hợp đồng quốc tế (HĐQT) nhân dịp các chuyến thăm của Lãnh đạo cấp cao trong 6 tháng đầu năm 2013 như sau:

I. Tình hình ký kết

6 tháng đầu năm, Lãnh đạo cấp cao Đảng, Nhà nước, Quốc hội và Chính phủ ta đã tiến hành một loạt các chuyến thăm chính thức tới các nước như Anh, Bỉ, EU, I-ta-li-a, Nga, Bê-la-rút, Trung Quốc, In-đô-nê-xi-a, Thái Lan… đồng thời, đón một số đoàn Lãnh đạo cấp cao các nước tới thăm Việt Nam như: Thủ tướng Nhật Bản, Tổng thống Ác-hen-ti-na, Phó Tổng thống Ấn Độ, Phó Tổng thống Mi-an-ma, Phó Chủ tịch thứ nhất Hội đồng Nhà nước và Hội đồng Bộ trưởng Cu-ba… Trong khuôn khổ các chuyến thăm cấp cao, Ta đã ký 48 văn kiện, bao gồm 03 ĐƯQT nhân danh Nhà nước, 12 ĐƯQT nhân danh Chính phủ, 24 TTQT của cơ quan nhà nước ở trung ương và 09 HĐQT (Danh sách cụ thể tại Phụ lục kèm theo).

Các ĐƯQT, TTQT, HĐQT ký kết trong 6 tháng đầu năm 2013 thuộc nhiều lĩnh vực như: chính trị đối ngoại, an ninh, quốc phòng, tư pháp, đầu tư, khoa học, giáo dục đào tạo, năng lượng, xây dựng cơ sở hạ tầng, trao đổi hàng hóa, nông sản… Đáng chú ý là việc Ta cùng với Thái Lan, In-đô-nê-xi-a và I-ta-li-a tuyên bố nâng cấp quan hệ lên tầm đối tác chiến lược; Chính phủ Việt Nam và Chính phủ Trung Quốc ký Chương trình hành động nhằm triển khai và cụ thể hóa nội hàm quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Trung Quốc, thúc đẩy hợp tác thực chất giữa hai bên đạt bước tiến triển mới trên các lĩnh vực, vì lợi ích của nhân dân hai nước. Ta đã ký Hiệp định Dẫn độ, Hiệp định Tương trợ tư pháp về hình sự với In-đô-nê-xi-a, Bản ghi nhớ về hợp tác phát triển với Bỉ, Bản ghi nhớ về hợp tác đối tác công tư (PPP) với Anh, Chương trình hợp tác tư pháp với Nga, 06 HĐQT giữa PetroVietnam và các đối tác Nga, các Thỏa thuận hợp tác biên phòng, Điều lệ Ủy ban hợp tác quản lý cửa khẩu biên giới và Thỏa thuận hợp tác trong lĩnh vực kiểm nghiệm, kiểm dịch động thực vật xuất nhập khẩu qua biên giới Việt Nam - Trung Quốc…

II. Kết quả thực hiện

1. Về biên giới - lãnh thổ

1.1. Với Cam-pu-chia

Thực hiện Hiệp ước bổ sung Hiệp ước hoạch định biên giới quốc gia năm 1985 giữa nước CHXHCN Việt Nam và Vương quốc Cam-pu-chia (ký ngày 10/10/2005 nhân chuyến thăm Việt Nam của Thủ tướng Hun-sen), Bản ghi nhớ về việc điều chỉnh đường biên giới trên bộ đối với một số khu vực tồn đọng giữa Chính phủ nước CHXHCN Việt Nam và Chính phủ Hoàng gia Cam-pu-chia (ký ngày 23/4/2011 nhân dịp Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng thăm Cam-pu-chia), Ta và Cam-pu-chia đã tích cực triển khai công tác phân giới cắm mốc trên thực địa. Tính đến 30/6/2013, hai bên đã xác định được 237/287 vị trí cột mốc, xây dựng được 231/280 cột mốc và phân giới được 850/1137 km đường biên giới. Hai bên cũng thường xuyên trao đổi thông tin về quản lý biên giới, giữ gìn an ninh, trật tự theo đúng Hiệp định về Quy chế quản lý biên giới năm 1983 và tiến hành các hoạt động giao lưu hữu nghị, hợp tác kinh tế thương mại, du lịch, văn hóa thể thao giữa nhân dân khu vực biên giới trên tinh thần Thông cáo báo chí năm 1995 giữa hai Thủ tướng.

1.2. Với Lào:

Ngày 09/7/2013, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng và Thủ tướng Chính phủ Lào Thoong Sỉnh Thăm-mạ-vông đã đồng chủ trì buổi Lễ khánh thành cột mốc số 460 tại khu vực cửa khẩu Thanh Thủy, Nghệ An - Nậm On, Bo-ly-khăm-xay và Lễ chào mừng hoàn thành công tác tăng dày và tôn tạo mốc biên giới Việt Nam - Lào trên thực địa. Đến nay, trên tuyến biên giới Việt Nam - Lào dài 2.067km, hai bên đã hoàn thành xây dựng hệ thống mốc hiện đại, bền vững với 835 cột mốc, cắm bổ sung trên 20 cọc dấu, góp phần làm rõ hướng đi của đường biên giới.

Thời gian tới, hai bên tiếp tục phối hợp chặt chẽ, quyết tâm hoàn thành phần việc còn lại của Dự án tăng dày và tôn tạo hệ thống mốc quốc giới Việt Nam - Lào; khẩn trương xây dựng và ký kết các văn bản pháp lý có liên quan như: Nghị định thư về đường biên giới và mốc quốc giới giữa nước CHXHCN Việt Nam và nước CHDCND Lào, Hiệp định mới về Quy chế quản lý biên giới, Quy chế về cửa khẩu và quản lý cửa khẩu… phấn đấu hoàn thành toàn bộ Dự án tăng dày và tôn tạo hệ thống mốc quốc giới Việt Nam - Lào vào năm 2014 theo đúng thỏa thuận của Lãnh đạo cấp cao hai nước.

Ngày 08/7/2013, Ta và Lào cũng đã ký Thỏa thuận giữa hai Chính phủ về giải quyết vấn đề người di cư tự do và kết hôn không giá thú trong khu vực biên giới Việt Nam - Lào.

1.3. Với Trung Quốc

Thực hiện Thỏa thuận về những nguyên tắc cơ bản giải quyết vấn đề trên biển Việt Nam - Trung Quốc (ký ngày 11/10/2011 nhân dịp Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng thăm hữu nghị chính thức Trung Quốc), 06 tháng đầu năm 2013, hai bên đã tiến hành Cuộc họp vòng 3 cấp chuyên viên về vùng biển ngoài cửa Vịnh Bắc Bộ ngày 29-30/5/2013 tại Hà Nội, Vòng 3 Nhóm công tác về hợp tác trong các lĩnh vực ít nhạy cảm ngày 21-26/4/2013 tại Bắc Kinh, tiếp tục duy trì đường dây nóng giữa hai Bộ Ngoại giao để trao đổi, xử lý những vấn đề nảy sinh trên biển (từ 02/3/2012).

Tiếp theo Thỏa thuận hợp tác biên phòng và Điều lệ công tác của Ủy ban hợp tác quản lý cửa khẩu biên giới trên đất liền được ký nhân chuyến thăm của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang tại Trung Quốc từ ngày 19-21/6/2013, trong 06 tháng cuối năm 2013, Ta và Trung Quốc sẽ tiếp tục đàm phán Hiệp định hợp tác phát triển tài nguyên du lịch khu vực Thác Bản Giốc, Hiệp định về tàu thuyền đi lại tự do tại khu vực cửa sông Bắc Luân, tiến hành họp Vòng 4 cấp chuyên viên về vùng biển ngoài cửa Vịnh Bắc Bộ và Vòng 4 Nhóm công tác về hợp tác trong các lĩnh vực ít nhạy cảm trên biển.

2. Về quốc phòng, an ninh

Các ĐƯQT, TTQT về hợp tác quốc phòng đang được triển khai tích cực và đã thu được kết quả đáng khích lệ, đặc biệt với Lào, Cam-pu-chia, Trung Quốc, Nga, Bê-la-rút, U-crai-na.Theo thỏa thuận đã ký, các Quân khu thuộc Bộ Quốc phòng đã tổ chức nhiều cuộc tìm kiếm hài cốt quân tình nguyện Việt Nam ở Lào, Cam-pu-chia. Các TTQT, HĐQT về hợp tác chuyên gia, huấn luyện và chuyển giao công nghệ kỹ thuật quân sự, nghiên cứu, khảo sát, sửa chữa, bảo dưỡng trang bị kỹ thuật quân sự tiếp tục được Bộ Quốc phòng triển khai thuận lợi.

Bộ Công an chủ trì đàm phán ký Hiệp định Dẫn độ với In-đô-nê-xi-a, 04 Thỏa thuận hợp tác cấp Bộ với Cam-pu-chia, Hoa Kỳ, Nga; kết thúc đàm phán và sẵn sàng ký 05 hiệp định hợp tác trong lĩnh vực phòng chống tội phạm và dẫn độ với Nam Phi, Ăng-gô-la, Thụy Điển, Séc và Cam-pu-chia.

Trong 06 tháng cuối năm, Bộ Công an dự kiến ký 17 hiệp định cấp Chính phủ với Nga, Trung Quốc, Ấn Độ, Lào, Pháp, Đức, Mông Cổ, Ma-lai-xi-a, Hung-ga-ri và Xri-lan-ca gồm 05 hiệp định dẫn độ, 07 hiệp định chuyển giao người bị kết án phạt tù và 05 hiệp định về bảo vệ tin mật.

3. Về tài chính, ngân hàng

Trong 6 tháng đầu năm 2013, Bộ Tài chính đã ký 11 Hiệp định vay vốn với Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) tổng trị giá 1,9 tỷ USD cho các dự án lớn về hạ tầng giao thông, cầu cảng, thủy lợi của Việt Nam. Nhân các chuyến thăm của Lãnh đạo cấp cao nước ta, các Hiệp định tín dụng ưu đãi, Bản ghi nhớ về hợp tác tài chính và Thỏa thuận về hợp tác hải quan với các đối tác Nga, Trung Quốc, In-đô-nê-xi-a và I-ta-li-a cũng được ký kết. Bộ Tài chính phối hợp với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đang khẩn trương chỉ đạo triển khai các văn kiện này.

Bộ Kế hoạch - Đầu tư đã tích cực phối hợp cùng các Bộ, ngành hữu quan trình Chính phủ ban hành Nghị định số 38/2013/NĐ-CP ngày 23/4/2013 thay thế Nghị định 131/2006/NĐ-CP về Quy chế quản lý và sử dụng nguồn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) và sớm ban hành Thông tư hướng dẫn thi hành Nghị định này. Sự ra đời của Nghị định mới sẽ góp phần đẩy nhanh việc giải ngân, nâng cao hiệu quả thực hiện các ĐƯQT về ODA và vốn vay ưu đãi khác.

4. Về tư pháp

Ta đã ký Bản ghi nhớ cấp Bộ với Anh về hợp tác trong lĩnh vực trao đổi thông tin phục vụ quản lý xuất nhập cảnh, Chương trình hợp tác tư pháp với Bộ Tư pháp Nga, Hiệp định Dẫn độ và Hiệp định tương tự tư pháp về hình sự với In-đô-nê-xi-a. Các Hiệp định và thỏa thuận nêu trên hiện đang được các cơ quan chủ trì tiến hành các thủ tục pháp lý về hiệu lực để sớm đưa vào thực hiện.

5. Về giao thông, vận tải

Bộ Giao thông vận tải, sau khi xin ý kiến của các Bộ, ngành liên quan, đã trình Chính phủ về việc phê duyệt Hiệp định sửa đổi Hiệp định vận tải hàng không với Hoa Kỳ (ký ngày 18/5/2010). Bộ cũng đang tích cực triển khai Hiệp định và Nghị định thư giữa hai Chính phủ Việt Nam và Trung Quốc về xây dựng cầu đường bộ II ký ngày 26/3/2012 tại Hà Nội.

6. Về phát thanh, truyền hình

Thực hiện các thỏa thuận đạt được, Thông tấn xã Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam và Đài truyền hình Việt Nam đã triển khai trao đổi đoàn, hợp tác sản xuất chương trình, hỗ trợ lắp đặt trạm phát sóng tại Cam-pu-chia, Thái Lan, trao đổi chuyên gia, tăng cường đào tạo, nâng cao nghiệp vụ cho đội ngũ phóng viên, biên tập viên.

Kỷ niệm 40 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Nhật Bản, Đài truyền hình Việt Nam đã ký Bản ghi nhớ về trao đổi chương trình tin tức thời sự với Đài NHK (15/4/2013). Đài truyền hình Việt Nam cũng ký Thỏa thuận hợp tác với MediaCorp và khai trương Cơ quan Thường trú Đài truyền hình Việt Nam tại Xinh-ga-po tháng 01/2013.

7. Các lĩnh vực khác

Trong 6 tháng qua, Bộ Y tế thay mặt Chính phủ ta ký Hiệp định hợp tác Y tế và Y khoa với Hoa Kỳ ngày 17/6/2013; Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ký Kế hoạch hợp tác với đối tác du lịch Nga, Thỏa thuận với I-ta-li-a về Dự án Ngôi nhà I-ta-li-a, Bản ghi nhớ về việc thành lập Trung tâm văn hóa tại Việt Nam và Trung Quốc; Bộ Giáo dục và Đào tạo ký các Thỏa thuận hợp tác khoa học và đào tạo với Nga, Bản ghi nhớ về việc thành lập Đại học Việt-Anh tại Đà Nẵng, Chương trình hợp tác giáo dục với I-ta-li-a.

8. Thực hiện ĐƯQT, TTQT tại các địa phương

Các địa phương tiếp tục thực hiện nghiêm túc các TTQT được ký kết nhân danh cơ quan cấp tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương góp phần đẩy mạnh quan hệ hữu nghị và hợp tác trên nhiều lĩnh vực, đặc biệt là với các địa phương của các nước láng giềng có chung đường biên giới trên bộ với Việt Nam; tổ chức giao lưu hữu nghị, thăm viếng lẫn nhau với các thành phố kết nghĩa thuộc các nước Nhật Bản, Hàn Quốc, Pháp, Thụy Sỹ, Bỉ, Nga… Một số tỉnh, thành tham gia các Chương trình, Dự án sử dụng vốn vay ODA.

III. Nhận xét - Kiến nghị

1. Nhận xét

- Chỉ thị 09/CT-TTg do Thủ tướng Chính phủ ký ban hành ngày 05/4/2012, Nghị quyết số 84/NQ-CP ngày 12/12/2012 của Chính phủ đã góp phần tăng cường quản lý nhà nước, tạo thuận lợi cho công tác ĐƯQT, TTQT trong 6 tháng qua.

- Thực hiện trách nhiệm tập huấn, hướng dẫn công tác ĐƯQT, TTQT, Bộ Ngoại giao đã biên soạn và phát hành 02 cuốn Sổ tay về công tác TTQT và ĐƯQT, tổ chức Hội nghị tập huấn công tác ĐƯQT, TTQT cho các cơ quan trung ương tại Hà Nội (tháng 6/2013), hỗ trợ cho cán bộ trực tiếp đảm nhiệm công tác ĐƯQT, TTQT ở các Bộ, ngành, địa phương hoàn thành tốt nhiệm vụ.

Ngày 23/7/2013, Bộ Ngoại giao đã có Báo cáo Thủ tướng Chính phủ về việc hướng dẫn thực thi Luật Ký kết, gia nhập và thực hiện điều ước quốc tế, Pháp lệnh Ký kết và thực hiện thỏa thuận quốc tế (Công văn số 2729/BC-BNG-LPQT).

- Nhìn chung các Bộ, ngành, địa phương đều tích cực triển khai các ĐƯQT, TTQT, HĐQT đã ký, song công tác báo cáo tình hình, kết quả đàm phán, ký kết và thực hiện còn chưa được quan tâm thích đáng, gây không ít khó khăn cho Bộ Ngoại giao trong việc tổng hợp Báo cáo trình Thủ tướng Chính phủ1; một số Bộ, ngành, địa phương chưa thực hiện hoặc thực hiện không kịp thời trách nhiệm gửi bản chính ĐƯQT, bản sao TTQT sau khi ký cho Bộ Ngoại giao.

2. Kiến nghị

Xuất phát từ tình hình nêu trên, Bộ Ngoại giao kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các Bộ, ngành, địa phương:

- Tiếp tục triển khai và thực hiện nghiêm túc Chỉ thị số 09/CT-TTg ngày 05/4/2012 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường quản lý nhà nước đối với công tác ĐƯQT, TTQT;

- Thường xuyên rà soát các ĐƯQT, TTQT đã ký; tích cực triển khai ĐƯQT, TTQT, HĐQT còn hiệu lực; phối hợp chặt chẽ với Bộ Ngoại giao trong việc thúc đẩy đối tác thực hiện nghiêm túc các cam kết quốc tế;

- Chủ động xây dựng Kế hoạch thực hiện ĐƯQT, TTQT; báo cáo đầy đủ, kịp thời tình hình, kết quả đàm phán, ký kết và thực hiện ĐƯQT, TTQT; chịu trách nhiệm tổng hợp báo cáo tình hình thực hiện các HĐQT do doanh nghiệp thuộc Bộ, ngành mình quản lý ký nhân các chuyến thăm của Lãnh đạo cấp cao.

Bộ Ngoại giao kính báo cáo Thủ tướng Chính phủ cho ý kiến chỉ đạo./.

DANH MỤC

ĐƯQT, TTQT VÀ HĐQT KÝ NHÂN CÁC CHUYẾN THĂM CỦA LÃNH ĐẠO CẤP CAO 6 THÁNG ĐẦU NĂM 2013
(Kèm theo Báo cáo số 2840/BC-BNG-LPQT ngày 30 tháng 7 năm 2013 của Bộ Ngoại giao)