VKSNDTC giải đáp vướng mắc khi kiểm sát vụ việc dân sự, hôn nhân và gia đình

VKSNDTC giải đáp vướng mắc khi kiểm sát vụ việc dân sự, hôn nhân và gia đình

Năm 2023, nhiều Viện kiểm sát nhân dân (VKSND) cấp dưới nêu những khó khăn, vướng mắc trong công tác kiểm sát việc giải quyết các vụ việc dân sự, hôn nhân và gia đình. Thực hiện chỉ đạo của lãnh đạo VKSND tối cao, Vụ 9 đã tổng hợp, phối hợp với Vụ 14 VKSND tối cao trả lời như sau:

Câu 1. Bộ luật Tố tụng dân sự (BLTTDS) quy định thời gian VKS nghiên cứu hồ sơ để tham gia phiên tòa và thực hiện quyền kháng nghị phúc thẩm chưa hợp lý

Trả lời:

- Về thời hạn VKS nghiên cứu hồ sơ để tham gia phiên tòa: Khó khăn, vướng mắc này đã được giải đáp tại Công văn 1120/VKSTC-V14 ngày 28/3/2023 của VKSND tối cao. Quá trình tổng kết thi hành Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, VKSND tối cao ghi nhận vướng mắc về thời hạn nghiên cứu hồ sơ 15 ngày đối với tất cả các vụ án là không hợp lý, trường hợp vụ án phức tạp cần có thời hạn dài hơn nên đã tổng hợp, kiến nghị Tòa án nhân dân tối cao (cơ quan chủ trì soạn thảo BLTTDS) để xem xét khi sửa đổi Bộ luật Tố tụng dân sự.

- Về thời hạn kháng nghị phúc thẩm đối với bản án, quyết định dân sự: Điều 280 Bộ luật Tố tụng dân sự quy định tương tự thời hạn kháng nghị phúc thẩm trong tố tụng hành chính (Điều 213 Luật Tố tụng hành chính 2015) và tố tụng hình sự (Điều 337 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015). Qua tổng kết thực tiễn công tác kiểm sát dân sự của toàn Ngành, VKSND tối cao thấy không có tình trạng vi phạm quy định về thời hạn kháng nghị phúc thẩm. Kiểm sát viên cần nghiên cứu hồ sơ, nắm chắc vụ việc trong giai đoạn xét xử sơ thẩm; kiểm sát chặt chẽ bản án, Quyết định sơ thẩm để bảo đảm kháng nghị phúc thẩm đúng thời hạn.

Câu 2. Việc chuyển hồ sơ vụ việc dân sự, gửi bản án, quyết định cho Viện kiểm sát chưa được Tòa án thực hiện đúng thời hạn pháp luật quy định

Trả lời:

- Về việc Toà án chuyển hồ sơ cho VKS không đúng thời hạn: Ngày 14/3/2019, VKSND tối cao đã ban hành Kiến nghị số 04/KN-VKS-DS đến Chánh án Toà án nhân dân tối cao về việc thực hiện yêu cầu chuyển hồ sơ vụ án dân sự, hành chính. Ngày 26/4/2019, Toà án nhân dân tối cao đã ban hành Công văn 183/TANDTC-VP thông báo ý kiến chỉ đạo của Chánh án Toà án nhân dân tối cao đối với các Toà án nhân dân (TAND) trong việc thực hiện nghiêm túc các quy định về thời hạn chuyển hồ sơ vụ án cho VKS theo Thông tư liên tịch 02/2016/TTLT-VKSNDTC-TANDTC. Do vậy, nếu có Toà án vẫn chưa thực hiện nghiêm việc chuyển hồ sơ thì VKS thực hiện quyền kiến nghị, trong văn bản kiến nghị nêu rõ các văn bản trên của VKSNDTC và TANDTC làm cơ sở kiến nghị.

- Về việc Toà án chậm gửi bản án, quyết định cho VKS: Để chủ động trong việc kiểm sát bản án, quyết định, thực hiện quyền kháng nghị phúc thẩm, KSV cần nắm chắc nội dung Toà án tuyên tại phiên tòa, phiên họp; kiểm sát biên bản phiên tòa, phiên họp; sau phiên toà, phiên họp, đôn đốc Toà án chuyển bản án, quyết định, đặc biệt đối với những vụ, việc Toà án tuyên khác quan điểm của VKS. VKS thực hiện quyền kiến nghị tổng hợp ngang cấp hoặc báo cáo VKS cấp trên kiến nghị nếu tình trạng Tòa án vi phạm thời hạn chuyển bản án, quyết định là phổ biến.

Xem chi tiết tại Công văn 1083/VKSTC-V9 ngày 26/3/2024.