05 quyền lợi của NLĐ khi bị DN đơn phương chấm dứt HĐLĐ trái luật từ 2021

05 quyền lợi của NLĐ khi bị DN đơn phương chấm dứt HĐLĐ trái luật từ 2021 (Ảnh minh họa)

Theo quy định tại Điều 39 Bộ Luật lao động 2019 (sẽ có hiệu lực từ ngày 01/01/2021), DN đơn phương chấm dứt HĐLĐ trái pháp luật khi:

- Không thuộc một trong những trường hợp được quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng sau đây:

• NLĐ thường xuyên không hoàn thành công việc theo HĐLĐ được xác định theo tiêu chí đánh giá mức độ hoàn thành công việc trong quy chế của NSDLĐ;

• NLĐ bị ốm đau, tai nạn đã điều trị 12 tháng liên tục đối với người làm việc theo HĐLĐ không xác định thời hạn hoặc đã điều trị 06 tháng liên tục đối với người làm việc theo HĐLĐ xác định thời hạn có thời hạn từ 12 tháng đến 36 tháng hoặc quá nửa thời hạn HĐLĐ đối với người làm việc theo HĐLĐ xác định thời hạn có thời hạn dưới 12 tháng mà khả năng lao động chưa hồi phục;

• Do thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh nguy hiểm, địch họa hoặc di dời, thu hẹp sản xuất, kinh doanh theo yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền mà NSDLĐ đã tìm mọi biện pháp khắc phục nhưng vẫn buộc phải giảm chỗ làm việc;

• NLĐ không có mặt tại nơi làm việc sau thời hạn 15 ngày kể từ ngày hết thời hạn tạm hoãn thực hiện HĐLĐ;

• NLĐ đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định;

• NLĐ tự ý bỏ việc mà không có lý do chính đáng từ 05 ngày làm việc liên tục trở lên;

• NLĐ cung cấp không trung thực thông tin về họ tên, ngày tháng năm sinh, giới tính, nơi cư trú, trình độ học vấn, trình độ kỹ năng nghề, xác nhận tình trạng sức khỏe và vấn đề khác liên quan trực tiếp đến việc giao kết HĐLĐ khi giao kết HĐLĐ làm ảnh hưởng đến việc tuyển dụng NLLĐ.

- Không thông báo theo quy định về thời hạn báo trước như sau:

• Ít nhất 45 ngày đối với hợp đồng lao động không xác định thời hạn;

• Ít nhất 30 ngày đối với hợp đồng lao động xác định thời hạn có thời hạn từ 12 tháng đến 36 tháng;

• Ít nhất 03 ngày làm việc đối với hợp đồng lao động xác định thời hạn có thời hạn dưới 12 tháng và đối với trường hợp NLĐ bị ốm đau, tai nạn đã điều trị 12 tháng liên tục mà khả năng lao động chưa hồi phục;

- Đơn phương chấm dứt HĐLĐ thuộc các trường hợp sau:

• NLĐ ốm đau hoặc bị tai nạn, bệnh nghề nghiệp đang điều trị, điều dưỡng theo chỉ định của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền;

• NLĐ đang nghỉ hằng năm, nghỉ việc riêng và trường hợp nghỉ khác được người sử dụng lao động đồng ý;

• NLĐ nữ mang thai, NLĐ đang nghỉ thai sản hoặc nuôi con dưới 12 tháng tuổi.

Như vậy, theo quy định trên, nếu DN đơn phương chấm dứt HĐLĐ với NLĐ nhưng thuộc các trường hợp nêu trên thì DN đã đơn phương chấm dứt HĐLĐ trái với quy định của pháp luật. Do đó, theo quy định tại Điều 41 Bộ Luật lao động 2019, DN khi đơn phương chấm dứt HĐLĐ trái pháp luật thì phải chịu 05 nghĩa vụ sau đây:

Thứ nhất: Trường hợp NLĐ muốn trở lại làm việc, DN phải nhận NLĐ trở lại làm việc theo HĐLĐ đã giao kết và phải trả tiền lương, đóng BHXH, BHYT, BHTN trong những ngày NLĐ không được làm việc và phải trả thêm cho người lao động một khoản tiền ít nhất bằng 02 tháng tiền lương theo HĐLĐ.

Thứ hai: Trường hợp NLĐ muốn trở lại làm việc mà không còn vị trí, công việc đã giao kết trong HĐLĐ mà NLĐ vẫn muốn làm việc thì hai bên thỏa thuận để sửa đổi, bổ sung HĐLĐ.

Thứ ba: Trường hợp DN vi phạm quy định về thời hạn báo trước thì  DN phải trả một khoản tiền tương ứng với tiền lương theo HĐLĐ trong những ngày không báo trước.

Thứ tư: Trường hợp NLĐ không muốn tiếp tục làm việc thì ngoài khoản tiền lương, đóng BHXH, BHYT, BHTN trong những ngày NLĐ không được làm việc và phải trả thêm cho người lao động một khoản tiền ít nhất bằng 02 tháng tiền lương theo HĐLĐ thì DN phải trả trợ cấp thôi việc theo khoản  tiền lương bình quân của 06 tháng liền kề theo hợp đồng lao động để chấm dứt hợp đồng lao động.

Thứ năm: Trường hợp DN không muốn nhận lại NLĐ và NLĐ đồng ý thì ngoài khoản tiền lương, đóng BHXH, BHYT, BHTN trong những ngày NLĐ không được làm việc và phải trả thêm cho người lao động một khoản tiền ít nhất bằng 02 tháng tiền lương theo HĐLĐ và phải trả trợ cấp thôi việc theo khoản  tiền lương bình quân của 06 tháng liền kề theo HĐLĐ, hai bên thỏa thuận khoản tiền bồi thường thêm cho người lao động nhưng ít nhất bằng 02 tháng tiền lương theo hợp đồng lao động để chấm dứt hợp đồng lao động.

Như vây, trên đây là 05 quyền lợi NLĐ được hưởng khi bị DN đơn phương chấm dứt HĐLĐ trái pháp luật từ 01/01/2021 (là ngày chính thức có hiệu lực của Bộ Luật lao động 2019). Do đó, khi DN đơn phương chấm dứt HĐLĐ trái pháp luật, NLĐ gửi đơn khiếu nại tới doanh nghiệp hoặc thông qua Công đoàn cơ sở để yêu cầu doanh nghiệp thực hiện 05 trách nhiệm nêu trên, trong trường hợp đã gửi đơn nhưng DN vẫn không thực hiện quyền lợi cho NLĐ thì NLĐ có thể làm đơn khởi kiện đến Tòa án để giành lại quyền lợi của mình.

Ty Na