Tranh cãi việc tăng nhiều quyền hạn cho lực lượng Cảnh vệ - Dự thảo

Cảnh vệ là ai?
Ít nhiều trong chúng ta thường quen thuộc với lực lượng Cảnh sát giao thông, cảnh sát cơ động, cảnh sát hình sự, quân đội, dân phòng… hơn lực lượng Cảnh vệ. Bởi yếu tố đặc biệt trong công tác, nhiệm vụ của lực lượng này, quy định tại Khoản 1 Điều 3 Pháp lệnh Cảnh vệ 2005 và Dự thảo Luật Cảnh vệ, theo đó: “Cảnh vệ là công tác bảo vệ đặc biệt do Nhà nước tổ chức thực hiện để bảo đảm tuyệt đối an toàn cho các đối tượng Cảnh vệ được quy định tại Luật này” .

Nguyên tắc hoạt động của lực lượng Cảnh vệ chịu sự lãnh đạo trực tiếp của Đảng, bảo đảm lợi ích của nhà nước và thực hiện bảo đảm an toán cho các đối tượng Cảnh vệ bao gồm:  người giữ chức vụ, chức danh cấp cao của Đảng Cộng sản Việt Nam và Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, khách quốc tế đến thăm và làm việc tại Việt Nam nơi ở, địa điểm hoạt động của các đối tượng Cảnh vệ; khu vực trọng yếu của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và các sự kiện đặc biệt quan trọng được áp dụng các biện pháp, chế độ Cảnh vệ theo quy định.

Pháp luật về Cảnh Vệ 2005 đã trao khá nhiều quyền hạn cho lực lượng này nhằm thực hiện chức năng theo quy định. Cụ thể, lực lượng Cảnh vệ có quyền yêu cầu lực lượng vũ trang nhân dân, cơ quan, tổ chức, cá nhân cung cấp những thông tin, tài liệu liên quan khi đang thi hành nhiệm vụ; Quyền trưng dụng phương tiện, thiết bị, tài sản trong trường hợp cấp bách; Quyền sử dụng vũ khí trong trường hợp quy định. Sử dụng trong trường hợp nào và các quyền hạn khác thì chỉ được quy định trong các văn bản mật, mang tính nội bộ chứ Pháp lệnh không đề cập đến.
 

Ảnh minh họa

Dự thảo Luật Cảnh vệ được Bộ Công An chủ trì cuộc họp lấy ý kiến xây dựng ngày 12/8 vừa qua đã làm rõ khá nhiều điểm về lực lượng Cảnh vệ. Trong đó, có nhiều điểm mới đáng nổi bật như sau:

Mở rộng phạm vi trưng dụng tài sản.

Ngoài tài sản thông thường như phương tiện, thiết bị thông tin liên lạc. Trong các trường hợp cấp bách thì “Trụ sở làm việc các tổ chức, đơn vị lực lượng vũ trang, các địa điểm hoạt động sản xuất kinh doanh của tổ chức, cá nhân, nhà ở của công dân cũng là đối tượng trưng dụng tài sản.” (Điều 21 Dự Thảo Luật)

Trưng dụng tài sản trong các trường hợp cấp bách luôn không phải là nội dung mới nhưng luôn là đề tài được tranh cải nhiều nhất. Tuy có các văn bản hướng dẫn như Thông tư 01/2016/TT-BCA hay Luật Trưng mua, trưng dụng tài sản số 15/2008/QH12 đã giải thích cụm từ “Trưng dụng tài sản” “Trưng dụng tài sản là việc Nhà nước sử dụng có thời hạn tài sản của tổ chức, cá nhân, hộ gia đình, cộng đồng dân cư thông qua quyết định hành chính trong trường hợp thật cần thiết vì lý do quốc phòng, an ninh và vì lợi ích quốc gia”. nhưng hầu hết mọi người đều bày tỏ sự e ngại khi quyền hạn lớn và dễ dẫn đến trường hợp lạm quyền, xâm phạm quyền sở hữu được quy định tại Hiến Pháp. Ngoài ra, một khi chưa minh bạch được các quy định, hướng dẫn hình thực, thủ tục của thể “trưng dụng tài sản” thì dễ dẫn đến trường hợp kẻ xấu lợi dụng sơ hở, mạo danh người có thẩm quyền để làm lợi bất chính.

Các trường hợp được sử dụng vũ khí, công cụ hỗ trợ trong khi thi hành nhiệm vụ

Quy định tại  Điều 20 Dự thảo Luật, Sỹ quan, hạ sỹ quan, chiến sỹ Cảnh vệ trong khi thực hiện nhiệm vụ được mang theo và sử dụng vũ khí, công cụ hỗ trợ; được nổ súng trong các trường hợp sau đây:

1. Để ngăn chặn hoặc tiêu diệt đối tượng đang cố ý đột nhập vào khu vực, mục tiêu Cảnh vệ, sau khi đã ra hiệu lệnh dừng lại hoặc nổ súng cảnh báo nhưng không hiệu quả.
2. Để ngăn chặn hoặc tiêu diệt đối tượng sử dụng các loại vũ khí, công cụ hỗ trợ, chất nổ, chất cháy, các tác nhân sinh hóa khác tấn công đối tượng Cảnh vệ hoặc sỹ quan, hạ sỹ quan, chiến sỹ Cảnh vệ đang thực hiện nhiệm vụ.
3. Các trường hợp sử dụng vũ khí, công cụ hỗ trợ khác được thực hiện theo quy định của pháp luật.

Bên cạnh đó, Dự thảo Luật bổ sung quy định cho phép Sỹ quan, hạ sỹ quan, chiến sĩ Cảnh vệ được sử dụng Giấy bảo vệ đặc biệt, phương tiện kỹ thuật nghiệp vụ và tín hiệu của xe ưu tiên để thực hiện công tác Cảnh vệ; Được đưa vũ khí, công cụ hỗ trợ lên tàu bay, vào cảng hàng không, sân bay để thực hiện công tác Cảnh vệ.

Dự thảo Luật sẽ được trình Quốc Hội vào kỳ họp thứ 2 trong Tháng 10/2016.