Đây là nội dung đáng chú ý tại Nghị định 130/2021/NĐ-CP (có hiệu lực từ ngày 01/01/2022) quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo trợ, trợ giúp xã hội và trẻ em.
Mới: Cha mẹ cố ý bỏ rơi con sẽ bị phạt đến 25 triệu đồng (Ảnh minh họa)
Cụ thể, tại Điều 21 Nghị định 130/2021/NĐ-CP quy định mức phạt đối với hành vi vi phạm về chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ em như sau:
- Phạt tiền từ 20-25 triệu đồng đối với cha, mẹ, người chăm sóc trẻ em có hành vi cố ý bỏ rơi trẻ em.
(Theo quy định trước đây, người bỏ hoặc không chăm sóc, nuôi dưỡng con sau khi sinh; Cha, mẹ; người giám hộ cố ý bỏ rơi trẻ em ở nơi công cộng bị phạt tiền từ 10-15 triệu đồng).
- Phạt tiền từ 10-15 triệu đồng đối với một trong các hành vi:
+ Cha mẹ, người chăm sóc trẻ em thực hiện không đầy đủ nghĩa vụ, trách nhiệm của mình trong việc chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ em trừ trường hợp bị buộc phải tạm thời cách ly trẻ em hoặc trẻ em được chăm sóc thay thế theo quy định của pháp luật.
+ Cha mẹ, người chăm sóc trẻ em không quan tâm chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ em, không thực hiện nghĩa vụ, trách nhiệm của mình trong việc chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ em hoặc bỏ mặc trẻ em tự sinh sống, cắt đứt quan hệ tình cảm và vật chất với trẻ em hoặc ép buộc trẻ em không sống cùng gia đình, trừ trường hợp bị buộc phải tạm thời cách ly trẻ em hoặc trẻ em được chăm sóc thay thế theo quy định của pháp luật.
(Trước đây, hành vi bỏ mặc trẻ em tự sinh sống, cắt đứt quan hệ tình cảm và vật chất với trẻ em hoặc ép buộc trẻ em không sống cùng gia đình bị phạt tiền từ 10-15 triệu đồng. Đồng thời, quy định mới đã bổ sung hành vi cha mẹ, người chăm sóc trẻ em không quan tâm chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ em, không thực hiện nghĩa vụ, trách nhiệm của mình trong việc chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ em).
Ngoài ra, trường hợp người mẹ bỏ rơi con mới sinh có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định tại Điều 124 Bộ luật Hình sự 2015 về "Tội giết hoặc vứt bỏ con mới đẻ", cụ thể:
+ Người mẹ nào do ảnh hưởng nặng nề của tư tưởng lạc hậu hoặc trong hoàn cảnh khách quan đặc biệt mà giết con do mình đẻ ra trong 07 ngày tuổi, thì bị phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm;
+ Người mẹ nào do ảnh hưởng nặng nề của tư tưởng lạc hậu hoặc trong hoàn cảnh khách quan đặc biệt mà vứt bỏ con do mình đẻ ra trong 07 ngày tuổi dẫn đến hậu quả đứa trẻ chết, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc bị phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.
Như vậy, để truy cứu người mẹ về tội danh trên thì phải thỏa mãn các điều kiện thuộc về mặt khách quan như sau:
+ Đứa trẻ đó không lớn hơn 07 ngày tuổi;
+ Người mẹ có tư tưởng lạc hậu hoặc do hoàn cảnh khách quan;
+ Hậu quả của việc vứt bỏ dẫn đến đứa trẻ bị chết.
Nếu không thỏa mãn một trong hai điều kiện đầu (đứa trẻ đã vượt qua 07 ngày tuổi hoặc người mẹ bỏ rơi trẻ sơ sinh do mâu thuẫn với cha đứa bé) thì người mẹ sẽ bị truy tố trách nhiệm hình sự về tội "Giết người" theo quy định tại Điều 123 Bộ luật Hình sự 2015.
Bảo Ngọc