7 Luật có hiệu lực từ ngày 01/01/2017 - Những điểm mới cần lưu ý

1. Chính thức cho phép được chuyển giới tính từ ngày 01/01/2017

Đây là nội dung đáng chú ý được đề cập tại Bộ luật Dân sự 2015 đã được Quốc hội thông qua vào ngày 24/11/2015.

Theo đó, có nhiều điểm mới nổi bật như:

• Cá nhân có quyền xác định lại giới tính.

Cá nhân đã chuyển đổi giới tính có quyền, nghĩa vụ đăng ký thay đổi hộ tịch theo quy định của pháp luật về hộ tịch; có các quyền nhân thân phù hợp với giới tính đã được chuyển đổi theo quy định của Bộ luật này và luật khác có liên quan.

• Quy định rõ về lãi suất theo thỏa thuận: lãi suất theo thỏa thuận không được vượt quá 20%/năm của khoản tiền vay, trừ trường hợp luật khác có liên quan quy định khác.

Bộ luật Dân sự 2015 có hiệu lực từ ngày 01/01/2017 và thay thế cho Bộ luật Dân sự 2005.

2. Các đối tượng được miễn, giảm phí, lệ phí

Theo Luật phí và lệ phí số 97/2015/QH13 được Quốc hội thông qua ngày 25/11/2015 quy định các trường hợp thuộc diện miễn, giảm phí, lệ phí gồm: 

• Trẻ em;
• Hộ nghèo;
• Người cao tuổi;
• Người khuyết tật;
• Người có công với cách mạng;
• Đồng bào dân tộc thiểu số ở các xã có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn;
• Một số đối tượng đặc biệt theo quy định của pháp luật.

Xem danh mục phí, lệ phí được gồm 213 khoản phí, 103 khoản lệ phí và 17 dịch vụ chuyển từ phí sang giá dịch vụ do nhà nước định giá tại Luật phí và lệ phí 2015 có hiệu lực từ ngày 01/01/2017, Pháp lệnh phí và lệ phí 2001 và Pháp lệnh án phí, lệ phí toà án 2009 hết hiệu lực kể từ ngày Luật này có hiệu lực thi hành. 

3. Danh mục 243 ngành nghề đầu tư, kinh doanh có điều kiện mới nhất  

Luật sửa đổi, bổ sung Điều 6 và Phụ lục 4 về danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện của Luật đầu tư bắt đầu có hiệu lực từ ngày 01/01/2017. Theo đó:

• Ban hành Danh mục mới gồm 243 ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện thay vì 268 ngành, nghề như hiện nay;
• Bổ sung hoạt động đầu tư kinh doanh pháo nổ vào ngành, nghề cấm đầu tư kinh doanh.

Đồng thời, từ 01/7/2017, bổ sung ngành, nghề kinh doanh thiết bị, phần mềm ngụy trang để ghi âm, ghi hình, định vị và ngành, nghề sản xuất, lắp ráp, nhập khẩu xe ô tô vào danh mục ngành, nghề kinh doanh có điều kiện.

Xeṃ chi tiết Danh mục 243 ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện tại Luật số 03/2016/QH14 có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2017.

4. Người quản lý tại công ty TNHH do một cá nhân làm chủ sở hữu được kiêm làm kế toán

Đây là nội dung đáng chú ý được đề cập tại Luật Kế toán 2015. Theo đó, người có trách nhiệm quản lý, điều hành đơn vị kế toán tại doanh nghiệp tư nhân và công ty trách nhiệm hữu hạn do một cá nhân làm chủ sở hữu được kiêm làm kế toán, thủ kho, thủ quỹ.

Ngoài nội dung trên, Luật kế toán 2015 cũng đã bổ sung thêm nhiều hành vi bị cấm như:

• Thuê, mượn, cho thuê, cho mượn chứng chỉ kế toán viên, Giấy chứng nhận đăng ký hành nghề dịch vụ kế toán dưới mọi hình thức.
• Lập hai hệ thống sổ kế toán tài chính trở lên hoặc cung cấp, công bố các báo cáo tài chính có số liệu không đồng nhất trong cùng một kỳ kế toán.
• Kinh doanh dịch vụ kế toán khi chưa được cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dịch vụ kế toán hoặc hành nghề dịch vụ kế toán khi không bảo đảm điều kiện quy định của Luật này.
• Thuê cá nhân, tổ chức không đủ điều kiện hành nghề, điều kiện kinh doanh dịch vụ kế toán cung cấp dịch vụ kế toán cho đơn vị mình.

5. Cộng đồng sẽ thực hiện giám sát ngân sách nhà nước

Theo quy định tại Luật Ngân sách nhà nước 2015, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp chủ trì tổ chức việc giám sát ngân sách nhà nước của cộng đồng. Nội dung giám sát bao gồm:

• Việc chấp hành quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng ngân sách nhà nước;
• Tình hình thực hiện dự toán ngân sách nhà nước hàng năm;
• Việc thực hiện công khai ngân sách nhà nước theo Điều 15 của Luật này.

Việc giám sát ngân sách nhà nước của cộng đồng sẽ được Chính phủ quy định chi tiết.

Luật ngân sách nhà nước 2015 có hiệu lực thi hành từ năm ngân sách 2017 và Luật ngân sách nhà nước 2002 hết hiệu lực kể từ ngày này.

6. Cấm kết tội danh khi chưa có bản án của Tòa

Luật Báo chí 2016 đã bổ sung thêm nhiều hành vi cấm so với quy định hiện hành. Đơn cử như:

• Xuyên tạc lịch sử; phủ nhận thành tựu cách mạng; xúc phạm dân tộc, anh hùng dân tộc;
• Thông tin cổ súy các hủ tục, mê tín, dị đoan; thông tin về những chuyện thần bí gây hoang mang trong xã hội, ảnh hưởng xấu đến trật tự, an toàn xã hội và sức khỏe của cộng đồng;
• Quy kết tội danh khi chưa có bản án của Tòa án;
• Thông tin ảnh hưởng đến sự phát triển bình thường về thể chất và tinh thần của trẻ em;
• Đe dọa, uy hiếp tính mạng, xúc phạm danh dự, nhân phẩm của nhà báo, phóng viên; phá hủy, thu giữ phương tiện, tài liệu, cản trở nhà báo, phóng viên hoạt động nghề nghiệp đúng pháp luật.

7. Nhiều cơ sở hoạt động Dược không cần Giấy chứng nhận đủ ĐKKD Dược

Đây là nội dung mới được đề cập tại Luật Dược 2016 có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2017. Theo đó, các cơ sở có hoạt động dược không thuộc diện cấp Giấy chứng nhận đủ Điều kiện kinh doanh dược bao gồm:

• Cơ sở có hoạt động dược nhưng không vì mục đích thương mại;
• Cơ sở kinh doanh có tổ chức kệ thuốc;
• Cơ sở nuôi trồng, thu hái dược liệu;
• Cơ sở y tế thuộc lực lượng vũ trang nhân dân có hoạt động cung ứng thuốc tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, hải đảo, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn.