Nhằm đảm bảo quyền lợi của công dân trong giai đoạn điều tra vụ án hình sự, Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 đã quy định công dân có quyền mời luật sư từ trước khi có quyết định khởi tố bị can của cơ quan điều tra.
Mục lục bài viết
Theo quy định hiện hành tại Bộ luật Tố tụng hình sự 2003, cụ thể tại Khoản 1 Điều 58 có quy định về thời điểm tham gia tố tụng của người bào chữa như sau:
|
Điều 58. Quyền và nghĩa vụ của người bào chữa 1. Người bào chữa tham gia tố tụng từ khi khởi tố bị can. Trong trường hợp bắt người theo quy định tại Điều 81 và Điều 82 của Bộ luật này thì người bào chữa tham gia tố tụng từ khi có quyết định tạm giữ. Trong trường hợp cần giữ bí mật điều tra đối với tội xâm phạm an ninh quốc gia, thì Viện trưởng Viện kiểm sát quyết định để người bào chữa tham gia tố tụng từ khi kết thúc điều tra. |
Căn cứ vào quy định nêu trên, người bào chữa là luật sư chỉ có thể tham gia bảo vệ quyền lợi cho người phạm tội kể từ khi có quyết định khởi tố bị can. Trường hợp bắt bị can, bị cáo để tạm giam hoặc bắt người trong trường hợp khẩn cấp theo quy định tại Điều 81, 82 thì luật sư tham gia tố tụng từ khi có quyết định tạm giữ.
Tuy nhiên, Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 chính thức có hiệu lực từ ngày 01/01/2018 đã quy định luật sư có thể tham gia tố tụng từ trước khi có quyết định khởi tố bị can hoặc quyết định tạm giữ, nội dung cụ thể được quy định tại Điều 74 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015:
|
Điều 74. Thời điểm người bào chữa tham gia tố tụng Người bào chữa tham gia tố tụng từ khi khởi tố bị can. Trường hợp bắt, tạm giữ người thì người bào chữa tham gia tố tụng từ khi người bị bắt có mặt tại trụ sở của Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra hoặc từ khi có quyết định tạm giữ. Trường hợp cần giữ bí mật điều tra đối với các tội xâm phạm an ninh quốc gia thì Viện trưởng Viện kiểm sát có thẩm quyền quyết định để người bào chữa tham gia tố tụng từ khi kết thúc điều tra. |
Theo đó, kể cả khi chưa có quyết định khởi tố bị can hoặc quyết định tạm giữ của cơ quan điều tra thì người bào chữa là luật sư được quyền tham gia tố tụng từ khi người phạm tội bị bắt, tạm giữ và được đưa về trụ sở cơ quan điều tra.
Do đó, từ ngày 01/01/2018, người phạm tội có quyền mời luật sư tham gia bào chữa cho mình trước khi có quyết định khởi tố bị can hoặc quyết định tạm giữ của cơ quan điều tra. Đồng thời, người phạm tội hoàn toàn có quyền đưa ra lời khai của mình chỉ khi có sự tham gia của luật sư bào chữa.
