Đây là nội dung đáng chú ý tại Dự thảo Luật Đặc xá sửa đổi dự kiến được thông qua tại kỳ họp thứ 6 của Quốc hội khóa XIV.
Mục lục bài viết
Theo quy định hiện hành, cụ thể tại Điều 5 Luật Đặc xá 2007 thì thời điểm Chủ tịch nước xem xét, quyết định đặc xá đối với người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn đang chấp hành hình phạt tù là:
-
Nhân sự kiện trọng đại của đất nước;
-
Nhân ngày lễ lớn của đất nước;
-
Trường hợp đặc biệt do Chủ tịch nước quyết định.
Trong đó, theo hướng dẫn tại Khoản 3 Điều 3 Nghị định 76/2008/NĐ-CP thì sự kiện trọng đại là sự kiện về chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội có ý nghĩa lớn về đối nội, đối ngoại đối với sự phát triển của đất nước. Và những ngày lễ lớn của đất nước là ngày lễ Quốc khánh 02/9 hoặc các ngày lễ khác gắn với những sự kiện lịch sử trọng đại của đất nước.
Như vậy, theo pháp luật hiện hành, phạm nhân có khá nhiều cơ hội để được hưởng sự khoan hồng của Nhà nước.
Tuy nhiên, tại Dự thảo Luật Đặc xá sửa đổi, quy định về thời điểm Chủ tịch nước xem xét, quyết định đặc xá đối với những đối tượng phạm nhân nêu trên đã có sự thay đổi.
Cụ thể, tại Khoản 1 Điều 5 Dự thảo, Chủ tịch nước chỉ xem xét, quyết định về đặc xá nhân sự kiện trọng đại của đất nước. Dự thảo đã lược bỏ đi cụm từ “ngày lễ lớn của đất nước”.
Theo đó, người chấp hành án phạt tù nhiều khả năng sẽ không còn cơ hội được xét tha tù trước thời hạn trong những ngày lễ lớn như Quốc khánh 2/9. Tuy nhiên, điều luật này không loại trừ khả năng “sự kiện trọng đại của đất nước” cũng bao gồm những ngày lễ lớn.
Về vấn đề này, để tạo sự minh bạch, rõ ràng, tránh những tùy tiện trong quá trình thi hành thì cần quy định cụ thể hoặc hướng dẫn những trường hợp nào được xem là “sự kiện trọng đại của đất nước”.
Có thể nói, cùng với một số thay đổi khác về điều kiện để được đặc xá như không đặc xá tha tù cho người phạm từ 2 tội trở lên, người được xét đặc xá phải đã chấp hành xong hình phạt bổ sung là phạt tiền thì quy định loại bỏ thời điểm xét đặc xá vào ngày lễ lớn của đất nước sẽ làm thu hẹp khá nhiều phạm vi đặc xá so với luật hiện hành.
