Nghị quyết 41 hướng dẫn thi hành Bộ luật hình sự 2015

Áp dụng quy định có lợi cho người phạm tội

• Tất cả các điều khoản của Bộ luật Hình sự 2015 được áp dụng để khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án đối với người thực hiện hành vi phạm tội từ 0 giờ 00 phút ngày 01/01/2018;
• Các điều khoản của Bộ luật Hình sự 2015 có lợi cho người phạm tội như (xóa bỏ một hình phạt, quy định hình phạt nhẹ hơn; miễn trách nhiệm hình sự) thì được áp dụng đối với cả những hành vi phạm tội xảy ra trước 0 giờ 0 phút ngày 01/01/2018 mà sau thời điểm đó mới bị phát hiện, đang bị điều tra, truy tố, xét xử hoặc đối với người đang được xét giảm thời hạn chấp hành hình phạt, xóa án tích;
• Các tình tiết “gây hậu quả nghiêm trọng”, “gây hậu quả rất nghiêm trọng”, “gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng”, “số lượng lớn”, “số lượng rất lớn”, “số lượng đặc biệt lớn”, “thu lợi bất chính lớn”, “thu lợi bất chính rất lớn”, “thu lợi bất chính đặc biệt lớn”, “đất có diện tích lớn”, “đất có diện tích rất lớn”, “đất có diện tích đặc biệt lớn”, “giá trị lớn”, “giá trị rất lớn”, “giá trị đặc biệt lớn”, “quy mô lớn” của Bộ luật Hình sự 1999 đã được áp dụng để khởi tố bị can trước 0 giờ 00 phút ngày 01/01/2018 thì vẫn áp dụng quy định của Bộ luật Hình sự 1999 để khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử, trừ các trường hợp đã áp dụng quy định có lợi của Bộ luật Hình sự 100/2015/QH13 theo Nghị quyết 144/2016/QH13.
• Các quy định về trách nhiệm hình sự đối với pháp nhân thương mại tại Bộ luật Hình sự 2015 không áp dụng đối với những hành vi phạm tội của pháp nhân thương mại xảy ra trước 0 giờ 00 phút ngày 01/01/2018;
• Trường hợp chất thu giữ được nghi là chất ma túy ở thể rắn đã được hòa thành dung dịch, chất ma túy ở thể lỏng đã được pha loãng, xái thuốc phiện hoặc thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần quy định tại các điều 248, 249, 250, 251 và 252 của Bộ luật Hình sự 2015 thì phải xác định hàm lượng chất ma túy làm cơ sở để xác định khối lượng hoặc thể tích chất ma túy thu giữ được. Đối với các trường hợp khác thì thực hiện theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự 101/2015/QH13.
• …

Chuyển hình phạt tử hình đã tuyên sang hình phạt chung thân

Kể từ ngày Luật số 12/2017/QH14 sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự 100/2015/QH13 được công bố, tiếp tục thực hiện các quy định sau đây:

• Không áp dụng hình phạt tử hình khi xét xử người phạm tội mà Bộ luật Hình sự 2015 đã bỏ hình phạt tử hình hoặc đối với người đủ 75 tuổi trở lên khi phạm tội hoặc khi xét xử;
• Hình phạt tử hình đã tuyên đối với người phạm tội đủ 75 tuổi trở lên nhưng chưa thi hành án thì không thi hành và chuyển hình phạt tử hình thành hình phạt tù chung thân;
• Đối với người đã bị kết án tử hình nhưng chưa thi hành án mà có đủ các điều kiện quy định tại điểm c khoản 3 Điều 40 Bộ luật Hình sự 2015 thì không thi hành án và chuyển hình phạt tử hình thành hình phạt tù chung thân;
• Không xử lý về hình sự đối với người thực hiện hành vi mà Bộ luật Hình sự 1999 quy định là tội phạm nhưng Bộ luật Hình sự 2015 không quy định là tội phạm như: Tảo hôn; báo cáo sai trong quản lý kinh tế; vi phạm quy định về cấp văn bằng bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp;...;
• Không xử lý hình sự đối với người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi về tội phạm không được quy định tại khoản 2 Điều 12 và khoản 3 Điều 14 của Bộ luật Hình sự 2015;
•  Người đã chấp hành xong hình phạt hoặc được miễn chấp hành toàn bộ hình phạt hoặc phần hình phạt còn lại trong một số trường hợp thì đương nhiên được xóa án tích.

 Xem hướng dẫn chi tiết tại Nghị quyết 41/2017/QH14 có hiệu lực từ ngày 05/7/2017, thay thế Nghị quyết 109/2015/QH13 ngày 27/11/2015.

>> XEM BẢN TIẾNG ANH CỦA BÀI VIẾT NÀY TẠI ĐÂY