Là người trực tiếp làm công tác thi hành án hình sự, trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, bản thân tôi thấy có một số khó khăn, vướng mắc cụ thể như sau:
Mục lục bài viết
1. Đối với việc thi hành án treo
Trong trường hợp bị án không có mặt tại địa phương nơi cư trú (thường trú) theo quyết định trong bản án của Tòa án. Khi Tòa án ra quyết định thi hành án và chuyển kèm theo bản án đến Cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện để thi hành nhưng cơ quan thi hành án hình sự không thể thực hiện việc triệu tập bị án đến làm các thủ tục cần thiết theo quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều 62 Luật thi hành án hình sự, vì bị án không có mặt tại địa phương, chính quyền địa phương không biết bị án đi đâu, làm gì.
Đây là một trong những vướng mắc, gây lúng túng cho các cơ quan chức năng trong quá trình thi hành Luật thi hành án hình sự hiện nay, dẫn đến bản án đã có hiệu lực pháp luật của Tòa án không được thi hành trong thực tế, pháp chế bị xâm hại và làm cho hiệu lực quản lý của Nhà nước bằng pháp luật bị giảm sút.
2. Đối với các trường hợp hoãn, tạm đình chỉ chấp hành hình phạt tù
- Trường hợp sau khi hết thời hạn hoãn chấp hành hình phạt tù thì theo quy định tại khoản 2 Điều 261 BLTTHS thì: “2. Chậm nhất là bảy ngày trước khi hết thời hạn hoãn chấp hành hình phạt tù, Chánh án Toà án đã cho hoãn chấp hành hình phạt tù phải ra quyết định thi hành án và phải gửi ngay quyết định thi hành án cùng bản án, quyết định phạt tù đã có hiệu lực pháp luật cho cơ quan Công an cùng cấp và người bị kết án trước khi hết thời hạn hoãn chấp hành hình phạt tù”.
Nhưng tại khoản 6 Điều 24 Luật thi hành án hình sự lại quy định "Chậm nhất là 07 ngày trước khi hết thời hạn hoãn chấp hành án phạt tù, Chánh án Toà án đã quyết định hoãn chấp hành án phạt tù phải thông báo bằng văn bản và gửi ngay thông báo đó cho người chấp hành án, cơ quan được quy định tại khoản 3 Điều 23 của Luật này."
Như vậy, giữa BLTTHS và Luật THAHS có quy định khác nhau đối với nội dung trên dẫn đến việc Tòa án lúng túng không biết cần ra thông báo hay ra quyết định thi hành án. Nội dung này rất cần sự hướng dẫn cụ thể của liên ngành trung ương.
- Trường hợp trong thời gian được hoãn, tạm đình chỉ chấp hành hình phạt tù mà bị án có hành vi vi phạm pháp luật thì theo quy định tại khoản 2 Điều 263 BLTTHS quy định: "Nếu trong thời gian được hoãn hoặc tạm đình chỉ chấp hành hình phạt mà người bị kết án có hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng hoặc có căn cứ cho rằng người đó bỏ trốn thì Chánh án Tòa án đã cho hoãn hoặc tạm đình chỉ chấp hành hình phạt tù hủy bỏ quyết định đó và ra quyết định thi hành án để bắt họ đi chấp hành hình phạt tù” là không phù hợp với quy định của Luật THAHS. Cụ thể là: đối với những trường hợp này, cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện, cơ quan thi hành án hình sự cấp quân khu đề nghị Chánh án Toà án đã ra quyết định hoãn hủy bỏ quyết định hoãn (khoản 4 Điều 24 Luật THAHS) hoặc ra quyết định chấm dứt việc tạm đình chỉ (khoản 4 Điều 32 Luật THAHS) mà không quy định là Tòa án đã ra quyết định hoãn, tạm đình chỉ phải ra quyết định thi hành án để bắt họ đi chấp hành hình phạt.
Một số kiến nghị, đề xuất
- Đề nghị quy định chặt chẽ hơn về điều kiện được áp dụng biện pháp ngăn chặn cấm đi khỏi nơi cư trú, bảo lĩnh và đặt tiền hoặc tài sản có giá trị để đảm bảo trong BLTTHS. Đồng thời có các quy định ràng buộc cụ thể để nâng cao trách nhiệm của chính quyền địa phương (cấp xã) trong việc quản lý, giám sát các đối tượng được áp dụng các biện pháp ngăn chặn tại nơi cư trú.
Đây là cần được đặt ra để giải quyết vì trong thực tế hiện nay có rất nhiều trường hợp các đối tượng được áp dụng các biện pháp ngăn chặn trên trong thời gian tại ngoại các đối tượng trên đã trốn khỏi địa phương hoặc chuyển đi địa phương khác làm ăn, sinh sống mà không thông báo và làm các thủ tục cần thiết theo quy định của pháp luật. Do đó, khi Tòa án ra quyết định thi hành án thì bản án, quyết định của Tòa án không được thi hành, dẫn đến Cơ quan thi hành án hình sự phải ra quyết định truy nã và tổ chức truy bắt (đối với trường hợp bị án bị xử phạt tù) hoặc là không thể thi hành được (trong trường hợp án treo, cải tạo không giam giữ), gây hậu quả mất niềm tin trong nhân dân và tốn thời gian, tiền của của Nhà nước.
- Đề nghị Hội đồng thẩm phán TAND tối cao sớm ban hành Nghị quyết hướng dẫn áp dụng Luật thi hành án hình sự và ban hành các mẫu biểu, các mẫu quyết định thi hành án để áp dụng thống nhất trong toàn quốc.
Nguồn: Nguyễn Mạnh Cường - Cán bộ TAND tỉnh Hà Giang
- Từ khóa:
- Luật thi hành án hình sự 2010
