Hack tài khoản (đánh cắp tài khoản) mạng xã hội Facebook, sau đó nhắn tin cho người thân, bạn bè của tài khoản Facebook đó với nội dung mượn tiền là một chiêu trò cũ, đơn giản nhưng thời gian gần đây đã có rất nhiều người bị sập bẫy.
Hack facebook rồi lừa chuyển tiền: Xử phạt hành chính hay xử lý hình sự? (Ảnh minh họa)
1. Thủ đoạn ngày càng tinh vi của tội phạm công nghệ cao
Phương thức thủ đoạn hoạt động phạm tội của tội phạm này thường chọn những người Việt Nam đang sinh sống và làm việc ở nước ngoài, sau đó lập trình tạo ra các website giả mạo có dạng: Bình chọn giọng hát Việt nhí, Bình chọn danh lam thắng cảnh, Bình chọn hoa khôi, hoa hậu… có chứa các ô nhập thông tin tài khoản facebook rồi nhắn tin gửi đường link trang web này đến các tài khoản Facebook.
Khi chủ tài khoản Facebook đăng nhập bình chọn đối tượng sẽ có password rồi chiếm quyền sử dụng và nhắn tin, liên lạc với nguời thân của tài khoản Fakebook đó để vay, mượn tiền hoặc nhờ chuyển tiền số lượng lớn vào tài khoản ngân hàng ảo của đối tượng hoặc gửi thông báo lệnh chuyển tiền giả, kèm đường link trang web giả mạo ngân hàng, yêu cầu bị hại truy cập, kiểm tra. Kết hợp với mã OTP của ngân hàng lừa lấy được từ bị hại sau đó kiểm soát tài khoản Internet banking, chiếm đoạt toàn bộ số tiền có trong tài khoản ngân hàng của bị hại.
Sau khi hack, chiếm đoạt tài khoản, chúng “nghiên cứu” kỹ lịch sử giao dịch, tin nhắn trao đổi giữa bạn bè hoặc người thân với chủ tài khoản, từ đó quyết định chọn lựa tài khoản để dàn dựng kịch bản lừa đảo nhờ chuyển tiền. Bên cạnh đó, tội phạm dùng thủ đoạn “mua” lại tài khoản ngân hàng của người khác hoặc dùng CMND giả để lập tài khoản ngân hàng, hướng dẫn bị hại chuyển tiền vào các tài khoản này khiến việc điều tra, xác minh của cơ quan Công an gặp khó khăn.
2. Xử phạt hành chính hay xử lý hình sự?
Khi phát hiện tài khoản facebook của mình bị hack và người này dùng tài khoản đó để lừa tiền những người thân của mình, người bị hack facebook có thể tố cáo hành vi này đến cơ quan cảnh sát điều tra Công an quận, huyện, nơi người thực hiện việc hack tài khoản này cư trú. Nếu không xác định được nơi cư trú của người đó và không biết người đó là ai, người bị hại có thể làm đơn tố cáo gửi Công an quận, huyện, nơi người bị hại cư trú. Trong đơn tố cáo, người bị hại cần trình bày rõ nội dung sự việc và gửi kèm các bằng chứng chứng minh nội dung tố cáo là có cơ sở như nội dung tin nhắn qua facebook, số điện thoại, địa chỉ facebook.
Khi đó, tùy tính chất, mức độ, hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc xử lý vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật.
Về xử lý vi phạm hành chính:
Người có hành vi dùng tài khoản facebook của người mà mình hack được chiếm đoạt tài sản của một người khác sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính theo điểm c khoản 1 Điều 15 Nghị định 167/2013/NĐ-CP với mức phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng.
Ngoài ra, người có hành vi hack tài khoản facebook của người khác còn có thể bị xử phạt theo quy định của Điều 80 Nghị định 15/2020/NĐ-CP, cụ thể:
Điều 80. Vi phạm quy định về cung cấp, sử dụng trái phép thông tin trên mạng
1. Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối hành vi bẻ khóa, trộm cắp, sử dụng mật khẩu, khóa mật mã và thông tin của tổ chức, cá nhân khác trên môi trường mạng.
2. Phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau:
a) Truy cập trái phép vào mạng hoặc thiết bị số của người khác để chiếm quyền điều khiển thiết bị số hoặc thay đổi, xóa bỏ thông tin lưu trữ trên thiết bị số hoặc thay đổi tham số cài đặt thiết bị số hoặc thu thập thông tin của người khác;
b) Xâm nhập, sửa đổi, xóa bỏ nội dung thông tin của tổ chức, cá nhân khác trên môi trường mạng;
c) Cản trở hoạt động cung cấp dịch vụ của hệ thống thông tin;
d) Ngăn chặn việc truy nhập đến thông tin của tổ chức, cá nhân khác trên môi trường mạng, trừ trường hợp pháp luật cho phép;
đ) Làm mất an toàn, bí mật thông tin của tổ chức, cá nhân khác được trao đổi, truyền đưa, lưu trữ trên môi trường mạng.
3. Hình thức xử phạt bổ sung:
Trục xuất khỏi lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đối với người nước ngoài có hành vi vi phạm quy định tại các khoản 1 và 2 Điều này.
Về truy cứu trách nhiệm hình sự:
Điều 174 Bộ luật Hình sự 2015 quy định:
Điều 174. Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản
1. Người nào bằng thủ đoạn gian dối chiếm đoạt tài sản của người khác trị giá từ 2.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng hoặc dưới 2.000.000 đồng nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:
a) Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chiếm đoạt tài sản mà còn vi phạm;
b) Đã bị kết án về tội này hoặc về một trong các tội quy định tại các điều 168, 169, 170, 171, 172, 173, 175 và 290 của Bộ luật này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm;
c) Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội;
d) Tài sản là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại và gia đình họ96.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:
a) Có tổ chức;
b) Có tính chất chuyên nghiệp;
c) Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 50.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng;
d) Tái phạm nguy hiểm
đ) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn hoặc lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức;
e) Dùng thủ đoạn xảo quyệt;
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:
a) Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 200.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng;
b) Lợi dụng thiên tai, dịch bệnh.
4. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân:
a) Chiếm đoạt tài sản trị giá 500.000.000 đồng trở lên;
b) Lợi dụng hoàn cảnh chiến tranh, tình trạng khẩn cấp.
5. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.
Theo đó, người có hành vi hack tài khoản facebook rồi nhắn tin lừa tiền, tùy vào mức độ và tính chất của hành vi mà có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản với mức phạt tù có thể lên đến 20 năm hoặc tù chung thân.