Một số thay đổi về đăng ký thường trú tại Dự thảo Luật Cư trú mới

Một số thay đổi về đăng ký thường trú tại Dự thảo Luật Cư trú mới (Ảnh minh họa)

1. Sẽ thêm điều kiện để được đăng ký thường trú tại chỗ ở do thuê, mượn, ở nhờ?

Theo Điều 19 Luật Cư trú 2006 quy định điều kiện đăng ký thường trú trong trường hợp chỗ ở hợp pháp do thuê, mượn, ở nhờ của cá nhân là được người cho thuê, cho mượn, cho ở nhờ đồng ý bằng văn bản.

Tuy nhiên, tại khoản 3 Điều 20 Dự thảo Luật Cư trú 2020 lần 7 đang được thảo luận tại Kỳ họp thứ 10 - Quốc hội khóa XIV quy định trường hợp đăng ký thường trú tại chỗ ở hợp pháp do thuê, mượn, ở nhờ phải đáp ứng các điều kiện sau đây:

- Được chủ hộ, chủ sở hữu chỗ ở hợp pháp đồng ý cho đăng ký thường trú tại địa điểm thuê, mượn, ở nhờ;

- Đang đề ra 02 phương án:

Phương án 1: Bảo đảm điều kiện về diện tích nhà ở tối thiểu do Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quy định nhưng không thấp hơn 08m2 sàn/người.

Phương án 2: Đã đăng ký tạm trú trong cùng phạm vi tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương từ 01 năm trở lên.

Như vậy, theo Dự thảo Luật Cư trú 2020 sẽ thêm điều kiện trong trường hợp này, tuy nhiên chọn phương án nào thì vẫn đang được Quốc hội đưa ra lấy ý kiến.

Đồng thời, tại Dự thảo này cũng bãi bỏ các quy định riêng về điều kiện đăng ký thường trú tại thành phố trực thuộc Trung ương. Theo đó, sẽ không có quy định riêng về điều kiện đăng ký thường trú tại thành phố trực thuộc Trung ương, việc đăng ký thường trú tại tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương là như nhau, không có sự phân biệt và được áp dụng chung, thống nhất trên toàn quốc.

2. Khi nào bị xoá đăng ký thường trú?

Theo Điều 22 Luật Cư trú 2006 quy định người thuộc một trong 05 trường hợp sau đây thì bị xoá đăng ký thường trú:

• Chết, bị Toà án tuyên bố là mất tích hoặc đã chết.

• Được tuyển dụng vào Quân đội nhân dân, Công an nhân dân ở tập trung trong doanh trại.

• Đã có quyết định huỷ đăng ký thường trú.

• Ra nước ngoài để định cư.

• Đã đăng ký thường trú ở nơi cư trú mới; trong trường hợp này, cơ quan đã làm thủ tục đăng ký thường trú cho công dân ở nơi cư trú mới có trách nhiệm thông báo ngay cho cơ quan đã cấp giấy chuyển hộ khẩu để xoá đăng ký thường trú ở nơi cư trú cũ.

Đáng chú ý tại Điều 24 Dự thảo Luật Cư trú 2020 lần 7 quy định sẽ bãi bỏ 02 trường hợp bị xóa đăng ký thường trú, bao gồm: được tuyển dụng vào Quân đội nhân dân, Công an nhân dân ở tập trung trong doanh trại và đã đăng ký thường trú ở nơi cư trú mới.

Đồng thời sẽ bổ sung 06 trường hợp dẫn đến bị xóa đăng ký thường trú như sau:

• Vắng mặt tại nơi thường trú trên 12 tháng liên tục mà không đăng ký thường trú, đăng ký tạm trú tại chỗ ở khác hoặc không khai báo tạm vắng, trừ trường hợp xuất cảnh ra nước ngoài nhưng không phải để định cư;

• Đã được cơ quan có thẩm quyền cho thôi quốc tịch Việt Nam; bị tước, bị hủy bỏ quyết định cho nhập quốc tịch Việt Nam;

• Người đã đăng ký thường trú tại chỗ ở do thuê, mượn, ở nhờ nhưng đã chấm dứt việc thuê, mượn, ở nhờ mà sau 12 tháng kể từ ngày chấm dứt việc thuê, mượn, ở nhờ vẫn chưa đăng ký thường trú ở chỗ ở mới;

• Người đã đăng ký thường trú tại chỗ ở hợp pháp nhưng sau đó quyền sở hữu chỗ ở đó đã chuyển cho người khác mà sau 12 tháng kể từ ngày chuyển quyền sở hữu vẫn chưa đăng ký thường trú ở chỗ ở mới, trừ trường hợp được chủ sở hữu mới đồng ý tiếp tục cho thuê, cho mượn, cho ở nhờ và cho đăng ký thường trú tại chỗ ở đó;

• Người đã đăng ký thường trú tại chỗ ở do thuê, mượn, ở nhờ nhưng đã chấm dứt việc thuê, mượn, ở nhờ và không được người cho thuê, cho mượn, cho ở nhờ đồng ý cho giữ đăng ký thường trú tại chỗ ở đó; người đã đăng ký thường trú tại chỗ ở thuộc quyền sở hữu của mình nhưng đã chuyển quyền sở hữu chỗ ở cho người khác và không được chủ sở hữu mới đồng ý cho giữ đăng ký thường trú tại chỗ ở đó;

• Người đã đăng ký thường trú tại chỗ ở đã bị phá dỡ, tịch thu theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền hoặc tại phương tiện đã bị xóa đăng ký phương tiện theo quy định của pháp luật.

Do đó, theo Dự thảo Luật Cư trú mới thì người dân sẽ dễ bị xóa đăng ký thường trú hơn nếu thuộc một trong các trường hợp trên. Có thể thấy, quy định mới này xuất phát từ thực tiễn nhằm nâng cao hiệu quả quản lý về cư trú, nắm đúng thực tế số người thường trú tại địa bàn công tác, nâng cao trách nhiệm bảo đảm an ninh, trật tự, an toàn xã hội và bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng tất cả mọi người.

3. Khi nào được tách hộ khẩu?

Theo Điều 27 Luật Cư trú 2006 quy định trường hợp có cùng một chỗ ở hợp pháp được tách sổ hộ khẩu bao gồm:

• Người có năng lực hành vi dân sự đầy đủ và có nhu cầu tách sổ hộ khẩu;

• Những ng­ười không thuộc trường hợp ở chung một chỗ ở hợp pháp và có quan hệ gia đình là ông, bà, cha, mẹ, vợ, chồng, con và anh, chị, em ruột, cháu ruột đã được nhập chung vào sổ hộ khẩu cấp cho hộ gia đình được chủ hộ đồng ý cho tách sổ hộ khẩu bằng văn bản.

• Những ng­ười không thuộc trường hợp ở chung một chỗ ở hợp pháp và có quan hệ gia đình là ông, bà, cha, mẹ, vợ, chồng, con và anh, chị, em ruột, cháu ruột đã được nhập chung vào sổ hộ khẩu cấp cho cá nhân được chủ hộ đồng ý cho tách sổ hộ khẩu bằng văn bản.

Tuy nhiên, tại Điều 25 Dự thảo Luật Cư trú 2020 lần 7 quy định thành viên hộ gia đình được tách hộ để đăng ký thường trú tại cùng một nơi thường trú khi đáp ứng các điều kiện sau đây:

- Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ; trường hợp có nhiều thành viên cùng đăng ký tách hộ để lập thành 01 hộ gia đình mới thì trong số các thành viên đó có ít nhất một người có năng lực hành vi dân sự đầy đủ;

- Được chủ hộ đồng ý;

- Nơi thường trú của hộ gia đình không thuộc địa điểm không được đăng ký thường trú mới, cụ thể:

• Chỗ ở nằm trong địa điểm cấm, khu vực cấm xây dựng hoặc lấn, chiếm hành lang bảo vệ quốc phòng, an ninh, giao thông, thủy lợi, đê điều, năng lượng, mốc giới bảo vệ công trình hạ tầng kỹ thuật, di tích lịch sử - văn hóa đã được xếp hạng, khu vực đã được cảnh báo về nguy cơ lở đất, lũ quét, lũ ống và khu vực bảo vệ công trình khác theo quy định của pháp luật;

• Chỗ ở mà toàn bộ diện tích nhà ở nằm trên đất lấn, chiếm trái phép hoặc chỗ ở xây dựng trên diện tích đất không đủ điều kiện xây dựng theo quy định;

• Chỗ ở đã có quyết định thu hồi đất và quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư của cơ quan nhà nước có thẩm quyền; chỗ ở là nhà ở mà một phần hoặc toàn bộ diện tích nhà ở đang có tranh chấp, khiếu nại liên quan đến quyền sở hữu, sử dụng nhưng chưa được giải quyết theo quy định của pháp luật;

• Chỗ ở bị tịch thu theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền; phương tiện được dùng làm nơi đăng ký thường trú đã bị xóa đăng ký phương tiện hoặc không có giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường theo quy định của pháp luật;

• Chỗ ở là nhà ở đã có quyết định phá dỡ của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Có thể thấy tại Dự thảo Luật Cư trú mới đã thêm điều kiện để tách hộ khẩu là nơi thường trú của hộ gia đình không thuộc địa điểm không được đăng ký thường trú mới. Đây cũng là quy định mới hoàn toàn chưa được ghi nhận tại Luật Cư trú hiện hành.

Như vậy, Dự thảo Luật Cư trú 2020 lần 7 đã đưa ra nhiều thay đổi, đặc biệt là những quy định về đăng ký thường trú. Tuy nhiên, Dự thảo luật này vẫn đang được Quốc hội thảo luận lấy ý kiến và chưa được thông qua. Ngay khi có quy định mới, Ban biên tập THƯ KÝ LUẬT sẽ cập nhật kịp thời cho Quý Khách hàng, Thành viên.

Lê Vy

>> XEM BẢN TIẾNG ANH CỦA BÀI VIẾT NÀY TẠI ĐÂY