Ly hôn là gì? Ai có quyền yêu cầu ly hôn?

Ly hôn là gì?

Khoản 14 Điều 3 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 có giải thích ly hôn là việc chấm dứt quan hệ vợ chồng theo bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật của Tòa án.

Các trường hợp ly hôn nào bị cấm?

Theo quy định tại Luật Hôn nhân và gia đình 2014 thì các trường hợp ly hôn bị cấm cụ thể như sau:

(i) Ly hôn giả tạo. Theo đó, ly hôn giả tạo là việc lợi dụng ly hôn để trốn tránh nghĩa vụ tài sản, vi phạm chính sách, pháp luật về dân số hoặc để đạt được mục đích khác mà không nhằm mục đích chấm dứt hôn nhân.

(ii) Cưỡng ép ly hôn, lừa dối ly hôn, cản trở ly hôn; trong đó:

+ Cưỡng ép ly hôn là việc đe dọa, uy hiếp tinh thần, hành hạ, ngược đãi, yêu sách của cải hoặc hành vi khác để buộc người khác phải ly hôn trái với ý muốn của họ.

+ Cản trở ly hôn là việc đe dọa, uy hiếp tinh thần, hành hạ, ngược đãi, yêu sách của cải hoặc hành vi khác để buộc người khác phải duy trì quan hệ hôn nhân trái với ý muốn của họ.

Ly hôn là việc chấm dứt quan hệ vợ chồng theo bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật của Tòa án (Hình từ internet)

Ai có quyền yêu cầu ly hôn?

Việc yêu cầu giải quyết ly hôn có thể xuất phát từ ý chí của cả hai vợ chồng hoặc của một bên vợ, chồng hoặc từ một bên thứ ba. Tuy nhiên không phải ai cũng có quyền yêu cầu giải quyết ly hôn.

Theo quy định tại Điều 51 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 thì những người sau đây có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn:

- Vợ, chồng hoặc cả hai người có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn.

- Cha, mẹ, người thân thích khác có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn khi một bên vợ, chồng do bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi của mình, đồng thời là nạn nhân của bạo lực gia đình do chồng, vợ của họ gây ra làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, tinh thần của họ.

Tuy nhiên, người chồng sẽ không có quyền đơn phương yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn trong trường hợp vợ đang có thai, sinh con hoặc đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi.

Có mấy hình thức giải quyết ly hôn?

Theo quy định của pháp luật hiện hành thì việc giải quyết ly hôn sẽ được thực hiện theo hai thủ tục khác nhau, tùy trường hợp. Cụ thể như sau:

(i) Trường hợp thuận tình ly hôn

Trong trường hợp vợ chồng cùng yêu cầu ly hôn, nếu xét thấy hai bên thật sự tự nguyện ly hôn và đã thỏa thuận về việc chia tài sản, việc trông nom, nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục con trên cơ sở bảo đảm quyền lợi chính đáng của vợ và con thì Tòa án công nhận thuận tình ly hôn; nếu không thỏa thuận được hoặc có thỏa thuận nhưng không bảo đảm quyền lợi chính đáng của vợ và con thì Tòa án giải quyết việc ly hôn.

Trong trường hợp này, Tòa án sẽ giải quyết ly hôn theo thủ tục giải quyết việc dân sự.

(ii) Trường hợp ly hôn theo yêu cầu của một bên (đơn phương ly hôn)

Khi giải quyết ly hôn theo yêu cầu của một bên, Tòa án sẽ thực hiện giải quyết ly hôn theo thủ tục giải quyết vụ án dân sự.

- Khi vợ hoặc chồng yêu cầu ly hôn mà hòa giải tại Tòa án không thành thì Tòa án giải quyết cho ly hôn nếu có căn cứ về việc vợ, chồng có hành vi bạo lực gia đình hoặc vi phạm nghiêm trọng quyền, nghĩa vụ của vợ, chồng làm cho hôn nhân lâm vào tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích của hôn nhân không đạt được.

- Trong trường hợp vợ hoặc chồng của người bị Tòa án tuyên bố mất tích yêu cầu ly hôn thì Tòa án giải quyết cho ly hôn.

- Trong trường hợp có yêu cầu ly hôn của cha, mẹ, người thân thích khác có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn khi một bên vợ, chồng do bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi của mình, đồng thời là nạn nhân của bạo lực gia đình do chồng, vợ của họ gây ra làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, tinh thần của họ thì Tòa án giải quyết cho ly hôn nếu có căn cứ về việc chồng, vợ có hành vi bạo lực gia đình làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, tinh thần của người kia.

Mai Thanh Lợi