Chỉ đạo kiểm tra cơ sở trợ giúp xã hội cung cấp dịch vụ bảo vệ trẻ em

Chỉ đạo kiểm tra cơ sở trợ giúp xã hội cung cấp dịch vụ bảo vệ trẻ em

Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội ban hành Công văn 69/LĐTBXH-TTr ngày 09/01/2023 về việc thanh tra, kiểm tra việc thực hiện chính sách, pháp luật về trẻ em và phòng, chống xâm hại trẻ em.

Cụ thể, chỉ đạo kiểm tra cơ sở trợ giúp xã hội cung cấp dịch vụ bảo vệ trẻ em như sau:

1. Cơ sở trợ giúp xã hội là gì?

Cơ sở trợ giúp xã hội gồm cơ sở trợ giúp xã hội công lập và cơ sở trợ giúp xã hội ngoài công lập (cơ sở).

- Cơ sở trợ giúp xã hội công lập do cơ quan nhà nước thành lập, quản lý, đầu tư xây dựng cơ sở vật chất và bảo đảm kinh phí cho các nhiệm vụ của cơ sở trợ giúp xã hội.

- Cơ sở trợ giúp xã hội ngoài công lập do các cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp trong và ngoài nước đầu tư xây dựng cơ sở vật chất và bảo đảm kinh phí cho các nhiệm vụ của cơ sở trợ giúp xã hội.

(Điều 2 Nghị định 103/2017/NĐ-CP)

2. Các loại hình cơ sở trợ giúp xã hội 

Tại Điều 5 Nghị định 103/2017/NĐ-CP quy định về các loại hình cơ sở trợ giúp xã hội như sau:

- Cơ sở bảo trợ xã hội chăm sóc người cao tuổi.

- Cơ sở bảo trợ xã hội chăm sóc trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt.

- Cơ sở bảo trợ xã hội chăm sóc người khuyết tật.

- Cơ sở bảo trợ xã hội chăm sóc và phục hồi chức năng cho người tâm thần, người rối nhiễu tâm trí.

- Cơ sở bảo trợ xã hội tổng hợp thực hiện việc chăm sóc nhiều đối tượng bảo trợ xã hội hoặc đối tượng cần trợ giúp xã hội.

- Trung tâm công tác xã hội thực hiện việc tư vấn, chăm sóc khẩn cấp hoặc hỗ trợ những điều kiện cần thiết khác cho đối tượng cần trợ giúp xã hội.

- Cơ sở trợ giúp xã hội khác theo quy định của pháp luật.

3. Chỉ đạo kiểm tra cơ sở trợ giúp xã hội cung cấp dịch vụ bảo vệ trẻ em

Một số địa phương chưa thực sự chú trọng công tác thanh tra, kiểm tra việc thực hiện chính sách, pháp luật về trẻ em và phòng, chống xâm hại trẻ em, cụ thể:

- Còn 04/63 Sở LĐTBXH chưa thực hiện thanh tra (thành phố Đà Nẵng, tỉnh Long An, tỉnh Tiền Giang, tỉnh Bình Dương); 25/59 cuộc thanh tra, kiểm tra của Sở LĐTBXH không bảo đảm thực hiện được ít nhất 02 đơn vị cấp huyện (chiếm tỷ lệ 42,37%);

Chưa bảo đảm 100% UBND huyện thực hiện kiểm tra (đã thực hiện 470/703 cấp huyện, đạt tỷ lệ 66,85%);

Chưa bảo đảm 100% UBND cấp xã thực hiện tự kiểm tra (đã thực hiện 6.837/10.561 cấp xã, đạt tỷ lệ 64,73%);

Chưa thanh tra, kiểm tra 100% cơ sở trợ giúp xã hội (đã thanh tra, kiểm tra 265/439 cơ sở, đạt tỷ lệ 60,4%).

- Chất lượng thanh tra, kiểm tra chưa phát hiện được nhiều thiếu sót, sai phạm để kịp thời chấn chỉnh, khắc phục trong khi thực tế đang xảy ra nhiều vụ việc trẻ em bị xâm hại: tổng số thiếu sót, sai phạm được phát hiện 645/8.577 đơn vị cấp huyện và cấp xã được thanh tra, kiểm tra (trung bình 0,075/đơn vị);

28/59 cuộc thanh tra do Sở LĐTBXH thực hiện chưa phát hiện thiếu sót, sai phạm (chiếm tỷ lệ 47,45%);

Hầu hết các cuộc kiểm tra của UBND huyện, tự kiểm tra của UBND xã thực hiện chưa phát hiện thiếu sót, sai phạm.

- Một số vấn đề nổi cộm được phát hiện qua thanh tra, kiểm tra: nhiều cơ sở chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ em hoạt động chưa đúng quy định pháp luật (phát hiện 202/645 tổng số thiếu sót, sai phạm, chiếm tỷ lệ 31,3%):

Chưa đảm bảo điều kiện về nhân sự và cơ sở vật chất, chưa đánh giá nhu cầu chăm sóc, trợ giúp và xây dựng kế hoạch chăm sóc, trợ giúp đối với trẻ em, chưa thực hiện kiểm tra sức khoẻ định kỳ cho trẻ em, 28/265 cơ sở chưa đăng ký hoạt động (chiếm tỷ lệ 10,5%);

Còn tình trạng trẻ em chưa được cấp giấy khai sinh;

UBND cấp huyện và cấp xã: chưa rà soát, thống kê về trẻ em có nguy cơ bị xâm hại, chưa đánh giá mức độ tổn hại đối với trẻ em bị xâm hại để có kế hoạch hỗ trợ, can thiệp phù hợp.

- Để bảo đảm thực hiện quyền trẻ em và trách nhiệm của UBND các cấp, các ngành, đoàn thể trong thực hiện quyền trẻ em, Bộ LĐTBXH đề nghị Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tiếp tục chỉ đạo thanh tra, kiểm tra việc thực hiện chính sách, pháp luật về trẻ em và phòng, chống xâm hại trẻ em trong năm 2023 như sau:

+ Chỉ đạo Sở LĐTBXH tiến hành thanh tra tại ít nhất 01 địa bàn cấp huyện; các cơ sở trợ giúp xã hội do cấp tỉnh thành lập và tổ chức, đơn vị chăm sóc, nuôi dưỡng, cung cấp dịch vụ bảo vệ trẻ em nhưng không đăng ký hoạt động hoặc không được cấp phép hoạt động chưa được thanh tra trong năm 2022.

Đối với Sở LĐTBXH thành phố Đà Nẵng, tỉnh Long An, tỉnh Tiền Giang, tỉnh Bình Dương chưa thực hiện thanh tra trong năm 2022 phải thanh tra tại ít nhất 03 địa bàn cấp huyện và các cơ sở trợ giúp xã hội, tổ chức, đơn vị chăm sóc, nuôi dưỡng, cung cấp dịch vụ bảo vệ trẻ em.

+ UBND cấp huyện tiếp tục thực hiện kiểm tra, UBND cấp xã thực hiện tự kiểm tra và kiểm tra tại các cơ sở trợ giúp xã hội do cấp huyện, xã thành lập chưa được kiểm tra trong năm 2022.

+ Nội dung thanh tra, kiểm tra trọng tâm về thực hiện chính sách đối với trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt; rà soát, thống kê về trẻ em có nguy cơ bị xâm hại, trẻ em bị xâm hại và thực hiện can thiệp, hỗ trợ; thanh tra, kiểm tra toàn diện hoạt động của các cơ sở trợ giúp xã hội, các quỹ từ thiện.

+ Giao Sở LĐTBXH đầu mối tổng hợp, báo cáo kết quả thanh tra, kiểm tra của toàn tỉnh/thành phố gửi về Bộ LĐTBXH (qua Thanh tra Bộ LĐTBXH) trước ngày 20/11/2023 (mẫu báo cáo đăng tại http://thanhtralaodong.gov.vn/tai-lieu).

Xem chi tiết Công văn 69/LĐTBXH-TTr ngày 09/01/2023.

Ngọc Nhi