Để được hưởng lương hưu khi về già, người lao động tự do tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) tự nguyện phải đáp ứng đủ điều kiện về tuổi, số năm đóng BHXH theo quy định. Bài viết dưới đây sẽ làm rõ một số quy định liên quan đến hưởng lương hưu đối với người tham gia BHXH tự nguyện.
- Các trường hợp tạm dừng hưởng lương hưu hằng tháng
- Cách thức đăng ký cấp sổ BHXH tự nguyện trên Cổng dịch vụ công
- Quy trình đăng ký tham gia BHXH tự nguyện trên Cổng Dịch vụ công
- Thay đổi nơi nhận lương hưu: Hồ sơ, thủ tục thế nào?
- Tăng lương hưu, trợ cấp BHXH và trợ cấp hằng tháng từ năm 2022
Người tham gia BHXH tự nguyện muốn hưởng lương hưu cần biết 03 quy định này (Ảnh minh họa)
1. Điều kiện hưởng lương hưu đối với người tham gia BHXH tự nguyện
Căn cứ vào Điều 73 Luật BHXH 2014 (sửa đổi bởi điểm c khoản 1 Điều 219 Bộ luật Lao động 2019), người tham gia BHXH tự nguyện được hưởng lương hưu khi:
- Đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định tại khoản 2 Điều 169 Bộ luật Lao động 2019, cụ thể:
+ Tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường được điều chỉnh theo lộ trình cho đến khi đủ 62 tuổi đối với lao động nam vào năm 2028 và đủ 60 tuổi đối với lao động nữ vào năm 2035.
Tuổi nghỉ hưu của người lao động trong năm 2022, trong điều kiện bình thường phải đủ 60 tuổi 06 tháng với lao động nam, đủ 55 tuổi 08 tháng với lao động nữ.
(Cứ mỗi năm tăng thêm 03 tháng đối với lao động nam và 04 tháng đối với lao động nữ)
+ Người lao động bị suy giảm khả năng lao động; làm nghề, công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm; làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm; làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn có thể nghỉ hưu ở tuổi thấp hơn nhưng không quá 05 tuổi so với tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường.
+ Người lao động có trình độ chuyên môn, kỹ thuật cao và một số trường hợp đặc biệt có thể nghỉ hưu ở tuổi cao hơn nhưng không quá 05 tuổi so với tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường.
- Đủ 20 năm đóng BHXH trở lên.
Đối với trường hợp đã đủ điều kiện về tuổi theo quy định trên nhưng thời gian đóng BHXH chưa đủ 20 năm thì được đóng cho đến khi đủ 20 năm để hưởng lương hưu.
Như vậy, người lao động tham gia BHXH tự nguyện có thể được hưởng lương hưu nếu đáp ứng đủ 60 tuổi 06 tháng đối với nam; đủ 55 tuổi 08 tháng đối với nữ (áp dụng từ năm 2022, cứ mỗi năm tăng thêm 03 tháng đối với lao động nam và 04 tháng đối với lao động nữ) ; đồng thời đủ 20 năm đóng BHXH trở lên.
2. Hồ sơ hưởng lương hưu với người tham gia BHXH tự nguyện
Theo khoản 2 Điều 108 Luật BHXH 2014 quy định hồ sơ hưởng lương hưu đối với người lao động đang tham gia BHXH tự nguyện bao gồm:
+ Sổ BHXH;
+ Đơn đề nghị hưởng lương hưu.
Đơn đề nghị |
3. Cách tính lương hưu cho người tham gia BHXH tự nguyện
Tại Điều 3, Điều 4 Nghị định 134/2015/NĐ-CP quy định mức hưởng lương hưu hằng tháng đối với NLĐ tham gia BHXH tự nguyện như sau:
- Mức lương hưu hằng tháng được tính bằng tỷ lệ hưởng lương hưu hằng tháng nhân với mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH, cụ thể theo công thức tính sau:
Lương hưu hàng tháng |
= |
Tỷ lệ hưởng lương hưu |
x |
Mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH |
* Tỷ lệ hưởng lương hưu hằng tháng được xác định như sau:
- Đối với nữ: Tỷ lệ hưởng lương hưu hằng tháng được tính bằng 45% tương ứng với 15 năm đóng BHXH, sau đó cứ thêm mỗi năm đóng BHXH thì tính thêm 2%; mức tối đa bằng 75%;
- Đối với nam: tỷ lệ hưởng lương hưu hằng tháng được tính bằng 45% tương ứng với số năm đóng BHXH, sau đó cứ thêm mỗi năm đóng BHXH, được tính thêm 2%; mức tối đa bằng 75% (Số năm đóng BHXH từ năm 2022 trở đi là 20 năm)
* Mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH
Mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH được tính bằng bình quân các mức thu nhập tháng đã đóng BHXH của toàn bộ thời gian đóng.
Trong đó:
+ Thu nhập tháng đã đóng BHXH sau điều chỉnh của từng năm bằng thu nhập tháng đã đóng BHXH của từng năm nhân với mức điều chỉnh thu nhập tháng đã đóng BHXH của năm tương ứng;
+ Mức điều chỉnh thu nhập tháng đã đóng BHXH được tính trên cơ sở chỉ số giá tiêu dùng bình quân năm do Tổng cục Thống kê công bố hằng năm.
Lưu ý: Trường hợp người tham gia BHXH tự nguyện đóng một lần cho những năm còn thiếu (thuộc trường hợp người tham gia BHXH đã đủ điều kiện về tuổi để hưởng lương hưu theo quy định nhưng thời gian đóng BHXH còn thiếu không quá 10 năm thì được đóng cho đủ 20 năm để hưởng lương hưu) thì mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH được tính theo công thức nêu trên, trong đó thu nhập tháng đã đóng BHXH theo phương thức đóng một lần cho những năm còn thiếu nhận mức điều chỉnh bằng 1.
Bảo Ngọc
- Key word:
- BHXH tự nguyện
- Lương hưu