Phương thức giám sát giao dịch chứng khoán trên thị trường chứng khoán

Phương thức giám sát giao dịch chứng khoán trên thị trường chứng khoán (Hình từ Internet)

1. Chủ thể giám sát giao dịch chứng khoán trên thị trường chứng khoán

Chủ thể giám sát giao dịch chứng khoán trên thị trường chứng khoán theo khoản 1 Điều 2 Thông tư 95/2020/TT-BTC như sau:

- Ủy ban Chứng khoán Nhà nước;

- Sở giao dịch chứng khoán Việt Nam;

- Các công ty con của Sở giao dịch chứng khoán Việt Nam bao gồm Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội, Sở giao dịch chứng khoán thành phố Hồ Chí Minh (sau đây gọi chung là Sở giao dịch chứng khoán);

- Tổng Công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam;

- Thành viên giao dịch (không bao gồm thành viên giao dịch đặc biệt trên thị trường chứng khoán phái sinh và thị trường trái phiếu Chính phủ).

2. Phương thức giám sát giao dịch chứng khoán trên thị trường chứng khoán

2.1. Phương thức giám sát giao dịch chứng khoán trên thị trường chứng khoán của Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước

Phương thức giám sát giao dịch chứng khoán trên thị trường chứng khoán của Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước theo Điều 6 Thông tư 95/2020/TT-BTC như sau:

- Giám sát giao dịch chứng khoán dựa trên thông tin từ các nguồn:

+ Báo cáo giám sát của Sở giao dịch chứng khoán Việt Nam và các công ty con, thành viên giao dịch, Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam, thành viên của Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam;

+ Báo cáo của các tổ chức niêm yết, tổ chức đăng ký giao dịch;

+ Báo cáo, thông tin phản ánh của các tổ chức, cá nhân tham gia giao dịch trên thị trường chứng khoán;

+ Các nguồn tin trên các phương tiện thông tin đại chúng, tin đồn liên quan đến giao dịch chứng khoán;

+ Các nguồn thông tin khác.

- Căn cứ báo cáo, thông tin nêu tại khoản 1 Điều 6 Thông tư 95/2020/TT-BTC, dữ liệu giao dịch do Sở giao dịch chứng khoán Việt Nam và công ty con thì:

Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam cung cấp, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước phân tích, làm rõ các giao dịch có dấu hiệu vi phạm pháp luật về chứng khoán và thị trường chứng khoán.

- Kiểm tra bất thường các đối tượng giám sát thông qua việc phát hiện các giao dịch nghi vấn theo báo cáo của Sở giao dịch chứng khoán Việt Nam và công ty con, thành viên giao dịch thì:

Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam, thành viên của Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam và của các tổ chức, cá nhân tham gia giao dịch, cung cấp các dịch vụ giao dịch chứng khoán trên thị trường chứng khoán.

2.2. Phương thức giám sát giao dịch chứng khoán trên thị trường chứng khoán của Sở giao dịch chứng khoán Việt Nam và các công ty con 

Theo Điều 10 Thông tư 95/2020/TT-BTC quy định về phương thức giám sát giao dịch chứng khoán trên thị trường chứng khoán của Sở giao dịch chứng khoán Việt Nam và các công ty con như sau:

- Sở giao dịch chứng khoán Việt Nam triển khai công tác giám sát thông qua báo cáo của Sở giao dịch chứng khoán.

- Sở giao dịch chứng khoán thực hiện giám sát theo thời gian thực trên hệ thống giám sát của mình đối với các giao dịch trong ngày của chứng khoán niêm yết, chứng khoán đăng ký giao dịch để phát hiện các giao dịch nghi vấn.

- Sở giao dịch chứng khoán thực hiện giám sát giao dịch chứng khoán nhiều ngày dựa trên một hoặc các nguồn sau:

+ Cơ sở dữ liệu giao dịch chứng khoán;

+ Các báo cáo, phản ánh thông tin của thành viên giao dịch, tổ chức niêm yết, tổ chức đăng ký giao dịch, nhà đầu tư được công bố theo quy định của pháp luật về chứng khoán và thị trường chứng khoán;

+ Các thông tin liên quan nhận được từ Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam theo quy định tại Điều 19 Thông tư 95/2020/TT-BTC;

+ Các nguồn tin trên các phương tiện thông tin đại chúng, tin đồn liên quan đến chứng khoán và thị trường chứng khoán;

+ Các nguồn thông tin khác.

- Yêu cầu các tổ chức, cá nhân liên quan đến giao dịch có dấu hiệu bất thường cung cấp thông tin và giải trình để làm rõ dấu hiệu bất thường.

2.3. Phương thức giám sát giao dịch chứng khoán trên thị trường chứng khoán của Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam

Phương thức giám sát giao dịch chứng khoán trên thị trường chứng khoán của Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam theo Điều 18 Thông tư 95/2020/TT-BTC như sau:

- Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam xây dựng và ban hành quy định về giới hạn vị thế, thực hiện giám sát giới hạn vị thế đối với từng tài khoản nhà đầu tư, quy định các ngưỡng giám sát tỷ lệ sử dụng tài sản ký quỹ;

Hoặc thời gian, phương thức nộp ký quỹ yêu cầu và thực hiện giám sát theo từng tài khoản của nhà đầu tư tham gia giao dịch chứng khoán phái sinh; 

Quy định thời gian, phương thức nộp ký quỹ yêu cầu và giám sát theo thành viên bù trừ đối với thị trường chứng khoán cơ sở tại quy chế hoạt động nghiệp vụ sau khi được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước chấp thuận.

- Nội dung và các ngưỡng giám sát phải được quy định và điều chỉnh trong từng thời kỳ cho phù hợp với tình hình giao dịch trên thị trường chứng khoán và đảm bảo công tác giám sát tại Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam có hiệu quả.

- Giám sát các trường hợp vi phạm các quy định về bù trừ, thanh toán giao dịch chứng khoán; vi phạm quy định về giới hạn vị thế đối với thị trường chứng khoán phái sinh, vi phạm quy định về tỷ lệ sử dụng tài sản ký quỹ hoặc việc nộp ký quỹ yêu cầu của nhà đầu tư dựa trên một hoặc các nguồn dữ liệu, thông tin sau:

+ Dữ liệu về vị thế, ký quỹ bù trừ của thành viên bù trừ, nhà đầu tư;

+ Các báo cáo định kỳ, thông tin phản ánh từ thành viên của Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam và các đối tượng khác tham gia thị trường chứng khoán phái sinh;

+ Các nguồn tin trên các phương tiện thông tin đại chúng;

+ Các nguồn thông tin khác.

- Yêu cầu các thành viên thuộc đối tượng giám sát của Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam cung cấp thông tin và giải trình để làm rõ thêm các dấu hiệu bất thường theo quy định tại các khoản 02 Điều 16 Thông tư 95/2020/TT-BTC.

- Phối hợp với Ủy ban Chứng khoán Nhà nước kiểm tra định kỳ hoặc bất thường đối với các đối tượng thuộc phạm vi giám sát của Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam.

Quốc Đạt

>> XEM BẢN TIẾNG ANH CỦA BÀI VIẾT NÀY TẠI ĐÂY