Trên thực tế có rất nhiều dự án được nhà nước giao đất, cho thuê đất để thực hiện nhưng vẫn bỏ trống, điều này đã ảnh hưởng rất nhiều đến người dân sinh sống trong khu vực này. Để khắc phục tình trạng này, Luật Xây dựng sửa đổi 2020 cho phép người dân có thể xây nhà trên đất quy hoạch treo.
Mới: Sẽ được xây nhà trên đất quy hoạch treo từ năm 2021 (Ảnh minh họa)
“Quy hoạch treo” có thể hiểu là tình trạng diện tích đất đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền xác định, ghi trong kế hoạch sử dụng đất cho một hoặc nhiều mục đích khác nhau, đã có công bố sẽ thu hồi để thực hiện kế hoạch nhưng vẫn không thực hiện đúng tiến độ, kế hoạch.
Theo quy định tại khoản 5 Điều 94 Luật Xây dựng 2014, đối với công trình, nhà ở riêng lẻ thuộc khu vực đã có quy hoạch phân khu xây dựng được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt và có kế hoạch sử dụng đất hàng năm của cấp huyện thì không cấp giấy phép xây dựng có thời hạn cho việc xây dựng mới mà chỉ cấp giấy phép xây dựng có thời hạn để sửa chữa, cải tạo. Theo đó, quy định này không cho phép người dân xây dựng mới nhà ở riêng lẻ thuộc khu vực đã có quy hoạch mà chỉ được phép sửa chữa, cải tạo nếu có giấy phép.
Tuy nhiên, thực trạng quy hoạch treo đã và đang xuất hiện rất nhiều và tồn tại dai dẳng trong nhiều năm đã làm ảnh hưởng rất nhiều đến người dân sinh sống trong khu vực này khi họ muốn sửa sang, xây dựng lại nhà cửa. Để giải quyết tình trạng này, tại điểm i khoản 1 Điều 64 Luật Đất đai 2013 có quy định đất được Nhà nước giao, cho thuê để thực hiện dự án đầu tư mà không được sử dụng trong thời hạn 12 tháng liên tục hoặc tiến độ sử dụng đất chậm 24 tháng so với tiến độ ghi trong dự án đầu tư kể từ khi nhận bàn giao đất trên thực địa phải đưa đất vào sử dụng. Trường hợp không đưa đất vào sử dụng thì chủ đầu tư được gia hạn sử dụng 24 tháng và phải nộp cho Nhà nước khoản tiền tương ứng với mức tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với thời gian chậm tiến độ thực hiện dự án trong thời gian này. Hết thời hạn được gia hạn mà chủ đầu tư vẫn chưa đưa đất vào sử dụng thì Nhà nước thu hồi đất mà không bồi thường về đất và tài sản gắn liền với đất, trừ trường hợp do bất khả kháng. Tuy đã có quy định tối đa 4 năm nếu chủ đầu tư vẫn chưa đưa đất vào sử dụng thì Nhà nước thu hồi đất nhưng thực tế vẫn có rất nhiều dự án bị bỏ trống đến hàng chục năm. Có thể thấy quy định này áp dụng vào thực tế vẫn chưa khả thi.
Nhằm khắc phục tình trạng này, tại Luật Xây dựng sửa đổi 2020 (chính thức có hiệu lực từ 01/01/2021) quy định sửa đổi, bổ sung như sau:
Trường hợp sau 03 năm kể từ ngày công bố kế hoạch sử dụng đất hàng năm của cấp huyện, cơ quan nhà nước có thẩm quyền chưa có quyết định thu hồi đất hoặc chưa cho phép chuyển mục đích sử dụng đất theo kế hoạch sử dụng đất hàng năm của cấp huyện đã được công bố mà không điều chỉnh, hủy bỏ hoặc có điều chỉnh, hủy bỏ nhưng không công bố việc điều chỉnh, hủy bỏ kế hoạch sử dụng đất hàng năm của cấp huyện thì người sử dụng đất được quyền đề nghị cấp giấy phép xây dựng có thời hạn theo quy định tại khoản 2 và khoản 3 Điều này.
Như vậy, từ 2021 Luật Xây dựng sửa đổi 2020 cho phép người sử dụng đất được quyền đề nghị cấp giấy phép xây dựng có thời hạn trên đất quy hoạch treo nếu sau 3 năm đất vẫn thuộc diện quy hoạch nhưng cơ quan có thẩm quyền chưa thu hồi đất để thực hiện dự án.
Thùy Trâm
- Từ khóa:
- Luật Xây dựng sửa đổi 2020