Nhà nước khi thu hồi đất mà gây thiệt hại cho nhà, công trình xây dựng khác gắn liền với đất thì phải bồi thường thiệt hại theo quy định tại Nghị định 47/2014/NĐ-CP.
Nhà nước có quyền thu hồi đất trong trường hợp cần thiết theo quy định thì người dân cũng có quyền được bồi thường thiệt hại đối với nhà thuộc sở hữu hợp pháp của mình. Thực tế cho thấy, sau khi bị thu hồi đất là nhà bị cắt xén không thể ở được nữa hay còn có thể ở được nhưng bị hư hỏng nghiêm trọng, mất đầu, mất đuôi. Chính vì thế, Nhà nước phải có nghĩa vụ bồi thường thiệt hại và có chính sách hỗ trợ để những người đó nhanh chóng ổn định cuộc sống.
Bồi thường thiệt hại về nhà, công trình xây dựng khác gắn liền với đất khi Nhà nước thu hồi đất được quy định như sau:
Đối với nhà ở, công trình phục vụ sinh hoạt gắn liền với đất của hộ gia đình, cá nhân, người Việt Nam định cư ở nước ngoài khi Nhà nước thu hồi đất phải tháo dỡ:
- Toàn bộ hoặc một phần mà phần còn lại không bảo đảm tiêu chuẩn kỹ thuật về nhà ở, công trình phục vụ sinh hoạt thì chủ sở hữu nhà ở, công trình đó được bồi thường bằng giá trị xây dựng mới của nhà ở, công trình có tiêu chuẩn kỹ thuật tương đương.
- Nếu phần còn lại của nhà ở, công trình vẫn bảo đảm tiêu chuẩn kỹ thuật thì bồi thường phần bị thiệt hại thực tế.
Nhà, công trình xây dựng khác gắn liền với đất bị thu hồi không thuộc trường hợp nêu trên thì sẽ được bồi thường theo quy định tại Nghị định 47/2014/NĐ-CP. Cụ thể,
Mức bồi thường nhà, công trình bằng tổng giá trị hiện có của nhà, công trình bị thiệt hại và khoản tiền tính bằng tỷ lệ phần trăm theo giá trị hiện có của nhà, công trình đó và được tính bằng công thức sau:
Trong đó:
Tgt là giá trị hiện có của nhà, công trình bị thiệt hại;
G1 là Giá trị xây mới nhà, công trình bị thiệt hại có tiêu chuẩn kỹ thuật tương đương
T là thời gian khấu hao áp dụng đối với nhà, công trình bị thiệt hại;
T1 là thời gian mà nhà, công trình bị thiệt hại đã qua sử dụng.
Nhà, công trình xây dựng khác bị phá dỡ một phần mà phần còn lại không còn sử dụng được thì bồi thường cho toàn bộ nhà, công trình; còn nếu vẫn tồn tại và sử dụng được phần còn lại thì bồi thường phần giá trị công trình bị phá dỡ và chi phí để sửa chữa, hoàn thiện phần còn lại giống của nhà, công trình trước khi bị phá dỡ.
Đối với nhà, công trình xây dựng không đủ tiêu chuẩn kỹ thuật thì Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định mức bồi thường cụ thể cho phù hợp với điều kiện thực tế tại địa phương.