Phong tục “bắt vợ” có phạm luật không?

“Bắt vợ” là một phong tục đặc trưng của người H’Mông, thường diễn ra tại buổi chợ trong các dịp Tết. Nếu đôi trai gái yêu thương nhau từ trước nhưng không đủ tiền thách cưới hoặc bố mẹ cô gái không đồng ý thì hai người sẽ cùng bàn kế để chàng trai làm lễ bắt vợ. Đến ngày hẹn, chàng trai sẽ xuất hiện cùng bạn bè để “bắt” cô gái về nhà. Cô gái mặc dù biết trước nhưng vẫn giả vờ bất ngờ và kêu khóc. Sau khi bắt về, cô gái sẽ ở nhà chàng trai trong vòng 3 ngày, sau đó sẽ được thả về nhà, vào thời điểm đó nhà trai cũng sẽ phải đem lễ vật xin cưới. Tuy nhiên nếu trong 03 ngày bị bắt ở nhà chàng trai, cô gái tìm cách trốn thoát thì phía gia đình nhà chàng trai sẽ phải làm lễ vật đem sang nhà cô gái để “đền danh dự”. Còn nếu cô gái không trốn hoặc là không trốn được thì nhà trai sẽ đến nhà gái và bàn việc cưới. Nếu chàng trai bắt vợ nhưng cô gái không ưng, họ sẽ thách cưới rất là cao chàng trai không đáp ứng được sẽ bị dân làng phạt vạ thường sẽ phải khao cả dân làng ăn uống trong tận 7 ngày liên tiếp.

Bắt vợ là một nét đẹp văn hóa nếu như quá trình bắt vợ được thực hiện theo đúng trình tự như trên, cả nam và nữ đều đồng thuận, thế nhưng sẽ mất đi nét đẹp ấy nếu việc “bắt vợ” diễn ra một cách tự phát, tùy ý, bất chấp sự đồng ý của người con gái.

Mặc dù “bắt vợ” là một phong tục lâu đời của người đồng bào dân tộc thiểu số thế nhưng cũng cần phải tuân thủ những nguyên tắc mà pháp luật quy định (về độ tuổi, sự tự nguyện của hai bên,...) tránh lợi dụng để xâm hại đến quyền lợi của phụ nữ và trẻ em.

Hành vi “bắt vợ” nếu bị biến tướng, lạm dụng không những trở thành một hủ tục đáng bị lên án mà còn mang dấu hiệu vi phạm pháp luật về tội Bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật quy định tại Điều 123 Bộ luật hình sự 1999.

Thêm vào đó, nếu hành vi bắt cô gái về làm vợ mà trái với ý muốn của người này thì đây là hành vi vi phạm pháp luật Hôn nhân và gia đình, người thực hiện hành vi có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội Tội cưỡng ép kết hôn hoặc cản trở hôn nhân tự nguyện, tiến bộ tại Điều 146 Bộ luật hình sự 1999.

Nếu bất kỳ ai có hành vi cưỡng ép kết hôn cản trở hôn nhân tự nguyện, tiến bộ bằng cách hành hạ, ngược đãi, uy hiếp tinh thần hoặc bằng thủ đoạn khác thì có thể bị xử phạt từ 100.000 đồng đến 300.000 đồng (Điều 55 Nghị định 167/2013/NĐ-CP).

>> XEM BẢN TIẾNG ANH CỦA BÀI VIẾT NÀY TẠI ĐÂY