Con có được mang họ và dân tộc theo họ và dân tộc của người mẹ không?
Khi chị Lan sinh cháu thứ hai, bố mẹ đẻ của chị rất muốn vợ chồng chị khi đi đăng ký khai sinh cho cháu sẽ mang họ và dân tộc của chị Lan là họ Nông và dân tộc Tày (theo họ và dân tộc của ông ngoại). Chị Lan và anh Mạnh (chồng chị) rất muốn chiều theo nguyện vọng của ông ngoại, nhưng lại băn khoăn không biết như vậy có đúng pháp luật không ? Để đăng ký khai sinh cho cháu thì anh, chị phải có những giấy tờ gì?
Theo quy định tại khoản 2 Điều 26 Bộ luật Dân sự năm 2015 về quyền có họ, tên thì “Họ của cá nhân được xác định là họ của cha đẻ hoặc họ của mẹ đẻ theo thỏa thuận của cha mẹ; nếu không có thỏa thuận thì họ của con được xác định theo tập quán. Trường hợp chưa xác định được cha đẻ thì họ của con được xác định theo họ của mẹ đẻ”; khoản 2 Điều 29 Bộ luật Dân sự năm 2015 về quyền xác định, xác định lại dân tộc thì “Cá nhân khi sinh ra được xác định dân tộc theo dân tộc của cha đẻ, mẹ đẻ. Trường hợp cha đẻ, mẹ đẻ thuộc hai dân tộc khác nhau thì dân tộc của con được xác định theo dân tộc của cha đẻ hoặc mẹ đẻ theo thoả thuận của cha đẻ, mẹ đẻ; trường hợp không có thỏa thuận thì dân tộc của con được xác định theo tập quán; trường hợp tập quán khác nhau thì dân tộc của con được xác định theo tập quán của dân tộc ít người hơn”; Điểm a khoản 1 Nghị định số 123/2015/NĐ-CP ngày 15/11/2015 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Hộ tịch: “Họ, chữ đệm, tên và dân tộc của trẻ em được xác định theo thỏa thuận của cha, mẹ theo quy định của pháp luật dân sự và được thể hiện trong Tờ khai đăng ký khai sinh; trường hợp cha, mẹ không có thỏa thuận hoặc không thỏa thuận được, thì xác định theo tập quán”
Căn cứ các quy định nêu trên, thì việc chị Lan và anh Mạnh thống nhất lựa chọn họ và xác định dân tộc cho con theo họ và dân tộc của người mẹ (tức họ Nông, dân tộc Tày ) là phù hợp với quy định của pháp luật. Tuy nhiên, vợ chồng chị Lan cần làm văn bản thỏa thuận về việc đồng ý lựa chọn cho con mang họ Nông và dân tộc Tày theo họ và dân tộc của người mẹ.
Để đăng ký khai sinh cho con, vợ chồng chị Lan phải chuẩn bị những giấy tờ sau:
- Các giấy tờ phải nộp: Tờ khai theo mẫu quy định; Giấy chứng sinh(trường hợp không có giấy chứng sinh thì nộp văn bản của người làm chứng xác nhận về việc sinh; nếu không có người làm chứng thì phải có giấy cam đoan về việc sinh) và văn bản thỏa thuận của chị Lan và anh Mạnh về việc đồng ý lựa chọn cho con mạng họ Nông và dân tộc Tày;
- Các giấy tờ phải xuất trình: Giấy chứng nhận kết hôn của cha, mẹ; CMND, Sổ hộ khẩu của người yêu cầu đăng ký khai sinh.
