Tranh chấp đất đai thừa kế đã có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Chào các bác, các cô, các chú luật sư và các bạn đọc! Đầu tiên cháu xin chúc các bác, các cô, các chú và các bạn đọc sức khỏe, hạnh phúc, thành công trong cuộc sống! Hiện nay gia đình cháu đang có tranh chấp đất đai nên cháu viết thư này xin các bác, các cô, các chú lời khuyên. Năm 1978 ông bà nội cháu có dẫn các bác, các cô chú và bố cháu (9 người con) đi làm kinh tế mới. Sau đó các bác và bố cháu đi thoát ly, chỉ có chú thứ 5 ở nhà với ông bà nội (các cô sau này lấy chồng và ra ở riêng). Bố cháu đi xa làm ăn, bác cả (con gái) theo chồng đi xa, bác thứ 2 làm việc trong nhà máy hóa chất bị ảnh hưởng thần kinh, được nhà nước nuôi dưỡng tại Trung tâm điều dưỡng thương binh Nho Quan - Tỉnh Ninh Bình. Bác không có vợ con. Bác thứ 3 (con gái) và các cô sau đều ở gần ông bà nội). Năm 1996 ông bà nội cháu mất, chú thứ 5 tiếp quản phần đất ông bà để lại (Không có giấy tờ thừa kế). Mọi người trong gia đình thống nhất sẽ để lại một phần đất của ông bà nội cho bác sau này (Không có văn bản mà chỉ nói miệng).Về sau có cắt 1 phần đất cho cô thứ 7 để cô xây nhà. Đến nay 2 phần đất này đều có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đứng tên chú thứ 5 và cô thứ 7 (phần lớn diện tích đất đứng tên chú thứ 5). Bác thứ 2 mất được 1 năm, bố cháu (con thứ 4) trở thành con trai cả, bố cháu muốn chú thứ 5 bán 1 phần đất ông bà để lại nhằm cải tạo mộ ông bà, xây mộ cho bác thứ 2 và giúp đỡ các cô có hoàn cảnh khó khăn. Tuy nhiên chú thứ 2 và vợ con chú không chịu, chú nói rằng phần đất đó giờ là của riêng gia đình chú. Mọi người đã họp gia đình bàn bạc, hòa giải nhưng không được nên bố cháu muốn nhờ đến pháp luật giải quyết. Cháu xin nhờ các bác, các cô, các chú luật sư tư vấn cho bố cháu về vấn đề này. Cháu xin chân thành cảm ơn!
Bạn tham khảo quy định sau đây tại Nghị quyết số 02/2004/NQ-HĐTP ngày 108/2004 của Hội đồng thẩm phán TAND tối cao:
"2. Việc áp dụng các quy định của pháp luật về thời hiệu khởi kiện liên quan đến thừa kế
2.1. Quyền thừa kế
"Quyền thừa kế" quy định tại khoản 1 Điều 36 Pháp lệnh Thừa kế năm 1990, Điều 648 của Bộ luật Dân sự bao gồm quyền yêu cầu chia di sản thừa kế, quyền yêu cầu xác nhận quyền thừa kế của mình hoặc quyền yêu cầu bác bỏ quyền thừa kế của người khác.
2.2. Thời hiệu khởi kiện về quyền thừa kế
a) Đối với trường hợp thừa kế mở trước ngày 1/7/1996, thì thời hiệu khởi kiện về quyền thừa kế được thực hiện theo quy định tại Điều 36 của Pháp lệnh Thừa kế năm 1990 và hướng dẫn tại Nghị quyết 02/HĐTP ngày 19/10/1990 của Hội đồng Thẩm phán Toà án nhân dân tối cao "hướng dẫn áp dụng một số quy định của Pháp lệnh Thừa kế".
Khi xác định thời hiệu khởi kiện về quyền thừa kế mà thời điểm mở thừa kế trước ngày 1/7/1991 và di sản là nhà ở thì thời gian từ ngày 1/7/1996 đến ngày 1/1/1999 không tính vào thời hiệu khởi kiện.
b) Đối với trường hợp thừa kế mở từ ngày 1/7/1996 thì thời hiệu khởi kiện về quyền thừa kế được thực hiện theo quy định tại Điều 648 của Bộ luật Dân sự.
2.3. Thời hiệu khởi kiện yêu cầu người thừa kế thực hiện nghĩa vụ về tài sản do người chết để lại, thanh toán các khoản chi từ di sản.
a) Đối với trường hợp thừa kế mở trước ngày 01/7/1996 thì thời hiệu khởi kiện yêu cầu người thừa kế thực hiện nghĩa vụ về tài sản do người chết để lại, thanh toán các khoản chi từ di sản được thực hiện theo quy định tại Điều 36 của Pháp lệnh Thừa kế và hướng dẫn tại Nghị quyết số 02/HĐTP ngày 19/10/1990 của Hội đồng Thẩm phán Toà án nhân dân tối cao "hướng dẫn áp dụng một số quy định của Pháp lệnh Thừa kế". Nếu nghĩa vụ về tài sản do người chết để lại, thanh toán các khoản chi từ di sản được phát sinh trước ngày 01/7/1991 có liên quan đến nhà ở thì thời gian từ ngày 01/7/1996 đến ngày 01/01/1999 không tính vào thời hiệu khởi kiện.
b) Đối với trường hợp thừa kế mở từ ngày 01/7/1996 thì thời hiệu khởi kiện yêu cầu người thừa kế thực hiện nghĩa vụ về tài sản do người chết để lại, thanh toán các khoản chi từ di sản được thực hiện theo quy định của Bộ luật Dân sự. Việc xác định thời hiệu khởi kiện phải căn cứ vào quy định tại các Điều 639, 640 và 418 của Bộ luật Dân sự và hướng dẫn tại các tiểu mục 1.2, 1.3, 1.4 mục 1 Phần I của Nghị quyết này.
2.4. Không áp dụng thời hiệu khởi kiện về quyền thừa kế
a) Trường hợp trong thời hạn mười năm, kể từ thời điểm mở thừa kế mà các đồng thừa kế không có tranh chấp về quyền thừa kế và có văn bản cùng xác nhận là đồng thừa kế hoặc sau khi kết thúc thời hạn mười năm mà các đồng thừa kế không có tranh chấp về hàng thừa kế và đều thừa nhận di sản do người chết để lại chưa chia thì di sản đó chuyển thành tài sản chung của các thừa kế. Khi có tranh chấp và yêu cầu Toà án giải quyết thì không áp dụng thời hiệu khởi kiện về quyền thừa kế, mà áp dụng các quy định của pháp luật về chia tài sản chung để giải quyết và cần phân biệt như sau:
a.1. Trường hợp có di chúc mà các đồng thừa kế không có tranh chấp và thoả thuận việc chia tài sản sẽ được thực hiện theo di chúc khi có nhu cầu chia tài sản, thì việc chia tài sản chung đó được thực hiện theo di chúc.
a.2. Trường hợp không có di chúc mà các đồng thừa kế thảo thuận về phần mỗi người được hưởng khi có nhu cầu chia tài sản, thì việc chia tài sản chung đó được thực hiện theo thoả thuận của họ.
a.3. Trường hợp không có di chúc và các đồng thừa kế không có thoả thuận về phần mỗi người được hưởng khi có nhu cầu chia tài sản, thì việc chia tài sản chung đó được thực hiện theo quy định của pháp luật về chia tài sản chung.
b) Trường hợp người chết để lại di sản cho các thừa kế nhưng các thừa kế không trực tiếp quản lý, sử dụng mà di sản đó đang do người khác chiếm hữu bất hợp pháp hoặc thuê, mượn, quản lý theo uỷ quyền... thì các thừa kế có quyền khởi kiện người khác đó để đòi lại di sản.".
Theo thông tin bạn nêu thì ông bà bạn chết từ năm 1996, đến nay đã quá 10 năm nên hết thời hiệu khởi kiện tranh chấp về thừa kế. Nếu không đủ điều kiện chia tài sản chung theo quy định nêu trên thì tòa án cũng sẽ không giải quyết. Khi đó gia đình bạn chỉ còn cách duy nhất là thương lượng, thỏa thuận với nhau về việc phân chia di sản của ông bà.
