Thêm đề xuất tăng thuế thuốc lá để… người nghiện bỏ hút

Nội dung trên được đề cập đến trong chương trình tập huấn phòng chống tác hại thuốc lá cho các cơ quan báo chí tại khu vực các tỉnh phía Nam diễn ra ở TPHCM (ngày 19/4).

Theo đó, các diễn giả đến từ Quỹ phòng chống tác hại của thuốc lá cùng các chuyên gia y tế và đại diện tổ chức phòng chống tác hại thuốc lá quốc tế đều cho rằng: Giải pháp tăng thuế thuốc lá để hạn chế người mới tiếp cận, khiến người nghiện phải bỏ thuốc là tối ưu nhất đối với Việt Nam ở thời điểm hiện tại.

Khói thuốc lá đang bủa vây, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng (ảnh minh họa: internet)

Nguyên nhân được lý giải là do mức thuế ở Việt Nam đối với mặt hàng thuốc lá hiện đang ở mức rất thấp. Điều đó khiến giá thuốc lá rẻ, nhiều người có thể tiếp cận kể cả nhóm trẻ ở tuổi vị thành niên, học sinh, sinh viên…

Mặt khác, mức thuế tiêu thụ đặc biệt đối với mặc hàng này dù đã tăng lên 70% giá xuất xưởng (từ năm 2016) nhưng vẫn mức rất thấp so với nhiều quốc gia trong khu vực và trên thế giới. Các chuyên gia khuyến nghị Việt Nam cần tăng thuế tuyệt đối ở mức 2.000 đồng hoặc 5.000 đồng mỗi bao thuốc lá vào năm 2020, đồng thời tăng tới khi đạt 70% hoặc hơn trong giá bán lẻ như khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới.

Theo tính toán việc tăng thuế 5.000 đồng mỗi bao có thể giảm được 1,8 triệu người hút, tránh được tử vong sớm cho 900.000 ca mỗi năm, đồng thời tăng nguồn thu ngân sách cho nhà nước lên 10.700 tỷ đồng mỗi năm.

Tuy nhiên, nhìn vào thực tế những lần tăng thuế thuốc lá của Việt Nam trước đây cho thấy, tiêu dùng thuốc lá chỉ giảm vào năm tăng thế sau đó tiếp tục tăng trở lại vào các năm tiếp theo.

Nhiều ý kiến của các đại biểu tham dự cho rằng, hiện nay nhiều loại “thuế chồng thuế” đang gây tâm lý bức xúc cho người dân. Việc tăng thuế thuốc lá phải xem xét những tác động đến xã hội cũng như các doanh nghiệp thuốc lá trong nước, tăng thuế nhưng phải ngăn chặn được thuốc lá nhập lậu.

Mặt khác, cần có sự “lột xác” của chương trình phòng chống tác hại thuốc lá theo Luật đã được ban hành vì thực tế chương trình trên đang hoạt động quá yếu kém, mang tính hình thức nên không kéo giảm được số người hút thuốc lá trong cộng đồng. Nếu các phương án phòng chống thuốc lá mang tính tổng hợp được triển khai hiệu quả theo Luật thì không cần đến phương án tăng thuế”.

Vân Sơn