Hướng dẫn kiểm sát việc hoãn, tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù

Hướng dẫn kiểm sát việc hoãn, tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù (Ảnh minh họa)

Theo VKSND tối cao, nhiều trường hợp Tòa án quyết định hoãn, tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù không đúng đối tượng, có vi phạm nghiêm trọng về trình tự, thủ tục nhưng không kịp thời được phát hiện để kháng nghị; đáng chú ý, có một số trường hợp làm bệnh án giả để xin hoãn chấp hành án trái pháp luật...

Để nâng cao hơn chất lượng, hiệu quả công tác kiểm sát, khắc phục những tồn tại nêu trên, VKSND tối cao hướng dẫn VKSND địa phương khi tiến hành kiểm sát việc hoãn, tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù cần lưu ý thực hiện tốt một số yêu cầu, đơn cử như:

Chủ động tiến hành rà soát, xác minh hoặc ủy thác xác minh điều kiện hoãn, tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù, nhất là các đối tượng được hoãn chấp hành án phạt tù với lý do bị bệnh nặng, là lao động duy nhất, có thai hoặc nuôi con dưới 36 tháng tuổi..., kịp thời phát hiện những trường hợp điều kiện hoãn, tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù không còn để tự mình yêu cầu hoặc yêu cầu Cơ quan THAHS đề nghị Tòa án xem xét hủy quyết định hoãn, tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù, cụ thể:

- Đối với trường hợp người được hoãn, tạm đình chỉ chấp hành án vì lý do bệnh nặng, VKSND cấp huyện phải kiểm sát chặt chẽ việc điều trị bệnh của người đó, kịp thời phát hiện trường hợp:

+ Người được hoãn, tạm đình chỉ vì lý do bệnh nặng nhưng cố tình không chữa bệnh, hoặc đã phục hồi song vẫn lấy lý do về sức khỏe để trốn tránh việc chấp hành án;

+ Lợi dụng việc chữa bệnh để đi khỏi nơi cư trú hoặc lợi dụng việc chữa bệnh để vi phạm pháp luật.

Khi đó, VKSND cấp huyện có văn bản yêu cầu Cơ quan THAHS trưng cầu giám định y khoa để xác định tình trạng bệnh của người đó làm cơ sở đưa đi chấp hành án hoặc đề nghị Tòa án có thẩm quyền hủy quyết định hoãn, tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù để đưa người đó đi chấp hành án.

- Đối với trường hợp là lao động duy nhất, phải xác định rõ:

+ Quan hệ gia đình của người được hoãn, tạm đình chỉ chấp hành án;

+ Tình trạng sức khỏe, khả năng lao động, nguồn thu nhập của những người mà họ là người duy nhất có trách nhiệm trực tiếp phải nuôi dưỡng;

+ Công việc thực tế, thu nhập hợp pháp sau khi được hoãn, tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù...

Để kịp thời phát hiện trường hợp không phải là lao động duy nhất hoặc sau khi được hoãn, tạm đình chỉ chấp hành án nhưng những người được hoãn, tạm đình chỉ không chịu làm việc để có thu nhập hợp pháp nuôi sống bản thân và gia đình hoặc không thực hiện trách nhiệm nuôi dưỡng...

Khi đó, yêu cầu Cơ quan THAHS đưa đi chấp hành án hoặc đề nghị Tòa án hủy quyết định hoãn, tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù để đưa người đó đi chấp hành án.

- Đối với trường hợp người được hoãn, tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù có dấu hiệu bị mắc bệnh tâm thần hoặc bệnh khác làm mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi, VKSND cấp huyện phải kiểm sát chặt chẽ Cơ quan THAHS Công an cùng cấp về trình tự, thủ tục trưng cầu giám định pháp y tâm thần, nguồn gốc và tính hợp pháp của các tài liệu có trong hồ sơ trưng cầu giám định pháp y tâm thần;

Kiểm sát căn cứ Tòa án hủy quyết định hoãn, tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù và việc ra quyết định áp dụng biện pháp tư pháp bắt buộc chữa bệnh, đồng thời báo cáo về VKSND tối cao để quản lý, chỉ đạo.

Ngoài ra, yêu cầu VKSND cấp huyện kiểm sát chặt chẽ việc đưa người không còn điều kiện hoãn, tạm đình chỉ, người không được chấp nhận hoãn, tạm đình chỉ, người bị Tòa án hủy quyết định hoãn, tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù đi chấp hành án; trường hợp bỏ trốn thì yêu cầu Cơ quan THAHS cùng cấp báo cáo Cơ quan THAHS Công an cấp tỉnh ra quyết định truy nã và tổ chức truy bắt.

Xem chi tiết tại Hướng dẫn 23/HD-VKSTC ngày 31/3/2022.

Bảo Ngọc