Chủ thể của Tội hiếp dâm có thể là nữ giới

Bộ luật hình sự 1999 (được sửa đổi, bổ sung 2009) quy định tại khoản 1 Điều 111 như sau:

 “Người nào dùng vũ lực, đe doạ dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác giao cấu với nạn nhân trái với ý muốn của họ, thì bị phạt tù từ hai năm đến bảy năm”.

Về chủ thể của tội phạm “người nào”, có nghĩa là không phân biệt giới tính, chỉ cần người đó có hành vi “dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác giao cấu với nạn nhân trái với ý muốn của họ” thì sẽ đủ yếu tố cấu thành tội phạm và phải chịu trách nhiệm hình sự.

Phụ nữ có thể trở thành chủ thể của tội hiếp dâm đối với các trường hợp sau đây:

Thứ nhất, việc phụ nữ dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nam giới để thực hiện hành vi giao cấu trái ý muốn của họ là điều khó có thể xảy ra nhưng việc dùng “thủ đoạn khác” để giao cấu với nạn nhân trái với ý muốn có thể được thực hiện bởi nữ giới. Ví dụ: cho uống thuốc kích dục, sử dụng thuốc mê... Vì vậy, không thể loại trừ khả năng này trên thực tế và đây là hành vi người nữ giới dùng “thủ đoạn khác” để giao cấu với nạn nhân trái với ý muốn của nạn nhân.

Thứ hai, phụ nữ có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội hiếp dâm trong trường hợp đồng phạm. Dù không phải là người thực hành (chủ thể phổ biến là nam giới), thì phụ nữ cũng có thể bị coi là phạm tội nếu có hành vi cố ý cùng thực hiện tội hiếp dâm với người thực hành. Cụ thể, phụ nữ có thể là người tổ chức, người xúi giục, người giúp sức (khoản 1, khoản 2, Điều 20 BLHS) cho người khác thực hiện hành vi hiếp dâm nạn nhân.

Như vậy, có thể khẳng định phụ nữ cũng có thể là chủ thể của Tội hiếp dâm theo quy định tại Điều 111 – BLHS 1999.

Tuy nhiên, trên thực tiễn xét xử chủ thể tội hiếp dâm chỉ là nam giới, cụ thể nam giới mới là người thực hành trong tội hiếp dâm còn phụ nữ chỉ tham gia với vai trò là đồng phạm bởi những lí do:

Thứ nhất, đối với hành vi dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân thường là nam giới, phụ nữ khó có khả năng thực hiện các hành vi dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực vì xét về sức mạnh cũng như cấu tạo cơ thể không bằng nam giới.

Thứ hai, xét về khả năng tự phục hồi về thể chất lẫn tinh thần thì hậu quả hành vi trên gây ra cho người phụ nữ là nặng nề hơn.

Và đến nay, nam giới bị truy tố, xét xử về tội hiếp dâm là chính yếu và rất ít vụ án nào mà phụ nữ là người thực hiện hành vi hiếp dâm hay bị xét xử về Tội hiếp dâm. Nhưng việc xác định chủ thể của tội hiếp dâm trong xét xử chỉ là nam giới liệu có đúng hoàn toàn khi nam giới cũng được pháp luật bảo vệ về danh dự, nhân phẩm, uy tín.

Linh Trang