Mẹ hoặc ông bà ngoại có giành lại quyền nuôi con, cháu sau khi Tòa án đã quyết định giao con, cháu cho cha không?

Mục lục bài viết

• Mẹ có thể giành lại quyền nuôi con sau khi Tòa án quyết định người trực tiếp nuôi con không?
• Ông bà ngoại có thể giành lại quyền nuôi cháu sau khi Tòa án đã quyết định người trực tiếp nuôi cháu không?
• Cơ quan nào có thẩm quyền giải quyết thay đổi người trực tiếp nuôi con?

Mẹ có thể giành lại quyền nuôi con sau khi Tòa án quyết định người trực tiếp nuôi con không?

Căn cứ tại Điều 84 Luật Hôn nhân gia đình 2014 quy định như sau:

Thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn

1. Trong trường hợp có yêu cầu của cha, mẹ hoặc cá nhân, tổ chức được quy định tại khoản 5 Điều này, Tòa án có thể quyết định việc thay đổi người trực tiếp nuôi con.

2. Việc thay đổi người trực tiếp nuôi con được giải quyết khi có một trong các căn cứ sau đây:

a) Cha, mẹ có thỏa thuận về việc thay đổi người trực tiếp nuôi con phù hợp với lợi ích của con;

b) Người trực tiếp nuôi con không còn đủ điều kiện trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con.

3. Việc thay đổi người trực tiếp nuôi con phải xem xét nguyện vọng của con từ đủ 07 tuổi trở lên.

4. Trong trường hợp xét thấy cả cha và mẹ đều không đủ điều kiện trực tiếp nuôi con thì Tòa án quyết định giao con cho người giám hộ theo quy định của Bộ luật dân sự.

5. Trong trường hợp có căn cứ theo quy định tại điểm b khoản 2 Điều này thì trên cơ sở lợi ích của con, cá nhân, cơ quan, tổ chức sau có quyền yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi con:

a) Người thân thích;

b) Cơ quan quản lý nhà nước về gia đình;

c) Cơ quan quản lý nhà nước về trẻ em;

d) Hội liên hiệp phụ nữ.

Theo đó, có các trường hợp thay đổi người trực tiếp nuôi con như sau:

- Cha, mẹ có thỏa thuận về việc thay đổi người trực tiếp nuôi con phù hợp với lợi ích của con;

- Người trực tiếp nuôi con không còn đủ điều kiện trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con.

- Cả cha và mẹ đều không đủ điều kiện trực tiếp nuôi con thì Tòa án quyết định giao con cho người giám hộ.

Như vậy, nếu mẹ muốn giành lại quyền nuôi con,thì vợ chồng có thể thỏa thuận với nhau đi tới quyết định cuối cùng thì có thể yêu cầu Tòa án thay đổi người trực tiếp nuôi con phù hợp với lợi ích của con.

Việc thỏa thuận thay đổi người trực tiếp nuôi con này của vợ chồng phải xuất phát từ sự tự nguyện của hai bên, xuất phát từ lợi ích của con.

Trong trường hợp vợ chồng không thể thỏa thuận được với nhau về việc thay đổi người trực tiếp nuôi con, thì phải chứng minh được người trực tiếp nuôi con không còn đủ điều kiện trực tiếp để nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục con cái làm ảnh hưởng tới quyền và lợi ích của con và yêu cầu tòa án quyết định việc thay đổi người trực tiếp nuôi con.

Mẹ hoặc ông bà ngoại có giành lại quyền nuôi con, cháu sau khi Tòa án đã quyết định giao con, cháu cho cha không?

Ông bà ngoại có thể giành lại quyền nuôi cháu sau khi Tòa án đã quyết định người trực tiếp nuôi cháu không?

Căn cứ tại khoản 5 Điều 84 Luật Hôn nhân gia đình 2014 quy định như sau:

Thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn

...

5. Trong trường hợp có căn cứ theo quy định tại điểm b khoản 2 Điều này thì trên cơ sở lợi ích của con, cá nhân, cơ quan, tổ chức sau có quyền yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi con:

a) Người thân thích;

b) Cơ quan quản lý nhà nước về gia đình;

c) Cơ quan quản lý nhà nước về trẻ em;

d) Hội liên hiệp phụ nữ.

Theo đó, ông bà có quyền yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi cháu.

Căn cứ tại Điều 52 Bộ luật Dân sự 2015 quy định như sau:

Người giám hộ đương nhiên của người chưa thành niên

Người giám hộ đương nhiên của người chưa thành niên quy định tại điểm a và điểm b khoản 1 Điều 47 của Bộ luật này được xác định theo thứ tự sau đây:

1. Anh ruột là anh cả hoặc chị ruột là chị cả là người giám hộ; nếu anh cả hoặc chị cả không có đủ điều kiện làm người giám hộ thì anh ruột hoặc chị ruột tiếp theo là người giám hộ, trừ trường hợp có thỏa thuận anh ruột hoặc chị ruột khác làm người giám hộ.

2. Trường hợp không có người giám hộ quy định tại khoản 1 Điều này thì ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại là người giám hộ hoặc những người này thỏa thuận cử một hoặc một số người trong số họ làm người giám hộ.

3. Trường hợp không có người giám hộ quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này thì bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột hoặc dì ruột là người giám hộ.

Căn cứ tại Điều 47 Bộ luật Dân sự 2015 quy định như sau:

Người được giám hộ

1. Người được giám hộ bao gồm:

a) Người chưa thành niên không còn cha, mẹ hoặc không xác định được cha, mẹ;

b) Người chưa thành niên có cha, mẹ nhưng cha, mẹ đều mất năng lực hành vi dân sự; cha, mẹ đều có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi; cha, mẹ đều bị hạn chế năng lực hành vi dân sự; cha, mẹ đều bị Tòa án tuyên bố hạn chế quyền đối với con; cha, mẹ đều không có điều kiện chăm sóc, giáo dục con và có yêu cầu người giám hộ;

c) Người mất năng lực hành vi dân sự;

d) Người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi.

2. Một người chỉ có thể được một người giám hộ, trừ trường hợp cha, mẹ cùng giám hộ cho con hoặc ông, bà cùng giám hộ cho cháu.

Như vậy, ông bà có thể yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi con trong trường hợp có căn cứ tại điểm b khoản 2 Điều 84 Luật Hôn nhân gia đình 2014 nhưng cháu sẽ được giao cho ông bà giám hộ khi người giám hộ đương nhiên của người chưa vị thành niên thuộc trường hợp tại Điều 47 Bộ luật Dân sự 2015 và anh chị ruột không có đủ điều kiện làm người giám hộ.

Cơ quan nào có thẩm quyền giải quyết thay đổi người trực tiếp nuôi con?

Căn cứ tại khoản 1 Điều 84 Luật Hôn nhân gia đình 2014 quy định như sau:

Thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn

1. Trong trường hợp có yêu cầu của cha, mẹ hoặc cá nhân, tổ chức được quy định tại khoản 5 Điều này, Tòa án có thể quyết định việc thay đổi người trực tiếp nuôi con.

Theo đó, tranh chấp hay yêu cầu việc thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn đều thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án.

Đồng thời, căn cứ tại điểm i khoản 2 Điều 39 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015 quy định như sau:

Thẩm quyền của Tòa án theo lãnh thổ

...

2. Thẩm quyền giải quyết việc dân sự của Tòa án theo lãnh thổ được xác định như sau:

...

i) Tòa án nơi một trong các bên thoả thuận về thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn cư trú, làm việc có thẩm quyền giải quyết yêu cầu công nhận sự thoả thuận về thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn.

Trường hợp cơ quan, tổ chức, cá nhân yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn thì Tòa án nơi người con đang cư trú có thẩm quyền giải quyết;

Như vậy, thẩm quyền giải quyết thay đổi người trực tiếp nuôi con là Tòa án nhân dân cấp huyện nơi một trong hai bên thỏa thuận thay đổi nuôi con cư trú, làm việc hoặc Tòa án cấp huyện nơi người con đang cư trú