Vấn đề này được Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 của Việt Nam quy định cụ thể như sau:
“Điều 69. Nghĩa vụ và quyền của cha mẹ
1. Thương yêu con, tôn trọng ý kiến của con; chăm lo việc học tập, giáo dục để con phát triển lành mạnh về thể chất, trí tuệ, đạo đức, trở thành người con hiếu thảo của gia đình, công dân có ích cho xã hội.
2. Trông nom, nuôi dưỡng, chăm sóc, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình.
3. Giám hộ hoặc đại diện theo quy định của Bộ luật dân sự cho con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự.
4. Không được phân biệt đối xử với con trên cơ sở giới hoặc theo tình trạng hôn nhân của cha mẹ; không được lạm dụng sức lao động của con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động; không được xúi giục, ép buộc con làm việc trái pháp luật, trái đạo đức xã hội.”
Như vậy, các quyền và nghĩa vụ của cha mẹ đối với con không phụ thuộc vào tình trạng hôn nhân của cha mẹ. Nên dù là con trong giá thú hay ngoài giá thú thì cha mẹ đều có nghĩa vụ chăm sóc, nuôi dưỡng, yêu thương cũng như cấp dưỡng theo quy định pháp luật Việt Nam.
Ngoài ra, trường hợp cha bé chưa có giấy nhận con cũng như không đứng tên trên giấy khai sinh của bé thì người mẹ cần yêu cầu xác định cha cho con theo quy định tại Điều 102 Luật hôn nhân và gia đình Việt Nam để Toà án có cơ sở giải quyết yêu cầu cấp dưỡng nuôi con.
“Điều 102. Người có quyền yêu cầu xác định cha, mẹ, con
…
2. Cha, mẹ, con, theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự, có quyền yêu cầu Tòa án xác định con, cha, mẹ cho mình trong trường hợp được quy định tại khoản 2 Điều 101 của Luật này.”
“Điều 101. Thẩm quyền giải quyết việc xác định cha, mẹ, con
…
2. Tòa án có thẩm quyền giải quyết việc xác định cha, mẹ, con trong trường hợp có tranh chấp hoặc người được yêu cầu xác định là cha, mẹ, con đã chết và trường hợp quy định tại Điều 92 của Luật này.”
Khi Toà án đã xác định được người cha của bé thì người cha có trách nhiệm cấp dưỡng nuôi con theo đúng quy định pháp luật Hôn nhân gia đình cũng như phán quyết của Toà về mức cấp dưỡng và phương thức cấp dưỡng.
“Điều 110. Nghĩa vụ cấp dưỡng của cha, mẹ đối với con
Cha, mẹ có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con chưa thành niên, con đã thành niên không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình trong trường hợp không sống chung với con hoặc sống chung với con nhưng vi phạm nghĩa vụ nuôi dưỡng con.”
“Điều 116. Mức cấp dưỡng
1. Mức cấp dưỡng do người có nghĩa vụ cấp dưỡng và người được cấp dưỡng hoặc người giám hộ của người đó thỏa thuận căn cứ vào thu nhập, khả năng thực tế của người có nghĩa vụ cấp dưỡng và nhu cầu thiết yếu của người được cấp dưỡng; nếu không thỏa thuận được thì yêu cầu Tòa án giải quyết.
2. Khi có lý do chính đáng, mức cấp dưỡng có thể thay đổi. Việc thay đổi mức cấp dưỡng do các bên thỏa thuận; nếu không thỏa thuận được thì yêu cầu Tòa án giải quyết.”
“Điều 117. Phương thức cấp dưỡng
Việc cấp dưỡng có thể được thực hiện định kỳ hàng tháng, hàng quý, nửa năm, hàng năm hoặc một lần.”
Dưới đây là một số bản án về yêu cầu cấp dưỡng đối với con ngoài giá thú, các bạn cùng tam khảo:
“Chị H và ông Hoàng Viết N quen biết và sống chung như vợ chồng. Ngày 14- 12-2016, chị H sinh con, đặt tên con là Phạm Minh Q. Do ông N không nhận cháu Q là con nên chị H đã khởi kiện ông N về việc xác nhận cha cho con tại Tòa án nhân dân thành phố Vũng Tàu. Tòa án nhân dân thành phố Vũng Tàu đã tuyên chấp nhận đơn khởi kiện của chị H; xác định cháu Phạm Minh Q, sinh ngày 14-12-2016 là con chung giữa chị Phạm Thị Thu H và ông Hoàng Viết N.
Ngày 02-5-2018, chị H làm đơn khởi kiện yêu cầu ông Hoàng Viết N phải cấp dưỡng nuôi con.”
“Ông D đã có vợ là bà N từ năm 2009. Khoảng tháng 5/2017, ông D có quan hệ tình cảm với bà H. Khi phát hiện mang thai, bà H có báo cho ông D biết. Ông D yêu cầu bà H đi phá thai. Do tình trạng sức khoẻ không đảm bảo nên bà H đã không làm theo yêu cầu của ông D. Ngày 14/3/2018, bà H đã sinh được một bé trai đặt tên là A. Trích lục khai sinh do Uỷ ban nhân dân Thị trấn Ba Chúc, huyện Tri Tôn, tỉnh An Giang cấp không có tên cha.
Ngày 19/9/2018, bà H có đơn khởi kiện, yêu cầu xác định trẻ A là con đẻ của ông D và yêu cầu ông D cấp dưỡng nuôi con.”
“Năm 2012, chị T và anh Đ có phát sinh quan hệ và có một con chung là cháu Võ Nguyễn Đăng K, sinh ngày 28/05/2013. Anh Đ vẫn thăm nom, cấp dưỡng nuôi con hàng tháng nhưng từ tháng 8/2018, anh không thực hiện việc cấp dưỡng nuôi con. Nay chị yêu cầu Tòa án buộc anh Đ cấp dưỡng nuôi cháu K mỗi tháng 2.000.000đ, bắt đầu từ tháng 8/2018 cho đến khi cháu trưởng thành. Ngoài ra, yêu cầu anh đóng tiền học phí cho con 4.000.000đ. Chị đã nhận được 02 tháng trợ cấp là tháng 9 và tháng 10/2018.”
Vui lòng Đăng nhập để có thể tải về