Bản án 430/2023/DS-PT về tranh chấp hợp đồng bảo hiểm

TOÀ ÁN NHÂN DÂN TỈNH CÀ MAU 

BẢN ÁN 430/2023/DS-PT NGÀY 26/12/2023 VỀ TRANH CHẤP HỢP ĐỒNG BẢO HIỂM

Ngày 26 tháng 12 năm 2023, tại trụ sở Tòa án nhân dân tỉnh Cà Mau xét xử phúc thẩm công khai vụ án thụ lý số 508/2023/TLPT-DS ngày 17 tháng 11 năm 2023 về việc: Tranh chấp hợp đồng bảo hiểm.

Do bản án dân sự sơ thẩm số 224/2023/DS-ST ngày 12 tháng 9 năm 2023 của Tòa án nhân dân thành phố Cà Mau bị kháng cáo.

Theo Quyết định đưa vụ án ra xét xử phúc thẩm số 465/2023/QĐ-PT ngày 05 tháng 12 năm 2023 giữa các đương sự:

- Nguyên đơn: Ông Bùi Văn S, sinh năm 1978 (có mặt).

Địa chỉ cư trú: Số 25, đường L, khóm 8, phường X, thành phố Cà Mau, tỉnh Cà Mau.

Người bảo vệ quyền và lợi ích cho ông S: Luật sư Phạm Thanh R – Văn phòng Luật sư Thanh R – Như Huỳnh thuộc Đoàn luật sư tỉnh Cà Mau (có mặt).

- Bị đơn: Tổng Công ty Bảo hiểm B.

Địa chỉ cư trú: Số 7, đường L, phường P, quận Hoàn Kiếm, thành phố Hà Nội.

Người đại diện theo ủy quyền:

1. Ông Lê Minh T1, sinh năm 1970 (có mặt).

Nơi cư trú: Số 89/4, đường L, khóm 4, phường X, thành phố Cà Mau, tỉnh Cà Mau.

2. Bà Vũ Thị T2, Phó Giám đốc, Ban Pháp chế & kiểm tra nội bộ (vắng mặt).

3. Bà Nguyễn Thị Phương T3, Chuyên viên, Ban pháp chế & kiểm tra nội bộ (vắng mặt).

- Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan: Anh Lê Đức T4, sinh năm 1991 (vắng mặt) Nơi cư trú: Nhà không số, khóm 3, phường T, thành phố Cà Mau, tỉnh Cà Mau.

- Người kháng cáo: Tổng Công ty B Cà M – Là bị đơn.

NỘI DUNG VỤ ÁN

- Nguyên đơn, ông Bùi Văn S trình bày: Ông là chủ sở hữu của xe ô tô mang biển số BKS 69A – X do Phòng Cảnh sát giao thông Công an tỉnh Cà Mau cấp giấy chứng nhận đăng ký xe ô tô số: 014526 ngày 30/9/2019. Ngày 11/7/2022 ông đã mua gói bảo hiểm thủy kích của Công ty B Cà Mau với mức phí bảo hiểm là 502.866 đồng. Giá trị bảo hiểm được bảo hiểm toàn bộ là 1.085.000.000 đồng. Vào ngày 27/11/2022 có mưa lớn và nước thủy triều dâng cao nên xe ông bị ngập nước, ông điện thoại cho anh T1 là nhân viên Công ty để anh T1 ghi nhận hiện trường và anh T1 thông báo xe ông ở tại khu vực bị ngập nước thì phải chịu 10% giá trị tiền sửa xe ông đồng ý. Ngày 05/12/2022 ông đưa xe lên hãng xe của Công ty Trường Hải làm giám định do anh Q nhân viên của Công ty B Cần Thơ làm biên bản. Khi xe vừa cẩu lên kiểm tra thì cọng dây bông go câu trực tiếp cọng dây thủy kích (thước lái) sắp bị đứt nên đã thay mới với số tiền là 91.257.660 đồng. Khi hãng kiểm tra xe xong làm hồ sơ và gửi về Công ty B Cà Mau thì ông làm thủ tục xin nhận bồi thường nhưng Công ty B Cà Mau trả lời không nằm trong phạm vi bồi thường và nói xe ông bị lỗi bộ phận thủy kích trước khi ông mua bảo hiểm. Từ nội dung trên, ông S khởi kiện yêu cầu Tòa án giải quyết:

Buộc Tổng Công ty Bảo hiểm B bồi thường số tiền mua bảo hiểm thủy kích (thước lái) xe ô tô mang biển số BKS 69A-X bị hỏng phải thay mới với số tiền là 91.257.660 đồng.

Bị đơn, người đại diện theo ủy quyền của Tổng công ty Bảo hiểm B ông Lê Minh T1 trình bày: Ông thừa nhận Tổng Công ty Bảo hiểm B (gọi tắt là Tổng Công ty) thông qua Công ty B Cà Mau có ký hợp đồng bảo hiểm vật chất xe ô tô biển kiểm soát 69A – X theo giấy chứng nhận bảo hiểm số 5504266 ngày 20/12/2021, giấy chứng nhận sửa đổi ngày 11/7/2022, nội dung giấy chứng nhận sửa đổi như sau:

Tham gia bảo hiểm vật chất xe tại công ty B Cà Mau theo giấy chứng nhận bảo hiểm số 5504266 ngày 20/12/2021. Số tiền bảo hiểm 1.085.000.000 đồng. Thời hạn bảo hiểm từ 10:00 ngày 11/7/2022 đến 23:59 ngày 19/12/2022.

Ngày 27/11/2022 ông S gửi văn bản thông báo tai nạn và yêu cầu bồi thường. Tại văn bản ông S khai ngày giờ xảy ra tai nạn lúc 09 giờ 06 phút ngày 27/11/2022 tại phường X, thành phố Cà Mau. Nguyên nhân vào sáng ngày 27/11/2022 ông S đậu xe trước nhà và đi công việc, khi phát hiện trời mưa người nhà điện thoại báo ông S xe ngập nước nên ông S báo nhân viên Công ty B Cà Mau. Ngày 05/12/2022, giám định viên Công ty B Cần Thơ đã tiến hành giám định thiệt hại xe cơ giới liên quan đến tổn thất của xe ô tô biển kiểm soát: 69A – X tại Công ty TNHH MTV ô tô Trường Hải Cần Thơ. Tại biên bản giám định kỹ thuật xe cơ giới ghi nhận tình trạng thước lái bên phải có dấu hiệu nước xâm nhập vào, rỉ sét; Puly mô tơ điện rỉ sét nặng; Cuộn stato có nước vào đọng lại rỉ sét nặng, ốc thoát hơi trên thước lái có dấu hiệu nước xâm nhập vào và bị ô xy hóa. Kết luận tại biên bản: Căn cứ vào biên bản giám định và kiểm tra thực tế, xác định hệ thống thước lái điện bị nước xâm nhập vào gây hư hỏng. Ngày 09/02/2023 Công ty B Cà Mau ban hành Công văn số 72/BVCM2023 về việc khước từ bồi thường tổn thất thước lái xe ô tô mang biển số 69A- X lí do: Hệ thống thước lái bị nước vào và dẫn đến hư hỏng trước khi tham gia bảo hiểm nên không thuộc phạm vi bảo hiểm. Do đó, Công ty B Cà Mau không đồng ý bồi thường số tiền mua bảo hiểm thủy kích (thước lái) xe ô tô mang biển số BKS 69A-X bị hỏng phải sửa chữa với số tiền là 91.257.660 đồng.

Trường hợp Tòa án buộc Tổng Công ty phải bồi thường thì Tổng Công ty yêu cầu ông S hoàn trả cho Tổng Công ty toàn bộ các hệ thống thước lái điện của xe ô tô mang biển số: BKS 69A-X bị tổn thất trong vụ tai nạn xảy ra ngày 27/11/2022 sau khi đã thay mới.

- Người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan: Anh Lê Đức T4 trình bày, anh là nhân viên kinh doanh Bảo hiểm làm việc tại Công ty B Cà Mau. Năm 2022 ông S có liên hệ với anh để tham gia gói bảo hiểm thủy kích. Anh trực tiếp đến nhà ông S, kiểm tra xe của ông S thì không thấy bất thường. Anh tiến hành nhờ bộ phận hỗ trợ cấp bảo hiểm thủy kích cho ông S. Anh là người trực tiếp kiểm tra xe có quay video gửi cho bộ phận hỗ trợ cấp đơn trên hệ thống B. Khi đó nhân viên đồng ý cấp đơn và cho anh S nộp tiền mua bảo hiểm và giao hóa đơn cho ông S. Trong quá trình ông S sử dụng và quản lý xe có phát sinh hư hỏng do ngập nước ông S có báo cho anh. Sau đó anh có báo với bộ phận giải quyết bồi thường để bộ phận bồi thường liên hệ với ông S để thỏa thuận và giải quyết. Nay ông S với bộ phận giải quyết bồi thường không thỏa thuận được với nhau dẫn đến ông S khởi kiện Tổng công ty Bảo hiểm B yêu cầu bồi thường ông xét thấy không liên quan đến anh, anh chỉ là nhân viên làm việc theo quy định của Công ty nên anh chỉ là người biết sự việc chứ không có trách nhiệm gì đối với yêu cầu của ông S.

Tại bản án dân sự sơ thẩm số 224/2023/DS-ST ngày 12 tháng 9 năm 2023 của Tòa án nhân dân thành phố Cà Mau quyết định:

Chấp nhận toàn bộ yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn: Buộc Tổng công ty Bảo hiểm B phải chi trả tiền bảo hiểm cho ông Bùi Văn S số tiền 82.148.000 đồng (Tám mươi hai triệu, một trăm bốn mươi tám nghìn đồng).

Ngoài ra Bản án sơ thẩm còn tuyên về lãi suất chậm trả, án phí và quyền kháng cáo của đương sự.

Ngày 27/9/2023, bị đơn là Tổng Công ty Bảo hiểm B kháng cáo yêu cầu sửa án sơ thẩm theo hướng không chấp nhận toàn bộ yêu cầu khởi kiện của ông S.

Tại phiên tòa phúc thẩm: Người đại diện theo ủy quyền của Tổng Công ty Bảo hiểm B giữ nguyên yêu cầu kháng cáo và tranh luận cho rằng do trước khi ông S tham gia gói bảo hiểm thủy kích thì hệ thống thước lái của xe ông S đã bị nước vào dẫn đến hư hỏng trước khi tham gia bảo hiểm nên không thuộc phạm vi bồi thường bảo hiểm.

Người đại diện theo ủy quyền của ông S tranh luận cho rằng trước khi ông S tham gia mua gói bảo hiểm thủy kích thì Công ty đã cho nhân viên kiểm tra xe và xe ông đủ điều kiện nên Công ty mới đồng ý cho ông S nộp tiền mua bảo hiểm và xuất hóa đơn cho ông, do đó hiện nay Công ty cho rằng Hệ thống thước lái của xe ông S đã bị nước vào và dẫn đến hư hỏng trước khi mua bảo hiểm là không đúng.

Đại diện Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Cà Mau tham gia phiên tòa phát biểu quan điểm: Việc tuân theo pháp luật của Thẩm phán trong quá trình giải quyết vụ án; của Hội đồng xét xử và những người tiến hành tố tụng, người tham gia tố tụng tại phiên tòa đúng quy định pháp luật. Đề nghị Hội đồng xét xử căn cứ khoản 1 Điều 308 Bộ luật tố tụng dân sự, giữ nguyên bản án sơ thẩm của Tòa án nhân dân thành phố Cà Mau.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

[1] Xét yêu cầu kháng cáo của Tổng Công ty Bảo hiểm B, Hội đồng xét xử xét thấy:

Công ty thừa nhận có bán gói bảo hiểm thủy kích cho xe ô tô biển số 69A- X của ông S vào ngày 11/7/2022 để bảo hiểm phần máy xe khi bị hư hỏng do ngập nước. Công ty thừa nhận đã bán bảo hiểm thủy kích cho xe ô tô biển số 69A- X của ông S. Hợp đồng bảo hiểm được thực hiện trên hệ thống và ông S đã nộp tiền, được Công ty xuất hóa đơn. Việc xe ông S bị ngập nước và hư hỏng phần Hệ thống thước lái vào ngày 27/11/2022 đã được hãng xe của Công ty Trường Hải giám định tháo gỡ, kiểm tra được anh Q nhân viên của Công ty B Cần Thơ làm biên bản. Qua kiểm tra xe xác định cọng dây bông go câu trực tiếp cọng dây thủy kích (thước lái) sắp bị đứt nên đã thay mới với số tiền là 91.257.660 đồng và hãng kiểm tra xe xong làm hồ sơ và gửi về Công ty B Cà Mau. Như vậy xe của ông S bị hư hỏng hệ thống thước lái được xác định nguyên nhân là do ngập nước. Như vậy, ông S gửi hồ sơ yêu cầu Công ty bảo hiểm bồi thường gói bảo hiểm thủy kích là phù hợp.

Tuy nhiên, Công ty xác định bộ phận thước lái của xe ông S bị hư trước khi mua bảo hiểm nên Công ty không đồng ý bồi thường là không có cơ sở lý do trước khi ông S mua bảo hiểm, Công ty đã cho nhân viên kiểm tra xe và đồng ý bán bảo hiểm cho ông S nên ông S đã nộp đủ tiền và được Công ty xuất hóa đơn giá trị gia tăng theo quy định. Hệ thống thước lái của xe ông S bị hư hỏng do ngập nước trong thời gian ông S tham gia bảo hiểm nên Công ty không đồng ý bồi thường bảo hiểm cho ông S là không có cơ sở.

[2] Tại phiên tòa, người đại diện theo ủy quyền của Công ty cho rằng hợp đồng mua bảo hiểm của ông S với Công ty chỉ thực hiện và lưu trên hệ thống nên không cung cấp cho Tòa án được, nhưng Công ty vẫn thừa nhận ông S đã mua gói bảo hiểm thủy kích là loại bảo hiểm toàn bộ máy xe ô tô khi bị hư hỏng do ngập nước, hệ thống thước lái của xe ông S hư hỏng trong thời gian ông S tham gia bảo hiểm và thước lái xe ông của ông S thay mới nằm trong quy định được bồi thường bảo hiểm thủy kích, nhưng cho rằng hệ thống thước lái xe của ông S đã bị hư hỏng trước khi tham gia bảo hiểm do ông S không trung thực nhưng nhân viên Công ty kiểm tra không chặt chẽ nên Tổng Công ty không đồng ý bồi thường là không có cơ sở.

Do đó, ông S yêu cầu Công ty phải bồi thường bảo hiểm với số tiền đã thay mới hệ thống thước lái của xe ông S và đồng ý trừ 10% chi phí sửa chữa nên yêu cầu Công ty phải bồi thường bảo hiểm cho ông S với số tiền 82.148.000 đồng là phù hợp.

[4] Tại phiên tòa phúc thẩm, Tổng Công ty Bảo hiểm B không có chứng cứ chứng minh cho yêu cầu kháng cáo của mình nên không có cơ sở để Hội đồng xét xử chấp nhận yêu cầu kháng cáo của Tổng Công ty Bảo hiểm B.

[5] Xét đề nghị của Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Cà Mau tại phiên tòa là phù hợp nên Hội đồng xét xử chấp nhận:

[6] Về án phí dân sự phúc thẩm: Do kháng cáo của Tổng Công ty Bảo hiểm B không được chấp nhận nên Tổng Công ty Bảo hiểm B phải chịu theo quy định.

Các quyết định khác của bản án sơ thẩm không có kháng cáo, kháng nghị có hiệu lực pháp luật kể từ ngày hết thời hạn kháng cáo, kháng nghị.

Vì các lẽ trên, 

QUYẾT ĐỊNH

Căn cứ khoản 1 Điều 308 của Bộ luật tố tụng dân sự; Nghị quyết số 326/2016/NQ-UBTVQH ngày 30/12/2016 của Ủy ban thường vụ Quốc Hội quy định về mức thu miễn, giảm, thu, nộp, quản lý và sử dụng án phí, lệ phí Tòa án.

Không chấp nhận yêu cầu kháng cáo của Tổng Công ty Bảo hiểm B. Giữ nguyên bản án dân sự sơ thẩm số 224/2023/DS-ST ngày 12 tháng 9 năm 2023 của Tòa án nhân dân thành phố Cà Mau.

Chấp nhận toàn bộ yêu cầu khởi kiện của ông Bùi Văn S. Buộc Tổng Công ty Bảo hiểm B phải chi trả tiền bảo hiểm cho ông Bùi Văn S số tiền 82.148.000 đồng (Tám mươi hai triệu, một trăm bốn mươi tám nghìn đồng).

Kể từ ngày có đơn yêu cầu thi hành án của người được thi hành án cho đến khi thi hành án xong, tất cả các khoản tiền, hàng tháng bên phải thi hành án còn phải chịu khoản tiền lãi của số tiền còn phải thi hành án theo mức lãi suất quy định tại khoản 2 Điều 468 Bộ luật Dân sự năm 2015.

Án phí dân sự sơ thẩm: Tổng Công ty Bảo hiểm B phải nộp là 4.107.000 đồng (Bốn triệu, một trăm lẻ bảy nghìn đồng). Ông Bùi Văn S không phải nộp án phí, ngày 01/3/2023 ông Bùi Văn S đã nộp tiền tạm ứng án phí 2.281.000 đồng (Hai triệu, hai trăm tám mươi mốt ngàn đồng), tại biên lai số 0002926 được nhận lại toàn bộ.

Án phí dân sự phúc thẩm: Tổng Công ty Bảo hiểm B phải chịu 300.000 đồng. Ngày 05/10/2023 Tổng Công ty Bảo hiểm B đã dự nộp 300.000 đồng theo biên lai số 0008369 tại Chi cục Thi hành án Dân sự thành phố Cà Mau được chuyển thu.

Trường hợp bản án được thi hành theo quy định tại Điều 2 Luật Thi hành án dân sự thì người được thi hành án dân sự, người phải thi hành án dân sự có quyền thỏa thuận thi hành án, quyền yêu cầu thi hành án, tự nguyện thi hành án hoặc bị cưỡng chế thi hành án theo quy định tại các Điều 6, 7, 7a, 7b và 9 Luật Thi hành án dân sự; thời hiệu thi hành án được thực hiện theo quy định tại Điều 30 Luật thi hành án dân sự.

Các quyết định khác không có kháng cáo, kháng nghị có hiệu lực pháp luật kể từ ngày hết thời hạn kháng cáo, kháng nghị.

Bản án phúc thẩm có hiệu lực pháp luật kể từ ngày tuyên án.