Bản án về tranh chấp chia thừa kế theo pháp luật số 55/2024/DS-ST

TÒA ÁN NHÂN DÂN QUẬN SƠN TRÀ, THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG

BẢN ÁN 55/2024/DS-ST NGÀY 15/08/2024 VỀ TRANH CHẤP CHIA THỪA KẾ THEO PHÁP LUẬT

Ngày 15 tháng 8 năm 2024, tại trụ sở Tòa án nhân dân quận S Trà, thành phố Đà Nẵng, xét xử sơ thẩm công khai vụ án dân sự thụ lý số 267/2023/TLST-DS ngày 03/12/2023, về việc “Tranh chấp chia thừa kế theo pháp luật” theo Quyết định đưa vụ án ra xét xử số 267/2024/QĐXXST- DS ngày 26/5/2024, giữa các đương sự:

* Nguyên đơn: bà Nguyễn Thị Thu Th – sinh năm 1976; Trú tại: K67/H11/7 Trương Định, phường T, quận S Trà, có mặt.

* Bị đơn:

- Ông Nguyễn Văn T – sinh năm 1973; Trú tại: K139/40 TQK, phường T, quận S Trà, TP Đà Nẵng, vắng mặt.

- Ông Nguyễn Trường T1, sinh năm 1980; Trú tại: K139/40 TQK, phường T, quận S Trà, TP Đà Nẵng, vắng mặt.

* Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan:

- Bà Lê Thị Bích H, sinh năm 1980; Trú tại: K139/40 TQK, phường T, quận S Trà, TP Đà Nẵng, vắng mặt.

NỘI DUNG VỤ ÁN

Theo đơn khởi kiện vụ án dân sự và các bản khai kế tiếp cũng như tại phiên tòa nguyên đơn bà Nguyễn Thị Thu Th trình bày:

Cha mẹ bà là ông Nguyễn Ba (Nguyễn Trường S), sinh năm 1944 chết năm 2019 và mẹ Trần Thị P, sinh năm 1945, chết năm 2000. Cha mẹ bà sinh được 02 người con gồm bà Nguyễn Thị Thu Th – sinh năm 1976; Nguyễn Trường T1, sinh năm 1980. Ngoài ra cha mẹ bà có nhận Nguyễn Văn T – sinh năm 1973 là con nuôi và có giấy khai sinh lấy cha là Nguyễn Trường S, mẹ Trần Thị P.

Lúc còn sống cha mẹ bà có tạo dựng được một khối di sản là thửa đất và nhà tại thửa đất số 476, tờ bản đồ số 91, địa chỉ K139/40 TQK, phường T, quận S Trà, TP Đà Nẵng đứng tên cha Nguyễn Ba (Nguyễn Trường S) được Sở tài nguyên môi trường thành phố Đà Nẵng cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất ngày 09/5/2019.

Khi chết cha mẹ bà không để lại di chúc, tài sản do anh và em bà là Nguyễn Văn T và Nguyễn Trường T1 quản lý, sử dụng. Hiện nay do bà có hoàn cảnh khó khăn, làm ăn thua lỗ nợ nần nhiều nên muốn anh em cho bà một ít từ tài sản của cha mẹ để lại nhưng ông T1 và ông T không đồng ý. Do đó bà làm đơn này kính đề nghị Tòa án nhân dân quận S Trà chia di sản thừa kế của cha mẹ bà để lại cho các anh chị em. Tài sản yêu cầu Tòa án chia là đất và nhà tại thửa đất số 476, tờ bản đồ số 91, địa chỉ K139/40 TQK, phường T, quận S Trà, TP Đà Nẵng đứng tên cha Nguyễn Ba (Nguyễn Trường S) được Sở tài nguyên môi trường thành phố Đà Nẵng cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất ngày 09/5/2019.

- Bị đơn ông Nguyễn Văn T và Nguyễn Trường T1 đã được Toà án tống đạt hợp lệ các văn bản tố tụng đến Tòa án giải quyết nhưng đều vắng mặt nên không có lời khai.

- Tại phiên tòa, Đại diện Viện kiểm sát nhân dân quận S Trà phát biểu ý kiến: Về việc tuân theo pháp luật tố tụng trong quá trình giải quyết vụ án của Thẩm phán, Hội đồng xét xử, việc chấp hành pháp luật của người tham gia tố tụng dân sự kể từ khi thụ lý vụ án cho đến trước thời điểm HĐXX nghị án: HĐXX và Thẩm phán tuân theo pháp luật tố tụng trong quá trình giải quyết vụ án. Việc chấp hành pháp luật của những người tham gia tố tụng về cơ bản là đúng pháp luật, tuy nhiên có một số đương sự trong vụ án không thực hiện đầy đủ quyền, nghĩa vụ của mình khi tham gia tố tụng.

Về quan điểm giải quyết vụ án: Chấp nhận yêu cầu khởi kiện của bà Nguyễn Thị Thu Th đối với ông Nguyễn Văn T và ông Nguyễn Trường T1 về việc “Chia di sản thừa kế theo pháp luật” của cụ Nguyễn Ba (Nguyễn Trường S) và cụ Trần Thị P.

- Xác nhận thời điểm mở thừa kế của cụ Ba là ngày 28/7/2019. Gía trị di sản của cụ Nguyễn Ba (Nguyễn Trường S) và cụ Trần Thị P để lại là 1.717.427.060đ.

- Xác nhận người thừa kế của cụ Nguyễn Ba (Nguyễn Trường S) và cụ Trần Thị P gồm: Nguyễn Văn T, Nguyễn Thị Thu Th, Nguyễn Trường T1.

- Trong tổng giá trị di sản 1.717.427.060đ của cụ Ba và cụ P để lại ông Nguyễn Văn T, bà Nguyễn Thị Thu Th, ông Nguyễn Trường T1 mỗi người được hưởng 572.475.686đ (Năm trăm bảy mươi hai triệu bốn trăm bảy mươi lăm ngàn sáu trăm tám mươi sáu đồng) - Giao nhà và đất tại thửa đất số 476, tờ bản đồ số 91, địa chỉ K139/40 TQK, phường T, quận S Trà, TP Đà Nẵng đứng tên ông Nguyễn Ba (Nguyễn Trường S) được Sở tài nguyên môi trường thành phố Đà Nẵng cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất ngày 09/5/2019 có diện tích 53,5m2, diện tích xây dựng 42,7m2, diện tích sàn 68,7m2 cho ông Nguyễn Trường T1 và Nguyễn Văn T đồng sở hữu. Tổng giá trị tài sản là 1.717.427.060đ (Một tỷ bảy trăm mười bảy triệu bốn trăm hai mươi bảy ngày không trăm sáu mươi đồng).

- Buộc ông Nguyễn Trường T1 và ông Nguyễn Nguyễn Văn T có nghĩa vụ thối trả lại giá trị chênh lệch về việc phân chia di sản thừa kế cho hàng thừa kế còn lại của cụ Nguyễn Ba (Nguyễn Trường S) và cụ Trần Thị P là bà Nguyễn Thị Thu Th số tiền 572.475.686đ (Năm trăm bảy mươi hai triệu bốn trăm bảy mươi lăm ngàn sáu trăm tám mưới sáu đồng). Chia phần ra ông Nguyễn Văn T có nghĩa vụ thối trả số tiền 286.237.843đ (Hai trăm tám mươi sáu triệu hai trăm ba mươi bảy ngàn tám trăm bốn mươi ba đồng); ông Nguyễn Trường T1 có nghĩa vụ thối trả số tiền 286.237.843đ (Hai trăm tám mươi sáu triệu hai trăm ba mươi bảy ngàn tám trăm bốn mươi ba đồng).

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

Sau khi nghiên cứu các tài liệu, chứng cứ trong hồ sơ vụ án đã được thẩm tra tại phiên tòa và căn cứ vào kết quả tranh luận, sau khi đại diện Viện kiểm sát phát biểu ý kiến, sau khi thảo luận và nghị án, Hội đồng xét xử nhận thấy:

[1] Về tố tụng:

[1.1] Theo đơn khởi kiện của bà Nguyễn Thị Thu Th tranh chấp chia thừa kế theo pháp luật đối với bị đơn ông Nguyễn Văn T và ông Nguyễn Trường T1, có địa chỉ: số K139/40 đường TQK, phường T, quận S Trà TP. Đà Nẵng. Do đó bà Th nộp đơn kiện tại Tòa án nhân dân quận S Trà. Tòa án quận S Trà đã thụ lý giải quyết vụ án là đúng thẩm quyền được quy định tại Điều 26; Điều 35 và Điều 39 của Bộ luật Tố tụng dân sự.

[1.2] Bị đơn ông Nguyễn Văn T và ông Nguyễn Trường T1 vắng mặt lần thứ hai nên căn cứ Điều 227; Điều 228 của Bộ luật tố tụng dân sự, HĐXX tiến hành xét xử vắng mặt ông T và ông T1 theo thủ tục chung.

[2] Về phần nội dung:

[2.1] Về thời hiệu khởi kiện: Xét yêu cầu chia di sản thừa kế của bà Nguyễn Thị Thu Th đối với di sản thừa kế của cụ Nguyễn Ba (Nguyễn Trường S) để lại thì thấy: cụ Nguyễn Ba (Nguyễn Trường S) chết ngày 28/7/2019 cụ Trần Thị P chết ngày 19/10/2000, nguyên đơn khởi kiện vụ án năm 2023, do đó thời hiệu khởi kiện về thừa kế vẫn còn theo quy định tại Điều 623 Bộ luật dân sự.

[2.2] Về quan hệ huyết thống: Ông Nguyễn Ba (Nguyễn Trường S), sinh năm 1944 chết năm 2019 và mẹ Trần Thị P, sinh năm 1945 chết năm 2000. Cha mẹ bà sinh được 02 người con gồm bà Nguyễn Thị Thu Th – sinh năm 1976; Nguyễn Trường T1, sinh năm 1980. Ngoài ra cụ Ba và cụ P có nhận Nguyễn Văn T, sinh năm 1973 (Lúc khoảng 3 ngày tuổi) là con nuôi và có giấy khai sinh lấy cha là Nguyễn Trường S, mẹ Trần Thị P. Cha mẹ của cụ Ba và cụ P đều đã chết. Như vậy hàng thừa kế thứ nhất của cụ Ba và cụ P là ông T, bà Th, ông T1.

[3]. Về yêu cầu chia di sản thừa kế của đồng nguyên đơn:

Nguyên đơn yêu cầu Tòa án chia di sản thừa kế của cụ Nguyễn Ba (Nguyễn Trường S) và cụ Trần Thị P để lại là đất và nhà tại thửa đất số 476, tờ bản đồ số 91, địa chỉ K139/40 TQK, phường T, quận S Trà, TP Đà Nẵng đứng tên cha Nguyễn Ba (Nguyễn Trường S) được Sở tài nguyên môi trường thành phố Đà Nẵng cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất ngày 09/5/2019. Nguyên đơn đề nghị chia theo pháp luật cho các đồng thừa kế của cụ Ba và cụ P.

Hội đồng xét xử xét thấy: Diện tích nhà và đất tranh chấp thừa kế tại thửa đất số 476, tờ bản đồ số 91, địa chỉ K139/40 TQK, phường T, quận S Trà, TP Đà Nẵng đứng tên cha Nguyễn Ba (Nguyễn Trường S) được Sở tài nguyên môi trường thành phố Đà Nẵng cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất ngày 09/5/2019, có nguồn gốc trước đây cụ Ba và cụ P có nhà và đất tại nhiều địa chỉ khác sau đó bán đi bán lại nhiều thửa đất khác nhau, do năm 2000 thì cụ P mất, tới năm 2019 cụ Ba đứng ra mua nhà và đất nói trên nên đứng tên một mình cụ Nguyễn Ba (Nguyễn Trường S) nhưng nguồn gốc tài sản vẫn của cụ P và cụ Ba. Ngôi nhà giữ nguyên hiện trạng từ khi mua cho đến hiện nay, không thay đổi gì. Khi chết cụ Ba không để lại di chúc nên tài sản được chia thừa kế theo pháp luật theo Điều 650 Bộ luật dân sự.

Theo kết quả định giá tài sản theo giá trị nhà và đất tranh chấp thừa kế tại thửa đất số 476, tờ bản đồ số 91, địa chỉ K139/40 TQK, phường T, quận S Trà, TP Đà Nẵng thì phần đất có giá 1.567.220.066đ; giá trị nhà là 150.206.994đ. Tổng giá trị tài sản là 1.717.427.060đ.

[4]. Về phân chia di sản thừa kế:

- Xét bị đơn ông Nguyễn Văn T và ông Nguyễn Trường T1 mặc dù sinh sống trong ngôi nhà do cha mẹ để lại. Qua xác minh thì trước đây cụ Ba mua ngôi nhà và đất vào năm 2019 đã có ngôi nhà so với hiện tại không thay đổi đã được ghi theo giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất ngày 09/5/2019 có diện tích 53,5m2, diện tích xây dựng 42,7m2, diện tích sàn 68,7m2, ông T sống cùng cụ Ba. Năm 2019 khi cụ Ba mất, do làm ăn thua lỗ nên ông T1 cùng vợ Lê Thị Bích H và các con về ngồi nhà này sinh sống. Ông T và ông T1 là người được hưởng lợi từ di sản thừa kế, không có công sức đóng góp, tôn tạo đối với di sản thừa kế. Do đó HĐXX không xét công sức đóng góp của ông T và ông T1 vào khối tài sản thừa kế.

- Di sản của cụ Ba, cụ P được chia làm 3 kỷ phần bằng nhau 1.717.427.060đ : 3 = 572.475.686đ. Như vậy bà Nguyễn Thị Thu Th, ông Nguyễn Văn T, ông Nguyễn Trường T1 mỗi người được hưởng 572.475.686đ.

- Năm 2019 khi cụ Ba mất thì gia đình ông T1 dọn về cùng ông T sinh sống ổn định từ đó cho đến nay, ông T1 đã có gia đình cùng vợ và hai con, ông T chưa có gia đình cùng sống chung trong ngôi nhà này. Do đó để đảm bảo có chỗ ở cho ông T, ông T1 cần giao nhà và đất tranh chấp thừa kế tại thửa đất số 476, tờ bản đồ số 91, địa chỉ K139/40 TQK, phường T, quận S Trà, TP Đà Nẵng có tổng giá trị tài sản là 1.717.427.060đ cho ông Nguyễn Trường T1 và ông Nguyễn Văn T đồng sở hữu. Ông Nguyễn Trường T1 và ông Nguyễn Nguyễn Văn T có nghĩa vụ thối trả lại giá trị chênh lệch về việc phân chia di sản thừa kế cho hàng thừa kế còn lại của cụ Nguyễn Ba (Nguyễn Trường S) và cụ Trần Thị P là bà Nguyễn Thị Thu Th 572.475.686đ. Chia phần ra ông Nguyễn Văn T có nghĩa vụ thối trả số tiền 286.237.843đ; ông Nguyễn Trường T1 có nghĩa vụ thối trả số tiền 286.237.843đ.

* Lệ phí định giá tài sản 12.000.000đ; lệ phí xem xét thẩm định tại chỗ 3.000.000đ nguyên đơn đã nộp tạm ứng trước do đó buộc ông T và ông T1 phải trả lại cho bà Th mỗi người 5.000.000đ.

* Án phí DSST: bà Nguyễn Thị Thu Th, ông Nguyễn Văn T và ông Nguyễn Trường T1 mỗi người phải chịu là 26.899.027đ.

Vì các lẽ trên 

QUYẾT ĐỊNH

Căn cứ các điều 609, 611, 612, 613 , 623, 649, 650, 651, 660 Bộ luật dân sự;

Điều 227, Điều 228 Bộ luật tố tụng dân sự ; Pháp lệnh về lệ phí, án phí Tòa án.

Nghị quyết số: 326/2016/UBTVQH14 ngày 30/12/2016 của Ủy ban thường vụ Quốc hội về án phí, lệ phí Tòa án.

Chấp nhận yêu cầu khởi kiện của bà Nguyễn Thị Thu Th đối với ông Nguyễn Văn T và ông Nguyễn Trường T1 về việc “Chia di sản thừa kế theo pháp luật” của cụ Nguyễn Ba (Nguyễn Trường S) và cụ Trần Thị P.

Tuyên xử:

1. Xác nhận thời điểm mở thừa kế của cụ Ba là ngày 28/7/2019. Gía trị di sản của cụ Nguyễn Ba (Nguyễn Trường S) và cụ Trần Thị P để lại là 1.717.427.060đ.

2. Xác nhận người thừa kế của cụ Nguyễn Ba (Nguyễn Trường S) và cụ Trần Thị P gồm: Nguyễn Văn T, Nguyễn Thị Thu Th, Nguyễn Trường T1.

3. Trong tổng giá trị di sản 1.717.427.060đ của cụ Ba và cụ P để lại ông Nguyễn Văn T, bà Nguyễn Thị Thu Th, ông Nguyễn Trường T1 mỗi người được hưởng 572.475.686đ (Năm trăm bảy mươi hai triệu bốn trăm bảy mươi lăm ngàn sáu trăm tám mươi sáu đồng) 4. Giao nhà và đất tại thửa đất số 476, tờ bản đồ số 91, địa chỉ K139/40 TQK, phường T, quận S Trà, TP Đà Nẵng đứng tên ông Nguyễn Ba (Nguyễn Trường S) được Sở tài nguyên môi trường thành phố Đà Nẵng cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất ngày 09/5/2019 có diện tích 53,5m2, diện tích xây dựng 42,7m2, diện tích sàn 68,7m2 cho ông Nguyễn Trường T1 và Nguyễn Văn T đồng sở hữu. Tổng giá trị tài sản là 1.717.427.060đ (Một tỷ bảy trăm mười bảy triệu bốn trăm hai mươi bảy ngày không trăm sáu mươi đồng).

5. Buộc ông Nguyễn Trường T1 và ông Nguyễn Nguyễn Văn T có nghĩa vụ thối trả lại giá trị chênh lệch về việc phân chia di sản thừa kế cho hàng thừa kế còn lại của cụ Nguyễn Ba (Nguyễn Trường S) và cụ Trần Thị P là bà Nguyễn Thị Thu Th số tiền 572.475.686đ (Năm trăm bảy mươi hai triệu bốn trăm bảy mươi lăm ngàn sáu trăm tám mưới sáu đồng). Chia phần ra ông Nguyễn Văn T có nghĩa vụ thối trả số tiền 286.237.843đ (Hai trăm tám mươi sáu triệu hai trăm ba mươi bảy ngàn tám trăm bốn mươi ba đồng); ông Nguyễn Trường T1 có nghĩa vụ thối trả số tiền 286.237.843đ (Hai trăm tám mươi sáu triệu hai trăm ba mươi bảy ngàn tám trăm bốn mươi ba đồng).

Ông Nguyễn Trường T1 và ông Nguyễn Văn T được liên hệ với cơ quan nhà nước có thẩm quyền để được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất sau khi hoàn thành nghĩa vụ thối trả tiền lại cho các hàng thừa kế còn lại.

6. Án phí DSST: bà Nguyễn Thị Thu Th, ông Nguyễn Văn T và ông Nguyễn Trường T1 mỗi người phải chịu là 26.899.027đ. Bà Th được khấu trừ vào số tiền tạm ứng án phí 14.000.000đ tại biên lai thu số 0002870 ngày 01/12/2023 tại chi cục thi hành án dân sự quận S Trà. Bà Th còn phải nộp tiếp số tiền 12.899.027đ.

7. Lệ phí định giá tài sản 12.000.000đ; lệ phí xem xét thẩm định tại chỗ 3.000.000đ nguyên đơn đã nộp tạm ứng trước do đó buộc ông T và ông T1 phải trả lại cho bà Th mỗi người 5.000.000đ.

Kể từ ngày bản án có hiệu lực pháp luật người được thi hành án có đơn yêu cầu thi hành án cho đến khi thi hành án xong tất cả các khoản tiền, hàng tháng bên phải thi hành án còn phải chịu khoản tiền lãi của số tiền còn phải thi hành án theo mức lãi suất quy định tại khoản 2 Điều 468 Bộ luật Dân sự.

Trường hợp quyết định được thi hành theo quy định tại Điều 2 Luật thi hành án dân sự thì người được thi hành án dân sự, người phải thi hành án dân sự có quyền thoả thuận thi hành án, quyền yêu cầu thi hành án, tự nguyện thi hành án hoặc cưỡng chế thi hành án theo quy định tại các Điều 6,7 và 9 Luật thi hành án dân sự; thời hiệu thi hành án được thực hiện theo quy định tại Điều 30 Luật thi hành án dân sự.

Báo cho các đương sự biết có quyền kháng cáo bản án trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày tuyên án sơ thẩm. Riêng đương sự vắng mặt tại phiên tòa có quyền kháng cáo trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày nhận được bản sao án hợp lệ hoặc bản án được niêm yết.