Bản án 15/2023/DS-ST về tranh chấp bồi thường thiệt hại do súc vật gây ra

TOÀ ÁN NHÂN DÂN HUYỆN TÂY SƠN, TỈNH BÌNH ĐỊNH

BẢN ÁN 15/2023/DS-ST NGÀY 14/06/2023 VỀ TRANH CHẤP BỒI THƯỜNG THIỆT HẠI DO SÚC VẬT GÂY RA

Trong các ngày 22/5/2023 và 14/6/2023, tại trụ sở Toà án nhân dân huyện S xét xử sơ thẩm công khai vụ án thụ lý số 67/2022/TLST-DS ngày 21 tháng 6 năm 2022 về việc “Tranh chấp bồi thường thiệt hại do súc vật gây ra”, theo Quyết định đưa vụ án ra xét xử số 19/2023/QĐXXST-DS ngày 28 tháng 3 năm 2023, giữa các đương sự:

- Nguyên đơn: Bà Trương Thị C, sinh năm 1961 (có mặt). Địa chỉ: Thôn S, xã A, huyện T, Đ.

- Bị đơn: Ông Nguyễn Ngọc Đ, sinh năm 1957; bà Đinh Thị M, sinh năm 1957 (có mặt).

Địa chỉ: Thôn S, xã A, huyện T, Đ.

- Người làm chứng: Bà Nguyễn Thị N, sinh năm 1953 (vắng mặt). Địa chỉ: Thôn S, xã A, huyện T, Đ.

NỘI DUNG VỤ ÁN

Trong đơn khởi kiện (yêu cầu bồi thường thiệt hại do súc vật gây ra), các lời khai trong qúa trình giải quyết vụ án cũng như tại phiên tòa sơ thẩm, nguyên đơn là bà Trương Thị C trình bày: Bà là hàng xóm của ông Nguyễn Ngọc Đ, bà Đinh Thị M. Chiều ngày 21/7/2021 bà đến nhà ông Đ bà M để mua mắm cua. Khi ra khỏi ngõ thì con heo nái của ông Đ bà M bị sẩy chuồng. Bà M có nhờ bà dắt con heo vào chuồng, bà có cầm 01 đoạn cây (bạch đàn, to bằng cắn cuốc, dài khoảng 1,2m) để lùa heo, bà có đánh vào con heo 02 – 03 cái; khi con heo chạy vào gần đến chuồng heo thì bỗng quay lại hốc bà té xuống đất và dẫm, cắn vào người bà làm bà bị thương phải đưa đi cấp cứu tại Trung tâm y tế huyện S từ ngày 21/7/2021 đến ngày 03/8/2021 thì xuất viện (bà có tham gia bảo hiểm của hộ cận nghèo). Bà yêu cầu và được Tòa án đưa đi giám định tỷ lệ thương tật, kết quả bà bị thương tích có tỷ lệ tổn thương cơ thể là 21%. Từ khi xảy ra vụ việc đến nay, vợ chồng ông Đ bà M chỉ đưa bà 500.000đ còn lại chưa bồi thường gì cho bà.

Ông Đ, bà M không động viên thăm hỏi gì bà. Thương tích của bà do heo của ông Đ, bà M gây ra. Nên bà khởi kiện yêu cầu Tòa án giải quyết buộc ông Đ bà M phải bồi thường cho bà các khoản chi phí sau:

+ Tiền thanh toán viện phí (thời gian nằm viện): 468.857đ;

+ Tiêm ngừa uống ván: 260.000đ (02 lần);

+ Tiền xe: 900.000đ (đi cấp cứu, về nhà; 06 lần tái khám ở S: 04/8/2021, 08/8/2021, 13/8/2021, 20/8/2021, 19/10/2021, 20/10/2021; 01 lần tái khám ở Quy Nhơn);

+ Tiền ăn: 6.380.000đ (nằm viện 120.000đ x 14 ngày = 1.680.000đ + ra viện 47 ngày (04/8/2021 đến ngày 19/9/2021) x 100.000đ/ngày = 4.700.000đ);

+ Tiền thuê người nuôi: 12.200.000đ (14 ngày tại BV + 47 ngày tại nhà x 200.000đ/ ngày);

+ Ngày công bị mất: 9.150.000đ (14 ngày tại BV + 47 ngày tại nhà x 150.000đ);

+ Thay băng tại trạm y tế xã 60.000đ;

+ Tiền tái khám ngày 04/8/2021: 19.091đ;

+ Mua thuốc nhà thuốc Trung Tín 04/8/2021: 195.000đ;

+ Mua thuốc nhà thuốc Trung Tín 08/8/2021: 142.00đ;

+ Mua thuốc nhà thuốc Trung Tín 13/8/2021: 155.000đ;

+ Mua thuốc bác sĩ Nguyến Kế Lạc: 1.680.000đ;

+ Tiền test covid 04 lần (ngày 20/9/2021, 27/9/2021, ngày 05/10/2021, ngày 12/10/2021): 440.000đ;

+ Tiền nằm viện vật lý trị liệu (2 đợt: từ 20/9/2021 - 04/10/2021; từ 05/10/2021 - 19/10/2021): 327.447đ + Tiền mua nước sôi ngâm tay 30 ngày x 73.000đ/ ngày = 2.190.000đ;

+ Tiền công lao động bị mất 30 ngày x 150.000đ/ngày: 4.500.000đ.

Tổng cộng chi phí nói trên là 39.133.422đ. Nay bà yêu cầu ông Đ bà M bồi thường cho bà toàn bộ số tiền 39.133.422đ + chi phí giám định 3.300.000đ (2.700.000đ phí giám định + 600.000đ tiền xe) và bồi thường tỷ lệ thương tật 21% là 18.000.000đ. Bà xác định bà không có lỗi gì trong việc heo nái của ông Đ bà M bị sẩy chuồng, bà không chọc phá gì heo.

Tại các lời khai trong quá trình giải quyết vụ án cũng như tại phiên tòa sơ thẩm, bị đơn ông Nguyễn Ngọc Đ, bà Đinh Thị M trình bày: Ông bà là hàng xóm với bà Trương Thị C, trước giờ hai bên không có mâu thuẫn gì với nhau. Vợ chồng bà có bán mắm cua (do em trai gởi) bà C biết nên có mua mấy lần. Vào chiều ngày 21/7/2021 bà C tới nhà ông bà để lấy mắm cua (do trước đó bà C bảo bà M bán cho bà 01 bịch mắm cua và hẹn để bà M mang tới nhà bà C giao), khi đó chỉ có bà M ở nhà. Khi tới, bà C đứng ngoài cổng nhà ông bà, còn bà (M) vào nhà lấy bịch mắm cua. Đưa bịch mắm cua xong, bà C định về thì thấy con heo nái nhà ông bà bị sẩy chuồng, bà (M) bảo “heo chị đòi đực, để chị vào chị chận lại”, vừa nói bà (M) vừa đi vào nhà và kéo cổng ngõ lại (lúc này con heo ở sân nhà cách xa ngõ khoảng 20m) và chạy lại phía con heo để chận và lùa về chuồng. Sau đó bà thấy bà C và bà Nguyễn Thị N (trú cùng thôn) tự kéo cổng cùng theo vào nhà bà. Khi bà đang chận heo vào chuồng thì heo lại bỏ nhảy ra ngoài, bà C cầm 01 đoạn cây trên tay dí dí vào con heo nên con heo quay lại húc vào người bà C, làm bà C té xuống và heo tiếp tục cắn vào tay bà C. Bà (M) và bà N vào đuổi xua một lát sau thì dẫn được con heo vào chuồng và nhờ người chở bà C đi điều trị tại Trung tâm y tế huyện S (toàn bộ sự sự việc trên có bà Nguyễn Thị N chứng kiến). Sau đó ông bà có tới Trung tâm y tế huyện S để thăm bà C nhưng bà C bảo có em và con chăm sóc rồi không cần ông bà chăm sóc. Bà có gởi trước cho bà C 500.000đ rồi nói chờ bà C xuất viện về tính sau, nhưng bà C cũng nói không cần nhưng bà (M) cũng để tiền vào túi xách của bà C. Sau bà C xuất viện về nhà rồi khởi kiện đòi ông bà bồi thường. Lỗi trong việc súc vật (heo) của ông bà gây thương tích cho bà C vào ngày 21/7/2021 là hoàn toàn do bà C gây ra (tự ý cầm cây đuổi heo) và ông bà cũng không nhờ bà C đuổi heo vào, vì ông bà biết heo bà đang động đực rất hung dữ. Từ trước đến nay con heo này chưa từng cắn phá ai Nay bà C yêu cầu ông bà bồi thường các khoản chi phí điều trị thương tích do heo nái của ông bà gây ra ngày 21/7/2021 với tổng số tiền 39.133.422đ + chi phí giám định và tiền bồi thường tỷ lệ thương tật 21% theo quy định thì ông bà chỉ đồng ý hỗ trợ bồi thường cho bà C số tiền 10.000.000đ, vì ông bà không có lỗi trong việc gây ra thương tích cho bà C.

Theo giấy chứng nhận thương tích số 23/CN ngày 11/8/2022, biên bản họp ngày 22/12/2022 của Khoa ngoại chấn thương của Trung tâm y tế huyện S thì bà Trương Thị C vào viện lúc 18 giờ 30 phút ngày 21/7/2021, ra viện lúc 07 giờ 00 phút ngày 03/8/2021. Chẩn đoán tình trạng thương tích lúc vào viện: Bà C bị vết thương dưới cẳng tay P, đứt gân cơ gan tay dài, đứt gân cơ gấp cổ tay quay; vết thương vỡ đốt xa ngón II tay T nham nhở chảy máu nhiều; sưng phù nề cổ tay T, cử động đau; sưng phù nề bầm tím nhiều nơi trên cơ thể.

Kết luận giám định số 106/KLTTCT-PYBĐ ngày 28/3/2023 của Trung tâm pháp y tỉnh Đ xác định với các thương tích nói trên, tỷ lệ % tổn thương cơ thể của bà Trương Thị C là 21%.

Tại phiên tòa đại diện Viện kiểm sát nhân dân huyện S phát biểu ý kiến: Việc tuân thủ pháp luật tố tụng của Thẩm phán, Thư ký, HĐXX từ khi Tòa thụ lý đến trước khi Hội đồng xét xử nghị án đa phần đúng theo quy định pháp luật, tuy nhiên còn một số vi phạm; việc chấp hành pháp luật tổ tụng của các đương sự đúng theo quy định của Bộ luật tố tụng dân sự.

Về nội dung vụ án: Vị đại diện Viện kiểm sát đề nghị HĐXX căn cứ Điều 147, Điều 273 của Bộ luật tố tụng dân sự 2015; Áp dụng các Điều 584, 585, 586, 589, 590 và 603 Bộ luật dân sự năm 2015, Nghị quyết số 02/2022/NQ-HĐTP ngày 06/9/2022 của HĐTP TAND tối cao; đề nghị tuyên xử: Chấp nhận một phần yêu cầu khởi kiện của bà Trương Thị C: Buộc ông Nguyễn Ngọc Đ, bà Đinh Thị M (chủ sở hữu súc vật gây thiệt hại) phải bồi thường cho bà Trương Thị C về thiệt hại theo quy định của pháp luật gồm các khoản: chi phí điều trị có hóa đơn chứng từ hợp lệ: chi phí thay băng tại trạm y tế xã, cấp cứu, điều trị từ ngày 21/7/2021 đến 03/8/2021, chi phí tiêm ngừa uốn ván, chi phí tái khám ngày 04/8/2021 (19.091 đồng), chi phí text covid, 02 lần vật lý trị liệu từ ngày 20/9/2021 đến 19/10/2021, tiền công lao động bị mất của bà C trong thời gian bà nằm viện, về nhà chờ phục hồi, nhập viện lần 2 phục hồi chức năng (91 ngày), công người chăm sóc (61 ngày), tiền xe đi cấp cứu, chữa trị, 05 lần tái khám, 02 lần vật lý trị liệu, 01 lần tái khám quy nhơn, 02 lần giám định thương tật; bồi thường tổn thất tinh thần của bà C với số tiền 18.000.000₫. Đối với 03 hóa đơn mua thuốc tại nhà thuốc Trung Tín không chấp nhận vì bà C đã nhận thuốc tại Trung tâm y tế huyện S nhưng tự ý mua thêm thuốc mà không có chỉ định bác sĩ. Đối với hóa đơn thuốc Bác sĩ Nguyễn kế Lạc chỉ chấp nhận thuốc từ mục 1 đến 6 theo chỉ định bác sĩ, không chấp nhận mục thuốc số 07 trong hóa đơn vì không có chỉ định bác sĩ. Đối với chi phí tiền ăn từ ngày 21/7/2021 đến 19/9/2021, đề nghị chỉ chấp nhận tiền chi phí bồi dưỡng sức khỏe cho người bị thiệt hại được xác định là 01 ngày lương tối thiểu vùng tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh cho 01 ngày chữa bệnh theo số ngày trong hồ sơ bệnh án là 14 ngày (theo điểm b khoản 1 Điều 7 Nghị quyết số 02/2022/NQ-HĐTP ngày 06/9/2022). Không chấp nhận tiền mua nước nóng ngâm tay vì không có chỉ định của bác sĩ. Tuy nhiên, đề nghị HĐXX xem xét giảm một phần bồi thường cho bị đơn vì bị đơn có hoàn cảnh khó khăn.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

Sau khi nghiên cứu các tài liệu có trong hồ sơ vụ án được thẩm tra tại phiên tòa và căn cứ vào kết quả tranh luận tại phiên tòa, ý kiến phát biểu của Kiểm sát viên tham gia phiên tòa, Hội đồng xét xử nhận định:

[1] Về tố tụng: Người làm chứng bà Nguyễn Thị N - vắng mặt nhưng đã có đơn yêu cầu xét xử vắng mặt, căn cứ quy định tại Điều 229 Bộ luật tố tụng dân sự 2015, Tòa án vẫn tiến hành xét xử vụ án.

[2] Căn cứ vào các lời khai của nguyên đơn, bị đơn, người làm chứng trong hồ sơ vụ án, Giấy chứng nhận thương tích số 23/CN ngày 11/8/2022, biên bản họp ngày 22/12/2022 của Khoa ngoại chấn thương của Trung tâm y tế huyện S và các tài liệu chứng cứ khác có trong hồ sơ vụ án, có cơ sở xác định: Bà Trương Thị C là hàng xóm của vợ chồng ông Nguyễn Ngọc Đ, bà Đinh Thị M. Giữa hai bên không có mâu thuẫn gì.

Vào chiều ngày 21/7/2021 bà C tới nhà ông Đ, bà M để mua mắm cua. Khi tới, bà C đứng ngoài cổng nhà ông Đ, còn bà M vào nhà lấy bịch mắm cua. Đưa bịch mắm cua xong, bà C định về thì thấy con heo nái nhà ông Đ, bà M bị sẩy chuồng, bà M bảo bà C “heo chị đòi đực, để chị vào chị chận lại”, vừa nói bà M vừa đi vào nhà và kéo cổng ngõ lại và chạy lại phía con heo để chận và lùa về chuồng; lúc này con heo ở sân nhà cách xa ngõ khoảng 20m. Sau đó thì bà C và bà Nguyễn Thị N (trú cùng thôn) đã tự kéo cổng và cùng theo vào nhà ông Đ, bà M. Bà M thấy vậy thì nói: “Hai bà có chận dùm tôi thì mỗi người cầm một cái cây”. Bà M lùa heo đến gần lối vào chuồng thì bảo: “Hai bà đứng bên này để tôi chận qua bên kia mở cổng cho heo chạy vào”. Bà M xua heo vào chuồng thì heo lại bỏ nhảy ra ngoài, bà C liền đi tới, tay cầm 01 đoạn cây (bạch đàn, to bằng cán cuốc, dài khoảng 1,2m) đánh 02 - 03 cái vào thân con heo, con heo liền quay đầu lại húc vào người bà C, làm bà C ngã ngửa xuống, bà C đưa hai tay lên thì heo tiếp tục cắn vào bàn tay trái bà C, còn dẫm lên người bà C gây ra nhiều vết thương, chảy máu. Bà M và bà N chạy đến cùng đuổi xua một hồi mới lùa được con heo vào chuồng và nhờ người chở bà C đi điều trị tại Trung tâm y tế huyện S (toàn bộ sự sự việc trên bà Nguyễn Thị N chứng kiến, xác nhận).

[3] Về các khoản bồi thường thiệt hại:

Bà C nhập viện điều trị từ ngày 21/7/2021 đến ngày 03/8/2021 thì xuất viện. Sau đó tái khám tại Trung tâm y tế huyện S 05 lần (04/8/2021, 08/8/2021, 13/8/2021, 20/8/2021, 20/10/2021), tái khám Quy Nhơn 01 lần; nhập viện lại tại Trung tâm y tế huyện S 02 lần làm vật lý trị liệu tay (lần 1 từ ngày 20/9/2021 đến 04/10/2021; lần 2 từ 05/10/2021 đến 19/10/2021).

3.1. Áp dụng quy định tại Điều 590 Bộ luật Dân sự, các khoản chi phí điều trị hợp lý được chấp nhận gồm:

- Chi phí điều trị hợp lý có hóa đơn, chứng từ: 2.851.395đ (điều trị lần đầu, 02 lần nằm viện điều trị vật lý trị liệu, tái khám ngày 04/8/2021, hóa đơn tái khám tại Quy Nhơn, tiêm ngừa uốn ván, chi phí test covid, thay băng tại Trạm y tế xã);

- Tiền ăn: 14 ngày x (1.490.000đ/26 ngày) = 803.000đ (theo điểm b khoản 1 Điều 7 Nghị quyết số 02/2022/NQ-HĐTP ngày 06/9/2022 của Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao);

- Tiền xe đi lại (cấp cứu, tái khám 06 lần, 01 lần nhập viện điều trị vật lý trị liệu 20/9/2021, 02 lần giám định): 1.000.000đ;

- Chi phí giám định: 2.700.000đ;

- Công lao động bị mất của bà C: 91 ngày x 150.000đ = 13.650.000đ (14 ngày nhập viện lần đầu, 47 ngày sau khi xuất viện về nhà, 30 ngày nhập viện tập vật lý trị liệu);

- Công người nuôi: 12.200.000đ (14 ngày tại bệnh viện + 47 ngày tại nhà x 200.000đ/ ngày).

- Trong mọi trường hợp, khi sức khỏe bị xâm phạm, người bị thiệt hại được bồi thường khoản tiền bù đắp tổn thất tinh thần. Căn cứ vào tính chất, mức độ tổn thương cơ thể của bà C (21%), bà C yêu cầu bồi thường số tiền 18.000.000đ là phù hợp.

Như vậy, tổng các khoản thiệt hại trên là: 51.204.395đ.

3.2. Không chấp nhận các khoản: 03 hóa đơn thuốc mua ngoài tại nhà thuốc Trung Tín sau 03 lần tái khám vì bà C đã nhận thuốc Bảo hiểm y tế nhưng về tự ý mua thuốc ngoài sử dụng; không chấp nhận chi phí mua nước nóng ngâm tay 2.190.000đ vì không có chỉ định điều trị; không chấp nhận mục thuốc số 07 trong hóa đơn mua thuốc ngày 10/12/2021 (BL số 69) vì không có trong đơn thuốc của bác sĩ; không chấp nhận tiền ăn 120.000đ/ngày, không chấp nhận tiền xe đi giám định 600.000đ - vì không phù hợp với quy định pháp luật.

[4] Theo quy định tại Điều 603 Bộ luật Dân sự thì chủ sở hữu súc vật phải bồi thường thiệt hại do súc vật gây ra cho người khác. Tuy nhiên, trong mọi trường hợp bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng thì phải xét căn cứ phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại theo quy định tại Điều 584 Bộ luật Dân sự. Trường hợp này phải xét lỗi của chủ sở hữu súc vật trong việc quản lý, trông coi súc vật và ngăn chặn thiệt hại xảy ra. Khi thấy heo bà M bị sổng chuồng, mặc dù biết heo nái động đực sổng chuồng rất dữ, có thể gây hại cho người ở gần nhưng xuất phát từ thiện chí, tình làng nghĩa xóm, bà C đã tự vào nhà giúp bà M lùa heo; cầm cây đuổi đánh heo - là đã tự đặt mình vào tình huống nguy hiểm. Còn bà M cũng biết heo mình đang động đực rất hung dữ, nhưng khi thấy bà C vào giúp đỡ lùa heo sổng chuồng thì không cản trở gì mà vẫn đồng ý, đã nhờ bà C cầm cây đứng để xua heo về chuồng, dẫn đến việc heo húc và cắn gây thương tích cho bà C (tuy heo sổng chuồng vẫn trong sân nhà bà M). Như vậy, mỗi bên đều có một phần lỗi trong sự việc trên.

Do đó, nghị nên buộc mỗi bên phải chịu trách nhiệm tương ứng với mức độ lỗi do mình gây ra: Vợ chồng ông Đ bà M phải bồi thường 1/2 mức thiệt hại (25.602.197đ), được khấu trừ 500.000đ đã đưa trước; bà C phải chịu 1/2 mức thiệt hại (25.602.197đ).

[5] Bà C yêu cầu buộc bên chủ sở hữu súc vật phải bồi thường 100% thiệt hại nhưng bà cũng có một phần lỗi trong sự việc này. Do đó, yêu cầu bà C là không phù hợp với quy định tại khoản 4 Điều 585 của Bộ luật Dân sự nên HĐXX không chấp nhận.

[6] Bà M, ông Đ là chủ sở hữu súc vật cũng có lỗi (nhờ bà C cầm cây đứng chận súc vật) nhưng chỉ đồng ý bồi thường thiệt hại cho bà C với số tiền 10.000.000đ là không có căn cứ, không phù hợp với thực tế và quy định pháp luật nên HĐXX không chấp nhận.

[7] Về án phí dân sự sơ thẩm: Căn cứ quy định tại Điều 147 của Bộ luật tố tụng dân sự và áp dụng Nghị Quyết số 326/2016/ UBTVQH14 ngày 30/12/2016 của Ủy ban thường vụ Quốc hội thì: Bà M, ông Đ là người cao tuổi, có đơn xin miễn án phí nên được miễn tiền án phí.

[8] Lời phát biểu của đại diện Viện kiểm sát nhân dân huyện S tại phiên tòa là phù hợp một phần với nhận định của HĐXX.

Vì các lẽ trên, 

QUYẾT ĐỊNH

Căn cứ các Điều 147, 229 và 273 của Bộ luật tố tụng dân sự 2015;

Áp dụng các Điều 584, 585, 586, 590 và 603 Bộ luật dân sự năm 2015;

Áp dụng Nghị quyết số 02/2022/NQ-HĐTP ngày 06/9/2022 của Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao Áp dụng Nghị Quyết số 326/2016/ UBTVQH14 ngày 30/12/2016 của Ủy ban thường vụ Quốc hội;

Tuyên xử:

1. Chấp nhận một phần yêu cầu khởi kiện của bà Trương Thị C;

- Buộc vợ chồng ông Nguyễn Ngọc Đ, bà Đinh Thị M phải có trách nhiệm bồi thường cho bà Trương Thị C số tiền: 25.102.197đ (Hai mươi lăm triệu một trăm lẻ hai nghìn một trăm chín mươi bảy đồng) về khoản thiệt hại cho sức khỏe của bà C do gia súc (heo) của ông bà gây ra ngày 21/7/2021 (ngoài số tiền 500.000đ đã bồi thường trước); bà C cũng có một phần lỗi trong sự việc trên nên phải tự chịu 1/2 tổng thiệt hại với số tiền 25.602.197đ (Hai mươi lăm triệu sáu trăm lẻ hai nghìn một trăm chín mươi bảy đồng).

- Không chấp nhận yêu cầu của bà Trương Thị C đòi vợ chồng ông Nguyễn Ngọc Đ, bà Đinh Thị M phải bồi thường toàn bộ thiệt hại vì không phù hợp với thực tế và quy định pháp luật.

Không chấp nhận các khoản bà C đòi bồi thường gồm: 03 hóa đơn thuốc mua ngoài tại nhà thuốc Trung Tín của 3 lần tái khám; chi phí mua nước nóng ngâm tay 2.190.000đ; mục thuốc số 07 trong hóa đơn mua thuốc ngày 10/12/2021; tiền ăn 120.000đ/ngày; tiền xe giám định 600.000đ - vì không phù hợp với thực tế và quy định của pháp luật - Không chấp nhận yêu cầu của vợ chồng ông Nguyễn Ngọc Đ, bà Đinh Thị M chỉ đồng ý bồi thường thiệt hại cho bà C với số tiền 10.000.000đ vì không phù hợp với thực tế và quy định pháp luật.

2. Về án phí dân sự sơ thẩm:

Vợ chồng ông Nguyễn Ngọc Đ, bà Đinh Thị M được miễn án phí sơ thẩm (vì là người cao tuổi).

3. Các bên đương sự được quyền kháng cáo trong hạn 15 ngày, kể từ ngày tuyên án. Đương sự vắng mặt tại phiên tòa được quyền kháng cáo trong hạn 15 ngày, kể từ ngày nhận được hoặc niêm yết Bản án.

4. Quyền và nghĩa vụ thi hành án:

Kể từ ngày bản án có hiệu lực pháp luật (đối với các khoản tiền phải thu nộp vào ngân sách Nhà nước pháp luật có quy định nghĩa vụ trả lãi mà cơ quan thi hành án có quyền chủ động ra quyết định thi hành án) hoặc kể từ ngày có đơn yêu cầu thi hành án của người được thi hành án (đối với các khoản tiền phải trả cho người được thi hành án) cho đến khi thi hành án xong, tất cả các khoản tiền, hàng tháng bên phải thi hành án còn phải chịu khoản tiền lãi của số tiền còn phải thi hành án theo mức lãi suất quy định tại khoản 2 Điều 468 của Bộ luật dân sự năm 2015.

Trong trường hợp bản án được thi hành theo quy định tại Điều 2 Luật Thi hành án dân sự thì người được thi hành án dân sự, người phải thi hành án dân sự có quyền thỏa thuận thi hành án, quyền yêu cầu thi hành án, tự nguyện thi hành án hoặc bị cưỡng chế thi hành án theo quy định tại các Điều 6, 7 và 9 Luật Thi hành án dân sự; thời hiệu thi hành án được thực hiện theo quy định tại Điều 30 Luật thi hành án dân sự.