Bản án về tội vi phạm quy định bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm số 592/2024/HS-PT

TÒA ÁN NHÂN DÂN CẤP CAO TẠI HÀ NỘI

BẢN ÁN 592/2024/HS-PT NGÀY 24/07/2024 VỀ TỘI VI PHẠM QUY ĐỊNH BẢO VỆ ĐỘNG VẬT NGUY CẤP, QUÝ, HIẾM

Ngày 24 tháng 7 năm 2024, tại trụ sở Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội mở phiên tòa xét xử phúc thẩm công khai vụ án hình sự thụ lý số 570/2024/TLPT- HS ngày 21 tháng 5 năm 2024 đối với các bị cáo Nguyễn Thùy L, Trần M phạm tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm”, do có kháng cáo của các bị cáo đối với Bản án hình sự sơ thẩm số 163/2024/HS-ST ngày 20 tháng 3 năm 2024 của Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội.

* Các bị cáo có kháng cáo:

1. Nguyễn Thùy L, sinh năm 1988; giới tính: Nữ; nơi ĐKNKTT: khu phố M1, phường Trang H, thành phố Từ S, tỉnh Bắc Ninh; nơi ở: khu phố Phù Khê Đ, phường Phù Kh, thành phố Từ S, tỉnh Bắc Ninh; nghề nghiệp: Lao động tự do; trình độ văn hóa: 12/12; quốc tịch: Việt Nam; dân tộc: Kinh; tôn giáo: Không; con ông Nguyễn Ngọc Ch và bà Nguyễn Thị T; không có chồng; có 02 con, con lớn sinh năm 2013, con nhỏ sinh tháng 4/2024; nhân thân, tiền án, tiền sự: Không; bị bắt giam từ ngày 05/01/2023, đến ngày 02/6/2023 được hủy bỏ biện pháp tạm giam, hiện bị áp dụng biện pháp ngăn chặn Cấm đi khỏi nơi cư trú; có mặt.

2. Trần M, sinh năm 1997; giới tính: Nam; nơi ĐKNKTT và nơi ở: xóm 7, xã Quỳnh Th, huyện Quỳnh L1, tỉnh Nghệ An; nghề nghiệp: Lao động tự do; trình độ vặn hóa: 9/12; quốc tịch: Việt Nam; dân tộc: Kinh; tôn giáo: Công giáo; con ông Trần Kh1 (đã chết) và bà Trần Thị Ng; không có vợ, con; nhân thân, tiền án, tiền sự: Không; bị bắt giam từ ngày 26/5/2023, đến ngày 02/6/2023 được hủy bỏ biện pháp tạm giam, hiện bị áp dụng biện pháp ngăn chặn Cấm đi khỏi nơi cư trú; có mặt.

* Người bào chữa cho bị cáo Nguyễn Thùy L: Luật sư Đặng Văn S1 và luật sư Hoàng Ngọc Thanh B - Văn phòng luật sư Đặng S1, thuộc Đoàn luật sư thành phố Hà Nội; đều có mặt.

Ngoài ra, trong vụ án còn có bị cáo Nguyễn Minh Th1; những người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan không kháng cáo, không bị kháng nghị, Tòa án không triệu tập.

NỘI DUNG VỤ ÁN

Theo các tài liệu có trong hồ sơ vụ án và diễn biến tại phiên tòa, nội dung vụ án được tóm tắt như sau:

Hồi 22 giờ 00 phút ngày 05/01/2023, Tổ công tác thuộc Phòng Cảnh sát môi trường Công an thành phố Hà Nội tiến hành tuần tra kiểm soát phòng chống tội phạm trên địa bàn huyện Gia Lâm, thành phố Hà Nội. Khi Tổ công tác đi đến khu vực thôn Thịnh Liên, xã Trung Mầu, huyện Gia Lâm, thành phố Hà Nội thì phát hiện 01 xe ô tô nhãn hiệu Toyota Fortuner màu trắng, BKS 30E-283.xx đang đỗ, phía sau xe ô tô có một số người đàn ông và một người phụ nữ đang đứng xung quanh 01 vật thể được bọc trong bao tải dứa màu xanh có biểu hiện nghi vấn. Tổ công tác đã tiến hành kiểm tra hành chính xác định được người phụ nữ là Nguyễn Thùy L (sinh năm 1988; trú tại: khu phố M1, phường Trang H, thành phố Từ S, tỉnh Bắc Ninh) và người đàn ông là Nguyễn Minh Th1 (sinh năm 1982; trú tại: thôn 8, xã Quỳnh Gi, huyện Quỳnh L1, tỉnh Nghệ An) đang đứng phía sau xe ô tô Fortuner màu trắng BKS 30E-283.xx, một số đối tượng nam giới đã bỏ chạy. Qua kiểm tra thấy vật thể được bọc trong bao tải dứa màu xanh là 01 cá thể động vật có hình dạng giống hổ. Nguyễn Minh Th1 và Nguyễn Thùy L cùng khai nhận cá thể động vật bên trong bao tải dứa màu xanh là loài hổ, L và Th1 đi đến địa điểm giao hàng cho khách. Tổ công tác đã lập biên bản bắt người phạm tội quả tang, đồng thời thu giữ toàn bộ đồ vật, phương tiện có liên quan đưa về Cơ quan Công an để đấu tranh, điều tra làm rõ.

- Thu giữ của Nguyễn Minh Th1 gồm: 01 (một) cá thể động vật có hình dạng giống hổ; 01 (một) xe ô tô nhãn hiệu Toyota Fortuner màu trắng, BKS 30- 283.xx; 01 (một) giấy biên nhận thế chấp xe ô tô Toyota Fortuner màu trắng, BKS 30E-283.xx của Ngân hàng TMCP Tiên Phong (TPBank); 01 (một) giấy chứng nhận kiểm định số DA 2080539 của xe ô tô BKS 30E-283.xx; 01 (một) điện thoại di động nhãn hiệu Iphone màu đỏ, số IMEI: 356329101983388, đã qua sử dụng không rõ chất lượng.

- Thu giữ của Nguyễn Thùy L gồm: 01 (một) xe ô tô nhãn hiệu Huyndai Kona màu đen, BKS 99A-xxxxx 01 (một) Chứng nhận đăng ký xe số 048690 ngày 09/01/2020 của xe ô tô Huyndai Kona màu đen, BKS 99A-xxxxx 01 (một) Giấy chứng nhận kiểm định số DA 2789553 của xe ô tô Huyndai Kona màu đen, BKS 99A-xxxxx 01 (một) điện thoại di động nhãn hiệu Iphone màu xanh, số IMEI: 353175861288523, đã qua sử dụng không rõ chất lượng; 01 (một) hộ chiếu số K0488028 mang tên Nguyễn Thùy L.

- Ngày 05/1/2023 Cơ quan Cảnh sát điều tra - Công an thành phố Hà Nội thi hành lệnh khám xét khẩn cấp tại nơi ở của Nguyễn Thùy L tại khu phố M1, phường Trang H, thành phố Từ S, tỉnh Bắc Ninh nhưng không thu giữ được đồ vật tài sản gì; Kết quả khám xét khẩn cấp ngày 06/1/2023 nơi ở của Nguyễn Minh Th1 tại thôn 8, xã Quỳnh Giang, huyện Quỳnh L1, tỉnh Nghệ An: Không thu giữ được đồ vật tài sản gì; Sau khi bắt giữ L khai: L đặt mua hổ của Trần M, nên ngày 08/1/2023 Cơ quan điều tra đã thi hành lệnh khám xét khẩn cấp nơi ở của Trần M tại: xóm 7, xã Quỳnh Th, huyện Quỳnh L1, tỉnh Nghệ An, kết quả khám xét không thu giữ được đồ vật tài sản gì.

- Ngày 06/01/2023 Cơ quan Cảnh sát điều tra - Công an thành phố Hà Nội khám xét khẩn cấp nơi làm việc (cửa hàng) của Nguyễn Thùy L tại khu phố Phù Khê Đ, phường Phù Kh, thành phố Từ S, tỉnh Bắc Ninh thu giữ: Một số đồ vật nghi là sừng tê giác và bộ phận cơ thể động vật, qúy, hiếm gồm có: 01 túi ni lông bên trong chứa các đồ vật màu trắng; 01 túi ni lông bên trong chứa 02 khối dạng sừng màu nâu; 01 túi ni lông bên trong có 06 khối dạng sừng màu nâu; 01 túi ni lông bên trong có 03 khối màu nâu; 01 túi ni lông bên trong có 19 khối màu nâu;

01 túi ni lông bên trong có 08 khối màu nâu; 01 túi ni lông bên trong có các mảnh màu nâu vàng; 01 hộp nhựa có nắp màu xanh da trời bên trong có 69 vật màu nâu - đen; 01 hộp nhựa có nắp màu xanh nước biển bên trong có 15 vòng tròn màu nâu - vàng; 01 hộp nhựa có nắp màu xanh lá cây bên trong có 14 vật hình chiếc chén; 02 bình thủy tinh đều có chứa dung dịch màu nâu, mỗi bình thủy tinh bên trong có chứa 01 cá thể có đặc điểm giống rắn Hổ mang.

Cơ quan Cơ quan Cảnh sát điều tra - Công an thành phố Hà Nội đã ra Quyết định trưng cầu giám định gửi Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật giám định 01 cá thể có hình dáng giống loài hổ thu giữ khi bắt giữ quả tang các đối tượng; ra Quyết định trưng cầu giám định gửi Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật, Phòng Kỹ thuật hình sự Công an thành phố Hà Nội giám định tang vật thu giữ khi khám xét nơi làm việc của Nguyễn Thùy L.

Tại Kết luận giám định động vật số 77/STTNSV ngày 16/01/2023, Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật ra kết luận: 01 cá thể động vật đã chết là loài Hổ, có tên khoa học là Panthera tigris.

Xác định tình trạng bảo tồn theo quy định của pháp luật: Loài hổ Panthera tigris có tên trong Phụ lục I, Danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ, ban hành kèm theo Nghị định số 64/2019/NĐ-CP ngày 16/7/2019 của Chính phủ; Loài hổ Panthera tigris có tên trong Phụ lục I, Danh mục các loài động vật, thực vật hoang dã thuộc Phụ lục Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật hoang dã nguy cấp (CITES) ban hành kèm theo Thông báo số 296/TB-CTVN- HTQT ngày 27/01/2019 của Cơ quan quản lý CITES Việt Nam.

Cơ quan điều tra đã ra Quyết định xử lý vật chứng số 21 ngày 01/3/2023, ngày 06/01/2023 Phòng Cảnh sát môi trường đã bàn giao 01 cá thể hổ trên cho Bảo tảng thiên nhiên Việt Nam thuộc Viện Hàn lâm khoa học và Công nghệ Việt Nam để làm mẫu vật trưng bày phục vụ cho nhu cầu nghiên cứu, giảng dạy, tham quan học tập, phổ biến kiến thức về quá trình phát triển lịch sử tự nhiên ở Việt Nam (theo quy định tại Công văn số 611/TTg-NN ngày 16/5/2007 của Thủ tướng Chính phủ về việc giao... các ngành: Công an, Hải quan, Kiểm lâm, Quản lý thị trường và UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương trong quá trình kiểm tra ngăn chặn các hoạt động săn bắt, buôn bán trái phép, thu giữ được các mẫu vật đã chết hoặc không còn khả năng cứu hộ để thả về với môi trường sống tự nhiên của chúng... thì thông báo và chuyển giao cho Bảo tàng thiên nhiên Việt Nam để làm mẫu vật trưng bày phục vụ các mục đích nêu trên...) Tại Kết luận giám định số 635/KL-KTHS ngày 06/02/2023; Kết luận giám định số 3046/KL-KTHS ngày 18/5/2023 của Phòng Kỹ thuật hình sự Công an thành phố Hà Nội; Kết luận giám định động vật số 746/STTNSV ngày 19/5/2023; Kết luận giám định động vật bổ sung lần 1 số 918/STTNSV ngày 16/6/2023; Kết luận giám định động vật bổ sung lần 2 số 1856/STTNSV ngày 01/11/2023 của Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật, kết luận:

- 01 túi nilon chứa các đồ vật màu trắng là ngà voi, loài Voi châu phi, có tên khoa học Loxodonta africana; tổng khối lượng: 215,83g.

- 05 túi nilon và 03 hộp nhựa chứa các khối, vật là sừng Tê giác; tổng khối lượng là 6.989,67g (trong đó sừng Tê giác đen có tên khoa học khoa học Diceros bicornis, khối lượng là 3.862,14g; sừng Tê giác trắng có tên khoa học Ceratotherium simum, khối lượng là 3.127,53g).

- 01 túi nilon chứa các mảnh màu nâu - vàng là da Tê giác trắng có tên khoa học Ceratotherium simum, khối lượng là 313,57g.

- 02 cá thể động vật dựng trong 02 bình thủy tinh chứa dung dịch màu nâu là loài Rắn hổ chúa, có tên khoa học Ophiophagus hannah, lớp Bò sát (Reptilia).

Xác định tình trạng bảo tồn theo quy định của pháp luật:

+ Loài rắn hổ chúa (Ophiophagus hannah) có tên trong Phụ lục I, Danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ, ban hành kèm theo Nghị định số 64/2019/NĐ-CP ngày 16/07/2019 của Chính phủ. Loài rắn hổ chúa (Ophiophagus hannah) có tên trong nhóm IB, Danh mục thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm, ban hành kèm theo Nghị định số 84/2021/NĐ-CP ngày 22/09/2021 của Chính phủ.

+ Các loài voi châu phi (Loxodonta africana), Tê giác đen (Diceros biemis) và Tê giác trắng (Ceratotherium simum) có tên trong Phụ lục Công ước về buôn bán quốc tế các loài động, thực vật hoang dã thuộc Phụ lục Công ước về buôn bán quốc tế các loài động, thực vật hoang dã nguy cấp (CITES) ban hành kèm theo Thông báo số 25/TB-CTVN ngày 17/02/2023 của cơ quan thẩm quyền quản lý CITES Việt Nam.

Quá trình điều tra xác định:

Khoảng tháng 8/2022, Nguyễn Thùy L quen biết người đàn ông tên là Tiên (không rõ nhân thân, lai lịch) và được Tiên đặt mua 01 cá thể hổ để Tiên nấu cao, L đồng ý. Do có quan hệ quen biết từ trước nên ngày 04/01/2023, L sử dụng ứng dụng Wechat gọi điện thoại cho Trần M (số thuê bao 09617xxxxx) để hỏi mua hổ thì M bảo để tìm người bán rồi báo lại. Sau đó, M mua được 01 cá thể hổ với giá 580.000.000 đồng, M bán lại cho L với giá 700.000.000 đồng gồm cả tiền công nấu cao. Sau khi nhận được thông tin mua được hổ từ M, L gọi điện thoại báo với Tiến giá mua 01 cá thể hổ và công nấu cao là 740.000.000 đồng. Tiến đồng ý mua hổ của L. L hẹn Tiến vào ngày 05/01/2023 L chuyển hổ đến thôn Thịnh Liên, xã Trung Mầu, huyện Gia Lâm, thành phố Hà Nội và đưa thợ nấu cao đến để nấu cao cho Tiến. Ngày 04/01/2023, Tiến đưa cho L tiền đặt cọc mua hổ là 50.000.000 đồng tại thành phố Từ S, tỉnh Bắc Ninh. Cùng ngày 04/01/2023 và ngày 05/01/2023, L đã chuyển khoản từ tài số 10551009xxxxx tại Ngân hàng VietinBank đến tài khoản số 1088633xxxxx của Trần M 02 lần, mỗi lần chuyển 50.000.000 đồng, tổng cộng 100.000.000 đồng để đặt cọc mua hổ. Tiến nhắn cho L số điện thoại 094217xxxxx của một người đàn ông tên Huy (không rõ nhân thân, lai lịch) là người sẽ nhận hổ và đón thợ nấu cao. L nhắn lại cho M số điện thoại của Huy để M liên hệ đưa hổ và thợ nấu cao đến địa điểm theo yêu cầu vào tối ngày 05/01/2023. Ngày 05/01/2023, M sử dụng số điện thoại lắp sim "rác" (M không nhớ số điện thoại) gọi điện thuê anh Đậu Đức L2 (sinh năm1990, trú tại: thôn 7, xã Quỳnh Văn, huyện Quỳnh L1, tỉnh Nghệ An) ra Hà Nội nấu cao ngựa với tiền công là 16.000.000 đồng, L2 rủ thêm anh Lê Tiến Đ1 (sinh năm 2003, trú tại: thôn 15, xã Quỳnh V, huyện Quỳnh L1, tỉnh Nghệ An) đi cùng. Đến trưa cùng ngày 05/01/2023, M gọi điện thuê Nguyễn Minh Th1 (sinh năm 1982, trú tại: thôn 8, xã Quỳnh Giang, huyện Quỳnh L1, tỉnh Nghệ An, điện thoại số 096xxxxx786) đến khu vực xã Quỳnh Yên, huyện Quỳnh L1, tỉnh Nghệ An để nhận hổ, sau đó vận chuyển hổ ra Hà Nội cho khách, M và Th1 thỏa thuận tiền công là 30.000.000 đồng, Th1 tự chuẩn bị phương tiện. Trưa cùng ngày 05/01/2023, Th1 mượn xe ô tô nhãn hiệu Toyota Fortuner BKS 30E-283.xx của anh Hồ Văn T1 (sinh năm 1996, địa chỉ: thôn 8, xã Quỳnh Gi, huyện Quỳnh L1, tỉnh Nghệ An) để vận chuyển 01 cá thể hổ nêu trên (Th1 không nói cho anh T1 biết mượn xe ô tô để chở hổ ra Hà Nội). Khoảng 15 giờ ngày 05/01/2023, Nguyễn Minh Th1 điều khiển xe ô tô BKS 30E-283.xx đến khu vực xã Quỳnh Yên để nhận hổ. Khi Th1 đến nơi nhận hổ thì Th1 cùng nhóm người ở đó (Th1 không biết nhân thân, lai lịch) và M khiêng hổ lên cốp xe ô tô rồi Th1 lái xe chở hổ đi còn M đi về. Th1 rủ thêm anh Nguyễn Văn T2 (sinh năm 1997, địa chỉ: thôn 7, xã Quỳnh Giang, huyện Quỳnh L1, tỉnh Nghệ An - là anh họ của Th1) đi cùng và đón T2 tại khu vực Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam Chi nhánh bắc Nghệ An. Khoảng hơn 16 giờ ngày 05/01/2023, Th1 điều khiển xe ô tô mang BKS 30E-283.xx chở 01 cá thể hổ đi ra Hà Nội. Khi đến khu vực thành phố Từ S, tỉnh Bắc Ninh thì Th1 gọi điện liên lạc với Huy để giao hổ. Th1 đi theo vị trí mà Huy gửi đến thôn Thịnh Liên, xã Trung Mầu, huyện Gia Lâm, thành phố Hà Nội. Tối ngày 05/01/2023, T1 hẹn L đến thôn Thịnh Liên, xã Trung Mầu, huyện Gia Lâm, thành phố Hà Nội để nhận nốt tiền mua hổ và công nấu cao hổ. L rủ anh Lý V (sinh năm 1983; quốc tịch: Trung Quốc; trú tại: thôn Bạch Lâm, xã Bạch Lâm, huyện Vĩnh Hưng, tỉnh Hồ Nam, Trung Quốc - là bạn trai của L) đi cùng, L điều khiển xe ô tô BKS 99A-xxxxx chở Lý V từ thành phố Từ S, tỉnh Bắc Ninh đến thôn Thịnh Liên, xã Trung Mầu, huyện Gia Lâm, thành phố Hà Nội, thì L xuống xe gặp Huy (là người của T1) còn Lý V ngồi lại trên xe ô tô của L (cách vị trí đỗ xe của Th1 khoảng 200m). L và Huy đi đến vị trí xe ô tô BKS 30E-283.xx của Th1 đang đỗ, L hỏi Huy về 02 người nấu cao, thì Đậu Đức L2 và Lê Tiến Đ1 cùng đi đến chỗ L, Huy, lúc này là khoảng 22 giờ cùng ngày 05/01/2023. Th1, Huy, Đ1, L2 cùng kéo 01 cá thể hổ được bọc trong bao tải dứa màu xanh từ xe ô tô BKS 30E-283.xx xuống đất để giao cho L, thì bị lực lượng Công an bắt giữ quả tang đối với Nguyễn Thùy L và Nguyễn Minh Th1, lập biên bản kiểm tra hành chính và ghi lời khai đối với với Lý V, còn Huy, L2, Đ1 bỏ chạy...

Tại Cơ quan điều tra:

- Nguyễn Thùy L khai như nội dung nêu trên. Về nguồn gốc số đồ vật gồm ngà voi, sừng tê giác, da tê giác bị thu giữ, L khai là của một người đàn ông tên Tuấn (không rõ nhân thân, lai lịch) mang đến cửa hàng đồ gỗ của L (tại khu phố Phù Kh Đ, phường Phù Kh, thành phố Từ S, tỉnh Bắc Ninh) vào khoảng tháng 4/2022 gửi L bán hộ và chia lợi nhuận, L chưa bán được cho ai. 02 cá thể Rắn hổ mang chúa là của một người bán rượu rong (không rõ nhân thân, lai lịch), mang đến cửa hàng đồ gỗ của L trước khi L bị bắt khoảng 7-8 tháng, gửi L bán hộ với giá 9.000.000 đồng nhưng L chưa bán được cho ai.

- Nguyễn Minh Th1 khai như nội dung nêu trên. Ban đầu Th1 khai Nguyễn Văn T2 là người thuê Th1 lái xe chở hổ ra Hà Nội với tiền công 4.000.000 đồng, Th1 không biết T2 thuê hay mượn xe ô tô của ai. Sau đó, Th1 thay đổi lời khai là Th1 được Trần M thuê chở hổ ra Hà Nội với tiền công là 30.000.000 đồng, Th1 mượn xe ô tô của anh Hồ Văn T1 (là em họ của Th1) đến khu vực giáo xứ Cầm Trường, xã Quỳnh Yên, huyện Quỳnh L1, tỉnh Nghệ An. Tại đây, Th1 gặp M, Th1 cùng với 03 người đàn ông (đều đeo khẩu trang, Th1 không rõ nhân thân, lai lịch) khiêng hổ lên cốp xe ô tô. Sau khi nhận hổ, Th1 có rủ Nguyễn Văn T2 đi cùng cho vui, Th1 chỉ nói với T2 ra Hà Nội gặp bạn bè, không nói là đi chở Hổ.

- Trần M khai như nội dung nêu trên. M khai mua 01 cá thể hổ của Nguyễn Văn Nh với giá 580.000.000 đồng, M đã chuyển khoản tài khoản số đặt trước cho Nh số tiền 100.000.000 đồng vào ngày 05/01/2023.

- Nguyễn Văn Nh khai: Nh có quan hệ quen biết với Trần M nhưng Nh không bán 01 cá thể hổ cho Trần M vào ngày 05/01/2023. Việc Trần M chuyển khoản số tiền 100.000.000 đồng cho Nh vào ngày 05/01/2023 là do trước đó khoảng tháng 12/2022, Nh có hỏi vay tiền của M để sửa nhà, nên đến ngày 05/01/2023 M hỏi Nh có cần tiền không thì Nh bảo vẫn muốn vay, M đã chuyến tiền cho Nh vay, số tiền này không phải là tiền Nh bán 01 cá thể hổ cho M. Ngày 05/01/2023, Nh ở nhà tại xóm 8, xã Quỳnh Yên, huyện Quỳnh L1, tỉnh Nghệ An để chăm sóc con trai là Nguyễn Phương Nam bị bệnh tâm thần nên không đi đâu. Ngoài lời khai của M và việc chuyển khoản tiền như đã nêu trên thì không có tài liệu chứng cứ nào khác để kết luận Trần M mua 01 con hổ của Nh. Vì vậy, không đủ căn cứ kết luận Nh có hành vi buôn bán động vật nguy cấp, quý hiếm. Do vậy, cơ quan điều tra không xử lý đối với Nguyễn Văn Nh.

- Đậu Đức L2 khai: Ngày 05/01/2023, Trần M điện thoại thuê L2 ra Hà Nội nấu cao (M chỉ nói nấu cao ngựa). L2 rủ em họ là Lê Tiến Đ1 (mang theo đồ nghề nấu cao) cùng bắt xe đi từ Nghệ An ra Hà Nội để nấu cao. Khoảng 20 giờ 20 phút ngày 05/01/2023 đến nơi nấu cao, thấy lực lượng Công an đến kiểm tra, thì L2 và Đ1 bỏ chạy, không thực hiện được việc nấu cao cho Trần M. Do vậy cơ quan điều tra không xử lý đối với Đậu Đức L2 và Lê Tiến Đ1.

- Đối với anh Nguyễn Văn T2: Nguyễn Minh Th1 rủ anh T2 đi cùng ra Hà Nội có việc, Th1 không nói với T2 việc vận chuyển hổ, T2 không biết trên xe có cá thể hổ nên cơ quan điều tra không xem xét xử lý.

- Anh Hồ Văn T1 khai: Ngày 05/01/2023, anh T1 cho Nguyễn Minh Th1 mượn xe ô tô nhãn hiệu Toyota Fortuner BKS 30E-283.xx của anh T1 (Th1 hỏi mượn xe ô tô để đi có việc nhưng anh T1 không hỏi là việc gì). Anh T1 không biết việc Th1 mượn xe ô tô để chở hổ nên cơ quan điều tra không xử lý đối với anh Hồ Văn T1.

- Đối với Lý V: Quá trình điều tra xác định V là người đi cùng Nguyễn Thùy L trước khi L bị cơ quan Công an bắt vào ngày 05/01/2023, Lý V không biết và không tham gia vào việc mua bán 01 cá thể hổ với L. Do vậy, cơ quan điều tra không xem xét xử lý đối với Lý V.

- Đối với các đối tượng T1, Huy (là các đối tượng mua hổ của Nguyễn Thùy L), đối tượng Tuân (ký gửi sừng Tê Giác, ngà Voi, ... tại nơi làm việc của Nguyễn Thùy L), đối tượng là nam giới bán rượu rong (ký gửi 02 cá thể rắn hổ chúa cho L). Cơ quan điều tra không đủ thông tin về nhân thân, lai lịch để xác minh làm rõ, xử lý theo quy định của pháp luật.

- Cơ quan điều tra xác minh tại Ngân hàng TMCP Công thương (Viettinbank) xác định: Tài khoản số 10551009xxxxx tại Ngân hàng VietinBank mang tên Nguyễn Thùy L. Tài khoản số 1088633xxxxx tại Ngân hàng Viettinbank mang tên Trần M. L đã chuyển khoản từ tài số 10551009xxxxx tại Ngân hàng VietinBank đến tài khoản số 1088633xxxxx mở tại Ngân hàng Viettinbank của M số tiền là 100.000.000 đồng.

Cáo trạng số 648/CT-VKS-P3 ngày 22/11/2023 của Viện kiểm sát nhân dân thành phố Hà Nội truy tố bị cáo Nguyễn Thùy L về tội "Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm" theo điểm a khoản 1 và điểm d khoản 2 điều 244 Bộ luật hình sự; truy tố Trần M và Nguyễn Minh Th1 về tội "Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, qúy, hiếm" theo điểm a khoản 1 Điều 244 Bộ luật hình sự.

Tại Bản án hình sự sơ thẩm số 163/2024/HS-ST ngày 20/3/2024, Toà án nhân dân thành phố Hà Nội đã quyết định: Tuyên bố các bị cáo Nguyễn Thùy L; Trần M và Nguyễn Minh Th1 phạm tội "Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm”;

Áp dụng điểm a khoản 1 và điểm d khoản 2 Điều 244; điểm s, t khoản 1 Điều 51; khoản 2 Điều 51; điểm g khoản 1 Điều 52; Điều 38 Bộ luật hình sự; xử phạt bị cáo Nguyễn Thùy L 07 (Bẩy) năm tù. Thời hạn tù tính từ ngày chấp hành hình phạt tù, trừ thời gian tạm giam từ ngày 05/01/2023 đến ngày 02/6/2023.

Áp dụng điểm a khoản 1 Điều 244; điểm s khoản 1 Điều 51; khoản 2 Điều 51; Điều 38 Bộ luật hình sự; xử phạt bị cáo Trần M 30 (Ba mươi) tháng tù. Thời hạn tù tính từ ngày chấp hành hình phạt tù, trừ thời gian tạm giam từ ngày 26/5/2023 đến ngày 02/6/2023.

Ngoài ra, Tòa án cấp sơ thẩm quyết định về tội danh và hình phạt đối với bị cáo Nguyễn Minh Th1; xử lý vật chứng; án phí và thông báo quyền kháng cáo theo quy định pháp luật.

Ngày 28/3/2024, bị cáo Nguyễn Thùy L kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt và xin được hưởng án treo.

Ngày 29/3/2024, bị cáo Trần M kháng cáo xin giảm hình phạt.

Tại phiên tòa phúc thẩm:

Các bị cáo Nguyễn Thùy L, Trần M vẫn giữ nguyên nội dung kháng cáo và đề nghị Hội đồng xét xử xem xét các tình tiết giảm nhẹ để giảm hình phạt cho các bị cáo.

Người bào chữa cho bị cáo Nguyễn Thùy L đề nghị Hội đồng xét xử xem xét tại cấp phúc thẩm bị cáo L có thêm tình tiết giảm nhẹ mới như: Bị cáo thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải, là mẹ đơn thân, hoàn cảnh gia đình khó khăn, bị cáo một mình nuôi 2 con nhỏ, trong đó có con nhỏ mới sinh được 3 tháng tuổi, bố bị cáo là thương binh hạng 4/4, bị cáo đã nộp án phí sơ thẩm, bị cáo có công tố giác tội phạm và được Công an phường Hàng Đào xác nhận. Do có nhiều tình tiết giảm nhẹ mới nên đề nghị Hội đồng xét xử áp dụng thêm Điều 54 Bộ luật hình sự cho bị cáo L để giảm hình phạt, cho bị cáo hưởng mức án thấp nhất.

Đại diện Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại Hà Nội sau khi tóm tắt nội dung vụ án, nội dung kháng cáo của các bị cáo thấy Tòa án cấp sơ thẩm xét xử các bị cáo Nguyễn Thùy L, Trần M về tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm” là có căn cứ, đúng người, đúng tội, đúng pháp luật. Khi quyết định hình phạt, Tòa án cấp sơ thẩm đã xem xét áp dụng các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ trách nhiệm hình sự xử phạt bị cáo Nguyễn Thùy L 07 năm tù, bị cáo Trần M 30 tháng tù là phù hợp, tương xứng với tính chất, mức độ hành vi phạm tội của các bị cáo. Tại cấp phúc thẩm, các bị cáo đều thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải; xuất trình thêm các tình tiết giảm nhẹ mới: Bị cáo L là mẹ đơn thân, hoàn cảnh gia đình khó khăn, bị cáo một mình nuôi 2 con nhỏ, trong đó có con nhỏ mới sinh được 3 tháng tuổi, bố bị cáo là thương binh hạng 4/4, bị cáo đã nộp án phí sơ thẩm, bị cáo có công tố giác tội phạm và được Công an phường Hàng Đào xác nhận. Bị cáo M đã nộp 100 triệu đồng sung quỹ Nhà nước và tiền án phí sơ thẩm. Do vậy, có căn cứ chấp nhận kháng cáo của các bị cáo, đề nghị Hội đồng xét xử giảm cho bị cáo L từ 01 đến 02 năm tù, giảm cho bị cáo M từ 12 đến 15 tháng tù.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

Trên cơ sở nội dung vụ án, căn cứ vào các tài liệu trong hồ sơ vụ án đã được thẩm tra, tranh tụng tại phiên tòa, Hội đồng xét xử nhận định như sau:

[1] Về tố tụng: Hành vi, quyết định tố tụng của Cơ quan điều tra, Điều tra viên, Viện Kiểm sát, Kiểm sát viên, trong quá trình điều tra, truy tố đã thực hiện đúng về thẩm quyền, trình tự, thủ tục quy định của Bộ luật tố tụng hình sự.

Kháng cáo của các bị cáo Nguyễn Thùy L, Trần M trong hạn luật định, được xem xét giải quyết theo trình tự phúc thẩm.

[2] Về nội dung:

Tại phiên tòa phúc thẩm, các bị cáo Nguyễn Thùy L, Trần M thành khẩn khai nhận hành vi phạm tội của mình, lời khai của các bị cáo tại phiên tòa phúc thẩm phù hợp lời khai của các bị cáo tại cơ quan điều tra, phiên tòa sơ thẩm; phù hợp với lời khai của bị cáo Nguyễn Minh Th1; phù hợp với lời khai của người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan; phù hợp với các kết luận giám định, các tài liệu chứng cứ được thu thập hợp pháp có trong hồ sơ vụ án, Hội đồng xét xử có cơ sở xác định: Bị cáo Nguyễn Thùy L có hành vi giao dịch mua bán 01 cá thể hổ (Panthera tigris) để nấu cao. Cá thể hổ (Panthera tigris) có tên trong Phụ lục I, Danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ, ban hành kèm theo Nghị định số 64/2019/NĐ-CP ngày 16/7/2019 của Chính phủ. Loài hổ (Panthera tigris) có tên trong Phụ lục I, Danh mục các loài động vật, thực vật hoang dã thuộc Phụ lục Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật hoang dã nguy cấp (CITES) ban hành kèm theo Thông báo số 296/TB-CTVN-HTQT ngày 27/01/2019 của cơ quan quản lý CITES Việt Nam. Ngoài ra, bị cáo còn tàng trữ 215,85g ngà voi (loài voi Châu phi, có tên khoa học Loxodonta africana); 6.989,67g sừng Tê Giác (trong đó sừng tê giác đen có tên khoa học Deceros bicornis, khối lượng là 3.127,53g); da tê giác trắng (có tên khoa học Ceratotherium simum) khối lượng là 313,57g, có tên trong Phụ lục 1, Danh mục các loài động vật, thực vật hoang dã thuộc Phụ lục Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp (CITES) ban hành kèm theo Thông báo số 25/TB-CTVN ngày 17/02/2023 của cơ quan thẩm quyền quản lý CITES Việt Nam; 02 cá thể rắn hổ chúa, tên khoa học là (Ophiophagus hannah) có tên trong Phụ lục I, Danh mục loài nguy cấp, quý, hiểm được ưu tiên bảo vệ, ban hành kèm theo Nghị định số 64/2019/NĐ-CP ngày 16/07/2019 của Chính phủ và có tên trong Nhóm IB, Danh mục thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm, ban hành kèm theo Nghị định số 84/2021/NĐ- CP ngày 22/09/2021 của Chính phủ.

Bị cáo Trần M có hành vi giao dịch mua bán 01 cá thể hổ (Panthera tigris) nêu trên với bị cáo Nguyễn Thùy L; thuê Nguyễn Minh Th1 vận chuyển cá thể hổ; thuê người nấu cao hổ.

Do có hành vi nêu trên, Viện kiểm sát nhân dân thành phố Hà Nội, Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội truy tố, xét xử bị cáo Nguyễn Thùy L về tội "Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm" theo điểm a khoản 1, điểm d khoản 2 Điều 244 Bộ luật hình sự; các bị cáo Trần M, Nguyễn Minh Th1 về tội "Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm" theo điểm a khoản 1 Điều 244 Bộ luật hình sự là có căn cứ, đúng người, đúng tội, đúng pháp luật.

Sau khi xét xử sơ thẩm, bị cáo Nguyễn Minh Th1 không kháng cáo nên Hội đồng xét xử không đề cập xem xét.

Xét kháng cáo xin giảm hình phạt của các bị cáo Nguyễn Thùy L, Trần M, Hội đồng xét xử thấy:

Hành vi của các bị cáo Nguyễn Thùy L, Trần M là nguy hiểm cho xã hội, đã xâm phạm chế độ quản lý, bảo tồn động vật hoang dã của Nhà nước. Các bị cáo có đầy đủ năng lực trách nhiệm hình sự nhưng do hám lời đã thực hiện tội phạm.

Khi quyết định hình phạt, Tòa án cấp sơ thẩm đã xem xét áp dụng đầy đủ các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ trách nhiệm hình sự cho các bị cáo như: Các bị cáo đều thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải, tích cực hợp tác với cơ quan điều tra trong quá trình giải quyết vụ án; nhân thân tốt, không có tiền án, tiền sự. Bị cáo L trong quá trình xét xử bị cáo đang mang thai; bị cáo có tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự “Phạm tội 02 lần trở lên”. Bị cáo Trần M phạm tội với vai trò đồng phạm tích cực đối với Nguyễn Thùy L về mua bán 01 cá thể hổ. Bị cáo không phải chịu tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự. Từ đó Tòa án cấp sơ thẩm xử phạt bị cáo Nguyễn Thùy L 07 năm tù, bị cáo Trần M 30 tháng tù là phù hợp, tương xứng với tính chất mức độ, hành vi phạm tội của các bị cáo.

Tuy nhiên, tại cấp phúc thẩm, các bị cáo đều thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải. Bị cáo L có thêm các tình tiết giảm nhẹ mới: bị cáo là mẹ đơn thân một mình nuôi 02 con nhỏ, trong đó con nhỏ mới sinh được 03 tháng tuổi, bị cáo có công tố giác tội phạm được Công an phường Hàng Đào xác nhận và đề nghị Tòa án cấp phúc thẩm giảm hình phạt cho bị cáo, bố bị cáo là thương binh hạng 4/4, gia đình có công với cách mạng, bị cáo đã nộp án phí sơ thẩm. Bị cáo Trần M có thêm tình tiết giảm nhẹ mới đã nộp số tiền 100 triệu đồng sung quỹ Nhà nước và tiền án phí sơ thẩm. Do vậy, Hội đồng xét xử thấy có căn cứ chấp nhận kháng cáo của các bị cáo L, M, giảm một phần hình phạt cho các bị cáo cũng đủ tác dụng cải tạo giáo dục các bị cáo nói riêng và phòng ngừa tội phạm nói chung, thể hiện chính sách khoan hồng, nhân đạo của pháp luật, tạo điều kiện cho các bị cáo yên tâm cải tạo trở thành người có ích cho xã hội.

Quan điểm của luật sư bào chữa cho bị cáo Nguyễn Thùy L và đại diện Viện kiểm sát tại phiên tòa phù hợp với nhận định của Hội đồng xét xử nên cần chấp nhận.

[3] Về án phí: Do kháng cáo được chấp nhận nên các bị cáo Nguyễn Thùy L, Trần M không phải chịu án phí hình sự phúc thẩm.

Vì các lẽ trên, Căn cứ điểm b khoản 1 Điều 355, điểm c khoản 1 Điều 357 Bộ luật tố tụng hình sự; Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14 ngày 30/12/2016 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định về án phí, lệ phí Tòa án.

QUYẾT ĐỊNH

1. Chấp nhận kháng cáo của các bị cáo Nguyễn Thùy L, Trần M;

Sửa Bản án hình sự sơ thẩm số 163/2024/HS-ST ngày 20/3/2024 của Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội về phần hình phạt đối với các bị cáo Nguyễn Thùy L, Trần M, cụ thể như sau:

Tuyên bố: Các bị cáo Nguyễn Thùy L, Trần M phạm tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm”;

Áp dụng điểm a khoản 1, điểm d khoản 2 Điều 244; điểm s, t khoản 1 Điều 51; khoản 2 Điều 51; điểm g khoản 1 Điều 52; Điều 38 Bộ luật hình sự; xử phạt bị cáo Nguyễn Thùy L 05 (Năm) năm tù. Thời hạn tù tính từ ngày chấp hành hình phạt tù, trừ thời gian tạm giam từ ngày 05/01/2023 đến ngày 02/6/2023.

Áp dụng điểm a khoản 1 Điều 244; điểm s khoản 1 Điều 51; khoản 2 Điều 51; Điều 38 Bộ luật hình sự; xử phạt bị cáo Trần M 18 (Mười tám) tháng tù. Thời hạn tù tính từ ngày chấp hành hình phạt tù, trừ thời gian tạm giam từ ngày 26/5/2023 đến ngày 02/6/2023.

2. Về án phí: Các bị cáo Nguyễn Thùy L, Trần M không phải nộp án phí hình sự phúc thẩm.

3. Xác nhận:

- Bị cáo Nguyễn Thùy L đã nộp 200.000đ (Hai trăm nghìn đồng) tiền án phí hình sự sơ thẩm tại Biên lai số 0065726 ngày 17/7/2024 của Cục thi hành án dân sự thành phố Hà Nội.

- Bị cáo Trần M đã nộp số tiền 100.000.000đ (Một trăm triệu đồng) sung vào ngân sách nhà nước và 200.000đ (Hai trăm nghìn đồng) tiền án phí sơ thẩm tại Biên lai số 0065760 ngày 23/7/2024 của Cục thi hành án dân sự thành phố Hà Nội.

4. Các quyết định khác của bản án sơ thẩm không có kháng cáo, không bị kháng nghị có hiệu lực pháp luật kể từ ngày hết thời hạn kháng cáo, kháng nghị.

Bản án phúc thẩm có hiệu lực pháp luật kể từ ngày tuyên án.