Bản án về tội vi phạm quy định bảo vệ động vật nguy cấp, quý hiếm số 416/2021/HS-ST

TÒA ÁN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ T, TỈNH B

BẢN ÁN 416/2021/HS-ST NGÀY 23/12/2021 VỀ TỘI VI PHẠM QUY ĐỊNH BẢO VỆ ĐỘNG VẬT NGUY CẤP, QUÝ HIẾM

Ngày 23 tháng 12 năm 2021 tại trụ sở Tòa án nhân dân thành phố T xét xử công khai vụ án hình sự sơ thẩm thụ lý số: 413/2021/HSST ngày 08 tháng 11 năm 2021 theo Quyết định đưa vụ án ra xét xử số: 433/2021/QĐXXST-HS ngày 06 tháng 12 năm 2021 đối với bị cáo:

Tạ Hồng K, sinh năm 1991 tại tỉnh Thanh Hóa; nơi cư trú: Thôn Lương T, xã Lương S, huyện X, tỉnh T; tạm trú: 72/16 khu phố X, phường C, thành phố T, tỉnh B; nghề nghiệp: Kinh doanh; trình độ văn hóa: 9/12; dân tộc: Kinh; giới tính: Nam; tôn giáo: Không; quốc tịch: Việt Nam; con ông Tạ Hồng N và bà Phạm Thị L; bị cáo có vợ tên Trịnh Thị H; tiền án, tiền sự: Không; bị cáo bị bắt, tạm giữ từ ngày 30/5/2019 đến ngày 08/6/2019 được thay đổi biện pháp ngăn chặn cấm đi khỏi nơi cư trú. Có đơn xin xét xử vắng mặt.

Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án:

Bà Trịnh Thị H, sinh năm 1992, nơi cư trú: Thôn Lương T, xã Lương S, huyện X, tỉnh T; tạm trú: 72/16 khu phố X, phường C, thành phố T, tỉnh B. Có đơn xin xét xử vắng mặt.

NỘI DUNG VỤ ÁN

Theo các tài liệu có trong hồ sơ vụ án và diễn biến tại phiên tòa, nội dung vụ án được tóm tắt như sau:

Vào lúc 08 giờ 00 phút ngày 30/5/2019, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an thành phố Th, tỉnh B lập biên bản bắt người phạm tội quả tang đối với Hà Văn C về hành vi vận chuyển, buôn bán 06 ví nam, 01 sợi dây thắt lưng, 01 phụ kiện trang trí móc khóa hình dáng đuôi động vật nghi làm bằng từ da và đuôi hổ, 02 sợi dây thắt lưng nam, 01 đôi dép da, 01 cái túi da (loại túi kẹp nách) nghi làm từ da Cá sấu trên đoạn đường Yersin thuộc khu 1, phường H, thành phố Th, tỉnh B. Qua làm việc, C khai nhận những sản phẩm trên là của Tạ Hồng K. Cùng ngày, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an thành phố Th đã phối hợp với Công an phường B, thị xã T (nay là thành phố T) tiến hành khám xét khẩn cấp tại nơi ở và làm việc của Tạ Hồng K tại địa chỉ 72/16, khu phố Y, phường X, thị xã T (nay là thành phố T), tỉnh B thì phát hiện nhiều sản phẩm nghi làm từ động vật hoang dã gồm: 03 bộ tấm da nghi là bộ da báo gấm; 48 cái ví nghi làm từ da hổ; 03 mặt dây chuyền mặt phật nghi làm từ ngà voi; 02 răng hàm động vật nghi là răng hổ; 02 răng nanh động vật nghi là răng mèo rừng; 01 mảnh da động vật nghi là da hổ; 04 sợi dây thắt lưng nghi làm từ da rắn hổ đất nên đã tiến hành thu giữ để xử lý.

Ngày 31/5/2019, Cơ quan điều tra Công an thành phố Th ra Quyết định trưng cầu giám định số 392/QĐ-CSĐT đến Viện sinh học nhiệt đới thuộc Viện Hàn Lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam trưng cầu giám định số tang vật thu giữ của Hà Văn C và thu giữ Tạ Hồng K. Ngày 03/6/2019, Viện Sinh học Nhiệt đới thuộc Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam có Bản kết luận giám định số 126/BB-SHNĐ, kết luận:

- Mẫu vật cần giám định được của Hà Văn C gồm:

+ 06 (sáu) ví bọc da thuộc còn lông, 01 (một) chóp đuôi còn lông và 01 (một) thắt lưng bọc da thuộc còn lông là sản phẩm làm từ da hổ Đông Dương còn lông - Pantherra tigris corbetti thuộc họ nhà mèo - Felidae, bộ ăn thịt - carnivora, lớp thú - Mammalia là loài thuộc Phụ lục IB Nghị định 06/2019/NĐ-CP ngày 22/01/2019;

+ 02 (hai) sợi dây thắt lưng bọc da, 01 (một) đôi dép da và 01 (một) túi kẹp nách bọc da là các sản phẩm làm từ da cá sấu nuôi.

- Mẫu vật cần giám định được của Tạ Hồng K gồm:

+ 03 (ba) bộ tấm da thuộc còn lông, thiếu phần đầu, 04 chân và da đuôi là của 03 cá thể riêng biệt là da báo gấm (đốm) - Neofelis nebulosa thuộc họ nhà mèo - Felidae, bộ ăn thịt - carnivora, lớp thú - Mammalia là loài thuộc Phụ lục IB Nghị định 06/2019/NĐ-CP ngày 22/01/2019 là 03 bộ phận không thể tách rời sự sống.

+ 48 (bốn mươi tám) ví bọc da thuộc còn lông là sản phẩm làm từ da Hổ Đông dương còn lông - Pantherra tigris corbetti thuộc họ nhà mèo - Felidae, bộ ăn thịt - carnivora, lớp thú - Mammalia là loài thuộc Phụ lục IB Nghị định 06/2019/NĐ-CP ngày 22/01/2019;

+ 04 (bốn) sợi dây thắt lưng bọc da còn đầu là sản phẩm làm da rắn hổ mang xiêm (hổ phì) - Naja siamensis, họ rắn hổ - Elapidae, bộ có vẩy - Squamata, lớp bò sát -reptilia thuộc Phụ lục IIB Nghị định 06/2019/NĐ-CP ngày 22/01/2019;

+ 01 (một) móng vuốt bọc vàng là móng vuốt hổ Đông Dương - Pantherra tigris corbetti thuộc họ nhà mèo - Felidae, bộ ăn thịt - carnivora, lớp thú - Mammalia là loài thuộc Phụ lục IB Nghị định 06/2019/NĐ-CP ngày 22/01/2019;

+ 01 (một) móng vuốt báo gấm (đốm) - Neofelis nebulosa thuộc họ nhà mèo - Felidae, bộ ăn thịt - carnivora, lớp thú - Mammalia là loài thuộc Phụ lục IB Nghị định 06/2019/NĐ-CP ngày 22/01/2019;

+ 03 (ba) miếng chạm khắc mặt phật là sản phẩm làm từ ngà voi Châu Phi - Loxdonta africana, thuộc họ thú có vòi - Elephantidae, bộ có vòi -Proboscidea, lớp thú - Mammalia phụ lục I Thông tư 04/2017/TT-BNNPTNT ngày 24/02/2017;

+ 02 (hai) răng hàm hổ Đông Dương - Pantherra tigris corbetti thuộc họ nhà mèo - Felidae, bộ ăn thịt - carnivora, lớp thú - Mammalia là loài thuộc Phụ lục IB Nghị định 06/2019/NĐ-CP ngày 22/01/2019;

+ 01 (một) miếng da thuộc còn lông, kích thước giống chiếc ví, nhưng chưa bọc ví là da hổ Đông Dương - Pantherra tigris corbetti thuộc họ nhà mèo - Felidae, bộ ăn thịt - carnivora, lớp thú - Mammalia là loài thuộc Phụ lục IB Nghị định 06/2019/NĐ-CP ngày 22/01/2019;

+ 02 (hai) răng nanh mèo nhà - Felis spp thuộc họ nhà mèo - Felidae, bộ ăn thịt - carnivora, lớp thú – Mammalia.

Ngày 04/6/2019, Cơ quan điều tra Công an thành phố Th, tỉnh B có Công văn số 1101/ĐN-CQĐT-KT chuyển hồ sơ, đối tượng cùng tang vật đến Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an thị xã Thuận An, tỉnh B để điều tra theo thẩm quyền.

Quá trình điều tra vụ án xác định: Tạ Hồng K là chủ cơ sở kinh doanh sản xuất gia công các sản phẩm da Cá sấu (ví, thắt lưng, túi, giày dép…) hoạt động từ khoảng tháng 03 năm 2019 để bán cho khách hàng có nhu cầu mua sử dụng. Trong thời gian kinh doanh, K có quen biết với Hà Văn C là khách hàng thường xuyên mua các sản phẩm ví làm từ da cá sấu của K để bán lại cho khách hàng khi có nhu cầu. Quá trình kinh doanh thấy nhiều khách hàng hỏi mua sản phẩm làm từ da hổ, da báo, da rắn nên K nảy sinh ý định sản xuất gia công thêm các sản phẩm từ da hổ, da báo, da rắn để kiếm thêm lợi nhuận. Thực hiện ý định trên, vào khoảng tháng 04 năm 2019, qua trang mạng xã hội FaceBook, K đặt mua của các đối tượng (không rõ nhân thân, địa chỉ) da và bộ phận cơ thể các loài động vật hoang dã như hổ, báo, rắn để gia công thành các loại bóp, ví, thắt lưng rồi đăng hình ảnh các sản phẩm lên mạng xã hội để bán kiếm lời. Thấy K bán các loại sản phẩm làm từ da hổ, báo, rắn nên C cũng đăng tải chào bán các sản phẩm này trên mạng xã hội. Vào ngày 27/4/2019, thông qua một khách hàng không rõ lai lịch trên mạng xã hội Zalo có tên “Cá Mập” đã đặt mua các sản phẩm động vật được làm từ da hổ và da cá sấu với C, sau đó C báo giá sản phẩm thì khách hàng này đồng ý và hẹn sẽ chào hàng trên địa bàn thành phố Th. Đến ngày 27/4/2019, C đến nhà K mua 01 dây thắt lưng bằng da hổ trước với giá 1.500.000 đồng để cất giữ và chào hàng sản phẩm khi khách hàng cần, tiếp tục đến sáng ngày 30/5/2019, C đến nhà K mua 06 ví da hổ, mỗi cái giá gốc 750.000 đồng, tổng cộng là 4.500.000 đồng nhưng chưa giao tiền vì C và K thỏa thuận C lấy số lượng hàng trên để bán cho khách hàng, nếu bán hơn giá trên thì C được hưởng phần chênh lệch, còn tiền gốc thì C đem về trả cho K. Sau đó, C vận chuyển số sản phẩm làm từ da hổ đi bán cho khách ở khu vực thành phố Th thì bị lực lượng Công an thành phố Th phát hiện bắt quả tang cùng tang vật như trên.

Trong các tang vật trên có tang vật của loài báo gấm và hổ. Báo gấm (Neofelis nebulosa) và hổ (Panthera tigris corbetti) là những loài thuộc lớp thú Nhóm IB, Danh mục động vật rừng, thực vật rừng hoang dã nguy cấp ban hành kèm theo Nghị định số 06/2019/NĐ-CP và đồng thời thuộc Danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ theo quy định tại Nghị định số 160/2013/NĐ- CP. Theo quy định tại Khoản 4 Điều 6 Nghị định 35/2019/NĐ-CP, “Hành vi vi phạm đối với động vật rừng thuộc Danh mục thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm Nhóm IB, IIB hoặc động vật hoang dã thuộc Phụ lục I, II Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp nhưng thuộc Danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ, thì áp dụng xử lý như động vật thuộc Danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ”.

Căn cứ vào Nghị quyết số 05/2018/NQ-HĐTP ngày 05 tháng 11 năm 2018 của Tòa án nhân dân tối cao về việc hướng dẫn áp dụng Điều 234 về tội vi phạm quy định về bảo vệ động vật hoang dã và Điều 244 về tội vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm của bộ luật hình sự, hướng dẫn áp dụng một số tình tiết định tội, giải thích: “Bộ phận cơ thể không thể tách rời sự sống” là những bộ phận thực hiện các chức năng chuyên biệt của cơ thể động vật, ngay khi tách rời những bộ phận này khỏi cơ thể sự sống của động vật thì động vật đó chết (ví dụ: đầu, tim, bộ da, bộ xương, buồng gan…) và “Sản phẩm của động vật hoang dã, động vật nguy cấp, quý, hiếm” là các loại sản phẩm có nguồn gốc từ động vật (ví dụ: thịt, trứng, sữa, tinh dịch, phôi động vật, huyết, nội tạng, da, lông, xương, sừng, ngà, chân, móng…); động vật thủy sản đã qua sơ chế, chế biến ở dạng nguyên con; vật phẩm có thành phần từ các bộ phận hoang dã, động vật nguy, cấp, quý, hiếm đã qua chế biến (ví dụ: cao nấu từ xương động vật hoang dã; túi xách, ví, dây thắt lưng làm từ da động vật hoang dã).

Cáo trạng số 98/CT-VKS-TA ngày 24/3/2020 của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân thành phố T, tỉnh B đã truy tố bị cáo Tạ Hồng K về tội Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý hiếm theo quy định tại điểm a khoản 2 Điều 244 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017

Đại diện Viện kiểm sát tham gia phiên tòa trình bày lời luận tội trong đó có nội dung vẫn giữ quyết định Cáo trạng đã truy tố, đánh giá tính chất mức độ, hậu quả hành vi phạm tội của bị cáo gây ra, các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ trách nhiệm hình sự, đề nghị Hội đồng xét xử xử phạt bị cáo Tạ Hồng K từ 02 năm 06 tháng đến 03 năm tù.

Về xử lý vật chứng: Đối với vật chứng trong vụ án đã được xử lý tại Bản án số 118/2020/HS-ST ngày 19 tháng 5 năm 2020 của Tòa án nhân dân thành phố T và Quyết định giám đốc thẩm số 40/2021/HS-GĐT ngày 28 tháng 9 năm 2021 của Tòa án nhân dân Cấp cao tại Thành phố H nên không đề nghị Hội đồng xét xử xem xét.

Bị cáo, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án có đơn xin xét xử vắng mặt do tình hình dịch bệnh covid đang diễn biến phức tạp, việc làm đơn vắng mặt của những người tham gia tố tụng là tự nguyện. Toàn bộ lời khai của bị cáo trong hồ sơ vụ án thể hiện suốt quá trình điều tra bị cáo đều thừa nhận hành vi phạm tội và thống nhất với nội dung truy tố của Viện kiểm sát.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

Trên cơ sở nội dung vụ án, căn cứ vào các tài liệu trong hồ sơ vụ án đã được tranh tụng tại phiên tòa, Hội đồng xét xử nhận định như sau:

[1] Trong các giai đoạn tố tụng từ khi khởi tố vụ án cho đến khi kết thúc việc truy tố, các hành vi, quyết định tố tụng của Điều tra viên, Kiểm sát viên đều thực hiện đúng quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự. Quá trình điều tra, truy tố, bị cáo không có ý kiến hoặc khiếu nại, tố cáo về hành vi, quyết định của Cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng. Do đó, các hành vi, quyết định tố tụng của Cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng đã thực hiện đều hợp pháp.

Bị cáo, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án có đơn xin xét xử vắng mặt: Việc nộp đơn xin xét xử vắng mặt của những người tham gia tố tụng là tự nguyện, sự vắng mặt của những người tham gia tố tụng không gây trở ngại cho việc xét xử nên Hội đồng xét xử tiến hành xét xử vắng mặt họ theo quy định tại Điều 290, Điều 292 của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015.

[2] Trong quá trình điều tra và tại phiên tòa sơ thẩm ngày 19/5/2020, bị cáo Tạ Hồng K khai nhận toàn bộ hành vi phạm tội của mình đúng như nội dung Cáo trạng của Viện kiểm sát nhân dân thành phố T, tỉnh B đã truy tố, phù hợp với lời khai của người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án và các chứng cứ, tài liệu có trong hồ sơ vụ án. Hội đồng xét xử xét thấy có đủ cơ sở kết luận:

[2.1] Bị cáo Tạ Hồng K có hành vi tàng trữ trái phép 03 (ba) bộ tấm da thuộc còn lông (thiếu phần đầu, 04 chân và da đuôi) của 03 cá thể riêng biệt là da báo gấm (đốm) - Neofelis nebulosa thuộc họ nhà mèo - Felidae, bộ ăn thịt - carnivora, lớp thú – Mammalia; 48 ví bọc da thuộc còn lông là sản phẩm làm từ da hổ Đông Dương còn lông - Pantherra tigris corbetti thuộc họ nhà mèo - Felidae, bộ ăn thịt - carnivora, lớp thú – Mammalia; 01 móng vuốt bọc vàng là móng vuốt hổ Đông Dương - Pantherra tigris corbetti thuộc họ nhà mèo - Felidae, bộ ăn thịt - carnivora, lớp thú - Mammalia; 01 móng vuốt báo gấm (đốm) - Neofelis nebulosa thuộc họ nhà mèo - Felidae, bộ ăn thịt - carnivora, lớp thú - Mammalia;

02 răng hàm hổ Đông Dương - Pantherra tigris corbetti thuộc họ nhà mèo - Felidae, bộ ăn thịt - carnivora, lớp thú - Mammalia; 01 miếng da thuộc còn lông, kích thước giống chiếc ví, nhưng chưa bọc ví là da hổ Đông Dương - Pantherra tigris corbetti thuộc họ nhà mèo - Felidae, bộ ăn thịt - carnivora, lớp thú - Mammalia là loài động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm thuộc Phụ lục IB Nghị định 06/2019/NĐ-CP ngày 22/01/2019 của Chính phủ.

[2.2] Hành vi của Tạ Hồng K mua bán, tàng trữ 03 bộ tấm da Báo gấm, 01 bộ da Hổ Đông Dương là bộ phận không thể tách rời sự sống, đây là những loài thuộc lớp thú Nhóm IB, Danh mục thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm được ban hành kèm theo Nghị định 06/2019/NĐ-CP ngày 22/01/2019 của Chính phủ và đồng thời thuộc Danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ theo quy định tại Nghị định số 160/2013/NĐ-CP ngày 12/11/2013 của Chính phủ.

[2.3] Hành vi của bị cáo đã đủ yếu tố cấu thành tội Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý hiếm được quy định tại điểm a khoản 2 Điều 244 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017). Do đó, Cáo trạng của Viện kiểm sát nhân dân thành phố T truy tố bị cáo theo tội danh và điều luật nêu trên là đúng người, đúng tội và đúng pháp luật.

[2.4] Hành vi của bị cáo là nguy hiểm cho xã hội, xâm phạm chế độ quản lý của Nhà nước về bảo vệ động vật hoang dã, quý hiếm, xâm phạm đến sự bền vững của môi trường sinh thái, gây ra những hậu quả nghiêm trọng khác cho đời sống xã hội. Bị cáo có đủ năng lực trách nhiệm hình sự, vì vậy cần xét xử mức án phù hợp với tính chất, mức độ hành vi đối với bị cáo, cách ly bị cáo ra khỏi đời sống xã hội một thời gian nhằm đảm bảo tính giáo dục riêng và phòng ngừa chung cho xã hội.

[3] Về tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự: Bị cáo phạm tội không có tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự.

[4] Về tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự: Trong quá trình điều tra, bị cáo thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải, bị cáo có ông nội là Liệt sỹ, bị cáo phạm tội lần đầu, có nhân thân tốt, đây là các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự được quy định tại điểm s khoản 1, khoản 2 Điều 51 của Bộ luật Hình sự năm 2015 (được sửa đổi, bổ sung năm 2017). Xét thấy bị cáo có nhiều tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự nên áp dụng Điều 54 Bộ luật Hình sự quyết định hình phạt dưới mức thấp nhất của khung hình phạt đối với bị cáo.

[5] Lời đề nghị của Viện kiểm sát nhân dân thành phố Ttại phiên tòa là phù hợp, đúng pháp luật nên được chấp nhận.

[6] Đối với hành vi của Hà Văn C đã bị xét xử tại Bản án số 118/2020/HS- ST ngày 19 tháng 5 năm 2020 của Tòa án nhân dân thành phố T.

[7] Về xử lý vật chứng: Đối với vật chứng trong vụ án đã được xử lý tại Bản án số 118/2020/HS-ST ngày 19 tháng 5 năm 2020 của Tòa án nhân dân thành phố Tvà Quyết định giám đốc thẩm số 40/2021/HS-GĐT ngày 28 tháng 9 năm 2021 của Tòa án nhân dân Cấp cao tại Thành phố H nên Hội đồng xét xử không xem xét.

[8] Về án phí: Bị cáo phải chịu án phí hình sự sơ thẩm theo quy định của pháp luật, bị cáo đã chấp hành xong theo Biên lai thu tiền số 0046789 ngày 25/02/2021 của Chi cục Thi hành án dân sự thành phố T.

Vì các lẽ trên,

QUYẾT ĐỊNH

Căn cứ vào:

- Điểm a khoản 2 Điều 244; điểm s khoản 1 và khoản 2 Điều 51; Điều 54 của Bộ luật hình sự năm 2015 (được sửa đổi, bổ sung năm 2017);

- Điều 136; Điều 290; Điều 292 của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015;

- Điều 23 Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14 ngày 30/12/2016 của Ủy ban thường vụ Quốc hội quy định về mức thu, miễn, giảm, thu, nộp, quản lý và sử dụng án phí và lệ phí Tòa án,

1. Về trách nhiệm hình sự: Tuyên bố bị cáo Tạ Hồng K phạm tội Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý hiếm.

2. Về hình phạt:

Xử phạt bị cáo Tạ Hồng K 03 (ba) năm tù, thời hạn chấp hành hình phạt tù tính từ ngày bắt bị cáo thi hành án, khấu trừ thời gian tạm giữ từ ngày 30/5/2019 đến ngày 08/6/2019.

3. Về án phí: Buộc bị cáo Tạ Hồng K phải nộp 200.000 đồng (hai trăm nghìn đồng) án phí hình sự sơ thẩm. Bị cáo đã chấp hành xong theo Biên lai thu tiền số 0046789 ngày 25/02/2021 của Chi cục Thi hành án dân sự thành phố Thuận An.

4. Về quyền kháng cáo:

Bị cáo, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án có quyền kháng cáo bản án trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày nhận được bản án hoặc bản án được niêm yết công khai theo quy định pháp luật./.