Bản án 19/2024/HS-ST về tội vi phạm quy định bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm

TOÀ ÁN NHÂN DÂN HUYỆN YÊN LẠC - TỈNH VĨNH PHÚC

BẢN ÁN 19/2024/HS-ST NGÀY 28/03/2024 VỀ TỘI VI PHẠM QUY ĐỊNH BẢO VỆ ĐỘNG VẬT NGUY CẤP, QUÝ, HIẾM

Ngày 28 tháng 3 năm 2024, tại trụ sở Tòa án nhân dân huyện Yên Lạc, tỉnh Vĩnh Phúc, mở phiên tòa xét xử sơ thẩm công khai vụ án hình sự thụ lý số: 05/2024/HSST ngày 24 tháng 01 năm 2024 theo Quyết định đưa vụ án ra xét xử số: 11/2024/HSST-QĐ ngày 15/02/2024 đối với bị cáo:

Vũ Nhật M, sinh ngày 26/11/1987; Nơi sinh và cư trú: Tiểu khu 84, 85, thị trấn NM, huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La; Nghề nghiệp: Lao động tự do; Trình độ học vấn: 12/12; Giới tính: Nam; Quốc tịch: Việt Nam; Dân tộc: Kinh; Tôn giáo: Không; Con ông Vũ Nhật Q, con bà Trần Thị M; Có vợ là Đinh Thúy Nh (đã ly hôn) và có 02 con, lớn sinh năm 2012, nhỏ sinh năm 2016; Tiền án, tiền sự: Không; Bị cáo hiện tại ngoại tại địa phương. Có mặt.

NỘI DUNG VỤ ÁN

Theo các tài liệu có trong hồ sơ vụ án và diễn biến tại phiên tòa, nội dung vụ án được tóm tắt như sau:

Năm 2022, Vũ Nhật M bắt được 03 cá thể rắn tại nhà ở của M (M không nhớ thời gian cụ thể), sau đó M đem 3 cá thể rắn ngâm vào 03 bình rượu khác nhau về để ở nhà. Ngày 05/9/2023, M nhận được điện thoại có số 0878.253.xxx của một người nam giới tự giới thiệu tên là Th (M không biết lai lịch cụ thể của người này) gọi đến số điện thoại 0977.695xxx của M, hỏi “anh có rắn hổ mang chúa bán không” thì M nói “có 03 bình ngâm rượu rắn hổ mang chúa”, Th hỏi giá bán bao nhiêu, M nói “giá 20.000.000đ, nếu mua thì phải đặt cọc trước 10.000.000đ” thì Th đồng ý và nói khi nào Th tìm được khách mua thì chuyển cho Th, M đồng ý và yêu cầu Th chuyển thêm số tiền 1.500.000đ tiền vận chuyển, Th đồng ý. Đến ngày 11/9/2023, Th gọi điện thoại cho M, hai bên thống nhất mua 03 bình rượu và đặt cọc trước số tiền 5.000.000đ. Do trước đó M mượn số tài khoản của chị Đinh Thúy Nh, SN 1992 (vợ của M) sử dụng nên M đã gửi số tài khoản này cho Th và Th đã chuyển cho M số tiền 8.000.000đ đặt cọc mua 03 bình rượu ngâm cá thể rắn. Đến ngày 13/9/2023, Th gọi điện thoại cho M nói hôm trước Th chuyển tiền cọc thừa 3.000.000đ và bảo M chuyển lại cho Th vào số tài khoản 0931004214xxx ngân hàng Vietcombank, khi nào có khách hỏi mua thì Th chuyển nốt số tiền cọc 5.000.000đ còn lại thì M đồng ý, sau đó M đã chuyển lại cho Th. số tiền 3.000.000đ. Đến ngày 22/9/2023, M tiếp tục nhận được số tiền 5.000.000đ, sau khi nhận được tiền Th gọi điện thoại cho M nói: Khách mua 03 bình rượu ngâm rắn hổ mang chúa, đã chuyển khoản cho M số tiền 5.000.000đ và bảo M gọi điện thoại vào số 0862.749.xxx của người mua có tên H để liên lạc trao đổi, M đồng ý. Sau đó M liên lạc và kết bạn zalo với H, M quay video gửi qua zalo cho H xem, H gửi vị trí của H qua zalo cho M và bảo M chuyển đến đó cho H, M đồng ý kiểm tra biết vị trí giao rắn tại tổ dân phố B, thị trấn T, huyện Yên Lạc, tỉnh Vĩnh Phúc. Khoảng 19h30’ cùng ngày, M thuê anh Trần Thái Th1, SN 1996 ở tiểu khu 19/5, thị trấn nông trường Mộc Châu, huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La chở 03 bình rượu ngâm cá thể rắn hổ mang chúa đến tổ dân phố B, thị trấn T, huyện Yên Lạc, tỉnh Vĩnh Phúc giao cho H, anh Th1 đồng ý. Sau đó, M bọc kín 03 bình rượu ngâm cá thể rắn hổ mang chúa bằng bìa catton bên ngoài rồi M rủ chị Nh đi cùng M. Khi anh Th1 điều khiển xe ô tô tải BKS 29C - 190.xx đến đón M, M cho 03 hộp bìa caton bên trong mỗi bình bình rượu ngâm cá thể rắn lên cabin xe rồi M cùng chị Nh lên xe và anh Th1 điều khiển xe đi. Khoảng 02h ngày 23/9/2023 đến nơi, M gặp anh H và anh Nguyễn Văn Đ, SN 1997 ở xã Trung Nguyên, huyện Yên Lạc. Tại đây, khi M đang cho H xem 01 bình rượu ngâm cá thể rắn hổ chúa thì bị Tổ công tác Công an huyện Yên Lạc kiểm tra phát hiện đã lập biên bản và thu giữ: Tại mặt đường cạnh vị trí M đứng 01 bình thủy tinh nắp màu đỏ, bên trong chứa dung dịch dạng lỏng ngâm 01 cá thể rắn đã chết, niêm phong trong hộp bìa catton ký hiệu A1; Thu giữ tại cabin xe ô tô BKS 29C-190.xx 01 bình thủy tinh, có nắp màu tím bên trong chứa dung dịch dạng lỏng ngâm 01 cá thể rắn đã chết niêm phong trong hộp bìa catton ký hiệu A2; 01 bình thủy tinh có nắp màu vàng bên trong chứa dung dịch dạng lỏng ngâm 01 cá thể rắn đã chết, niêm phong trong hộp bìa catton ký hiệu A3, thu giữ của M 01 điện thoại di động nhãn hiệu Samsung và 01 xe ô tô tải BKS 29C-190.xx đã cũ đã qua sử dụng của anh Th1.

Tại bản kết luận giám định số 1585 ngày 25/9/2023 của Viện sinh thái và tài nguyên sinh vật - Viện Hàn lâm khoa học và Công nghệ Việt Nam kết luận:

Xác định tên loài động vật: 1) 01 cá thể rắn đã chết ngâm trong 01 bình thủy tinh có nắp màu đỏ, ký hiệu A1 và 01 cá thể rắn chết ngâm trong 01 bình thủy tinh có nắm màu tím, ký hiệu A2 là loài rắn Hổ chúa có tên khoa học Ophiophagus Hannah, lớp Bò sát (Reptilia).

2) 01 cá thể rắn đã chết ngâm trong 01 bình thủy tinh có nắp màu vàng, ký hiệu A3 là loại Rắn hổ mang trung quốc có tên khoa học là Naja atra, lớp bò sát (Reptilia).

Xác định tình trạng bảo tồn theo quy định pháp luật:

1) Loại Rắn hổ chúa có tên trong Phụ lục 1, Danh mục các loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ, ban hành kèm theo Nghị định số 64/2019/NĐ-CP ngày 16/7/2019 của Chính Phủ.

2) Loại Rắn hổ chúa có tên trong Nhóm IB. Danh mục thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý hiếm ban hành kèm theo Nghị định số 84//2021/NĐ-CP, ngày 22/9/2021 của Chính Phủ.

3) Loài Rắn hổ mang trung quốc có tên trong nhóm IIB, Danh mục thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm ban hành kèm theo Nghị định số 84/2021/NĐ-CP, ngày 22/9/2021 của Chính Phủ.

Tại Cáo trạng số 12/CT-VKSYL, ngày24/01/2024, Viện kiểm sát nhân dân huyện Yên Lạc truy tố bị cáo Vũ Nhật M về tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý hiếm” theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 244 Bộ luật hình sự.

Tại phiên tòa, bị cáo khai nhận hành vi phạm tội của mình như nội dung bản Cáo trạng đã truy tố.

Đại diện Viện kiểm sát nhân dân huyện Yên Lạc thực hành quyền công tố tại phiên tòa giữ nguyên quan điểm như đã truy tố và đề nghị Hội đồng xét xử: Về tội danh: Tuyên bố bị cáo Vũ Nhật M phạm tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý hiếm”; Về hình phạt: Áp dụng điểm b khoản 1 Điều 244, điểm s khoản 1, khoản 2 Điều 51; Điều 38; khoản 1, 2, 5 Điều 65 Bộ luật hình sự; khoản 3 Điều 92 Luật Thi hành án hình sự; xử phạt bị cáo Vũ Nhật M 01 năm 03 tháng đến 01 năm 09 tháng tù cho hưởng án treo, thời gian thử thách 02 năm 06 tháng đến 03 năm 06 tháng; Không áp dụng hình phạt bổ sung là phạt tiền đối với bị cáo; Về xử lý vật chứng: Áp dụng Điều 46, khoản 1 Điều 47 Bộ luật Hình sự, Điều 106 Bộ luật Tố tụng hình sự đề nghị xử lý vật chứng theo quy định; Về án phí: Bị cáo phải chịu án phí hình sự sơ thẩm.

Bị cáo nói lời sau cùng: Đề nghị Hội đồng xét xử xem xét giảm nhẹ hình phạt và cho bị cáo được cải tạo tại địa phương.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

Trên cơ sở nội dung vụ án, căn cứ vào các tài liệu trong hồ sơ vụ án đã được tranh tụng tại phiên toà, Hội đồng xét xử nhận định như sau:

[1]. Về tố tụng: Hành vi, quyết định tố tụng của Cơ quan điều tra, Điều tra viên, Viện kiểm sát, Kiểm sát viên trong quá trình điều tra, truy tố đã thực hiện đúng về thẩm quyền, trình tự, thủ tục quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự. Quá trình điều tra và tại phiên tòa, bị cáo không có ý kiến hoặc khiếu nại về hành vi, quyết định của Cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng.

[2]. Lời khai nhận tội của bị cáo tại phiên tòa phù hợp với các tài liệu chứng cứ khác có trong hồ sơ vụ án có đủ cơ sở để xác định: Khoảng 02h ngày 23/9/2023, Tổ công tác Công an huyện Yên Lạc trong khi làm nhiệm vụ tuần tra tại khu vực đường liên thôn thuộc tổ dân phố B, thị trấn T, huyện Yên Lạc phát hiện Vũ Nhật M đang bán cho đối tượng tên là H 03 bình rượu bên trong ngâm cá thể rắn - loại rắn hổ chúa và rắn hổ mang Trung Quốc - thì bị thu giữ, niêm phong lần lượt ký hiệu A1, A2 và A3. Kết luận giám định mẫu ký hiệu A1 và A2 là loài rắn Hổ chúa có tên khoa học Ophiophagus Hannah, lớp Bò sát (Reptilia), A3 là loại Rắn hổ mang trung quốc có tên khoa học là Naja atra, lớp bò sát (Reptilia) có tên trong Phụ lục 1, Danh mục các loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ, ban hành kèm theo Nghị định số 64/2019/NĐ-CP ngày 16/7/2019 của Chính Phủ. Đồng thời có tên trong Nhóm IB, IIB. Danh mục thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý hiếm ban hành kèm theo Nghị định số 84/2021/NĐ-CP, ngày 22/9/2021 của Chính Phủ.

Hành vi của Vũ Nhật M đã phạm vào tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm” theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 244 của Bộ luật Hình sự, nội dung Điều luật quy định:

“1. Người nào vi phạm quy định về bảo vệ động vật thuộc Danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ hoặc Danh mục thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm Nhóm IB hoặc Phụ lục I Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 500.000.000 đồng đến 2.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm:

… b) Tàng trữ, vận chuyển, buôn bán trái phép cá thể, bộ phận cơ thể không thể tách rời sự sống hoặc sản phẩm của động vật quy định tại điểm a khoản này”.

Hành vi của bị cáo là nguy hiểm cho xã hội, đã xâm phạm vào chính sách của Nhà nước về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm, ảnh hưởng xấu đến tình hình an ninh trật tự tại địa phương, gây tác hại xấu đến việc bảo vệ và phát triển tài nguyên thiên nhiên. Do vậy, cần có một mức hình phạt tương xứng với hành vi của bị cáo để giáo dục, cải tạo bị cáo và răn đe phòng ngừa tội phạm.

Viện kiểm sát nhân dân huyện Yên Lạc truy tố bị cáo về tội danh và điều luật nêu trên là hoàn toàn có căn cứ, đúng pháp luật.

[3]. Về tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ trách nhiệm hình sự: Bị cáo có nhân thân tốt quá trình điều tra bị cáo thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải về hành vi của mình, sau khi nhận thức được hành vi của mình đã tích cực khắc phục hậu quả nên được hưởng tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự theo quy định tại điểm s khoản 1, khoản 2 Điều 51 Bộ luật Hình sự. Bị cáo không bị áp dụng tình tiết tăng nặng nào theo quy định tại Điều 52 Bộ Luật Hình sự.

Vì vậy, Hội đồng xét xử xem xét giảm nhẹ một phần hình phạt đối với bị cáo, thể hiện tính nhân đạo và sự khoan hồng của pháp luật.

Xét thấy bị cáo có nhiều tình tiết giảm nhẹ, phạm tội lần đầu, bị cáo có hoàn cảnh khó khăn, hiện là lao động chính trong gia đình đang trực tiếp nuôi dưỡng hai con nhỏ, có xác nhận của chính quyền địa phương nơi bị cư trú; bị cáo có nơi cư trú rõ ràng, ổn định nên không cần thiết phải cách ly bị cáo ra khỏi xã hội mà để bị cáo cải tạo dưới sự giám sát của chính quyền địa phương như đề nghị của đại diện Viện kiểm sát nhân dân huyện Yên Lạc. Như vậy, cũng đủ để răn đe đối với bị cáo đồng thời tạo cơ hội cho bị cáo trở thành người công dân tốt, có ý thức chấp hành pháp luật.

[4]. Về hình phạt bổ sung: Xét bị cáo có hoàn cảnh khó khăn, không có thu nhập ổn định nên không áp dụng hình phạt bổ sung là phạt tiền đối với bị cáo.

[5]. Về vật chứng:

- Đối với 02 cá thể rắn hổ chúa và 01 cá thể rắn hổ mang Trung Quốc được ngâm trong 03 bình rượu, ngày 29/01/2024 Cơ quan CSĐT - Công an huyện Yên Lạc đã bàn giao cho Bảo tàng thiên nhiên Việt Nam thuộc Viện hàn Lâm khoa học và công nghệ Việt nam để xử lý theo quy định.

- Đối với 01 điện thoại di động nhãn hiệu Samsung thu giữ của M. Quá trình điều tra xác định M sử dụng để liên lạc trao đổi mua cá thể rắn vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm nên cần tịch thu phát mại sung vào ngân sách nhà nước.

- Đối với 01 xe ô tô BKS 29C - 190.xx, qua điều tra xác định anh Trần Thái Th1 là chủ sở hữu hợp pháp chiếc xe trên. Ngày 22/9/2023, anh Th1 được M thuê chở 03 bình rượu ngâm 03 cá thể rắn hổ mang chúa nhưng M không nói cho anh Th1 biết đó là cá thể rắn thuộc loại động vật nguy cấp, quý, hiếm được bảo vệ nên anh Th1 không biết đã nhận chở thuê để M trả tiền công. Do vậy ngày 31/10/2023, Cơ quan CSĐT - Công an huyện Yên Lạc đã trả lại chiếc xe trên cho anh Th1 là phù hợp.

- Trước khi mở phiên tòa bị cáo đã tự nguyện giao nộp số tiền 10.200.000đ nên cần tịch thu sung vào ngân sách nhà nước 10.000.000đ là tiền M có được từ việc bán 03 cá thể rắn là loại động vật nguy cấp, quý, hiếm mà có; trả lại cho bị cáo 200.000đ nhưng tiếp tục tạm giữ để đảm bảo thi hành án.

[5]. Về các vấn đề khác:

Đối với người nam giới M khai có tên là Th sử dụng số điện thoại 0878.253.xxx gọi cho M hỏi mua 03 bình rượu ngâm cá thể rắn và là người đã chuyển tiền cọc cho M nhưng M không biết lai lịch cụ thể của người này. Quá trình điều tra Cơ quan điều tra đã có văn bản đề nghị tập đoàn công nghiệp viễn thông quân đội xác minh thông tin chủ thê bao 0878.253.xxx nhưng không xác định được chủ thuê bao đó là ai, ở đâu. Đối với số tiền người này chuyển tiền cọc mua 03 bình rượu ngâm cá thể rắn đều chuyển tiền bằng hình thức nộp tiền tại ATM/CDM nên không có số tài khoản đối ứng, không xác định được đơn vị chuyển tiền nên không có căn cứ để xác minh làm rõ nên Cơ quan điều tra không đề cập xử lý là phù hợp.

Đối với người nam giới tên là H sử dụng số điện thoại 0862.749.xxx M khai là khách mua rắn do Th giới thiệu, nhưng M không biết tên, tuổi địa chỉ của người này. Quá trình điều tra xác định chủ thuê bao tên trên là Đặng Quốc Bảo, SN 2004 ở xã Tất Thắng, huyện Th1 Sơn, tỉnh Phú Thọ, Cơ quan điều tra đã triệu tập Bảo đến làm việc tuy nhiên Bảo không có mặt tại địa phương, do vậy cơ quan điều tra tiếp tục xác minh khi nào làm rõ xử lý sau.

Đối với chủ tài khoản 0931004214xxx ngân hàng Vietcombank đã nhận lại số tiền cọc 3.000.000đ, quá trình điều tra xác định chủ số tài khoản nhận lại tiền cọc trên là chị Nguyễn Thị X, SN 1974 có HKĐKTT tại số 26 Lê Quý Đôn, phường BĐ, quận HB, thành phố Hà Nội. Tại cơ quan điều tra chị X khai: ngày 13/9/2023, có một người đàn ông lạ mặt (chị không biết tên, tuổi, địa chỉ cụ thể) đến quán cafe của chị hỏi đổi tiền tài khoản lấy tiền mặt thì chị đồng ý, sau đó người này nhờ người khác chuyển tiền đến số tài khoản của chị, sau khi nhận được tiền trong tài khoản thì chị đưa tiền mặt cho người này, chị không biết nguồn gốc số tiền này và cũng không biết gì việc mua bán rắn giữa M và Th. Do vậy Cơ quan điều tra không đề cập xử lý.

Đối với chị Định Thúy Nh là chủ tài khoản 03998789xx đã nhận số tiền Th đặt cọc mua 03 bình rượu rắn, quá điều tra xác định chị Nh là chủ tài khoản trên nhưng chị đã cho bị can M mượn để sử dụng. Ngày 11/9/2023 và ngày 22/9/2023 anh M nhận tiền cọc mua 03 bình rượu ngâm cá thể rắn từ Th chị không biết và ngày 23/9/2023 chị đi cùng M nhưng không biết M thuê chở 03 bình rượu ngâm cá thể rắn đi bán nên Cơ quan điều tra không đề cập xử lý.

Đối với anh Trần Thái Th1, là người điều khiển xe ô tô BKS 29C - 190.xx chở 03 bình rượu ngâm cá thể rắn cho M đi đến thị trấn T, huyện Yên Lạc, tỉnh Vĩnh Phúc để M bán cho H. Do 03 bình rượu ngâm 03 cá thể rắn được rán kín và M cũng không nói cho anh Th1 biết nên anh Th1 không biết, do vậy Cơ quan điều tra không đề cập xử lý.

Đối với anh Nguyễn Văn Đ là người làm nghề chở xe ôm. Khoảng 01h45’ ngày 23/9/2023, anh Đ được một nam giới thuê chở đến khu vực tổ dân phố B, thị trấn T, huyện Yên Lạc thì anh Đ chở, anh không biết nam thanh niên này thuê anh chở đến đó để mua cá thể rắn, do vậy Cơ quan điều tra không đề cập xử lý.

[6]. Về án phí: Bị cáo phải chịu án phí hình sự sơ thẩm theo quy định của pháp luật.

Vì các lẽ trên,

QUYẾT ĐỊNH

Tuyên bố bị cáo Vũ Nhật M phạm tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm”.

Căn cứ điểm b khoản 1 Điều 244; điểm s khoản 1, khoản 2 Điều 51; khoản 1, 2, 5 Điều 65 Bộ luật hình sự; Điều 92 Luật thi hành án hình sự:

Xử phạt bị cáo Vũ Nhật M 01 (Một) năm 03 (ba) tháng tù cho hưởng án treo, thời gian thử thách 02 (Hai) năm 06 (Sáu) tháng, thời hạn thử thách tính từ ngày tuyên án sơ thẩm.

Giao bị cáo Vũ Nhật M cho UBND thị trấn NM, huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La giám sát, giáo dục trong thời gian thử thách.

Trường hợp bị cáo thay đổi nơi cư trú thực hiện theo quy định tại Điều 92 của Luật thi hành án hình sự.

Trong thời gian thử thách, người được hưởng án treo cố ý vi phạm nghĩa vụ 02 lần trở lên thì Tòa án có thể quyết định buộc người được hưởng án treo phải chấp hành hình phạt tù của bản án đã cho hưởng án treo.

Căn cứ khoản 1 Điều 46, khoản 1 Điều 47 Bộ luật Hình sự, Điều 106 Bộ luật Tố tụng hình sự:

- Tịch thu sung quỹ nhà nước số tiền 10.000.000 đồng (Mười triệu đồng); trả lại cho bị cáo 200.000đồng, nhưng tiếp tục tạm giữ để đảm bảo thi hành án, theo biên lai thu số 0001276 ngày 28/3/2024 của Chi cục Thi ành án dân sự huyện Yên Lạc;

- Tịch thu bán sung quỹ 01 điện thoại di động nhãn hiệu Samsung của Vũ Nhật M.

(Vật chứng có đặc điểm như biên bản giao nhận vật chứng ngày 01/02/2024 giữa Công an huyện Yên Lạc và Chi cục Thi hành án dân sự huyện Yên Lạc).

Căn cứ Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14 ngày 30/12/2016 của Ủy ban thường vụ Quốc Hội quy định về mức thu, miễn, giảm, thu, nộp, quản lý và sử dụng án phí và lệ phí Tòa án: Bị cáo Vũ Nhật M phải chịu 200.000đồng án phí hình sự sơ thẩm.

Bị cáo có quyền kháng cáo bản án trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày tuyên án sơ thẩm./.