Bản án về tội vi phạm quy định bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm số 07/2022/HS-ST

TÒA ÁN NHÂN DÂN HUYỆN CON CUÔNG, TỈNH NGHỆ AN

BẢN ÁN 07/2022/HS-ST NGÀY 29/03/2022 VỀ TỘI VI PHẠM QUY ĐỊNH BẢO VỆ ĐỘNG VẬT NGUY CẤP, QUÝ, HIẾM

Ngày 29 tháng 3 năm 2022, tại trụ sở Tòa án nhân dân huyện Con Cuông, tỉnh Nghệ An xét xử sơ thẩm công khai vụ án hình sự sơ thẩm thụ lý số: 01/2022/TLST - HS ngày 13 tháng 01 năm 2022 theo Quyết định đưa vụ án ra xét xử số: 09/2022/QĐXXST - HS ngày 22 tháng 02 năm 2022 đối với bị cáo:

Họ và tên: Bùi Văn D - Sinh ngày 09 tháng 02 năm 1990 tại huyện Con Cuông, tỉnh Nghệ An; Tên gọi khác: không; Nơi cư trú: bản K Tr, xã T N, huyện Con Cuông, tỉnh Nghệ An. Nghề nghiệp: lao động tự do; Trình độ học vấn: 9/12; Dân tộc: kinh; Giới tính: nam; Tôn giáo: không; Quốc tịch: Việt Nam; Con ông Bùi Văn G, sinh năm 1964 và bà Vi Thị M, sinh năm 1968; Anh chị em ruột có 03 người, bị cáo là con thứ hai trong gia đình; Vợ: Nguyễn Thị Ng, sinh năm 1992 và 02 người con, con lớn nhất sinh năm 2014, con nhỏ nhất sinh năm 2016; Tiền án, tiền sự: không; Bị cáo hiện đang được áp dụng biện pháp ngăn chặn cấm đi khỏi nơi cư trú. Bị cáo có mặt tại phiên tòa.

- Người chứng kiến: Chị Nguyễn Thị Ng, sinh năm 1992. Vắng mặt.

Địa chỉ: Bản K Tr, xã T N, huyện Con Cuông, tỉnh Nghệ An.

NỘI DUNG VỤ ÁN

Theo các tài liệu có trong hồ sơ vụ án và diễn biến tại phiên tòa, nội dung vụ án được tóm tắt như sau:

Khoảng tháng 9/2020, Bùi Văn D (ngày không nhớ) lên mạng xã hội đặt mua của một người đàn ông không quen biết 05 chiếc móng gấu, 02 chiếc móng động vật màu trắng và 05 chiếc răng nanh gấu với tổng số tiền khoảng 3.000.000 đồng. Sau đó, người đàn ông này cho D thêm 01 miếng da màu vàng vằn đen. Khoảng 15 giờ 40 phút, ngày 17/9/2021, D, điều khiển xe mô tô YAMAHA SIRIUS mang BKS 37C1-20712 đưa 03 chiếc móng gấu về bản Đ T, xã Th Ng, huyện Con Cuông, tỉnh Nghệ An để tìm người chế tác thành đồ trang sức thì bị Tổ công tác của Công an huyện Con Cuông kiểm tra, phát hiện, lập biên bản sự việc, thu giữ và niêm phong tang vật là 03 chiếc móng màu nâu đen (nghi là móng gấu) và đưa đối tượng về trụ sở làm việc. Đến 17 giờ 00 phút cùng ngày 17/9/2021, Công an huyện Con Cuông khám xét chỗ ở của D tại bản K Tr, xã T N, huyện Con Cuông, thu giữ 01 chiếc móng màu trắng ngà; 01 chiếc răng nanh màu vàng trắng (một đầu được bọc bằng kim loại màu vàng gắn đá đỏ); 02 chiếc móng màu xám đen, có lông màu đen ở một đầu (nghi là móng gấu); 04 chiếc răng nanh màu vàng trắng (nghi là răng nanh gấu); 01 chiếc móng màu vàng trắng, một đầu móng và một bên móng được bọc bằng kim loại màu vàng (nghi là móng vuốt hổ); 01 miếng da màu vàng vằn đen. Ngày 05/10/2021, Cơ quan CSĐT Công an huyện Con Cuông đã gửi Quyết định trưng cầu giám định số 98/QĐ-CQĐT đến Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật thuộc viện Hàn Lâm khoa học và công nghệ Việt Nam để giám định toàn bộ số tang vật gồm móng, răng nanh và da nói trên.

Tại Kết luận giám định động vật số 974/STTNSV ngày 04/11/2021 của Viện sinh thái và Tài nguyên sinh vật kết luận:

“Xác định tên loài động vật cho các mẫu vật giám định:

1. 02 chiếc móng động vật màu nâu đen kí hiệu M1 và M2 là móng loài Gấu chó có tên khoa học Helarctos malayanus.

2. 01 móng động vật màu nâu đen kí hiệu M3 là móng loài Gấu ngựa có tên khoa học Ursus thibetanus.

3. 01 chiếc móng màu trắng ngà kí hiệu M4 là móng loài Sư tử có tên khoa học Panthera leo.

4. 01 chiếc răng nanh màu vàng trắng, kí hiệu M5 là răng nanh loài Gấu chó có tên khoa khọc Helarctos malayanus.

5. 02 chiếc móng màu xanh đen, kí hiệu lần lượt là M6 và M7 là móng loài Gấu chó có tên khoa học Helarctos malayanus.

6. 04 chiếc răng nanh màu vàng trắng, kí hiệu từ M8 đến M11 là răng nanh loài Gấu chó có tên khoa học Helarctos malayanus.

7. 01 chiếc móng màu vàng trắng, kí hiệu M12 là móng loài Sư tử có tên khoa học Panthera leo.

8. 01 mảnh da màu vàng vằn đen đã bị xử lý hóa chất nên không cho kết quả phân tích AND, do vậy không có cơ sở khoa học để xác định được loài.

Xác định nhóm loài nguy cấp, quý, hiếm:

1. Móng vuốt, răng nanh là sản phẩm của các loài động vật.

2. Loài Gấu ngựa có tên trong Phụ lục I, Danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ (kèm theo Nghị định 64/2019/NĐ-CP ngày 16/7/2019 của Chính phủ) và đồng thời có tên trong nhóm IB, Danh mục thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm (Ban hành kèm theo Nghị định 06/2019/NĐ-CP, ngày 22/01/2019 của Chính phủ). Loài Gấu ngựa có tên trong Phụ lục I, Danh mục các loài động vật, thực vật hoang dã thuộc Phụ lục Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp CITES (Ban hành kèm theo Thông báo số 296/TB-CTVN-HTQT ngày 27/11/2019, của Cơ quan quản lý CITES Việt Nam, Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn).

3. Loài Gấu chó có tên trong Phụ lục I, Danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ (kèm theo Nghị định 64/2019/NĐ-CP ngày 16/7/2019 của Chính phủ) và đồng thời có tên trong nhóm IB, Danh mục thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm (Ban hành kèm theo Nghị định 06/2019/NĐ-CP, ngày 22/01/2019 của Chính phủ). Loài Gấu chó có tên trong Phụ lục I, Danh mục các loài động vật, thực vật hoang dã thuộc Phụ lục Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp CITES (Ban hành kèm theo Thông báo số 296/TB-CTVN-HTQT ngày 27/11/2019, của Cơ quan quản lý CITES Việt Nam, Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn).

4. Loài Sư tử Panthera leo có tên trong Phụ lục I, (chỉ áp dụng đối với các quần thể Ấn Độ, các quần thể khác quy định tại Phụ lục II), Danh mục các loài động vật, thực vật hoang dã thuộc Phụ lục Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp (CITES), ban hành kèm theo Thông báo số 296/TB-CTVN-HTQT ngày 27/11/2019, của Cơ quan quản lý CITES Việt Nam, Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn. Do kết quả phân tích AND mới chỉ dựa vào một đoạn gen ty thể nên Cơ quan giám định chưa có đủ cơ sở khoa học để xác định các mẫu xương Sư tử phân tích ở trên thuộc quần thể nào.

Về vật chứng của vụ án: Toàn bộ vật chứng là sản phẩm động vật đều được gửi đi giám định hết và hiện đang được lưu tại Viện sinh thái và tài nguyên sinh vật.

Đối với 01 chiếc xe máy màu đỏ đen, nhãn hiệu YAMAHA SIRIUS, mang BKS 37C1-20712 do D điều khiển vào ngày 17/9/2021 là tài sản của D, quá trình điều tra xét thấy không liên quan đến hoạt động phạm tội, nên vào ngày 29/11/2021, Cơ quan CSĐT Công an huyện Con Cuông đã ra quyết định xử lý vật chứng bằng hình thức trả lại cho chủ sở hữu.

Cáo trạng số 02/ CT-VKS-CC - HS ngày 12/01/2022 của Viện Kiểm sát nhân dân huyện Con Cuông, tỉnh Nghệ An đã truy tố bị cáo Bùi Văn D về tội “Tội vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm” theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 244 của Bộ luật hình sự.

Tại phiên tòa bị cáo khai nhận tội và xin giảm nhẹ hình phạt.

Đại diện Viện kiểm sát nhân dân huyện Con Cuông, tỉnh Nghệ An giữ nguyên quan điểm truy tố bị cáo về tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm” và đề nghị Hội đồng xét xử áp dụng điểm b khoản 1 Điều 244; điểm s khoản 1, khoản 2 điều 51; Điều 65 của Bộ luật Hình sự, xử phạt bị cáo Bùi Văn D mức án từ 01 năm đến 01 năm 06 tháng tù cho hưởng án treo, thời gian thử thách từ 02 năm đến 03 năm, tính từ ngày tuyên án sơ thẩm. Miễn hình phạt bổ sung là hình phạt tiền cho bị cáo; Bị cáo phải chịu án phí HSST theo quy định của pháp luật.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

Trên cơ sở nội dung vụ án, căn cứ vào các tài liệu trong hồ sơ vụ án đã được tranh tụng tại phiên tòa, Hội đồng xét xử nhận định như sau:

[1] Về tính hợp pháp của hành vi tố tụng và quyết định tố tụng của cơ quan điều tra, Điều tra viên, Viện kiểm sát, Kiểm sát viên trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử:

- Trong quá trình điều tra: Cơ quan điều tra, Điều tra viên được phân công điều tra đã thực hiện đúng quy định của pháp luật tố tụng về việc kiểm tra, xác minh, thu thập chứng cứ, lập hồ sơ giải quyết nguồn tin về tội phạm; lập hồ sơ vụ án; hỏi cung bị can; xử lý vật chứng; giao nhận các văn bản tố tụng đúng thời hạn theo quy định của pháp luật.

- Trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử: Viện kiểm sát, Kiểm sát viên đã thực hiện nghiêm túc hoạt động kiểm sát điều tra; giao nhận các văn bản tố tụng đúng thời hạn theo quy định của pháp luật; tham gia phiên tòa đúng thời gian, địa điểm; công bố bản cáo trạng; tham gia xét hỏi, luận tội, tranh luận và phát biểu quan điểm về việc giải quyết vụ án đồng thời thực hiện việc kiểm sát việc tuân theo pháp luật của Tòa án cũng như người tham gia tố tụng trong giai đoạn xét xử.

- Bị cáo, người làm chứng không có ý kiến hoặc khiếu nại về hành vi, quyết định của Cơ quan tiến hành tố tụng, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng.

Do các hành vi tố tụng và quyết định tố tụng của Cơ quan điều tra, Điều tra viên và Viện kiểm sát, Kiểm sát viên đều tuân thủ quy định của Bộ luật tố tụng hình sự nên hợp pháp và được sử dụng làm chứng cứ để Hội đồng xét xử xem xét.

[2] Về nội dung: Tại phiên tòa hôm nay, bị cáo Bùi Văn D đã khai nhận hành vi phạm tội của mình, lời khai nhận tội của bị cáo phù hợp với lời khai của người làm chứng, vật chứng thu giữ, kết luận giám định và các chứng cứ, tài liệu có tại hồ sơ vụ án, phù hợp với cáo trạng mà Viện kiểm sát đã truy tố. Như vậy có đủ cơ sở kết luận: Vào ngày 17/9/2021, tại xã Thạch Ngàn, huyện Con Cuông, tỉnh Nghệ An Bùi Văn D đã có hành vi tàng trữ 04 chiếc móng động vật là móng loài Gấu chó có tên khoa học Helarctos malayanus, 01 móng động vật là móng loài Gấu ngựa có tên khoa học Ursus thibetanus, 05 chiếc răng nanh là răng nanh loài Gấu chó có tên khoa khọc Helarctos malayanus. Loài Gấu Ngựa, loài Gấu Chó có tên trong Phụ lục I, Danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ (kèm theo Nghị định 64/2019/NĐ-CP ngày 16/7/2019 của Chính phủ) và đồng thời có tên trong nhóm IB, Danh mục thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm (Ban hành kèm theo Nghị định 06/2019/NĐ-CP, ngày 22/01/2019 của Chính phủ). Loài Gấu Ngựa, loài Gấu Chó có tên trong Phụ lục I, Danh mục các loài động vật, thực vật hoang dã thuộc Phụ lục Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp CITES (Ban hành kèm theo Thông báo số 296/TB-CTVN- HTQT ngày 27/11/2019, của Cơ quan quản lý CITES Việt Nam, Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn). Bùi Văn D tàng trữ số Móng và Răng nanh trên nhằm mục đích sử dụng để làm đồ trang sức. Bị cáo là người có đầy đủ năng lực trách nhiệm hình sự và tuổi chịu trách nhiệm hình sự, thực hiện hành vi với lỗi cố ý. Như vậy Hội đồng xét xử có đủ căn cứ để kết tội bị cáo D phạm tội Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm” theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 244 của Bộ luật hình sự.

[3] Xét tính chất vụ án: Vụ án thuộc trường hợp nghiêm trọng nhưng hành vi phạm tội của bị cáo là nguy hiểm cho xã hội, đã xâm phạm vào chính sách của Nhà nước về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm, ảnh hưởng xấu đến tình hình an ninh trật tự tại địa phương. Bị cáo nhận thức được hành vi của mình là vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm là bị pháp luật nghiêm cấm, nhưng vẫn thực hiện với lỗi cố ý. Vì vậy, cần phải xử lý nghiêm để có tác dụng giáo dục riêng và phòng ngừa chung cho xã hội.

[4] Xét các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ trách nhiệm hình sự: Bị cáo không có tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự nhưng có các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự là thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải; được chính quyền địa phương xác nhận về việc người có công trong phòng cháy rừng và bảo vệ rừng. Đó là các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự quy định tại điểm s khoản 1, khoản 2 Điều 51 của Bộ luật hình sự nên cần giảm nhẹ một phần hình phạt để thể hiện sự khoan hồng của pháp luật.

Như vậy, xét thấy bị cáo nhân thân tốt, có nhiều tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự, có nơi cư trú rõ ràng nên Hội đồng xét xử thấy chưa cần thiết phải cách ly bị cáo ra khỏi đời sống xã hội mà giao cho chính quyền địa phương nơi bị cáo cư trú giám sát, giáo dục trong thời gian chấp hành án cũng đủ để răn đe giáo dục bị cáo.

[5] Về hình phạt bổ sung: Theo quy định tại khoản 4 Điều 244 của Bộ luật hình sự ngoài hình phạt chính bị cáo còn có thể phải chịu hình phạt bổ sung là hình phạt tiền nhưng xét thấy bị cáo hiện nay sống chung với cha mẹ đẻ, hoàn kinh tế cảnh gia đình khó khăn, tài sản riêng không có nên miễn hình phạt bổ sung là hình phạt tiền cho bị cáo.

Trong quá trình điều tra D khai số Móng và Răng nanh của Gấu Chó và Gấu Ngựa mà D có được là do D mua của một người đàn ông không quen biết trên mạng xã hội (faecbook). Qúa trình điều tra Cơ quan điều tra chưa xác minh được lai lịch. Vì vậy cơ quan điều tra tiếp tục điều tra, làm ró và xử lý sau.

[6] Về vật chứng: Toàn bộ vật chứng là sản phẩm động vật đều được gửi đi giám định hết và hiện đang được lưu tại Viện sinh thái và tài nguyên sinh vật.

Đối với chiếc xe mô tô nhãn hiệu YAMAHA SIRIUS, mang BKS 37C1- 20712 của D. Quá trình điều tra xác định được đây là tài sản không liên quan đến vụ án nên ngày 29 tháng 11 năm 2021 cơ quan cảnh sát điều tra Công an Huyện Con Cuông đã ra quyết định xử lý vật chứng trả lại chiếc xe mô tô cho D là đúng theo quy định của pháp luật nên Hội đồng xét xử không xem xét.

[7] Về án phí: Buộc bị cáo phải chịu án phí hình sự sơ thẩm theo quy định của pháp luật.

Vì các lẽ trên;

QUYẾT ĐỊNH

Căn cứ vào điểm b khoản 1 Điều 244; điểm s khoản 1, khoản 2 điều 51; Điều 65 của Bộ luật hình sự.

Tuyên bố bị cáo Bùi Văn D phạm tội “Tội vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm”.

Xử phạt bị cáo Bùi Văn D 01 (một) năm 02 (hai) tháng tù cho hưởng án treo. Thời gian thử thách 02 (hai) năm 04 (bốn) tháng, kể từ ngày tuyên án sơ thẩm 29/3/2022.

Giao bị cáo Bùi Văn D cho Ủy ban nhân dân xã Thạch Ngàn, huyện Con Cuông, tỉnh Nghệ An giám sát, giáo dục bị cáo trong thời gian thử thách. Trường hợp bị cáo thay đổi nơi cư trú thì được thực hiện theo quy định tại Điều 92 của Luật thi hành án hình sự. Gia đình bị cáo có trách nhiệm phối hợp với chính quyền địa phương trong việc giám sát, giáo dục đối với bị cáo theo quy định tại Điều 94 của Luật thi hành án hình sự và Điều 65 của Bộ luật hình sự.

Trong thời gian thử thách, người được hưởng án treo cố ý vi phạm nghĩa vụ 02 lần trở lên thì Tòa án có thể quyết định buộc người được hưởng án treo phải chấp hành hình phạt tù của bản án đã cho hưởng án treo.

Án phí: Áp dụng khoản 2 Điều 135, khoản 2 Điều 136 của Bộ luật tố tụng hình sự; khoản 3 Điều 21; Điểm a khoản 1 Điều 23 Nghị quyết 326/2016/UBTVQH14 ngày 30/12/2016 quy định về mức thu, miễn, giảm, thu, nộp, quản lý và sử dụng án phí, lệ phí Tòa án buộc bị cáo Bùi Văn D phải chịu 200.000 đồng án phí hình sự sơ thẩm.

Trong hạn 15 ngày kể từ ngày tuyên án, bị cáo có mặt có quyền kháng cáo lên Tòa án nhân dân tỉnh Nghệ An