Bản án 05/2023/HS-ST về tội vi phạm quy định bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm

TÒA ÁN NHÂN DÂN HUYỆN K, TỈNH NINH BÌNH

BẢN ÁN 05/2023/HS-ST NGÀY 11/01/2023 VỀ TỘI VI PHẠM QUY ĐỊNH BẢO VỆ ĐỘNG VẬT NGUY CẤP, QUÝ, HIẾM

Ngày 11 tháng 01 năm 2023, tại trụ sở Toà án nhân dân huyện K xét xử sơ thẩm công khai vụ án hình sự sơ thẩm thụ lý số 115/2022/TLST- HS ngày 21 tháng 12 năm 2022, theo Quyết định đưa vụ án ra xét xử số 125/2022/QĐXXST-HS ngày 29 tháng 12 năm 2022 đối với bị cáo:

Nguyễn Việt H (tên gọi khác: không); sinh năm 1999 tại huyện K, tỉnh Ninh Bình. Nơi cư trú: phố N, thị trấn P, huyện K, tỉnh Ninh Bình; nghề nghiệp: Lao động tự do; trình độ văn hóa: 12/12; dân tộc: Kinh; giới tính: Nam; tôn giáo: không. Quốc tịch: Việt Nam. Con ông Nguyễn Văn L (đã chết) và bà Nguyễn Thị L1. Bị cáo chưa có vợ con Tiền án, tiền sự: Không.

Hiện bị cáo đang bị áp dụng Biện pháp ngăn chặn cấm đi khỏi nơi cư trú; có mặt.

- Người làm chứng: Anh Vũ Ngọc V; vắng mặt.

NỘI DUNG VỤ ÁN

Theo các tài liệu có trong hồ sơ vụ án và diễn biến tại phiên tòa, nội dung vụ án được tóm tắt như sau: Khoảng tháng 7/2022, Nguyễn Việt H sử dụng số thuê bao 0878.001.999 lắp trên điện thoại (không rõ nhãn hiệu). Sau đó H đăng ký mạng xã hội Zalo lấy tên tài khoản “Nguyễn Việt H” và kết bạn với 01 tài khoản Zalo có tên “N”. Quá trình đăng nhập, nhận thấy tài khoản Zalo này rao bán các móng vuốt động vật trong đó có móng của loài hổ và loài gấu nên H đã đặt mua 01 móng “Gấu” và 02 móng “Hổ” với giá 1.450.000đ và cung cấp địa chỉ của H để người bán gửi sản phẩm mà H đã đặt mua với phương thức thanh toán tiền khi H nhận được hàng. Sau khi mua được 03 móng động vật nêu trên H cất giấu tại nhà. Đến khoảng 08 giờ ngày 23/8/2022, H lấy số móng vuốt động vật trên mang theo người đi đến khu vực xóm 5, xã T, huyện K, tình Ninh Bình thấy ven đường có quán nước và nhiều người đang ngồi ở đó nên H đến ngồi ở bờ sông chờ tìm người để bán nhưng ngay tại đây H bị Tổ công tác Công an huyện K tiến hành kiểm tra hành chính phát hiện H đang cầm trong tay trái 03 móng vuốt động vật và tự khai nhận đây là số móng vuốt của loài “Gấu” và loài “Hổ” mang theo người nếu có ai hỏi mua thì bán kiếm lời. Tổ công tác đã tiến hành lập biên bản sự việc và lập biên bản thu giữ, niêm phong các móng vuốt cụ thể gồm: 01 vật dạng móng vuốt động vật hình lưỡi liềm màu trắng ngà và màu nâu có chiều dài 04cm, kích thước phần móng vuốt lớn nhất là 02 cm, phần nhỏ nhất 0,1cm; 01 vật dạng móng động vật hình lưỡi liềm màu trắng ngà có chiều dài 4,5cm, kích thước phần móng vuốt lớn nhất 2,8cm phần nhỏ nhất 0,1cm; 01 vật dạng móng vuốt động vật hình lưỡi liềm màu trắng ngà có phần lông màu đen bám dính, chiều dài 3,5cm, kích thước phần móng vuốt lớn nhất là 2,5cm, phần nhỏ nhất 0,1cm; ngoài ra còn tạm giữ của H 01 điện thoại di động nhãn hiệu Iphone 11 PROMAX.

Tiến hành khám xét khẩn cấp nơi ở của H tại phố N, thị trấn P, huyện K, không thu giữ thêm đồ vật tài liệu gì có liên quan.

Cơ quan cảnh sát điều tra Công an huyện K đã ra Quyết định giám định số115/QĐ-ĐCSKT-MT ngày 03/8/2022 và gửi 03 móng động vật nêu trên đến Viện sinh thái và tài nguyên sinh vật trưng cầu giám định.

Tại bản kết luận giám định số 1373/STTNSV ngày 19/9/2022 của Viện sinh thái và tài nguyên sinh vật Viện hàn lâm khoa học và công nghệ Việt Nam kết luận:

- Xác định loại tên động vật:

01 vật dạng móng vuốt động vật hình lưỡi liềm màu trắng ngà và màu nâu dài 4cm, kích thước phần móng lớn nhất là 2cm, phần nhỏ nhất 0,1cm là của loài Gấu chó có tên khoa học là Helarctos malayanus, thuộc lớp Thú Mammalia, Bộ Ăn thịt Carnivora.

01 vật dạng móng vuốt động vật hình lưỡi liềm màu trắng ngà dài 4,5cm; kích thước phần móng lớn nhất là 2,8cm, phần nhỏ nhất 0,1cm là của loài Hổ, có tên khoa học Panthera tigris thuộc lớp Thú Mammalia, Bộ ăn thịt Carnivora.

01 vật dạng móng vuốt động vật hình lưỡi liềm màu trắng ngà có phần lông đen bám dính dài 3,5cm; kích thước phần móng lớn nhất là 2,5cm, phần nhỏ nhất 0,1cm là của loài Hổ, có tên khoa học Panthera tigris thuộc lớp Thú Mammalia, Bộ ăn thịt Carnivora.

- Xác định tình trạng bảo tồn:

Loài gấu chó (Helarctos malayanus) và Hổ (Panthera tigris) có tên trong phụ lục I, Danh mục loài nguy cấp quý hiếm được ưu tiên bảo vệ, ban hành theo Nghị định 64/2019/NĐ-CP ngày 16/7/2019 của Chính phủ.

Loài Gấu chó (Helarctos malayanus) có tên trong nhóm IB, trong mục thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm ban hành theo Nghị định 84/2021/NĐ-CP ngày 22/9/2021 của Chính Phủ.

Loài Gấu chó (Helarctos malayanus) và Hổ (Panthera tigris) thuộc phụ lục I, Danh mục các loài động vật, thực vật hoang dã quy định trong các phụ lục của Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật thực vật hoang dã nguy cấp (CITES), Ban hành theo thông báo số 296/TB-CTVN-HTQT ngày 27/11/2019 của cơ quan quản lý CITES Việt Nam, Bộ nông nghiệp và phát triển nông thôn.

Quá trình điều tra, Nguyễn Việt H đã khai nhận toàn bộ hành vi phạm tội của mình.

Cáo trạng số 04/CT-VKSKS ngày 20/12/2022 Viện kiểm sát nhân dân huyện K, tỉnh Ninh Bình truy tố bị cáo Nguyễn Việt H về tội vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm theo điểm b khoản 1 Điều 244 của Bộ luật Hình sự.

Tại phiên toà Kiểm sát viên tham gia phiên toà giữ nguyên quyết định truy tố như nội dung bản cáo trạng và đề nghị Hội đồng xét xử:

- Tuyên bố bị cáo Nguyễn Việt H phạm tội “Tội vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm”.

- Căn cứ điểm b khoản 1 Điều 244; điểm s khoản 1, khoản 2 Điều 51; Điều 65 Bộ luật Hình sự. Xử phạt bị cáo Nguyễn Việt H từ 15 (mười lăm) đến 18 (mười tám) tháng tù cho hưởng án treo. Thời gian thử thách từ 30 (ba mươi) đến 36 (ba mươi sáu) tháng tính từ ngày tuyên án.

- Về xử lý vật chứng: Căn cứ Điều 47 Bộ luật Hình sự và Điều 106 Bộ luật Tố tụng hình sự: Tịch thu tiêu hủy 01 phong bì niêm phong hoàn trả mẫu vật sau giám định bên trong có phong bì niêm phong và 03 mẫu móng động vật kèm theo;

01 phong bì niêm phong ký hiệu Đ.

Trả lại cho bị cáo 01 điện thoại di động nhãn hiệu Iphone 11 PROMAX.

- Về án phí: Áp dụng Điều 136 Bộ luật Tố tụng Hình sự và Nghị quyết 326/2016/UBTVQH14 miễn án phí hình sự sơ thẩm cho bị cáo Nguyễn Việt H do thuộc đối tượng hộ cận nghèo.

Tại phiên tòa bị cáo đã thừa nhận hành vi phạm tội của mình như nội dung bản cáo trạng. Bị cáo không có ý kiến bào chữa, tranh luận gì và xin Hội đồng xét xử giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

Trên cơ sở nội dung vụ án, căn cứ vào các tài liệu trong hồ sơ vụ án đã được tranh tụng tại phiên tòa, Hội đồng xét xử nhận định như sau:

[1] Lời khai tại phiên toà của bị cáo Nguyễn Việt H như nội dung bản cáo trạng, phù hợp với lời khai của người làm chứng, phù hợp với biên bản về việc thu giữ niêm phong đồ vật tài liệu lập hồi 08 giờ 45 phút ngày 23 tháng 08 năm 2022; biên bản sự việc lập hồi 9 giờ 30 phút ngày 23 tháng 08 năm 2022. Phù hợp kết luận giám định và các tài liệu khác có trong hồ sơ vụ án. Từ những tài liệu, chứng cứ nêu trên đủ căn cứ kết luận: Khoảng 08 giờ 35 phút ngày 23/8/2022, tại khu vực xóm 5, xã T, huyện K, tỉnh Ninh Bình, Nguyễn Việt H có hành vi cất giữ trái phép trong người 01 móng của loài Gấu chó có tên khoa học là Helarctos Malayyanus thuộc lớp thú Mammalia, Bộ ăn thịt Carnivora và 02 móng của loài Hổ có tên khoa học Panthera Tigris thuộc lớp thú Mammalia, Bộ ăn thịt Carnivora với mục đích để bán cho người khác nhằm kiếm lời.

Loài gấu chó (Helarctos malayanus) và Hổ (Panthera tigris) có tên trong phụ lục I, Danh mục loài nguy cấp quý hiếm được ưu tiên bảo vệ, ban hành theo Nghị định 64/2019/NĐ-CP ngày 16/7/2019 của Chính phủ.

Loài Gấu chó (Helarctos malayanus) có tên trong nhóm IB, trong mục thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm ban hành theo Nghị định 84/2021/NĐ-CP ngày 22/9/2021 của Chính Phủ.

Loài Gấu chó (Helarctos malayanus) và Hổ (Panthera tigris) thuộc phụ lục I, Danh mục các loài động vật, thực vật hoang dã quy định trong các phụ lục của Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật thực vật hoang dã nguy cấp (CITIE), Ban hành theo thông báo số 296/TB-CTVN-HTQT ngày 27/11/2019 của cơ quan quản lý CITIE Việt Nam, Bộ nông nghiệp và phát triển nông thôn.

[2] Đối chiếu với quy định của pháp luật hình sự thấy hành vi, tội danh và điều khoản áp dụng tại cáo trạng, lời luận tội, các chứng cứ buộc tội bị cáo như Kiểm sát viên trình bày tại phiên toà là có căn cứ. Hành vi phạm tội của bị cáo đã đủ yếu tố cấu thành tội “Tội vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm ” theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 244 của Bộ luật Hình sự.

Điều 244. Tội vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm 1. Người nào vi phạm quy định về bảo vệ động vật thuộc Danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ hoặc Danh mục thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm Nhóm IB hoặc Phụ lục I Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 500.000.000 đồng đến 2.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm:

a) Săn bắt, giết, nuôi, nhốt, vận chuyển, buôn bán trái phép động vật thuộc Danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ;

b) Tàng trữ, vận chuyển, buôn bán trái phép cá thể, bộ phận cơ thể không thể tách rời sự sống hoặc sản phẩm của động vật quy định tại điểm a khoản này;

… 4. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 50.000.000đ đến 200.000.000đ, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

[3] Vụ án có tính chất nghiêm trọng, hành vi phạm tội của bị cáo là nguy hiểm cho xã hội đã xâm phạm trực tiếp đến trật tự quản lý trong lĩnh vực bảo vệ, phát triển loài động vật nguy cấp, quý, hiếm. Mặt khác hành vi của bị cáo còn góp phần làm thay đổi đến sự bền vững của môi trường sinh thái. Đồng thời còn ảnh hưởng đến Công ước Quốc tế về việc bảo vệ các loài động vật nguy cấp, quý, hiếm có nguy cơ bị tuyệt chủng. Bị cáo là người có đủ năng lực trách nhiệm hình sự và biết rõ việc làm của bị cáo là vi phạm pháp luật nhưng vẫn cố ý thực hiện. Bị cáo phạm tội với lỗi cố ý. Do đó cần có hình phạt tương xứng với hành vi phạm tội của bị cáo để giáo dục, cải tạo bị cáo và có tác dụng đấu tranh phòng ngừa chung.

[4] Về tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ trách nhiệm hình sự:

- Về tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự: Bị cáo không có tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự.

- Về tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự: Tại cơ quan điều tra cũng như tại phiên toà bị cáo đã thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải nên được hưởng tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự theo quy định tại điểm s khoản 1 Điều 51 của Bộ luật Hình sự; Gia đình bị cáo có hoàn cảnh rất khó khăn, bố chết sớm, mẹ đau yếu không có công ăn việc làm ổn định. Bị cáo là lao động chính trong gia đình, được Ủy ban nhân dân thị trấn P xác nhận. Do vậy bị cáo được hưởng thêm tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự được quy định tại khoản 2 Điều 51 của Bộ luật hình sự.

[5] Căn cứ quy định của Bộ luật Hình sự, cân nhắc tính chất, mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi phạm tội, tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự của bị cáo. Hội đồng xét xử nhận thấy bị cáo tuổi đời còn rất trẻ, bản thân chưa có tiền án, tiền sự, nhân thân tốt và có nơi cư trú ổn định rõ ràng và có nhiều tình tiết giảm nhẹ. Việc phạm tội là do hạn chế về mặt nhận thức pháp luật. Những sản phẩm bị cáo tàng trữ để buôn bán gồm móng gấu, móng hổ là những bộ phận có thể tái sinh phát triển bình thường đối với những bộ phận này nếu thiếu chúng cũng không ảnh hưởng đến sự sinh sống, phát triển bình thường của những loài động vật nói trên. Do vậy Hội đồng xét xử nhận thấy không cần thiết phải cách ly bị cáo ra khỏi đời sống xã hội mà căn cứ điều 65 Bộ luật hình sự áp dụng hình phạt tù cho hưởng án treo đối với bị cáo. Gia đình bị cáo có trách nhiệm phối hợp với chính quyền địa phương trong việc giáo dục bị cáo trong thời gian chấp hành hình phạt là thể hiện sự khoan hồng, tính nhân đạo của pháp luật.

Về hình phạt bổ sung: Bị cáo phạm tội không vì mục đích lợi nhuận, mặt khác qua xác minh tại chính quyền địa phương bị cáo không có tài sản riêng và bị cáo thuộc đối tượng hộ cận nghèo nên không áp dụng hình phạt bổ sung đối với bị cáo.

Về nguồn gốc số móng vuốt: Các móng vuốt trên bị cáo mua qua mạng của người sử dụng tài khoản Zalo “N” H không biết tên tuổi, địa chỉ của người này, H cũng chưa gặp người này bao giờ nên không thể nhận dạng được. Do vậy, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện K không đủ căn cứ để xử lý.

[6] Về xử lý vật chứng và áp dụng biện pháp tư pháp: Căn cứ vào Điều 47 BLHS và Điều 106 BLTTHS xử lý như sau:

Đối với 01 phong bì niêm phong hoàn trả mẫu vật sau giám định bên trong có phong bì niêm phong ban đầu và 03 mẫu móng động vật kèm theo; 01 phong bì niêm phong ký hiệu Đ những vật chứng không có giá trị sử dụng nên cần tịch thu tiêu hủy theo quy định của pháp luật.

Đối với 01 điện thoại di động nhãn hiệu Iphone 11 PROMAX. Thuộc quyền sở hữu của bị cáo H. Quá trình điều tra xác định không liên quan đến việc phạm tội nên trả lại cho bị cáo nhưng tiếp tục quản lý để đảm bảo thi hành án.

[7] Về án phí: Bị cáo Nguyễn Việt H thuộc đối tượng hộ cận nghèo nên được miễn án phí hình sự sơ thẩm theo quy định tại Điều 136 Bộ luật Tố tụng hình sự và Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14 ngày 30 tháng 12 năm 2016 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, quy định về mức thu, miễn, giảm, thu, nộp, quản lý và sử dụng án phí và lệ phí Tòa án.

[8] Về tính hợp pháp của hành vi, quyết định tố tụng: Về quyết định, hành vi tố tụng của Cơ quan điều tra, Điều tra viên, Viện kiểm sát, Kiểm sát viên trong quá trình điều tra, truy tố đã thực hiện đúng về thẩm quyền, trình tự, thủ tục quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự. Quá trình điều tra và tại phiên tòa bị cáo không có ý kiến, không có khiếu nại về hành vi, quyết định của các Cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng. Do đó các hành vi, quyết định tố tụng của Cơ quan tiến hành tố tụng và người tiến hành tố tụng đã thực hiện đều hợp pháp.

Vì các lẽ trên 

QUYẾT ĐỊNH

Căn cứ điểm b khoản 1 Điều 244; điểm s khoản 1, khoản 2 Điều 51; Điều 65 của Bộ luật Hình sự.

Căn cứ Điều 106 của Bộ luật Tố tụng hình sự và Điều 47 của Bộ luật Hình sự.

Căn cứ khoản 2 Điều 136 của Bộ luật Tố tụng hình sự Căn cứ Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14 ngày 30 tháng 12 năm 2016 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định về mức thu, miễn, giảm, thu, nộp, quản lý và sử dụng án phí và lệ phí Tòa án.

1.Tuyên bố bị cáo Nguyễn Việt H phạm tội: “Tội vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm” 2. Xử phạt bị cáo Nguyễn Việt H 16 (mười sáu) tháng tù cho hưởng án treo, thời gian thử thách là 32 (ba mươi hai) tháng tính từ ngày tuyên án.

Trong thời gian thử thách, người được hưởng án treo cố ý vi phạm nghĩa vụ theo quy định của Luật thi hành án hình sự hai lần trở lên thì Tòa án có thể buộc người hưởng án treo phải chấp hành hình phạt tù của bản án đã cho hưởng án treo.

Giao bị cáo Nguyễn Việt H cho UBND thị trấn P, huyện K, tỉnh Ninh Bình nơi bị cáo thường trú giám sát giáo dục. Gia đình bị cáo có trách nhiệm phối hợp với chính quyền địa phương trong việc giám sát giáo dục bị cáo trong thời gian thi hành án treo và thử thách. Trường hợp bị cáo thay đổi nơi cư trú thì thực hiện theo quy định tại Điều 92 Luật thi hành án hình sự.

3. Về xử lý vật chứng và áp dụng biện pháp tư pháp:

- Tịch thu tiêu hủy: 01 phong bì niêm phong hoàn trả mẫu vật sau giám định bên trong có phong bì niêm phong và 03 mẫu móng động vật; 01 phong bì niêm phong ký hiệu Đ - Trả lại cho bị cáo 01 điện thoại di động nhãn hiệu Iphone 11 PROMAX (Chi tiết vật chứng như trong biên bản giao nhận vật chứng ngày 21/12/2022 giữa Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện K và Chi cục thi hành án dân sự huyện K).

4. Về án phí: Miễn án phí hình sự sơ thẩm cho bị cáo Nguyễn Việt H do bị cáo thuộc đối tượng hộ cận nghèo.

Án xử sơ thẩm công khai bị cáo có mặt có quyền kháng cáo trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày tuyên án ( 11/01/2023).

Trường hợp bản án quyết định được thi hành theo quy định tại Điều 2 Luật Thi hành án dân sự thì người được thi hành án dân sự, người phải thi hành án dân sự có quyền thoả thuận thi hành án, quyền yêu cầu thi hành án, tự nguyện thi hành án hoặc bị cưỡng chế thi hành án theo quy định tại các Điều 6, 7, 7a, 7b và 9 Luật Thi hành án dân sự. Thời hiệu thi hành án dân sự được thực hiện theo quy định tại Điều 30 Luật Thi hành án dân sự.