Bản án về tội vi phạm các quy định bảo vệ động vật thuộc danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ số 1181/2016/HS-PT

TOÀ ÁN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ HÀ NỘI

BẢN ÁN 1181/2016/HS-PT NGÀY 08/12/2016 VỀ TỘI VI PHẠM CÁC QUY ĐỊNH BẢO VỆ ĐỘNG VẬT THUỘC DANH MỤC LOÀI NGUY CẤP, QUÝ, HIẾM ĐƯỢC ƯU TIÊN BẢO VỆ

Ngày 08 tháng 12 năm 2016, tại trụ sở Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội, xét xử phúc thẩm vụ án hình sự thụ lý số 1154/2016/HSPT ngày 08/11/2016 đối với bị cáo Trần Tiến DD do có kháng cáo của bị cáo đối với bản án hình sự sơ thẩm số 448/2016/HSST ngày 27 tháng 09 năm 2016 của Toà án nhân dân quận ..., thành phố Hà Nội.

Bị cáo kháng cáo: Trần Tiến DD; sinh năm ...; nơi đăng ký nhân khẩu thường trú và nơi ở: ..., tỉnh Quảng Bình; trình độ văn hoá: 12/12 (đã tốt nghiệp trường...); nghề nghiệp: Lao động tự do; quốc tịch: Việt nam; dân tộc: Kinh; tôn giáo: Không; con ông ông Trần VVCC và bà Cao TTHH; gia đình có 03 chị em (bị cáo là con thứ hai); chưa có vợ, con; chưa có tiền án, tiền sự (danh chỉ bản số 295 lập ngày 23/6/2016 tại Công an quận ...); bị tạm giữ, tạm giam từ ngày 22/6/2016 đến ngày 27/9/2016 thì trả tự do tại phiên tòa sơ thẩm; tại ngoại; có mặt.

Người bào chữa cho bị cáo có ông ... và ông ...; các luật sư của Công ty luật TNHH một thành viên Hà Nội – Avina; đều có mặt.

NHẬN THẤY

* Theo bản cáo trạng của Viện kiểm sát nhân dân quận ... và bản án hình sự sơ thẩm của Toà án nhân dân quận ... thì nội dung vụ án được tóm tắt như sau:

Khoảng 10 giờ 30 phút ngày 22/6/2016, lực lượng Công an quận ... đang làm nhiệm vụ tại đầu ngõ ... (địa chỉ:..., thành phố Hà Nội) phát hiện Trần Tiến DD đang xách trên tay một túi du lịch màu xanh đen nhãn hiệu Vabaco có biểu hiện nghi vấn nên tổ công tác đã tiến hành kiểm tra, phát hiện bên trong túi có 03 cá thể động vật nghi là động vật hoang dã, quý, hiếm (trong đó, 02 cá thể là loài rùa hộp trán vàng, 01 cá thể là loài rùa núi vàng, số động vật trên đều còn sống và khoẻ mạnh). Lực lượng Công an còn thu giữ của DD 02 điện thoại di động.

Tại bản kết luận giám định số 494/STTNSV ngày 24/6/2016 của Viện sinh thái và tài nguyên sinh vật thuộc Viện hàn lâm khoa học Công nghệ Việt Nam (bút lục số 87) kết luận:

- 02 (hai) cá thể động vật là loài Rùa hộp trán vàng miền Bắc tên khoa học Cuora Galbinifrons. Loài rùa hộp trán vàng miền bắc Cuora Galbinifons thuộc phụ lục I, danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ (ban hành theo Nghị định 160/2013/NĐ-CP ngày 12/11/2013).

- 01 (một) cá thể động vật là loài Rùa núi vàng có tên khoa học Indotectudo elongata. Loài rùa núi vàng Indotectudo elongata thuộc nhóm IIB (nhóm hạn chế khai thác sử dụng vì mục đích thương mại) của Nghị định 32/2006/NĐ-CP ngày 30/3/2006.

Tại cơ quan điều tra, Trần Tiến DD khai nhận: Ngày 15/6/2016, DD đi chơi trong rừng gần nhà thì gặp một thanh niên (không rõ lai lịch, địa chỉ) và mua của thanh niên này 03 con rùa, với mục đích để bán lại cho người khác kiếm lợi. Người bán nói 02 con rùa to là rùa hộp trán vàng (thỏa thuận giá là 600.000đồng/con), 01 con rùa núi vàng (thỏa thuận giá là 100.000đồng/con). Sau đó, DD mang 03 con rùa ra khu du lịch Phong Nha để bán cho khách rồi 01 thanh niên tự giới thiệu nhà ở Hà Nội, muốn mua 03 con rùa (trả giá là 900.000đồng/01 con rùa hộp trán vàng và 200.000đồng/01 con rùa núi vàng), hẹn DD giao hàng tại cổng trường Đại ... (Hà Nội). Trưa ngày 22/6/2016, DD đi tàu từ Quảng Bình ra đến cổng trường Đại học ..., đang đứng đợi khách mua thì bị lực lượng Công an kiểm tra, bắt quả tang và thu giữ vật chứng là 03 con rùa nêu trên. DD biết đó là cá thể rùa hộp trán vàng vì DD đã đọc được trên mạng Internet; đây là lần đầu tiên DD mua bán động vật trong danh mục loài nguy cấp, quý hiếm được ưu tiên bảo vệ; DD không nhận dạng được người bán rùa cho DD và không nhớ được địa điểm đã mua rùa của nam thanh niên trong rừng; 02 điện thoại di động bị thu giữ là của DD, không liên quan đến việc phạm tội.

Sau khi thu giữ vật chứng, ngày 22/6/2016, cơ quan điều tra đã bàn giao 03 cá thể rùa cho Trung tâm cứu hộ động vật hoang dã Hà Nội.

Kết quả điều tra, không xác định được người đã bán 03 cá thể rùa cho DD, không xác định được khách đặt mua rùa của DD nên cơ quan điều tra không có cơ sở để xác minh, xử lý.

* Tại bản án hình sự sơ thẩm số 448/2016/HSST ngày 27/9/2016, Toà án nhân dân quận ..., thành phố Hà Nội đã quyết định:

Tuyên bố bị cáo Trần Tiến DD phạm tội Vi phạm các quy định về bảo vệ động vật thuộc danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ; áp dụng khoản 1 Điều 190, các điểm h và p khoản 1, khoản 2 Điều 46 và Điều 47 Bộ luật hình sự; xử phạt bị cáo Trần Tiến DD 03 (ba) tháng, 05 (năm) ngày tù; thời hạn chấp hành hình phạt tù tính từ ngày 22/6/2016 đến ngày 27/9/2016; xác nhận bị cáo đã chấp hành xong hình phạt tù.

Ngoài ra, Tòa án cấp sơ thẩm còn quyết định về xử lý vật chứng, án phí hình sự sơ thẩm và quyền kháng cáo theo quy định của pháp luật.

Ngày 07 tháng 10 năm 2016, bị cáo Trần Tiến DD có đơn kháng cáo với nội dung kêu oan, không phạm tội.

* Tại phiên tòa phúc thẩm: Bị cáo Trần Tiến DD thành khẩn khai báo về hành vi phạm tội như đã khai nhận tại cấp sơ thẩm và xác nhận: Bị cáo đã mua 03 cá thể rùa với giá 1.300.000đồng để nuôi; sau đó, bị cáo lên mạng facebook, kết bạn với Hội những người thích chơi Rùa để tìm hiểu, khoe ảnh rồi thỏa thuận bán 03 cá thể rùa với giá 2.000.000đồng và bị bắt khi đi giao hàng; bị cáo giữ nguyên kháng cáo kêu oan, không phạm tội.

Kiểm sát viên Viện kiểm sát nhân dân thành phố Hà Nội đề nghị Hội đồng xét xử phúc thẩm không chấp nhận kháng cáo và giữ nguyên quyết định của bản án sơ thẩm về tội danh, điều luật áp dụng và hình phạt đối với bị cáo Trần Tiến DD; các quyết định khác của bản án sơ thẩm không bị kháng cáo, kháng nghị, đã có hiệu lực pháp luật nên không xem xét.

Những người bào chữa cho bị cáo lập luận: Hành vi của bị cáo không vi phạm Thông tư số 19/TTLT ngày 08/3/2007 là văn bản pháp luật hướng dẫn thi hành Điều 190 Bộ luật hình sự nên bị cáo không phạm tội Vi phạm các quy định về bảo vệ động vật thuộc loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ; đề nghị Hội đồng xét xử phúc thẩm sửa bản án sơ thẩm và tuyên bố bị cáo Trần Tiến DD không phạm tội.

Căn cứ vào các chứng cứ, tài liệu đã được thẩm tra tại phiên toà phúc thẩm; căn cứ vào kết quả tranh luận tại phiên toà, trên cơ sở xem xét đầy đủ, toàn diện tài liệu, chứng cứ, ý kiến của Kiểm sát viên, bị cáo, người bào chữa và những người tham gia tố tụng khác,

XÉT THẤY

Về tố tụng: Đơn kháng cáo của bị cáo Trần Tiến DD phù hợp về chủ thể và thời hạn kháng cáo theo các Điều 231, 233 và khoản 1 Điều 234 Bộ luật tố tụng hình sự nên Hội đồng xét xử phúc thẩm xem xét kháng cáo theo quy định của pháp luật.

Về nội dung: Lời khai của bị cáo tại phiên toà phúc thẩm phù hợp với lời khai của bị cáo tại cấp sơ thẩm, phù hợp biên bản bắt người phạm tội quả tang, vật chứng thu giữ, kết luận giám định động vật và các tài liệu, chứng cứ khác được thu thập hợp pháp trong hồ sơ vụ án - Đủ cơ sở kết luận: Khoảng 10 giờ 30 phút ngày 22/6/2016, tại ... (địa chỉ:... thành phố Hà Nội), lực lượng Công an thì phát hiện Trần Tiến DD đang xách trên tay một túi du lịch có biểu hiện nghi vấn nên đã kiểm tra, phát hiện bên trong túi của DD có 03 cá thể động vật hoang dã, quý, hiếm (02 cá thể là loài rùa hộp trán vàng, 01 cá thể là loài rùa núi vàng, đều còn sống và khoẻ mạnh). DD khai nhận đã mua 03 cá thể rùa này tại Quảng Bình với giá là 1.300.000đồng rồi vận chuyển ra Hà Nội để bán với giá 2.000.000đồng thì bị bắt giữ.

Tại bản kết luận giám định ngày 24/6/2016, Viện sinh thái và tài nguyên sinh vật thuộc Viện hàn lâm khoa học Công nghệ Việt Nam kết luận: 02 cá thể động vật là loài Rùa hộp trán vàng miền Bắc tên khoa học Cuora Galbinifrons (Loài rùa hộp trán vàng miền bắc Cuora Galbinifons thuộc phụ lục I, danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ - ban hành kèm theo Nghị định 160/2013/NĐ-CP ngày 12/11/2013 của Chính phủ); 01 cá thể động vật là loài Rùa núi vàng có tên khoa học Indotectudo elongata (Loài rùa núi vàng Indotectudo elongata thuộc nhóm IIB -  nhóm hạn chế khai thác sử dụng vì mục đích thương mại

- Nghị định 32/2006/NĐ-CP ngày 30/3/2006 của Chính phủ). Do đã tốt nghiệp trường ... và đã tìm hiểu, kết bạn trên mạng xã hội nên trong quá trình mua, bán đối với 03 cá thể rùa này, Trần Tiến DD biết là động vật hoang dã, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ nhưng DD vẫn cố ý mua, bán trái phép nhằm thu lợi bất chính. Hành vi của Trần Tiến DD đã phạm tội "Vi phạm các quy định về bảo vệ động vật thuộc danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ"; tội phạm và hình phạt quy định tại khoản 1 Điều 190 Bộ luật hình sự; bản án sơ thẩm quy kết bị cáo theo tội danh và điều luật đã viện dẫn là có căn cứ và đúng pháp luật.

Theo đơn kháng cáo của bị cáo và lập luận của những người bào chữa tại phiên tòa phúc thẩm thì 03 cá thể động vật (rùa hộp trán vàng miền Bắc và rùa núi vàng) do bị cáo vận chuyển và mua, bán đã không quy định trong phụ lục ban hành  kèm theo thông tư  liên tịch số 19 ngày 08/3/2007 nên bị cáo không phạm tội theo quy định tại Điều 190 Bộ luật hình sự. Hội đồng xét xử phúc thẩm xét thấy: Khoản 2 Điều 37 Luật đa dạng sinh học năm 2008 quy định “Chính phủ quy định cụ thể tiêu chí xác định loài và chế độ quản lý, bảo vệ loài thuộc Danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bao vê”. Ngày 12/11/2013, Chính phủ ban hành Nghị định số 160/2013/NĐ-CP về tiêu chí xác định loài và chế độ quản lý loài thuộc danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ; tại phụ lục 1 ban hành kèm theo Nghị định 160 thì loài rùa hộp trán vàng miền Bắc (tên khoa học là Cuora Galbinifrons) đã được nêu rõ trong thứ tự số 80 - Thuộc danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ. Như vậy, việc vận chuyển, mua bán trái phép đối với 02 cá thể rùa hộp trán vàng miền Bắc (tên khoa học Cuora Galbinifrons) của bị cáo đã vi phạm quy định nêu trên và quy định này có hiệu lực thi hành tại thời điểm bị cáo thực  hiện  hành  vi phạm tội  (ngày  22/6/2016). Thông tư liên tịch số 19/2007/TTLT/BNNVPTNN-VKSNDTC-TANDTC-BCA ngày 08/3/2007 là thông tư hướng dẫn thi hành một số điều của Bộ luật hình sự, có nêu tên và số lượng các cá thể động vật dùng làm căn cứ phân biệt các tình tiết “gây hậu quả nghiêm trọng”, “gây hậu quả rất nghiêm trọng” hoặc “gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng” tại Điều 190 Bộ luật hình sự; các tiêu chí xác định loài nguy cấp , quý, hiếm được ưu tiên bao vê  nêu tại thông tư số 19 và tại Nghị định số 32/2006/NĐ-CP ngày 30/3/2006 đã được thay đổi, bổ sung theo Nghị định số 160/2013/NĐ-CP ngày 12/11/2013. Vì vậy, không có cơ sở để ghi nhận quan điểm kháng cáo và lập luận của người bào chữa về việc bị cáo không phạm tội "Vi phạm các quy định về bảo vệ động vật thuộc danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ"; Hội đồng xét xử phúc thẩm giữ nguyên quyết định của bản án sơ thẩm về tội danh và điều luật áp dụng đối với bị cáo Trần Tiến DD.

Hành vi phạm tội của bị cáo Trần Tiến DD là nguy hiểm cho xã hội, xâm hại động vật hoang dã, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ, gây thiệt hại cho môi trường sinh thái, xâm hại đến sự bền vững và ổn định của môi trường, gây ra hậu quả rất nghiêm trọng cho môi trường sinh thái nên cần xử phạt nghiêm minh để giáo dục, cải tạo đối với bị cáo và phòng ngừa chung. Đánh giá về tính chất, mức độ của hành vi phạm tội và nhân thân của bị cáo, bản án sơ thẩm đã xử phạt bị cáo 03 tháng, 05 ngày tù (bằng thời hạn tạm giam) là đã chiếu cố, xem xét về việc bị cáo có nhân thân tốt, “phạm tội lần đầu và thuộc trường hợp ít nghiêm trọng”, “thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải” và “gia đình bị cáo là gia đình có Công” là các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự cho bị cáo theo quy định tại các điểm h và p khoản 1, khoản 2 Điều 46 và Điều 47 Bộ luật hình sự nên Hội đồng xét xử phúc thẩm ghi nhận quan điểm của Kiểm sát viên trình bày tại phiên tòa, giữ nguyên quyết định của bản án sơ thẩm về hình phạt đối với bị cáo Trần Tiến DD.

Các quyết định khác của bản án sơ thẩm về xử lý vật chứng và án phí hình sự sơ thẩm không có kháng cáo, kháng nghị đã có hiệu lực pháp luật, kể từ ngày hết thời hạn kháng cáo, kháng nghị theo quy định tại Điều 240 Bộ luật tố tụng hình sự.

Kháng cáo không được chấp nhận nên bị cáo phải nộp án phí hình sự phúc thẩm theo khoản 1 Điều 23 Pháp lệnh án phí, lệ phí Tòa án.

Vì các lẽ trên;

Căn cứ điểm a khoản 2 Điều 248 Bộ luật tố tụng hình sự,

QUYẾT ĐỊNH

1. Không chấp nhận kháng cáo của bị cáo Trần Tiến DD và giữ nguyên bản án sơ thẩm:

- Áp dụng khoản 1 Điều 190, các điểm h và p khoản 1, khoản 2 Điều 46 và Điều 47 Bộ luật hình sự;

- Xử phạt bị cáo Trần Tiến DD 03 (ba) tháng, 05 (năm) ngày tù về tội Vi phạm các quy định về bảo vệ động vật thuộc danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ; thời hạn chấp hành hình phạt tù tính từ ngày 22/6/2016 đến ngày 27/9/2016; xác nhận bị cáo đã chấp hành xong hình phạt tù.

2. Căn cứ khoản 2 Điều 99 Bộ luật tố tụng hình sự; khoản 1 Điều 23 Pháp lệnh án phí, lệ phí Tòa án: Buộc bị cáo Trần Tiến DD phải nộp 200.000đồng án phí hình sự phúc thẩm.

3. Các quyết định khác của bản án sơ thẩm về xử lý vật chứng và án phí hình sự sơ thẩm không có kháng cáo, kháng nghị đã có hiệu lực pháp luật, kể từ ngày hết thời hạn kháng cáo, kháng nghị.

Bản án phúc thẩm có hiệu lực pháp luật kể từ ngày tuyên án.