Bản án về tội lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân số 99/2023/HS-PT

TÒA ÁN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ HN

BẢN ÁN 99/2023/HS-PT NGÀY 14/02/2023 VỀ TỘI LỢI DỤNG CÁC QUYỀN TỰ DO DÂN CHỦ XÂM PHẠM QUYỀN, LỢI ÍCH HỢP PHÁP CỦA TỔ CHỨC, CÁ NHÂN

Ngày 14 tháng 02 năm 2023, tại trụ sở Tòa án nhân dân thành phố HN xét xử phúc thẩm công khai vụ án hình sự phúc thẩm thụ lý số 994/2022/TLPT-HS ngày 08 tháng 12 năm 2022 đối với bị cáo Đặng Như Q do có kháng cáo của bị cáo đối với Bản án hình sự sơ thẩm số: 213/2022/HS-ST ngày 27 tháng 10 năm 2022 của Tòa án nhân dân quận NTL, HN.

* Bị cáo có kháng cáo:

ĐẶNG NHƯ Q, sinh ngày 15/11/1980 tại TB; ĐKHKTT: số 12 ngõ 336 ĐL, phường TQ, quận DĐ, TP HN; nơi cư trú: TT 4 - 09, VG, phường MT, quận NTL, TP HN; nghề nghiệp: Lao động tự do; trình độ văn hóa: lớp 12/12; dân tộc: Kinh; giới tính: Nam; tôn giáo: Không; quốc tịch: Việt Nam; con ông Đặng Minh T và bà Trần Thị X; có vợ Dương Thị Thanh N và 02 con, con lớn sinh năm 2013, con nhỏ sinh năm 2017; tiền án, tiền sự: Không; nhân thân: Ngày 12/5/2020, Thanh tra Sở Thông tin và Truyền thông thành phố HN ra Quyết định số 31/QĐ-XPVPHC, xử phạt vi phạm hành chính mức phạt 7.500.000 đồng về hành vi “Sử dụng tài khoản Facebook cá nhân đăng tải trên mạng xã hội Facebook nội dung thông tin sai sự thật, gây hoang mang trong nhân dân”. Bị cáo bị tạm giữ, tạm giam từ ngày 13/04/2022, hiện đang chấp hành án tại phân trại số 2, Trại giam Nam Hà - Cục C10 - Bộ Công an, có mặt.

* Người bào chữa cho bị cáo Đặng Như Q:

Ông Giang Hồng T và Bà Đỗ Thị Ánh T - Luật sư Văn phòng luật sư GT thuộc Đoàn luật sư thành phố HN, có mặt.

NỘI DUNG VỤ ÁN

Theo các tài liệu có trong hồ sơ vụ án và diễn biến tại phiên tòa, nội dung vụ án được tóm tắt như sau:

Từ cuối năm 2019 đến tháng 4 năm 2022, Đặng Như Q sử dụng tài khoản mạng xã hội Facebook, có tên hiển thị là “Đặng Như Q” tại địa chỉ đường dẫn “https://facebook.com/dangnhuq.hanoi”, để đăng tải các bài viết do mình soạn thảo hoặc chia sẻ lại bài viết của người khác. Đến tháng 4/2022, tài khoản này đã có hơn 300.000 người sử dụng facebook theo dõi, các bài viết do Đặng Như Q đăng tải có rất nhiều lượt tương tác (like), chia sẻ (share), bình luận (comment).

Ngày 02/4/2022, khi biết thông tin một số cá nhân lãnh đạo các doanh nghiệp trong lĩnh vực tài chính, chứng khoán, bất động sản bị các cơ quan chức năng xử lý sai phạm. Mặc dù không có thông tin ông Đỗ Anh Dũng - Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Tập đoàn Tân Hoàng Minh bị xử lý hình sự, nhưng Đặng Như Q đã tự suy diễn, đăng tải công khai trên facebook cá nhân bài viết có nội dung ám chỉ về việc các cơ quan tố tụng sẽ tiến hành xử lý hình sự đối với trường hợp này. Sau khi Q đăng tải, bài viết trên được hàng nghìn cá nhân tương tác (like), bình luận (comment), chia sẻ (share)... Đến ngày 05/4/2022, khi các cơ quan tố tụng công bố thông tin về việc xử lý hình sự đối với ông Đỗ Anh Dũng, Đặng Như Q chỉnh sửa bài viết, bổ sung thêm nội dung được các cơ quan tố tụng công khai để định hướng người đọc tin là Q biết trước thông tin về việc xử lý hình sự đối với ông Đỗ Anh Dũng.

Q biết các thông tin do mình đăng tải trên Facebook được nhiều người tiếp cận. Do đó, Q tiếp tục tự suy diễn về việc cơ quan chức năng sẽ tiến hành điều tra đối với ông Nguyễn Văn Tuấn, Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Tập đoàn Gelex (công ty có mã chứng khoán GEX), ông Tuấn đồng thời là Chủ tịch Hội đồng quản trị của Tổng Công ty Viglacera - CTCP (công ty có mã chứng khoán VGC). Từ 00 giờ đến 10 giờ 26 phút ngày 06/4/2022, Q sử dụng tài khoản Facebook “Đặng Như Q” đăng tải 02 bài viết có nội dung sai sự thật, kèm theo hình ảnh cá nhân của ông Nguyễn Văn Tuấn, về việc các cơ quan tố tụng sẽ tiến hành khởi tố, điều tra, bắt tạm giam đối với ông Nguyễn Văn Tuấn và việc ông Tuấn sở hữu phức tạp nhiều Công ty đại chúng có hoạt động niêm yết trên sàn chứng khoán. Bài viết thứ nhất đăng tải hồi 00 giờ ngày 06/4/2022, được Q tự soạn thảo nội dung, tìm kiếm trên mạng Internet và tải hình ảnh của ông Nguyễn Văn Tuấn, sau đó truy cập vào trang wed: http://www. Prime.com để chỉnh sửa màu hình ảnh, mục đích nhằm tránh không bị khiếu nại về thẩm quyền đăng tải kèm hình ảnh của ông Nguyễn Văn Tuấn. Bài viết thứ hai được đăng tải hồi 10 giờ 26 phút cùng ngày, do Q sao chép từ một bài viết không xác định được tác giả, đăng tải trên mạng internet vào năm 2017, Q bổ sung thêm câu “Từ năm 2017 đã như vầy!” vào đầu bài viết, kèm theo hình ảnh sơ đồ các công ty liên quan đến Công ty Cổ phần Tập đoàn Gelex, trong đó có hình ảnh của ông Nguyễn Văn Tuấn.

Sau khi Q đăng tải, hai bài viết nêu trên được nhiều cá nhân tương tác (like), bình luận (comment) chia sẻ (share), trên Faebook, ngoài ra hai bài này còn được lan truyền rộng rãi trên không gian mạng. Trên thị trường chứng khoán, trong các phiên giao dịch ngày 06, 07, 08, 11, 12/4/2022, mã chứng khoán GEX và nhóm các cổ phiếu có liên quan xuất hiện hiện tượng các nhà đầu tư đặt lệnh bán với số lượng lớn, thị giá và vốn hóa trên thị trường của các mã chứng khoán này bị giảm mạnh (trước đó, các mã chứng khoán này đang trong xu hướng tăng giá). Trong đó: vốn hóa mã chứng khoán GEX giảm 5.237 tỷ đồng, vốn hóa mã chứng khoán VGC (của Tổng Công ty Viglacera - CTCP) giảm 5.739 tỷ đồng,... ngoài ra, chỉ số VN- INDEX giảm 64,78 điểm, chỉ số HNXINDEX giảm 35,09 điểm, chỉ số UPCOM giảm 4,57 điểm, gây hoang mang trong dư luận của các nhà đầu tư chứng khoán.

Ngày 12/4/2022, ông Nguyễn Văn Tuấn, Công ty Cổ phần Tập đoàn Gelex, Tổng Công ty Viglacera - CTCP và một số nhà đầu tư chứng khoán có đơn tố giác Đăng Như Q về hành vi lợi dụng quyền tự do dân chủ, xâm phạm uy tín, danh dự, quyền và lợi ích hợp pháp của ông Tuấn, đăng tải thông tin sai sự thật gây ảnh hưởng xấu đến thương hiệu, hình ảnh và hoạt động của các Công ty cũng như giá của các cổ phiếu, làm thiệt hại tài sản của các nhà đầu tư.

Ngày 29/8/2022, Bộ Thông tin và Truyền thông xác định hành vi của Đặng Như Q đã xúc phạm danh dự, nhân phẩm của cá nhân ông Nguyễn Văn Tuấn. Đồng thời, ngày 23/5/2022, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước xác định 02 bài viết của Đặng Như Q là một trong những nguyên nhân gây ra hiệu ứng tiêu cực đối với các mã chứng khoán có liên quan đến ông Nguyễn Văn Tuấn nói riêng, thị trường chứng khoán nói chung trong giai đoạn từ ngày 06/4/2022 đến ngày 12/4/2022.

Ngày 13/4/2022, Đặng Như Q đã bị Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an bắt khẩn cấp về hành vi Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.

* Vật chứng:

- Tại biên bản giữ người trong trường hợp khẩn cấp, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đã thu giữ: 01 điện thoại nhãn hiệu Iphone 13Promax.

- Qua khám xét tại TT4 - 09 (TT 4 - 09) VG, TDP VG, phường MT, NTL, HN, thu giữ:

+ 01 điện thoại di động nhãn hiệu Iphone 12 Promax màu đen, đã qua sử dụng, số IMEI 1: 356727112899537, số IMEI 2: 3567271131458, thẻ SIM điện thoại di động;

+ 01 máy tính xách tay màu trắng, đã qua sử dụng, nhãn hiệu Macbook Pro, số Serial: C02PX2UZFVH8;

+ 01 điện thoại di động nhãn hiệu Samsung Note 20 Ultra, mặt sau màu hồng, đã qua sử dụng, số IMEI: 354626/22/030506/8, gắn 02 thẻ SIM.

+ 01 điện thoại di động nhãn hiệu Nokia màu đen, đã qua sử dụng, model: RM-1133;

+ 01 điện thoại di động nhãn hiệu Aston Martin Racing màu vàng đen, đã qua sử dụng, model: ASPIRE AM-668;

+ 01 điện thoại di động nhãn hiệu Blackberry màu đen đã qua sử dụng, số kiểu: SQW100-1, số serial: 0736-9269-3557;

+ 01 điện thoại di động nhãn hiệu Black phone, màu đen đã qua sử dụng, số IMEI: 359185060040602.

Đối với một số đồ vật thu giữ của Đặng Như Q, xét không liên quan đến hành vi phạm tội. Ngày 06/9/2022, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an ra Quyết định số 463/QĐ-ANĐT-P4, trả lại cho bà Dương Thị Thanh N (là vợ của Đặng Như Q) gồm: 01 điện thoại di động nhãn hiệu Nokia màu đen, đã qua sử dụng, model: RM-1133; 01 điện thoại di động nhãn hiệu Aston Martin Racing màu vàng đen, đã qua sử dụng, model: ASPIRE AM- 668; 01 điện thoại di động nhãn hiệu Blackberry màu đen đã qua sử dụng, số kiểu: SQW100-1, số serial: 0736-9269-3557; 01 điện thoại di động nhãn hiệu Black phone, màu đen đã qua sử dụng, số IMEI: 359185060040602; 01 điện thoại nhãn hiệu Iphone 13Promax.

Tại bản án hình sự sơ thẩm số 213/2022/HS-ST ngày 27 tháng 10 năm 2022 của Tòa án nhân dân quận NTL đã quyết định:

Căn cứ Khoản 2 Điều 331; Điều 38; điểm s khoản 1, khoản 2 Điều 51; khoản 1 Điều 47 của Bộ luật hình sự. Khoản 2 Điều 106, Điều 135, khoản 2 Điều 136, Điều 331, Điều 333, Điều 337 và Điều 338 Bộ luật tố tụng hình sự; Khoản 1 Điều 23 Nghị quyết 326/2016/UBTVQH14 ngày 30/12/2016 của Ủy ban thường vụ Quốc hội quy định về mức thu, miễn, thu nộp, quản lý và sử dụng án phí, lệ phí Tòa án:

- Vật chứng vụ án: Trả cho Đặng Như Q 01 điện thoại di động nhãn hiệu Iphone 12 Promax màu đen, đã qua sử dụng, số IMEI 1: 356727112899537, số IMEI 2: 35672711314358, gắn 02 thẻ sim và 01 máy tính xách tay màu trắng, đã qua sử dụng, nhãn hiệu Macbook Pro, số Serial: C02PX2UZFVH8; Tịch thu sung quỹ Nhà nước 01 điện thoại di động nhãn hiệu Samsung Note 20 Ultra, mặt sau màu hồng, đã qua sử dụng, số IMEI: 354626/22/030506/8, gắn 02 thẻ sim.

- Ngoài ra bản án còn tuyên bố bị cáo Đặng Như Q phạm tội “Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân”, xử phạt bị cáo 02 năm tù, tuyên về án phí và quyền kháng cáo của bị cáo, bị hại theo quy định của pháp luật.

Ngày 11/11/2022 bị cáo Đặng Như Q có đơn kháng cáo đề nghị trả lại 02 chiếc điện thoại gồm 01 điện thoại di động nhãn hiệu Iphone 12 Promax màu đen và 01 điện thoại di động nhãn hiệu Samsung Note 20 Ultra màu hồng.

Tại phiên tòa:

Bị cáo Đặng Như Q thay đổi nội dung kháng cáo đề nghị trả lại chiếc điện thoại Samsung Note 20 Ultra màu hồng và xin xem xét giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo. Bị cáo nhận thức được hành vi của mình, mong muốn sớm được trở về do điều kiện sức khỏe không đảm bảo.

Đại diện Viện kiểm sát nhân dân thành phố HN sau khi tóm tắt nội dung vụ án, đánh giá, phân tích tính chất mức độ hành vi phạm tội của bị cáo, xem xét kháng cáo của bị cáo đã đề nghị Hội đồng xét xử phúc thẩm áp dụng điểm a khoản 1 Điều 355, Điều 356 Bộ luật tố tụng Hình sự, xử không chấp nhận kháng cáo của bị cáo về hình phạt, trả lại vật chứng và giữ nguyên quyết định của bản án sơ thẩm.

Luật sư bào chữa cho bị cáo cho rằng đề nghị trả lại điện thoại của bị cáo là có căn cứ; điện thoại bị cáo cần trả không sử dụng vào việc phạm tội; chiếc điện thoại sử dụng phạm tội là Iphone 12 đã bị mất khi đi chơi; không có tài liệu thể hiện bị cáo sử dụng điện thoại Samsung để đăng bài, nhắn tin; bị cáo bị quy kết theo khoản 2 Điều 331 Bộ luật Hình sự là không chính xác; án sơ thẩm quy kết cả ngày 11/4 là không chính xác. Luật sư đề nghị Hội đồng xết xử áp dụng điểm d khoản 1 Điều 357 Bộ luật tố tụng Hình sự, sửa bản án sơ thẩm, chấp nhận kháng cáo của bị cáo trả lại điện thoại Samsung Note 20 Ultra màu hồng và giảm hình phạt cho bị cáo.

Trong phần tranh luận Đại diện Viện kiểm sát nhân dân thành phố HN, Luật sư bào chữa cho bị cáo, bị cáo giữ nguyên quan điểm của mình.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

Trên cơ sở nội dung vụ án, căn cứ vào các tài liệu trong hồ sơ vụ án đã được tranh tụng tại phiên tòa, Hội đồng xét xử nhận định như sau:

[1] Về hình thức: Đơn kháng cáo của bị cáo Đặng Như Q đúng về mặt chủ thể kháng cáo và trong thời hạn của luật định nên được chấp nhận để xem xét theo trình tự phúc thẩm.

[2] Về nội dung: Lời khai nhận tội của bị cáo Đặng Như Q tại phiên tòa phúc thẩm phù hợp với lời khai của bị cáo tại Cơ quan điều, phiên tòa sơ thẩm, phù hợp với lời khai của người bị hại, những người làm chứng cùng các tài liệu, chứng cứ có trong hồ sơ vụ án nên có đủ cơ sở kết luận: Ngày 06/4/2022, tại TT 4-09, VG, phường MT, NTL, HN, Đặng Như Q sử dụng tài khoản Facebook “Đặng Như Q” tại địa chỉ đường dẫn “https://facebook.com/dangnhuq.hanoi”, đăng tải 02 bài viết có nội dung sai sự thật, kèm theo hình ảnh cá nhân của ông Nguyễn Văn Tuấn, về việc các Cơ quan tố tụng sẽ tiến hành khởi tố, điều tra, bắt tạm giam đối với ông Nguyễn Văn Tuấn và việc ông Tuấn sở hữu phức tạp nhiều Công ty đại chúng có hoạt động niêm yết trên sàn chứng khoán. Hai bài viết của Q đã xúc phạm đến uy tín, danh dự, nhân phẩm của cá nhân ông Nguyễn Văn Tuấn (vi phạm điểm b khoản 3 Điều 16 Luật an ninh mạng) và là một trong những nguyên nhân gây ra hiệu ứng tiêu cực đối với các mã chứng khoán của doanh nghiệp do ông Nguyễn Văn Tuấn tham gia, ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín, tài sản của các cổ đông sở hữu cổ phần của các doanh nghiệp này, tác động xấu đến thị trường chứng khoán, tài chính. Hành vi của bị cáo Q còn gây ảnh hưởng đến an ninh, an toàn thông tin trong lĩnh vực tài chính, gây tâm lý hoang mang trong dư luận của các nhà đầu tư chứng khoán, ảnh hưởng xấu đến an ninh kinh tế, trật tự an toàn xã hội. Hành vi nêu trên của bị cáo Đặng Như Q đã bị Toà án cấp sơ thẩm xét xử về tội “Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân” theo điểm a khoản 2 Điều 134 của Bộ luật Hình sự là hoàn toàn có căn cứ, đúng quy định của pháp luật.

[3] Xét kháng cáo của bị có Đặng Như Q đề nghị trả lại 01 điện thoại di động nhãn hiệu Samsung Note 20 Ultra màu hồng thì Hội đồng xét xử phúc thẩm nhận thấy điện thoại di động nhãn hiệu Samsung Note 20 Ultra màu hồng thu giữ của bị cáo Đặng Như Q có nhiều nội dung tin nhắn trao đổi, tương tác liên quan đến hành vi phạm tội của bị cáo được thể hiện trong biên bản mở niêm phong, kiểm tra đồ vật, tài liệu bị tạm giữ đối với điện thoại di động nhãn hiệu Samsung Note 20 Ultra màu hồng (Bút lục 75 - 155), do chiếc điện thoại di động nhãn hiệu Samsung Note 20 Ultra màu hồng thu giữ của bị cáo có liên quan đến hành vi phạm tội của bị cáo vì vậy Tòa án cấp sơ thẩm đã căn cứ vào khoản 1 Điều 47 Bộ luật Hình sự và khoản 2 Điều 106 Bộ luật tố tụng Hình sự tuyên tịch thu sung quỹ Nhà nước điện thoại di động nhãn hiệu Samsung Note 20 Ultra màu hồng là có căn cứ, đúng quy định của pháp luật. Do vậy kháng cáo của bị cáo Đặng Như Q đề nghị trả lại 01 điện thoại di động nhãn hiệu Samsung Note 20 Ultra màu hồng là không có cơ sở chấp nhận, cần giữ nguyên quyết định về xử lý vật chứng của bản án sơ thẩm.

Đối với đề nghị của bị cáo Đặng Như Q xin giảm nhẹ hình phạt thì Hội đồng xét xử nhận thấy Tòa án cấp sơ thẩm đã xem xét cho bị cáo các tình tiết giảm nhẹ như tại Cơ quan điều tra và tại phiên tòa bị cáo khai báo thành khẩn, ăn năn hối cải về hành vi phạm tội của mình; bị cáo có bố đẻ, ông nội, ông ngoại là người có công với cách mạng được Nhà nước tặng thưởng Huy chương; bản thân bị cáo cũng có nhiều đóng góp trong các hoạt động từ thiện vì người nghèo, trong phong trào phòng chống dịch Covid 19 để xử phạt bị cáo 02 năm tù là phù hợp do vậy không có căn cứ để giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo.

[4] Các quyết định khác của bản án sơ thẩm không có kháng cáo, kháng nghị tiếp tục có hiệu lực pháp luật.

[5] Bị cáo kháng cáo về vật chứng của vụ án nên không phải chịu án phí phúc thẩm.

Vì các lẽ trên, sự,

QUYẾT ĐỊNH

Căn cứ điểm a khoản 1 Điều 355, Điều 356 của Bộ luật tố tụng Hình sự

1. Không chấp nhận kháng cáo của bị cáo Đặng Như Q và giữ nguyên bản án sơ thẩm:

Áp dụng khoản 1 Điều 47 Bộ luật Hình sự; khoản 2 Điều 106 Bộ luật tố tụng Hình sự,

Vật chứng vụ án: Trả cho Đặng Như Q 01 điện thoại di động nhãn hiệu Iphone 12 Promax màu đen, đã qua sử dụng, số IMEI 1: 356727112899537, số IMEI 2: 35672711314358, gắn 02 thẻ sim và 01 máy tính xách tay màu trắng, đã qua sử dụng, nhãn hiệu Macbook Pro, số Serial: C02PX2UZFVH8; Tịch thu sung quỹ Nhà nước 01 điện thoại di động nhãn hiệu Samsung Note 20 Ultra, mặt sau màu hồng, đã qua sử dụng, số IMEI: 354626/22/030506/8, gắn 02 thẻ sim. Các vật chứng trên hiện Chi cục Thi hành án dân sự quận NTL đang quản lý theo biên bản bàn giao vật chứng số 242 ngày 29/9/2022.

2. Về án phí: Bị cáo Đặng Như Q không phải nộp án phí phúc thẩm.

3. Các quyết định khác của án sơ thẩm về hình phạt đối với bị cáo Đặng Như Q, án phí hình sự sơ thẩm không có kháng cáo, kháng nghị đã có hiệu lực pháp luật kể từ ngày hết thời hạn kháng cáo, kháng nghị.

Bản án phúc thẩm có hiệu lực kể từ ngày tuyên án.