Bản án 98/2023/HS-ST về tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản

TOÀ ÁN NHÂN DÂN THỊ XÃ THUẬN THÀNH, TỈNH BẮC NINH

BẢN ÁN 98/2023/HS-ST NGÀY 17/11/2023 VỀ TỘI LẠM DỤNG TÍN NHIỆM CHIẾM ĐOẠT TÀI SẢN

Ngày 17/11/2023, tại trụ sở Tòa án nhân dân thị xã Thuận Thành xét xử sơ thẩm vụ án hình sự thụ lý số: 88/2023/HSST ngày 26/10/2023 theo Quyết định đưa vụ án ra xét xử số: 82/2023/QĐXXST-HS ngày 30/10/2023 đối với:

Bị cáo: Nguyễn Đức T, sinh ngày 27/7/2005.

HKTT: Thôn Tử N, xã Minh Đ, huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh.

Nghề nghiệp: Lao động tự do; Trình độ học vấn: Lớp 10/12; Dân tộc: Kinh; Giới tính: Nam; Tôn giáo: Không; Quốc tịch: Việt Nam; Con ông Nguyễn Đức K (đã chết) và bà Trịnh Thị S; Vợ, con: Chưa có.

Tiền án, tiền sự: Không.

Nhân thân: Tại Bản án số 95/2022/HSST ngày 09/12/2022 của TAND huyện Thuận Thành (nay là thị xã Thuận Thành), tỉnh Bắc Ninh xử phạt T 06 tháng tù nhưng cho hưởng án treo, thời gian thử thách 12 tháng, án phí HSST 200.000 đồng. Ngày 23/02/2023, T đã nộp tiền án phí hình sự sơ thẩm.

Bị cáo bị tạm giam từ ngày 19/8/2023 đến nay. Hiện đang bị tạm giam tại Nhà tạm giữ Công an thị xã Thuận Thành. Có mặt tại phiên tòa.

Bị hại: Anh Nguyễn Anh T1, sinh năm 2006. Địa chỉ: Thôn Tử N, xã Minh Đ, huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh.

Người đại diện của bị hại: Anh Nguyễn Văn T2, sinh năm 1987. Địa chỉ:

Thôn Tử Nê, xã Minh Đạo, huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh.

Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan:

+ Chị Lưu Thị T3, sinh năm 1986. Địa chỉ: phường H, thị trấn H, thị xã Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh.

+ Chị Nguyễn Thị Kim O, sinh năm 1985. Địa chỉ: Thôn Gia L, xã Lệ C, huyện Gia Lâm, thành phố Hà Nội.

+ Chị Phan Thị P, sinh năm 1987. Địa chỉ: Thôn Tử N, xã Minh Đ, huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh.

+ Anh Nguyễn Văn T2, sinh năm 1987. Địa chỉ: Thôn Tử N, xã Minh Đ, huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh.

(Tất cả các đương sự đều vắng mặt).

NỘI DUNG VỤ ÁN

Theo các tài liệu có trong hồ sơ vụ án và diễn biến tại phiên tòa, nội dung vụ án được tóm tắt như sau:

Nguyễn Đức T, sinh ngày 27/7/2005, trú tại thôn Tử N, xã Minh Đ, huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh là người ham mê chơi game, không có việc làm ổn định. T đang chấp hành hình phạt 06 tháng tù nhưng cho hưởng án treo thời gian thử thách 12 tháng của Bản án hình sự sơ thẩm số 95 ngày 09/12/2022 của TAND huyện Thuận Thành (nay là thị xã Thuận Thành), tỉnh Bắc Ninh về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” quy định tại Điều 174 Bộ luật Hình sự. T và cháu Nguyễn Anh T1, sinh ngày 28/12/2006, Nguyễn Thế H, sinh ngày 12/02/2007 đều trú tại thôn Tử Nê, xã Minh Đạo, huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh có quan hệ bạn bè cùng thôn.

Khoảng 14 giờ 30 phút ngày 01/6/2023, T và cháu T1, cháu H rủ nhau đến thị xã Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh chơi. Trước khi đi cháu T1 giao chìa khóa xe và chiếc xe môtô nhãn hiệu Honda Vision BKS 99C1 – 225.xx của cháu T1 cho T điều khiển chở cháu T1, cháu H sang quán nước thuộc địa phận phường Hồ, thị xã Thuận Thành. Tại đây, cả nhóm rủ nhau đi chơi game tại quán Game X9 thuộc địa phận khu phố Tam Á, phường Gia Đông, thị xã Thuận Thành. Sau đó, T tiếp tục điều khiển xe chở cháu T1, cháu H đến quán game X9. Khi đến quán, T dựng xe trong lán để xe của quán Game X9 rồi cùng với cháu T1, cháu H vào quán Game X9. Khi vào quán cháu T1 và cháu H ngồi chơi game còn T không chơi game. Lúc này khoảng 15 giờ 30 phút cùng ngày, T vẫn cầm chìa khóa xe môtô. Một lúc sau, T thấy cháu H đang cầm sử dụng chiếc điện thoại di động nhãn hiệu Iphone XS, vỏ màu đen, gắn sim số 0978.378.xxx của cháu T1. T hỏi mượn của cháu T1 chiếc điện thoại này để nhắn tin với bạn. Cháu T1 đồng ý cho mượn và đọc mật khẩu của máy cho T. Khi T đang cầm sử dụng chiếc điện thoại này thì T nảy sinh ý định chiếm đoạt chiếc điện thoại này để lấy tiền chơi game và tiêu xài cá nhân. Vì vậy, T cầm chiếc điện thoại Iphone XS đi ra lán để xe của quán Game X9 rồi điều khiển chiếc xe môtô BKS 99C1 – 225.xx đi đến cửa hàng mua bán điện thoại Hưng Mobile địa chỉ tại phố Hồ, phường Hồ, thị xã Thuận Thành. Tại đây, T gặp chị Lưu Thị T3, sinh năm 1986 là chủ quán. T hỏi vay của chị T3 số tiền 3.000.000 đồng và đặt chiếc điện thoại Iphone XS để làm tin. Chị T3 đồng ý. Sau khi vay được 3.000.000 đồng, T điều khiển xe môtô đến quán Game Phương Tâm thuộc địa phận phường Hồ, thị xã Thuận Thành để chơi game. Tại đây, T đã nạp hết số tiền 3.000.000 đồng vào để chơi game online và trả tiền chơi game. Sau khi chơi hết tiền, T nảy sinh ý định chiếm đoạt chiếc xe môtô BKS 99C1 – 225.xx của cháu T1. Để thực hiện ý định, T điều khiển xe môtô đến gặp bạn là Nguyễn Tuấn V, sinh năm 2003, trú tại khu phố Đại Tự, phường Thanh Khương, thị xã Thuận Thành để nhờ V chỉ cho chỗ vay tiền và đặt lại chiếc xe này để làm tin. Khoảng 17 giờ cùng ngày 01/6/2023, khi gặp anh V, T nói dối chiếc xe này là của T nên anh V đồng ý. Sau đó, T điều khiển xe chở anh V đến nhà chị Nguyễn Thị Kim O, sinh năm 1985 trú tại thôn Gia Lâm, xã Lệ Chi, huyện Gia Lâm, thành phố Hà Nội (là bạn của anh V). Khoảng 18 giờ ngày 01/6/2023, tại nhà chị O, anh V bảo chị O là T muốn vay số tiền 4.500.000 đồng và để lại chiếc xe môtô làm tin. T nói với chị O chiếc xe này là của T nhưng T quên không mang giấy tờ. Do tin tưởng, chị O đồng ý cho T vay số tiền 4.500.000 đồng. Sau khi vay được tiền, T bắt taxi về quán game ở khu vực cổng trường may thuộc địa phận xã Lệ Chi, huyện Gia Lâm, thành phố Hà Nội để nạp tiền vào chơi game online và trả tiền game hết số tiền trên. Còn cháu V và cháu H không thấy T ở quán game X9 nên đã liên lạc qua Facebook Messenger yêu cầu T mang điện thoại và xe môtô về trả cho cháu T1. T hẹn mang tài sản về quán Game X9 để trả nhưng không thực hiện nên cháu T1 và cháu H đi về nhà và kể cho chị Phan Thị P, sinh năm 1987 trú tại thôn Tử Nê, xã Minh Đạo, huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh (là mẹ cháu T1) sự việc trên.

Đến ngày 12/6/2023, cháu T1 và chị P đã làm đơn trình báo Công an phường Gia Đông, thị xã Thuận Thành và trình bày nội dung sự việc như đã nêu trên. Ngày 19/6/2023, Công an phường Gia Đông sau khi tiến hành xác minh ban đầu đã chuyển hồ sơ, tài liệu đến Cơ quan CSĐT Công an thị xã Thuận Thành để giải quyết theo thẩm quyền.

Ngày 05/7/2023, anh Nguyễn Văn T2, sinh năm 1987 trú tại thôn Tử Nê, xã Minh Đạo, thị xã Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh (là chú ruột của cháu T1) đến gặp chị O, trả chị O số tiền 5.000.000 đồng và thỏa chuộc lại chiếc xe mô tô BKS 99C1 – 225.xx. Sau đó, anh T2 đã giao nộp cho Cơ quan CSĐT Công an thị xã Thuận Thành chiếc xe môtô trên để phục vụ điều tra.

Ngày 21/6/2023, chị Lưu Thị T3 đã tự giao nộp cho Cơ quan CSĐT Công an thị xã Thuận Thành 01 chiếc điện thoại Iphone XS mà chị đã nhận đặt làm tin của T.

Tại bản kết luận định giá tài sản số 22 ngày 28/7/2023 của Hội đồng định giá tài sản trong tố tụng hình sự thị xã Thuận Thành kết luận: 01 chiếc xe môtô BKS: 99C1 – 225.xx có giá trị tại thời điểm bị chiếm đoạt là: 12.500.000 đồng; 01 chiếc điện thoại Iphone XS có giá trị tại thời điểm bị chiếm đoạt là: 5.200.000 đồng.

Ngày 18/8/2023, Cơ quan CSĐT Công an thị xã Thuận Thành ra quyết định khởi tố vụ án và khởi tố bị can đối với Nguyễn Đức T về tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” theo quy định tại khoản 1 Điều 175 Bộ luật hình sự.

Với nội dung trên, tại bản Cáo trạng số 91/CT-VKS ngày 25/10/2023 của Viện kiểm sát nhân dân thị xã Thuận Thành truy tố Nguyễn Đức T về tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 175 Bộ luật hình sự.

Tại phiên toà hôm nay:

Bị cáo T đã khai nhận toàn bộ hành vi phạm tội của mình như bản cáo trạng đã truy tố là đúng.

Chị T3 có đơn đề nghị xét xử vắng mặt và yêu cầu bị cáo phải trả lại số tiền 3.000.000 đồng. Cháu T1, chị P xác nhận đã nhận lại tài sản, không yêu cầu bị cáo phải bồi thường gì. Anh T2 yêu cầu bị cáo phải trả lại số tiền 5.000.000 đồng.

Đại diện Viện kiểm sát nhân dân thị xã Thuận Thành duy trì công tố tại phiên toà hôm nay sau khi phân tích đánh giá tính chất của vụ án, các chứng cứ, tình tiết tăng nặng giảm nhẹ trách nhiệm hình sự, nhân thân của các bị cáo đề nghị Hội đồng xét xử giữ nguyên tội danh như Cáo trạng đã truy tố và đề nghị: Áp dụng điểm b khoản 1 Điều 175; Điểm s khoản 1 Điều 51; Điều 38; khoản 5 Điều 65; Điều 56; Điều 90; Điều 91; Điều 101; Điều 104 Bộ luật hình sự xử phạt bị cáo từ 09 đến 12 tháng tù; Chuyển 06 tháng tù cho hưởng án treo của Bản án số 95/2022/HSST ngày 09/12/2022 của Tòa án nhân dân huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh thành án giam. Tổng hợp hình phạt buộc bị cáo phải chấp hành chung cho cả hai bản án từ 15 đến 18 tháng tù.

Áp dụng 584, 585, 589 Bộ luật dân sự: Buộc bị cáo phải trả lại cho chị T3 số tiền 3.000.000 đồng; trả lại anh T2 số tiền 5.000.000 đồng.

Bị cáo chịu tiền án phí theo quy định của pháp luật.

Bị cáo nhận tội, không tham gia tranh luận với đại diện Viện kiểm sát.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

Trên cơ sở nội dung vụ án, căn cứ vào các tài liệu trong hồ sơ vụ án đã được tranh tụng tại phiên tòa, Hội đồng xét xử nhận định như sau:

[1] Lời khai nhận tội của bị cáo tại phiên toà hôm nay phù hợp với các chứng cứ đã được thu thập trong quá trình điều tra, cùng thời gian, địa điểm phạm tội cũng như lời khai của người bị hại đã có đủ căn cứ để xác định:

Khoảng 14 giờ 30 phút ngày 01/6/2023, cháu Nguyễn Anh T1 đã giao cho Nguyễn Đức T chiếc xe mô tô BKS 99C1 – 225.xx trị giá 12.500.000 đồng cùng chìa khóa xe để T chở cháu T1 và cháu H đến quán Game X9 thuộc địa phận khu phố Tam Á, phường Gia Đông, thị xã Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh để chơi game. Tại quán Game X9, T đã mượn chiếc điện thoại Iphone XS trị giá 5.200.000 đồng của cháu T1 để nhắn tin với bạn bè. Sau khi mượn được chiếc điện thoại, chiếc xe môtô nêu trên, do không có tiền tiêu xài cá nhân và chơi game nên T nảy sinh ý định chiếm đoạt số tài sản này của cháu T1. Để thực hiện ý định T đã đặt chiếc điện thoại Iphone XS của cháu T1 làm tin để vay của chị Lưu Thị T3 số tiền 3.000.000 đồng và đặt lại chiếc xe môtô BKS 99C1 – 225.xx cho chị Nguyễn Thị Kim O làm tin để vay số tiền 4.500.000 đồng. Sau khi vay được số tiền trên, T đã tiêu xài cá nhân và chơi game hết dẫn đến không có khả năng trả lại xe và điện thoại cho cháu T1. Theo kết luận của Hội đồng định giá tài sản trong tố tụng hình sự thị xã Thuận Thành thì tổng giá trị tài sản T chiếm đoạt của cháu T1 ngày 01/6/2023 là 17.700.000 đồng. Do vậy hành vi của Nguyễn Đức T đã phạm tội “ Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 175 Bộ luật hình sự. Bản cáo trạng của Viện kiểm sát nhân dân thị xã truy tố bị cáo với tội danh và điều luật đã viện dẫn trên là có căn cứ, đúng người, đúng tội, đúng pháp luật.

Hành vi phạm tội của bị cáo là nguy hiểm cho xã hội, đã trực tiếp xâm phạm đến quyền sở hữu về tài sản của công dân được pháp luật bảo vệ, gây ảnh hưởng xấu tới trật tự trị an ở địa phương. Vì vậy, phải được xét xử kịp thời để giáo dục, răn đe bị cáo và phòng ngừa chung.

[2] Xét về tính chất vụ án, nhân thân và các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ trách nhiệm hình sự của các bị cáo thì thấy:

Bị cáo sinh ra trong gia đình con em lao động, bản thân đang trong độ tuổi đến trường nhưng không chịu học hành mà lại đua đòi ham chơi dẫn đến vi phạm pháp luật. Ngày 09/12/2022 bị cáo đã bị của TAND huyện Thuận Thành (nay là thị xã Thuận Thành), tỉnh Bắc Ninh xử phạt 06 tháng tù nhưng cho hưởng án treo, thời gian thử thách 12 tháng. Bị cáo không lấy đó làm bài học để tu dưỡng rèn luyện bản thân mà còn tiếp tục thực hiện hành vi phạm tội trong thời gian thử thách. Do vậy cần áp dụng khoản 5 Điều 65 Bộ luật hình sự chuyển 06 tháng tù cho hưởng án treo của Bản án số 95 ngày 11/01/2019 của Tòa án nhân dân huyện Thuận Thành thành án giam để tổng hợp hình phạt buộc bị cáo phải chấp hành chung cho cả hai bản án.

Về tình tiết giảm nhẹ: Trong quá trình điều tra và tại phiên tòa hôm nay bị cáo có thái độ thành khẩn khai báo nên được hưởng tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự quy định tại điểm s khoản 1 Điều 51 Bộ luật Hình sự vì vậy khi lượng hình cần xem xét giảm nhẹ một phần hình phạt cho bị cáo để thể hiện sự khoan hồng của pháp luật.

Bị cáo sinh ngày 27/7/2005, tại thời điểm thực hiện hành vi phạm tội (ngày 01/6/2023), bị cáo chưa đủ 18 tuổi. Tuy nhiên, ngày 18/8/2023 Cơ quan CSĐT ra Quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với bị cáo thì bị cáo đã đủ 18 tuổi. Tuy nhiên để áp dụng theo hướng có lợi cho bị cáo nên cần áp dụng Điều 90, 91, 101 Bộ luật hình sự để quyết định mức hình phạt đối với các bị cáo.

[3] Về trách nhiệm dân sự:

Do bị hại đã nhận lại tài sản và không có yêu cầu gì đối với bị cáo nên không đặt ra xem xét.

Đối với việc anh Nguyễn Văn T2 yêu cầu bị cáo phải trả lại anh số tiền 5.000.000 đồng mà anh đã bỏ ra để chuộc lại chiếc xe; chị Lưu Thị T3 yêu cầu bị cáo phải trả lại số tiền 3.000.000 đồng mà chị đã cho bị cáo vay. Xét thấy yêu cầu của anh T2 và chị T3 là có căn cứ, phù hợp với quy định của pháp luật nên cần chấp nhận.

[4] Đối với chị Lưu Thị T3, chị Nguyễn Thị Kim O và anh Nguyễn Tuấn V:

Quá trình điều tra xác định khi cho T vay tiền và đặt lại chiếc xe mô tô BKS 99C1 – 225.xx, chiếc điện thoại Iphone XS để làm tin, chị O, chị T3 không biết đó là tài sản do bị cáo phạm tội mà có. Còn anh V: Khi giới thiệu T gặp chị O để vay tiền và đặt chiếc xe môtô, anh V cũng V không biết chiếc xe trên là do phạm tội mà có. Vì vậy, Cơ quan điều tra không xem xét xử lý với anh V, chị T3, chị O là phù hợp.

[5] Về án phí: Bị cáo phải chịu 200.000 đồng án phí Hình sự sơ thẩm và 325.000 đồng tiền án phí dân sự sơ thẩm theo quy định của pháp luật.

[6] Về hành vi, quyết định tố tụng của Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an thị xã Thuận Thành, Điều tra viên, Viện kiểm sát nhân dân thị xã Thuận Thành, Kiểm sát viên trong quá trình điều tra, truy tố đã thực hiện đúng thẩm quyền, trình tự, thủ tục theo quy định của pháp luật.

Vì các lẽ trên;

QUYẾT ĐỊNH

Áp dụng điểm b khoản 1 Điều 175; Điểm s khoản 1 Điều 51; Điều 38; khoản 5 Điều 65; Điều 56; Điều 90; Điều 91; Điều 101; Điều 104 Bộ luật hình sự; Điều 329 Bộ luật tố tụng hình sự:

Tuyên bố bị cáo Nguyễn Đức T phạm tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”.

Xử phạt: Nguyễn Đức T 08 tháng tù. Chuyển 06 tháng tù cho hưởng án treo của Bản án số 95/2022/HSST ngày 09/12/2022 của Tòa án nhân dân huyện Thuận Thành (nay là thị xã Thuận Thành), tỉnh Bắc Ninh thành án giam. Tổng hợp hình phạt buộc bị cáo phải chấp hành chung cho cả hai bản án là 14 (Mười bốn) tháng tù. Thời hạn tù tính từ ngày bắt tạm giam 19/8/2023.

Tiếp tục tạm giam bị cáo 45 ngày kể từ ngày tuyên án để đảm bảo thi hành án.

Về trách nhiệm dân sự: Áp dụng Điều 48 Bộ luật hình sự. Điều 584, 585, 589 Bộ luật dân sự.

Buộc bị cáo phải trả lại cho chị Lưu Thị T3 số tiền 3.000.000 đồng (Ba triệu đồng); trả lại anh Nguyễn Văn T2 số tiền 5.000.000 đồng (Năm triệu đồng).

Kể từ ngày bản án có hiệu lực pháp luật, người được thi hành án có đơn yêu cầu thi hành án cho đến khi thi hành án xong, hàng tháng người phải thi hành án còn phải chịu khoản tiền lãi suất theo quy định tại Điều 468 Bộ luật dân sự tương ứng với số tiền và thời gian chậm thi hành án.

Trường hợp bản án này được thi hành theo quy định tại Điều 2 Luật thi hành án dân sự thì người được thi hành án dân sự, người phải thi hành án dân sự có quyền thoả thuận thi hành án, quyền yêu cầu thi hành án, tự nguyện thi hành án hoặc bị cưỡng chế thi hành án theo quy định tại các Điều 6, 7 và 9 Luật thi hành án dân sự, thời hiệu thi hành án dân sự được thực hiện theo quy định tại Điều 30 Luật thi hành án dân sự.

Về án phí: Áp dụng Điều 136 Bộ luật tố tụng hình sự; Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14.

Bị cáo phải chịu 200.000 đồng án phí hình sự sơ thẩm và 325.000 đồng tiền án phí dân sự sơ thẩm.

Quyền kháng cáo: Áp dụng Điều 331; Điều 333 Bộ luật tố tụng hình sự: Bị cáo có quyền kháng cáo bản án trong hạn 15 ngày kể từ ngày tuyên án. Bị hại, đại diện của bị hại, người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan vắng mặt có quyền kháng cáo bản án trong hạn 15 ngày kể từ ngày nhận được tống đạt bản án hoặc ngày niêm yết bản án.